بسیاری از بیماری های خودایمنی در مراحل اولیه علائم مشابهی دارند. اگر دچار علائمی مانند خستگی، درد عضلات، تورم و قرمزی، تب، مشکل در تمرکز، بی‌حسی و گزگز دست‌وپا، ریزش مو و بثورات پوستی شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. احتمال ابتلا به بیماری خودایمنی با وجود این علائم بالا است. برخی از علائم نیز مختص یک بیماری خودایمنی خاص است. به‌عنوان‌مثال دیابت نوع ۱ باعث تشنگی و کاهش وزن می‌شود.
بیماری های خودایمنی بیش از ۸۰ نوع هستند. در این نوع بیماری‌ها سیستم ایمنی به‌اشتباه سلول‌های بدن را به‌عنوان سلول مهاجم تشخیص داده و به آن حمله می‌کند. خودایمنی طیف وسیعی از بافت‌ها و اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند. اگر شما هم دچار یکی از انواع بیماری های خودایمنی هستید یا علائمی شبیه به این دسته از بیماری‌ها دارید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه انواع این بیماری‌ها را توضیح داده و علت بروز آنها را عنوان می‌کنید.
درصورتی‌که علائمی مشابه بیماری خودایمنی دارید، باید برای تشخیص آن و درمان علائم بیماری به متخصص داخلی یا متخصص عمومی مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
بیماری های خودایمنی چیست؟
سیستم ایمنی بدن در حالت طبیعی تفاوت میان سلول‌های خودی و سلول‌های مهاجم را تشخیص می‌دهد. سیستم ایمنی به انواع میکروب‌هایی که وارد بدن می‌شوند، مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها حمله می‌کند تا آنها را از بین ببرد. اختلالات سیستم ایمنی بدن باعث می‌شود، حساسیت آن کم یا بیش از حد زیاد شود. در شرایطی که حساسیت آن زیاد می‌شود، شخص دچار بیماری خودایمنی شده است. در این شرایط بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به‌جای حمله به میکروب‌ها، به بافت‌های بدن حمله می‌کند.
در برخی از انواع بیماری های خودایمنی مانند دیابت نوع ۱ سیستم ایمنی به یک اندام حمله می‌کند. اما در برخی دیگر از آنها مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک سیستم ایمنی کل بدن را هدف قرار می‌دهد. بیش از ۸۰ نوع بیماری خودایمنی وجود دارد. در هرکدام از این بیماری‌ها سیستم ایمنی به اندام خاصی حمله کرده و باعث علائم بیماری می‌شود. در ادامه رایج‌ترین بیماری‌های خودایمنی را به شما توضیح می‌دهیم.
علت بیماری های خودایمنی
علت دقیق ابتلا به این بیماری‌ها مشخص نیست. اما ژن می‌تواند تاثیر زیادی در ابتلا به بیماری خودایمنی داشته باشد. این بیماری‌ها واگیردار نبوده و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ انجام شد و در این تحقیق مشخص شد که زنان دوبرابر مردان به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. حدودا ۶.۴٪ از زنان و ۲.۷٪ از مردان در طول زندگی خود بیماری های خودایمنی را تجربه می‌کنند. در خانم‌ها بیشتر در سنین باروری (۱۵ تا ۴۴ سال) این بیماری‌ها دیده می‌شوند.
بیماری های خودایمنی معمولا در میان اعضای یک خانواده دیده می‌شود. در واقع آنها ژن این اختلال را به ارث می‌برند. البته در سال‌های اخیر این دسته از بیماری‌ها شیوع بیشتری پیدا کرده است. به همین دلیل پزشکان معتقدند عوامل محیطی مانند عفونت و مواد شیمیایی می‌توانند در ابتلا به این بیماری‌ها نقش داشته باشند.
آشنایی با بیماری های خود ایمنی
بیماری‌های خودایمنی انواع مختلفی داشته و در هرکدام از بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن به اندامی خاص حمله می‌کند. در نتیجه می‌تواند عوارضی در پی داشته باشد. در ادامه تعدادی از رایج‌ترین بیماری های خودایمنی را ذکر کرده و توضیح می‌دهیم هرکدام از آنها چگونه به بدن آسیب زده و چه علائمی ایجاد می‌کنند. آسیب به غلاف میلین می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. سرعت انتقال پیام بین مغز و نخاع با سیستم عصبی در بقیه نقاط بدن کاهش می‌یابد.
افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند، علائمی مانند بی‌حسی، ضعف، مشکل راه‌رفتن و مشکلات تعادلی را تجربه می‌کنند. بیماری ام اس در همه افراد علائم مشابه ندارد. این بیماری به شکل‌های مختلف ظاهر شده و سرعت پیشرفت آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. طبق بررسی‌های انجام شده حدود ۵۰٪ از بیماران مبتلا به ام اس بعد از ۱۵ سال از زمان شروع بیماری احتمالا برای راه‌رفتن نیاز به کمک خواهند داشت.
۱. سندروم شوگرن
در بیماری سندروم شوگرن سیستم ایمنی به سلول‌های غدد روان‌کننده چشم و دهان حمله می‌کند. به همین دلیل علامت بارز آن خشکی چشم و خشکی دهان است. البته در برخی شرایط ممکن است سیستم ایمنی مفاصل و پوست را هم تحت تاثیر قرار دهد. در این حالت علائمی در این بافت‌ها نیز ظاهر می‌شود.
۲. لوپوس
در ابتدا پزشکان بیماری لوپوس را یک بیماری پوستی تصور می‌کردند. زیرا لوپوس باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شود. اما پس از تحقیقات بیشتر مشخص شد در این بیماری آنتی‌بادی‌ها به بافت‌های سراسر بدن حمله می‌کنند. شایع‌ترین نوع این بیماری نوع سیستمیک است. در این بیماری بسیاری از اندام‌ها مانند قلب، کلیه، مفاصل و مغز تحت تاثیر قرار گرفته و آسیب می‌بینند. بیماران مبتلا به لوپوس علاوه بر بثورات پوستی علائمی مانند خستگی و درد مفاصل را نیز تجربه می‌کنند.
۳. بیماری سلیاک
افراد مبتلا به بیماری سلیاک نباید در رژیم غذایی خود از گلوتن استفاده کنند. گلوتن پروتئین موجود در گندم و سایر غلات است. در این بیماران وقتی گلوتن به روده کوچک می‌رسد، سیستم ایمنی آن را به عنوان سلول مهاجم تشخیص داده و به روده کوچک حمله می‌کند. در نتیجه روده دچار التهاب می‌شود. طبق تحقیقاتی که در سال 2015 در ایالات متحده آمریکا انجام شد، حدود 1% از افراد دچار بیماری سلیاک شده‌اند. برخی از افراد ممکن است به گلوتن حساسیت داشته باشند؛ اما این شرایط با بیماری سلیاک متفاوت است. این دو بیماری می‌توانند علائم مشابهی مانند اسهال و درد شکم داشته باشند.
۴. ام اس
مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس یکی از بیماری های خودایمنی است که در چند سال اخیر تعداد مبتلایان به آن افزایش پیدا کرده است. در این بیماری سیستم ایمنی به غلاف میلین آسیب می‌رساند. غلاف میلین پوشش محافظتی است که اطراف سلول‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی قرار دارد.
۵. دیابت نوع 1
لوزالمعده یا پانکراس هورمون انسولین را تولید کرده و وارد جریان خون می‌کند. این هورمون در تنظیم قند خون نقش حیاتی دارد. در بیماری دیابت نوع ۱ سیستم ایمنی به سلول‌های ترشح‌کننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. در نتیجه میزان قند خون افزایش یافته و منجر به ایجاد عوارض می‌شود. بالارفتن قند خون باعث آسیب به رگ‌های خونی، قلب، کلیه، چشم و اعصاب می‌شود.
۶. روماتیسم مفصلی
در بیماری روماتیسم مفصلی سیستم ایمنی بدن به مفاصل سرتاسر بدن حمله می‌کند. این بیماری می‌تواند از 30 سالگی یا حتی سنین پایین‌تر شروع شود. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، علائمی مانند قرمزی و گرگرفتگی و درد و سفتی مفاصل را به همراه دارند.
۷. التهاب روده
بیماری التهابی روده نوعی دیگر از بیماری های خودایمنی است که باعث التهاب در پوشش دیواره روده می‌شود. در این بیماری ممکن است بخش‌های مختلف روده تحت تاثیر قرار بگیرد. به همین دلیل دو نوع بیماری التهابی روده ممکن است ایجاد شوند. بیماری کرون یکی از انواع بیماری های التهابی روده است. در این بیماری دستگاه گوارش از دهان تا مقعد می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد. در نوع دیگر آن به نام کولیت اولسراتیو پوشش داخلی روده بزرگ و رکتوم آسیب می‌بیند.
۸. آدیسون
در بیماری آدیسون غدد آدرنال تحت تاثیر قرار می‌گیرند. این غدد هورمون‌های آلدسترون، کورتیزول و آندروژن را ترشح می‌کنند. کاهش کورتیزول روی نحوه استفاده و ذخیره کربوهیدرات و قند تاثیر می‌گذارد. کاهش آلدسترون نیز باعث کاهش سدیم و پتاسیم در جریان خون می‌شود. اختلال در این هورمون‌ها علائمی مانند خستگی، قند خون پایین، ضعف و کاهش وزن ایجاد می‌کند.
۹. تیروئیدیت هاشیموتو
همان‌طور که از نام این بیماری مشخص است، در تروئیدیت هاشیموتو غده تیروئید مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می‌گیرد. در این بیماری تولید و ترشح هورمون تیروئید به‌مرور کم می‌شود. در نتیجه شخص دچار علائمی مانند افزایش وزن، حساسیت به سرما، خستگی، ریزش مو و تورم تیروئید (گواتر) می‌شود.
۱۰. گریوز
بیماری گریوز نوعی از بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می‌کند. این بیماری باعث پرکاری تیروئید می‌شود. در افراد مبتلا به بیماری گریوز هورمون‌های تیروئید بیش از حد تولید شده و روی متابولیسم بدن تاثیر می‌گذارد. با افزایش ترشح این هورمون‌ها سوخت‌وساز بدن افزایش پیدا کرده و علائمی مانند کاهش وزن، عصبی بودن، بالارفتن ضربان قلب و عدم تحمل گرما ظاهر می‌شود.
در حدود 30% از افراد مبتلا به گریوز دچار برآمدگی چشم می‌شوند. به این عارضه اگزوفتالموس می‌گویند.
۱۱. پسوریازیس
در حالت طبیعی سلول‌های پوست به‌آهستگی رشد کرده و جایگزین سلول‌های مرده می‌شوند. اما زمانی که شخص به بیماری پسوریازیس مبتلا می‌شود، سلول‌های پوست با سرعت زیادی تکثیر شده و سلول‌های اضافی روی پوست ظاهر می‌شود. این بیماری باعث بروز علائمی روی پوست مانند لکه‌های قرمز ملتهب و پوسته‌های سفید می‌شود.
در حدود 30% از افرادی که دچار بیماری پسوریازیس هستند، علائمی تورم، درد و سفتی مفاصل را تجربه می‌کنند. به این شکل از بیماری پسوریازیس، آرتریت پسوریاتیک می‌گویند.
۱۲. میاستنی گراویس
در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن تکانه‌های عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بافت‌ها به مغز برای کنترل ماهیچه‌ها کمک می‌کنند. در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس ارتباط بین اعصاب و ماهیچه دچار اختلال می‌شود. در نتیجه انقباض ماهیچه‌ها با مشکل روبرو می‌شود. مهم‌ترین علامت بیماری میاستنی گراویس ضعف عضلانی است. این علامت با انجام فعالیت بدتر شده و در زمان استراحت بهبود پیدا می‌کند. همچنین ممکن است عضلات مربوط به حرکات چشم، باز شدن پلک و حرکات صورت تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!