
پیوگلیتازون چیست؟ نحوه مصرف و عوارض آن
پیوگلیتازون برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز میشود.
این دارو را باید روزی یک بار مصرف کنید.
معمولا 2 هفته طول میکشد تا قند خون کاهش پیدا کند.
دیابت زمانی اتفاق میافتد که بدن شما نتواند آنطور که باید انسولین بسازد یا از آن استفاده کند. داروی دیابت فقط انسولین یا متفورمین نیست، در واقع انواع داروی دیابت وجود دارد که برای بیماران مبتلا به انواع مختلف دیابت تجویز میشوند. بهترین داروی دیابت چیست؟ داروی دیابت نوع ۲ چیست؟ انسولین تنها دارو برای درمان دیابت نوع ۱ است؟ زنان مبتلا به دیابت بارداری چه داروهایی میتوانند استفاده کنند؟ در این مطلب به این سؤالات و دیگر سؤالات شما پاسخ میدهیم. پس اگر دیابت دارید و میخواهید بیشتر در مورد داروهای تجویزی خود اطلاعات کسب کنید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
دقت داشته باشید هیچ یک از داروهای معرفیشده در این مطلب را نمیتوانید بدون تجویز پزشک مصرف کنید. در دکترتو میتوانید از دکتر غدد یا دکتر داخلی مشاوره دیابت دریافت کنید و یا برای اطلاعات بیشتر در مورد داروهای مصرفی خود با دکترهای داروساز مشاوره دارویی داشته باشید.
همانطور که میدانید دیابت انواع متفاوتی دارد. با توجه به تشخیص پزشک و نوع دیابتی که به آن مبتلا هستید؛ باید داروهای خاصی را مصرف کنید. در ادامه قصد داریم به معرفی معروفترین داروهای دیابت بپردازیم.
دیابت نوع یک که به عنوان دیابت وابسته به انسولین هم شناخته میشد، یک بیماری خودایمنی مزمن است که بیشتر در سنین کودکی و یا ابتدای جوانی ایجاد میشود. در این بیماری، لوزالمعده انسولین کمی تولید میکند یا اصلا انسولین تولید نمیکند. حتی پس از تحقیقات فراوان، هنوز درمانی برای دیابت نوع 1 پیدا نشدهاست. درمان این بیماری بیشتر بر مدیریت انسولین تمرکز دارد. از این رو اغلب اوقات از انواع انسولین مصنوعی برای بهبود این بیماری استفاده میشود.
هدف در درمان این بیماری این است که سطح قند خون تا حد ممکن نزدیک به حد طبیعی نگه داشته شود تا عوارض بیماری به تاخیر بیفتد یا از آن جلوگیری کنید. بهطورکلی، هدف از این درمان حفظ سطح قند خون در طول روز قبل از غذا بین ۸۰ تا ۱۳۰ میلیگرم در دسیلیتر است. مقدار این عدد نباید بعد از غذا بیشتر از ۱۸۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد.
پس از انجام چکاپ دیابت نوع 1 و تشخیص آن، ممکن است یکی از داروهای زیر برای شما تجویز شود:
انسولین کوتاه اثر که گاهی اوقات انسولین معمولی هم نامیده میشود، حدود ۳۰ دقیقه پس از تزریق شروع به کار میکند. این دارو در ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه به اوج اثر خود میرسد و حدود ۴ تا ۶ ساعت طول میکشد تا اثراتش از بین برود. طبق گفته mayoclinic، داروهای زیر نمونههایی از انسولینهای کوتاه اثر هستند:
این نوع انسولین در عرض ۱۵ دقیقه شروع به کار میکند. در ۶۰ دقیقه به اوج اثر میرسد و حدود ۴ ساعت ماندگاری دارد. این نوع اغلب ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از غذا استفاده میشود. انسولینهای سریع الاثر عبارتاند از:
انسولین با اثر متوسط که انسولین NPH نیز نامیده میشود، در حدود ۱ تا ۳ ساعت پس از مصرف شروع به کار میکند. این دارو در ۶ تا ۸ ساعت به اوج اثر میرسد و ۱۲ تا ۲۴ ساعت در بدن باقی میماند. معروفترین انسولین با اثر متوسط نوولین N است.
این نوع انسولین ممکن است بین ۱۴ تا ۴۰ ساعت انسولین مورد نیاز خون را پوشش دهد. داروهای زیر معروفترین نمونههای انسولین با اثر طولانی هستند:
احتمالاً بیشتر افراد به چندین تزریق روزانه نیاز خواهند داشت که شامل ترکیبی از یک انسولین طولانی اثر و یک انسولین سریع الاثر است. این تزریقها بیشتر شبیه استفاده طبیعی بدن از انسولین هستند و تاثیر بهتری نسبت به رژیمهای قدیمیتر انسولین دارند. ترکیبی از سه یا بیشتر تزریق انسولین در روز نشان داده است که سطح قند خون بهبود بیشتری دارد. داروهای زیر نمونههایی از انسولینهای ترکیبی هستند:
داروهای آمیلینومیمتیک با به تعویق انداختن زمان تخلیه معده شما قند خون را تنظیم میکنند. این داروها با کاهش ترشح گلوکاگون بعد از غذا، قند خون را کاهش میدهند.
پراملینتید معروفترین داروی آمیلینومیمتیک است که همزمان با به تعویق انداختن تخلیه معده، اشتهای شما را از طریق مکانیسم مرکزی کاهش میدهد.
دیابت فقط روی قند خون شما تاثیر نمیگذارد، بلکه میتواند اندامهای دیگر شما را هم تهدید کند. ممکن است پزشک علاوه بر داروهای ضد دیابت، داروهای دیگری هم برای شما تجویز کند تا عوارض دیابت را کنترل کند. این داروها به شرح زیر هستند:
انسولین را نمیتوان از طریق دهان برای کاهش قند خون مصرف کرد، زیرا آنزیمهای معده انسولین را تجزیه میکنند و از کارکرد آن جلوگیری میکنند. شما برای مصرف انسولین دو راه پیش روی خود خواهید داشت:
همچنین یک گزینه پمپ بدون لوله وجود دارد که شامل پوشیدن یک غلاف حاوی انسولین روی بدن شما همراه با یک کاتتر کوچک است که زیر پوست شما قرار داده میشود.
بسته به نوع انسولینی که نیاز دارید، ممکن است مجبور شوید حداقل چهار بار در روز سطح قند خون خود را بررسی و ثبت کنید. انجمن جهانی دیابت توصیه میکند قبل از غذا، قبل از خواب، قبل از ورزش یا رانندگی و هر زمان که فکر میکنید قند خون پایین دارید، سطح قند خون را بررسی کنید. نظارت دقیق، تنها راه اطمینان از سطح قند خون مطلوب شما در محدوده هدف است.
حتی اگر انسولین مصرف کنید و طبق یک برنامه دقیق غذا بخورید، سطح قند خون میتواند تغییر کند. شما باید یاد بگیرید که چگونه سطح قند خون در واکنش به غذا، فعالیت، بیماری، داروها، استرس، تغییرات هورمونی و الکل تغییر میکند تا بتوانید انسولین مورد نیاز خود را تامین کنید.
تعیین نوع داروی مصرفی برای درمان دیابت نوع ۱ و دوز مصرفی شما تنها توسط متخصص غدد تعیین میشود. شما برای دریافت مشاوره دیابت میتوانید در دکترتو با بهترین پزشکان در شهر خود آشنا شوید.
افراد مبتلا به دیابت نوع دو در ابتدا مقاومت به انسولین دارند، این بدین معنی است که سلولهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند. داروهای ضد دیابت خوراکی به روشهای مختلفی برای کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده میشوند. برخی از انواع داروی دیابت نوع ۲ ترشح انسولین توسط پانکراس را تحریک میکنند، برخی دیگر پاسخ سلولها به انسولین را بهبود میبخشند یا از تولید گلوکز توسط کبد جلوگیری میکنند. برخی دیگر باعث کاهش جذب گلوکز بعد از غذا میشوند.
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در نهایت برای مدیریت سطح بالای قند خون خود نیاز به مصرف انسولین دارند. طبق گفته drugs.com، انواع دارو ضد دیابت نوع دو به شرح زیر هستند:
آلفا گلوکوزیداز یکی از آنزیمهایی است که مسئول تجزیه کربوهیدراتها به ذرات قند کوچکتر مانند گلوکز است تا جذب بدن شود. مکانیسم عمل مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز، مهار رقابتی برگشتپذیر با این آنزیمهای رودهای است. آنها هضم کربوهیدراتها را کند میکنند و جذب گلوکز را به تاخیر میاندازند. این عملکرد منجر به افزایش آهستهتر سطح گلوکز خون بعد از وعدههای غذایی و به طور موثر در طول روز میشود. داروهای زیر نمونههایی از مهارکنندههای آلفا گلوکوزیداز هستند:
بیگوانیدها میزان قند تولیدشده در کبد را کاهش میدهند. همچنین آنها میزان جذب قند را در روده کاهش میدهند، بدن شما را نسبت به انسولین حساس میکنند و به ماهیچهها کمک میکنند گلوکز را جذب کنند. رایجترین بیگوانید متفورمین است. داروهای زیر نمونههای دیگری از داروی ضد دیابت بیگوانید هستند:
آنالوگهای آمیلین در درمان دیابت استفاده میشوند. آنها ترکیبات مصنوعی پایداری هستند که به صورت وریدی قبل از غذا تجویز میشوند و مانند آمیلین فیزیولوژیکی عمل میکنند. آمیلین یک هورمون پلی پپتیدی است که همراه با انسولین از سلولهای بتا در پانکراس ترشح میشود. در دیابت، با ترشح کمتر انسولین، کمبود آمیلین نیز به وجود میآید. آمیلین به انسولین در کنترل سطح گلوکز بعد از غذا کمک میکند.
آمیلین ترشح گلوکاگون را مهار میکند، تخلیه معده را به تاخیر میاندازد و سیگنال سیری میدهد تا مصرف غذا را سرکوب کند. پراملینتید Pramlintide معروفترین داروی آنالوگ آمیلین است که در دوزهای مختلف تولید و عرضه میشود.
مهارکنندههای دی پپتیدیل پپتیداز 4 (DPP-4) یک کلاس دارویی هستند که سطح بالای گلوکز خون را کاهش میدهند و ممکن است در درمان دیابت نوع 2 استفاده شوند. مهارکنندههای DPP-4 غیرفعال شدن و تخریب GLP-1 (هورمونی که در حذف گلوکز از روده نقش دارد) را کاهش میدهند. همچنین این داروهای ضد دیابت، کنترل قند خون را بهبود میبخشند و سطح گلوکز خون ناشتا و بعد از غذا را بدون ایجاد افزایش وزن کاهش میدهند. آنها معمولا باعث هیپوگلیسمی ( سطح قند خون پایین ) نمیشوند مگر اینکه با سایر درمانهایی که باعث هیپوگلیسمی میشوند ترکیب شوند.
برخی از مهارکنندههای دیپپتیدیل پپتیداز 4 عبارتاند از:
مقلدهای اینکرتین داروهایی هستند که مانند پپتید شبه گلوکاگون (GLP-1) عمل میکنند. آنها به گیرندههای GLP-1 متصل میشوند و ترشح انسولین وابسته به گلوکز را تحریک میکنند؛ بنابراین به عنوان ضد قند خون عمل میکنند.
مقلدهای اینکرتین نیز همانند سایر داروهای ضد دیابت اشتها را سرکوب کرده و ترشح گلوکاگون را مهار میکنند. آنها همچنین تخلیه معده را کند میکنند و در نتیجه از افزایش شدید سطح گلوکز خون پس از صرف غذا جلوگیری میکنند.
مقلدهای اینکرتین فقط برای درمان دیابت نوع 2 استفاده میشوند. داروهای زیر نمونههایی از این داروی ضد دیابت هستند:
داروهای ضد دیابت مگلینیتید با تحریک پانکراس برای ترشح انسولین در پاسخ به یک وعده غذایی عمل میکنند. این دارو، کانالهای پتاسیم وابسته به ATP (مولکولی که انرژی درون سلول را حمل میکند) را در سلولهای بتای پانکراس میبندد. این انسداد کانالهای پتاسیم، سلولهای بتا را دپولاریزه (ایجاد اختلاف بار دو طرف غشای سلول) میکند که منجر به باز شدن کانالهای کلسیم و در نتیجه هجوم کلسیم میشود. افزایش کلسیم داخل سلولی باعث ترشح انسولین می شود.
مگلیتینیدها در درمان دیابت نوع 2 استفاده میشوند و برخی از آنها به شرح زیر هستند:
بیگوانیدها به عنوان غیر سولفونیل اورهها طبقهبندی میشوند که در بخشهای قبل بررسیشان کردیم. متفورمین تنها بیگوانید موجود برای درمان دیابت است. این داروهای ضد دیابت، مقدار گلوکز تولیدشده توسط کبد را مهار میکنند، اتصال گیرنده انسولین را افزایش میدهند و جذب بافت گلوکز را تحریک میکنند. متفورمین پانکراس را تحریک نمیکند تا انسولین بیشتری بسازد یا ترشح کند، بنابراین باعث هیپوگلیسمی نمیشود.
این داروها از قدیمیترین داروهای ضد دیابت هستند که هنوز هم استفاده میشوند. آنها با تحریک پانکراس با کمک سلولهای بتا کار میکنند. تحریک پانکراس باعث میشود بدن شما انسولین بیشتری بسازد. برخی از این داروها عبارتاند از:
برخی از انواع داروی دیابت نوع ۲ خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) دارند و برخی نه.
مهارکننده SGLT-2 مخفف بازدارندههای سدیم-گلوکز است. مهارکنندههای SGLT-2 دستهای از داروها هستند که برای کاهش سطح بالای گلوکز خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده میشود. ممکن است به این داروهای ضد دیابت، گلیفلوزین نیز گفته شود.
مهارکنندههای SGLT-2 پروتئینهای SGLT-2 واقع در لولههای کلیوی را که مسئول بازجذب گلوکز به خون هستند، را مهار میکنند. در نتیجه گلوکز بیشتری از طریق ادرار دفع میشود. نشان داده شده است که مهارکنندههای SGLT-2 در کاهش سطح هموگلوبین A1c، بهبود کاهش وزن و کاهش فشار خون موثر هستند. آنها دارای خطر کم هیپوگلیسمی ( سطح پایین قند خون ) هستند.
مهارکنندههای ناقل سدیم-گلوکز معمولا به خوبی توسط بیماران تحمل می شوند. این داروها مستقل از عملکرد سلولهای بتا در لوزالمعده عمل کنند. برخی از این داروهای ضد دیابت به شرح زیر هستند:
تیازولیدین دیونها (همچنین به نام گلیتازونها) دستهای دیگر از داروها هستند که ممکن است برای درمان دیابت نوع 2 استفاده شوند. آنها نوعی هیپوگلیسمی خوراکی هستند (دارویی که سطح گلوکز خون را کاهش میدهد).
تیازولیدین دیونها به گیرندهای به نام گیرنده گامای فعال شده در سلولهای چربی متصل میشوند و بلوغ سلولهای چربی و رسوب چربی در بافتهای محیطی را افزایش میدهند. تیازولیدین دیونها با کاهش غلظت چربی در گردش، حساسیت فرد مبتلا به دیابت نوع 2 به انسولین را بهبود میبخشد.
تیازولیدین دیونها ممکن است به عنوان تک درمانی یا در ترکیب با سایر داروهای خوراکی ضد دیابت نوع ۲ مانند متفورمین یا سولفونیل اوره استفاده شوند. افزایش وزن و افزایش توده چربی محیطی از عوارض تیازولیدین دیونها است.
برخی از این داروهای ضد دیابت به شرح زیر هستند:
برای اطلاعات بیشتر در مورد داروهای دیابت میتوانید با استفاده از سرویس مشاوره دارویی دکترتو به صورت تلفنی یا آنلاین با دکتر داروساز مشورت کنید.
مانند دیابت نوع 2، دیابت بارداری زمانی ایجاد میشود که سلولهای کبد، ماهیچه و چربی به خوبی به انسولین پاسخ نمیدهند. همانطور که از نام این بیماری پیداست، دیابت بارداری فقط در زنان باردار ایجاد میشود.
دیابت بارداری در اثر تغییرات بدن (از جمله تغییر سطح هورمون) در دوران بارداری ایجاد میشود و باعث افزایش سطح گلوکز خون میشود .اگر این وضعیت کنترل نشود، ممکن است برای مادر و فرزندش مضر یا حتی کشنده باشد و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش دهد.
برای کنترل این بیماری معمولا پزشکان انسولینهای سریعالاثر را تجویز میکنند. با این وجود ممکن است مادر نیاز به داروهای مکمل نیز داشته باشد. این داروهای ضد دیابت مکمل عبارتاند از:
مصرف دارو بخش مهمی از درمان دیابت در کودکان است. بیشتر کودکان مبتلا به دیابت از نوع ۱ هستند، داروی دیابت نوع ۱ را در بخش ابتدای این مطلب بررسی کردیم. داروهایی مانند انسولین برای کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 ضروری است. یک کودک مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است به دارو نیز نیاز داشته باشد. به طور کلی داروهای زیر برای درمان کودکان مبتلا به دیابت تجویز میشوند:
دیابت در نوجوانان معمولا از نوع یک است. با این حال ابتلای نوجوانان به دیابت نوع دو نیز غیر ممکن نیست. همانطور که اشاره کردیم، دیابت نوع یک اغلب اوقات با استفاده از تزریق انسولین کنترل میشود. بنابراین اگر نوجوانی به این بیماری مبتلا باشد، نیاز به مصرف دائم انسولین دارد.
داروهایی همچون متفورمین و روزیگلیتازون، پر تجویزترین داروها برای کنترل دیابت نوع دوم نوجوانان هستند.
همانطور که متوجه شدید، داروهای ضد دیابت تنوع بالایی دارند و هر یک از این داروها ممکن است برای فردی مناسب باشد و برای فردی دیگر مضر. بنابراین بدون مشاوره، استفاده از هر یک از داروها ممکن است عوارض بالقوهای را به دنبال داشته باشد. به هیچ عنوان بدون مشورت با مشاور دیابت یا دکتر غدد و یا دکتر داخلی، از داروهای معرفی شده استفاده نکنید.
علاوه بر مصرف داروهای تجویزی باید حواستان به انجام چکاپ افراد دیابتی هم باشد. در این چکاپها سلامت ارگانهای مختلف بدن بررسی میشود تا بتوان روند بیماری را بررسی کرد و در صورت امکان از ایجاد عوارض یا پیشرفت عوارض دیابت پیشگیری کرد.
شما میتوانید از طریق دکترتو با بهترین پزشکان متخصص داخلی و یا متخصص غدد در سراسر کشور ارتباط تلفنی برقرار نمایید و راهنماییهای لازم را از آنها دریافت نمایید. همچنین در صورت لزوم میتوانید از بخش نوبت مطب وقت ملاقات حضوری دریافت نمایید.
دیابت درمان ندارد، اما داروهای دیابت در سالهای اخیر توانستهاند به خوبی این بیماری را تحت کنترل درآورند. با این حال هیچ یک از این داروها، راه درمان قطعی این بیماری نیستند و تمام بیماران باید علاوه بر مصرف این داروها، سبک زندگی خاصی را در پیش بگیرند.
دقت داشته باشید هیچ یک از داروهای معرفیشده در این مطلب را نمیتوانید بدون تجویز پزشک مصرف کنید. در دکترتو میتوانید از دکتر غدد یا متخصص داخلی مشاوره دیابت دریافت کنید و یا برای اطلاعات بیشتر در مورد داروهای مصرفی خود با دکترهای داروساز مشاوره دارویی داشته باشید.
پیوگلیتازون برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز میشود.
این دارو را باید روزی یک بار مصرف کنید.
معمولا 2 هفته طول میکشد تا قند خون کاهش پیدا کند.
قرص آماریل برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز میشود.
این دارو را باید یک بار در روز همراه با اولین وعده غذایی مصرف کنید.
ممکن است در چند هفته اول عوارضی داشته باشید.
گلی کلازید برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز میشود.
این دارو را باید یک یا دو بار در روز مصرف کنید.
این دارو را همراه با غذا مصرف کنید تا احتمال افت شدید قند خون پایین بیاید.
روزیگلیتازون برای کنترل دیابت نوع 2 تجویز میشود.
این دارو روزی یک یا دو بار باید مصرف شود.
معمولا ۲ تا ۳ ماه طول میکشد، تاثیرات آن دیده شود.
گلوکترول برای افراد مبتلا به دیابت نوع تجویز میشود.
این دارو معمولا یک بار در روز ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه مصرف میشود.
عوارض رایج آن تا چند هفته ادامه دارند.
میگلیتول برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز میشود.
این دارو را معمولا باید ۳ بار در روز قبل از وعدههای غذایی مصرف کرد.
در هفته اول مصرف دارو ممکن است دچار اسهال، درد و نفخ شکم شوید.
گلوکوفاژ برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز میشود.
معمولا ۱ تا ۳ بار در روز همراه با غذا باید مصرف شود.
ممکن است در هفتههای اول عوارضی ایجاد شود؛ اما این عوارض بهمرور از بین میروند.
پمپ انسولین با لوله به بدن وصل شده و جریان مداومی از انسولین را آزاد میکند.
هر ۲ یا ۳ روز یک بار باید آن را تعویض کنید.
این پمپ معمولا روی شکم، ران یا باسن وصل میشود.
انسولین بر اساس مدت زمان اثر به چند نوع کوتاه اثر، سریع اثر، متوسط اثر، طولانی اثر و مخلوط تقسیم میشود.
طولانی اثرها یک یا دو بار در روز تزریق میشوند. اما انواع دیگر معمولا قبل از وعده غذایی باید تزریق شوند.
پراملینتید یکی از داروهای دیابت است که همزمان با انسولین قبل از غذا تزریق میشود.
این دارو ممکن است باعث افت شدید قند خون، حالت تهوع و از دست دادن اشتها شود.
کودکان مبتلا به دیابت نمیتوانند از این دارو استفاده کنند.
آکاربوز چیست و چه کاربردی دارد؟ نام ژنریک دارو: نام انگلیسی دارو: اسامی تجاری دارو: آکاربوز با یک رژیم غذایی مناسب و برنامه ی ورزشی برای کنترل قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود. به طور معمول، پانکراس شما انسولین را بعد از غذا خوردن در جریان خون آزاد می کند. انسولین توسط تمام سلول های بدن شما استفاده می شود تا به شما کمک کند غذایی را که می خورید به انرژی تبدیل کند. هنگامی که به دیابت نوع 2 مبتلا هستید، انسولین هنوز توسط لوزالمعده تولید می شود، اما ممکن است مقدار انسولین
متفورمین چیست و چه کاربردی دارد؟ نام رایج دارو: متفورمین – Metformin نام تجاری دارو: گلوکوفیگ توجه: مطلبی که مطالعه میکنید صرفا جنبهی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیههای پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. هشدار: به ندرت ممکن است مصرف بیش از حد متفورمین باعث بیماری جدی (گاهی کشنده) به نام لاکتیک اسیدوز شود. احتمال ایجاد لاکتیک اسیدوز در بیماران سالخورده، بیمارانی با سابقه بیماری کلیوی و کبدی، کمبود آب بدن، نارسایی قلب و مصرف الکل بیشتر میشود. در