فهرست مطالب
سرطان تخمدان یکی از سرطانهای شایع در زنان است، یک نفر از هر هفتاد زن به این سرطان مبتلا میشود. اگر سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، شانس درمان سرطان تخمدان بالا خواهد بود. این سرطان معمولا در افراد بالای ۵۰ سال ایجاد میشود و ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی نداشته باشد.
در این مطلب انواع روشهای درمان سرطان تخمدان را با هم بررسی خواهیم کرد و به سؤالات شما در مورد بهترین روش درمان این سرطان و دیگر مسائل مختلف پاسخ خواهیم داد. در دکترتو میتوانید با بهترین متخصص زنان و دکتر انکولوژی برای درمان سرطان تخمدان آشنا شوید. شما میتوانید با پزشکان دکترتو به صورت تلفنی و آنلاین مشورت کنید و بهراحتی نوبت اینترنتی بگیرید.
مختصری در مورد سرطان تخمدان
سرطان تخمدان زمانی شروع میشود که سلولهای یک یا هر دو تخمدان، لولههای فالوپ یا صفاق شروع به رشد خارج از کنترل کنند و تودهای به نام تومور را تشکیل دهند. سرطان تخمدان انواع مختلفی دارد. اگر سرطان تخمدان فراتر از تخمدان ها گسترش یابد، اغلب به اندامهای شکم و لگن گسترش مییابد. گاهی اوقات یک تومور تخمدان به عنوان یک تومور مرزی یا بوردرلاین (توموری با پتانسیل کمی برای بدخیم شدن) تشخیص داده میشود. این تومور سرطانی در نظر گرفته نمیشود اما همچنان میتواند در داخل شکم گسترش یابد.
این سرطان میتواند در هر کسی ایجاد شود اما معمولا افراد بالای ۵۰ سال را درگیر میکند. سرطان تخمدان در ابتدا، ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد نکند و زمانی هم که علائم ایجاد میکند، ممکن است این علائم با نشانههای بیماریهای شایعتر در دستگاه تناسلی زنان اشتباه گرفته شوند.
علائم و نشانه های سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نفخ یا تورم شکم
- احساس سیری سریع در هنگام غذا خوردن
- کاهش وزن
- ناراحتی در ناحیه لگن
- خستگی
- کمر درد
- تغییر در عادات رودهای مانند یبوست
- نیاز مکرر به ادرار کردن.
روش های درمان سرطان تخمدان
متاسفانه سرطان تخمدان بسیار شایع است. از هر ۷۰ زن، یک نفر به سرطان تخمدان مبتلا میشود. و باز هم متاسفانه هنوز هیچ آزمایش غربالگری برای سرطان تخمدان وجود ندارد. از طرفی علائم این بیماری در بسیاری از موارد یا نادیده گرفته شده یا اینکه با دیگر بیماریهای زنان اشتباه گرفته میشوند. به این دو دلیل اکثر موارد سرطان تخمدان در مراحل پیشرفتهتری تشخیص داده میشوند. به دلیل پیچیدگیهای سرطان تخمدان، لازم است که برای تشخیص و درمان در انتخاب پزشک معالجتان دقت بیشتری داشته باشید. در دکترتو شما میتوانید با بهترین فوق تخصص زنان، متخصص انکولوژی، فوق تخصص انکولوژی زنان و دیگر پزشکانی که برای درمان این بیماری به آنها نیاز پیدا خواهید کرد آشنا شوید و از آنها وقت بگیرید.
وقتی پزشک تشخیص سرطان تخمدان را برای شما میدهد، ابتدا باید نوع دقیق سرطان و مرحله پیشروی آن را مشخص کند. پزشک بعد از تعیین مرحله سرطان و وضعیت سلامتی شما راههای درمان را برای شما توضیح میدهد. اینکه پزشک چه مسیری را برای درمان سرطان تخمدان شما انتخاب کند به موارد زیر بستگی دارد:
- اندازه و نوع سرطان تخمدان
- محل تومور
- اینکه تومور متاستاز کرده یا نه
- سلامت عمومی بیمار.
اصلیترین روشهای درمان برای سرطان تخمدان جراحی و شیمیدرمانی است. سایر درمانهای مهم شامل درمان هدفمند و درمانهای هورمونی است. تیم درمانی شما انواع روش درمان، فواید و عوارض جانبی آنها را برای شما توضیح خواهند داد. بهتر است قبل از تصمیم برای روش درمانی این مسائل را با تیم درمان خود مطرح کنید:
- اینکه درمان چگونه ممکن است بر زندگی شما تأثیر بگذارد؟
- آیا عوارض جانبی وجود دارد؟
- گزینههای درمان چهها هستند؟
- آیا شیمی درمانی برای شما جواب میدهد؟
- هیچ درمان بالینی برای وضعیت شما وجود دارد؟
- و غیره.
در ادامه انواع روشهای درمان این بیماری را برای شما توضیح میدهیم.
۱. جراحی
نوع عمل شما بستگی به نوع سرطان و میزان گسترش آن دارد. سرطان تخمدان اگر زود تشخیص داده شود، بهخوبی قابل درمان است. انواع جراحی برای درمان سرطان تخمدان عبارتاند از:
- جراحی برای برداشتن یک تخمدان: برای سرطان در مراحل اولیه که بیش از یک تخمدان گسترش نیافته است، جراحی ممکن است شامل برداشتن تخمدان آسیبدیده و لوله فالوپ آن باشد. این روش ممکن است توانایی شما برای بچهدار شدن را حفظ کند.
- جراحی برای برداشتن هر دو تخمدان: اگر سرطان در هر دو تخمدان شما وجود داشته باشد، اما هیچ نشانه ای از سرطان اضافی وجود نداشته باشد، جراح ممکن است هر دو تخمدان و هر دو لوله فالوپ را بردارد. این روش رحم شما را دست نخورده میگذارد، بنابراین ممکن است همچنان بتوانید با استفاده از جنین یا تخمک منجمد خود یا با تخمکهای اهداکننده باردار شوید.
- جراحی برای برداشتن هر دو تخمدان و رحم: اگر سرطان شما گستردهتر باشد یا اگر نمیخواهید بعدا بچهدار شوید، جراح تخمدانها، لولههای فالوپ، رحم، غدد لنفاوی مجاور و چینهایی از بافت چربی شکم (امنتوم) را برمیدارد.
- جراحی برای سرطان تخمدان پیشرفته: اگر سرطان شما پیشرفته باشد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن هر چه بیشتر سرطان توصیه کند. گاهی اوقات شیمی درمانی قبل یا بعد از جراحی در این شرایط انجام می شود.
در جراحی برای درمان سرطان تخمدان یک یا هر دو تخمدان، لولههای فالوپ و حتی گاهی رحم برداشته میشود. گاهی قبل یا بعد از جراحی برای کوچککردن تومور یا از بینبردن سلولهای سرطانی باقیمانده شیمیدرمانی انجام میشود.
۲. شیمی درمانی
شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. پزشکان اغلب شیمی درمانی را به صورت داخل وریدی، خوراکی یا از طریق کاتتر به داخل حفره شکمی انجام می دهند. شیمی درمانی اغلب ۲-۴ هفته بعد از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده استفاده میشود. قبل از جراحی هم میتوان از شیمیدرمانی برای کوچک کردن تومور یا کنترل رشد آن استفاده کرد. در این حالت پزشک ۳ دوره شیمی درمانی قبل از جراحی انجام میدهد و سپس کوچکشدن تومور را برای انجام جراحی بررسی میکند. در شرایط خاص، داروهای شیمی درمانی ممکن است در حین جراحی (شیمی درمانی داخل صفاقی هیپرترمیک) گرم شده و به داخل شکم تزریق شوند. داروها قبل از تخلیه برای مدت معینی در داخل شکم باقی میمانند و سپس تخلیه میشوند.
شیمی درمانی برای سرطان تخمدان معمولاً شامل دو نوع دارو است. پزشکان ممکن است از ترکیبات پلاتین مانند سیس پلاتین یا کربوپلاتین و تاکسان ها مانند پاکلیتاکسل یا دوستاکسل استفاده کنند. آنها معمولاً بسته به مرحله سرطان تخمدان، هر ۳ تا ۴ هفته به مدت ۳ تا ۶ سیکل، این داروها را به صورت داخل وریدی تزریق میکنند.
برخی از افراد ممکن است شیمی درمانی را با یک داروی درمانی هدفمند انجام دهند. اگر شرایط بیماری برای جراحی مساعد نباشد یا تومور با جراحی قابل برداشتن نباشد، ممکن است شیمی درمانی به عنوان درمان اصلی سرطان تخمدان توصیه شود.
۳. هورمون درمانی برای درمان سرطان تخمدان
برخی از سلولهای سرطان تخمدان از استروژن برای کمک به رشد خود استفاده میکنند، بنابراین مسدود کردن استروژن ممکن است به کنترل سرطان کمک کند. هورمون درمانی ممکن است یک گزینه درمانی برای برخی از انواع سرطان های تخمدان با رشد کُند باشد. همچنین اگر سرطان پس از درمانهای اولیه عود کند، ممکن است بتوان از هورموندرمانی استفاده کرد.
پزشکان به ندرت از این نوع درمان برای شایعترین نوع سرطان تخمدان، یعنی سرطان اپیتلیال تخمدان، استفاده میکنند. با این حال، آنها احتمالا از این روش برای درمان تومورهای استرومایی تخمدان که در بافت همبند تخمدان رشد میکنند، استفاده میکنند. برخی از داروهای استفادهشده در هورمون درمانی عبارتاند از:
- آگونیستهای هورمون LHRH
- تاموکسیفن
- مهارکنندههای آروماتاز.
۴. درمان هدفمند برای درمان سرطان تخمدان
درمانهای دارویی هدفمند درمانهایی هستند که بر نقاط ضعف خاص در سلولهای سرطانی تمرکز دارند. داروهای هدفمند سرطان، نحوه عملکرد سلولها را تغییر میدهند و به بدن کمک می کنند تا رشد سرطان را کنترل کند. درمان هدفمند نسبت به دیگر درمانها بیشتر شخصیسازی شدهاند. ممکن است پزشک ابتدا سلولهای سرطانی بیمار را در برابر داروهای هدفمند آزمایش کند تا از پاسخ سرطان مطمئن شود.
دو نوع داروی هدفمند برای سرطان پیشرفته تخمدان شامل موارد زیر است:
- اولاپاریب (لینپارزا) برای مسدودکنندهی رشد سرطان
- بواسیزوماب (آواستین) برای جلوگیری از رشد عروق خونی در تومور.
این داروها میتوانند به برخی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان پیشرفته یا کسانی که عود سرطان دارند کمک کنند. اگرچه این درمانها نمیتوانند سرطان را درمان کنند، اما ممکن است به کنترل علائم کمک کنند. و به برخی افراد کمک کنند تا بیشتر عمر کنند.
۵. ایمونوتراپی برای درمان سرطان تخمدان
ایمونوتراپی سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان آماده میکند. سلولهای سرطانی ممکن است پروتئینهایی تولید کنند که با استفاده از آنها بتوانند سیستم ایمنی بدن را گول بزنند و سیستم ایمنی به آنها حمله نکند. ایمونوتراپی این فرایند را مختل میکند. ایمونوتراپی ممکن است گزینهای برای درمان سرطان تخمدان در شرایط خاص باشد. همچنین پزشک ممکن است ایمونوتراپی را با دیگر درمانها ترکیب کند تا پاسخ بهتری بگیرید.
۶. پرتو درمانی برای درمان سرطان تخمدان
پرتودرمانی گاهی اوقات برای درمان سرطان تخمدانی که به لگن یا سایر قسمتهای بدن متاستاز کرده است، استفاده میشود. رادیوتراپی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلولهای سرطان تخمدان استفاده میکند. پزشکان اغلب از رادیوتراپی برای درمان سرطان تخمدان استفاده نمی کنند. درمان اصلی جراحی است و اکثر زنان شیمی درمانی هم خواهند داشت. هرچند ممکن است برای کاهش اندازه سرطان یا علائم سرطان پیشرفته تخمدان پرتو درمانی انجام شود.
تعداد جلسات پرتودرمانی شما به نوع و اندازه سرطان و محل قرارگیری آن بستگی دارد. ممکن است چند درمان برای چند هفته داشته باشید. عوارض جانبی پرتودرمانی متفاوت است. بیشتر آنها موقتی هستند و چند هفته یا چند ماه پس از درمان ناپدید میشوند. پرتودرمانی برای سرطان تخمدان معمولاً در ناحیه شکم انجام میشود که میتواند روده و مثانه را تحریک کند. همچنین میتواند باعث ناباروری شود.
۷. درمان تسکینی برای سرطان تخمدان
مراقبت تسکینی یک درمان پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی تمرکز دارد. مراقبت تسکینی را میتوان در حین انجام سایر درمانهای تهاجمی مانند جراحی و شیمی درمانی استفاده کرد. هنگامی که از مراقبت تسکینی همراه با سایر درمان های مناسب استفاده میشود، بیماران ممکن است احساس بهتر و عمر طولانیتری داشته باشند. هدف مراقبت تسکینی بهبود کیفیت زندگی بیماران و خانوادههایشان است.
درمان سرطان تخمدان و بارداری
داشتن سرطان تخمدان و درمان آن میتواند به شکلهای مختلفی بر قدرت باروری زن تاثیر بگذارد. قبل از درمان باید با پزشک در مورد برنامههایتان برای بارداری صحبت کنید. اگر سرطان زود تشخیص داده شود و تنها یک تخمدان سرطانی شده باشد، ممکن است این احتمال وجود داشته باشد که رحم و باقیماندهی تخمدان حفظ شود و هنوز بتوانید باردار شوید. به صورت کلی گزینههای پیش روی شما برای بچهدار شدن بعد از درمان سرطان تخمدان عبارتاند از:
- IVF
- رحم جایگزین
- فرزندخواندگی
درمان سرطان تخمدان در مراحل مختلف
سرطان ۵ مرحلهی رشد و پیشروی دارد که از ۰ تا ۴ شمارهگذاری میشوند. سرطان تخمدان هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه نحوه درمان سرطان تخمدان در استیجهای مختلف را با هم بررسی میکنیم:
۱. درمان سرطان تخمدان استیج یک
در استیج یک سرطان از تخمدان خارج نشده است. اولین درمان در این مرحله جراحی است. معمولا جراح رحم، هر دو تخمدان و لولههای فالوپ را برمی دارد. بعد از جراحی ممکن است فرد به درمان دیگری نیاز نداشته باشد. اگر تومور خیلی گسترده نباشد ممکن است بتوان یک تخمدان و لوله فالوپ را برای بارداری آینده نگه داشت. اگر فردی در مرحله ۱B یا ۱C باشد، به شیمیدرمانی یا جراحیهای مجدد نیاز خواهند داشت.
۲. درمان سرطان تخمدان استیج دو
در مرحله دو سرطان به بخش لگنی متاستاز کرده است ولی به اندامهای دورتر یا غدد لنفی نرسیده است. فرد در این مرحله ممکن است به جراحی برای تعیین مرحله سرطان یا تخلیه ناحیه لگنی نیاز داشته باشد که شامل هیسترکتومی کامل، BSO (برداشتن هر دو تخمدان و لولههای فالوپ) و شیمی درمانی است.
۳. درمان سرطان تخمدان استیج سه
در مرحله ۳ سرطان به دیگر بخشهای شکمی، غدد لنفی یا هر دو رسیده است اما هنوز به اندامهای دور متاستاز نکرده است. پزشکان معمولا این سرطان تخمدان مرحله ۳ را هم شبیه به استیج ۲ درمان میکنند. با این حال ممکن است افراد به دورههای شیمیدرمانی بیشتر نیاز داشته باشند.
۴. درمان سرطان تخمدان استیج ۴
استیج چهار پیشرفتهترین مرحله سرطان است که در آن سرطان به خارج از شکم متاستاز کرده است. در این مرحله درمان بر اساس نیازهای بیمار تعیین میشود. درمان معمولا با شیمی درمانی قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور شروع میشود تا بتوان جراحی انجام داد. گاهی هم ممکن است پزشک ابتدا جراحی و سپس شیمیدرمانی انجام دهد.
در این مرحله ممکن است پزشک از ترکیبی از درمانهای دیگر هم استفاده کند. برای مثال ترکیبی از درمان هدفمند یا ایمونوتراپی در افرادی که به دیگر درمانها پاسخ ندادهاند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
رایجترین درمانی که پزشکان برای سرطان تخمدان استفاده میکنند جراحی است. جراحی اغلب شامل هیسترکتومی با برداشتن هر دو تخمدان و لولههای فالوپ است. بسته به شدت سرطان، پزشک ممکن است از گزینههای درمانی اضافی، مانند شیمیدرمانی هم استفاده کند. آنها همچنین ممکن است سرطان تخمدان را با استفاده از پرتودرمانی، هورمون درمانی، درمان هدفمند یا ایمونوتراپی درمان کنند. پزشکان مراحل ۱ تا ۴ سرطان تخمدان را بر اساس گسترش سرطان دستهبندی می کنند. افرادی که سرطان مرحله ۱ و تومورهای درجه پایین دارند ممکن است پس از جراحی نیازی به درمان بیشتر نداشته باشند. با این حال، داشتن تومورهای درجه بالاتر اغلب به این معنی است که فرد پس از جراحی به شیمیدرمانی هم نیاز دارد.
در دکترتو میتوانید با بهترین دکتر زنان و دکتر انکولوژی برای درمان سرطان تخمدان آشنا شوید. شما میتوانید با پزشکان دکترتو به صورت تلفنی و آنلاین مشورت کنید و بهراحتی نوبت اینترنتی بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!