فهرست مطالب
ای وی اف یکی از رایجترین روشهای کمکباروری در دنیا است و به زوجهایی کمک میکند که به صورت طبیعی باردار نشدهاند. در روش IVF، تخمک و اسپرم در آزمایشگاه با هم ترکیب میشوند و در صورت نیاز، از روش تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی (ICSI) برای افزایش شانس لقاح استفاده میشود. عمل ivf میتواند برای درمان ناباروری ناشی از مشکلات تخمکگذاری، انسداد لولههای فالوپ، ناباروری مردانه، نارسایی تخمدان و مشکلات ژنتیکی هم مورد استفاده قرار گیرد.
ای وی اف ivf چیست؟
IVF یکی از روشهای مؤثر درمان ناباروری است و معمولا زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که روشهای درمانی دیگر موفق نباشند. معمولا افرادی که مشکل تخمکگذاری، انسداد لولههای رحمی یا ناباروری مردانه دارند از آی وی اف استفاده میکنند. از جمله عوارض این روش میتوان به تحریک بیشازحد تخمدان یا احتمال چندقلوزایی اشاره کرد که با نظارت دقیق کاهش پیدا میکند.
تصاویر عمل ای وی اف
تصاویر مربوط به عمل ای وی اف معمولا مراحل مختلف این روش را نشان میدهند. این مراحل شامل برداشت تخمک، ترکیب اسپرم و تخمک در آزمایشگاه، تشکیل جنین و انتقال آن به رحم هستند. برخی تصاویر هم ابزارهای مورد استفاده مانند سوزن مخصوص برداشت تخمک یا انکوباتور نگهداری جنین را نمایش میدهند. دیدن این تصاویر میتواند درک بهتری از روند درمان و مراحل فنی آن به فرد بدهد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
An egg is fertilized by injecting a single sperm into the egg or mixing the egg with sperm in a petri dish.
ترجمه فارسی:
تخمک با تزریق یک اسپرم یا مخلوطکردن تخمک با اسپرم در ظرف پتری بارور میشود.
کاربردهای IVF چیست؟
اصلیترین کاربرد روش لقاح مصنوعی IVF برای درمان ناباروری است، هرچند که این روش کاربردهای متعدد دیگری هم دارد. در ادامه برخی از کاربردهای IVF را آوردهایم:
- تخلیه و خارج کردن لولههای فالوپ رحم
- درمان انسداد یا آسیبدیدگی لولههای رحم
- درمان ناباروری به خاطر کیفیت نامناسب یا کمیت ناکافی اسپرمها در مردان
- رفع اختلال تخمکگذاری در خانمها به دلایلی مانند فیبروئیدهای رحمی، یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان
- درمان ناهنجاریهای ژنتیکی
- درمان اندومتریوز
- اختلالات ناتوانی اسپرم در نفوذ به رحم زن
- درمان مشکل وجود آنتیبادیهای ضد اسپرم یا تخمک
- درمان ناباروریهایی که علت مشخص ندارند
ای وی اف چگونه انجام میشود؟ (روش انجام لقاح آزمایشگاهی)
عمل آی وی اف چند مرحله مشخص دارد. ابتدا با دارو، تخمدان برای تولید تخمک تحریک میشود. پس از آن پزشک تخمکها را از بدن برداشت میکند. در مرحله بعد، تخمک و اسپرم در آزمایشگاه ترکیب میشوند و جنین تشکیل میشود. پس از چند روز، جنین سالم به رحم منتقل میشود. کل این روند زیر نظر پزشک متخصص باروری انجام میشود و نیاز به مراقبت دارد.
مراحل ای وی اف به چه صورت است؟
مراحل عمل ای وی اف شامل چند مرحله اصلی است. این مراحل معمولاً در طی چند هفته انجام میشوند اما ممکن است نیاز به مراجعات بیشتری برای پیگیری وضعیت و بررسی جنینها در مراحل مختلف وجود داشتهباشد. همکاری زوجین در هر مرحله اهمیت زیادی دارد تا نتیجه بهتری حاصل شود:
- تحریک تخمدان با دارو
- برداشت تخمک
- گرفتن نمونه اسپرم
- لقاح در آزمایشگاه
- رشد جنین
- انتقال جنین به رحم
- انجام تست بارداری
مرحله | توضیحات | زمان تقریبی |
---|---|---|
تحریک تخمدان | مصرف دارو برای تولید چند تخمک | ۸ تا ۱۴ روز |
برداشت تخمک | خارج کردن تخمکها از تخمدان | ۲۰ تا ۳۰ دقیقه |
لقاح آزمایشگاهی | ترکیب تخمک و اسپرم در آزمایشگاه | همان روز برداشت |
رشد جنین | نگهداری جنین در انکوباتور تا رشد مناسب | ۳ تا ۵ روز |
انتقال جنین | قرار دادن جنین در رحم | ۵ تا ۱۰ دقیقه |
تست بارداری | بررسی موفقیت درمان | حدود ۱۴ روز بعد |
۱. تحریک تخمدان در ای وی اف (IVF)
اولین مرحله در ای وی اف شامل تزریق هورمون است؛ بنابراین زن در هر ماه بهجای فقط یک تخمک، چندین تخمک تولید میکند. سپس این مورد آزمایش میشود تا مشخص شود که آیا فرد برای بازیابی تخمک آماده هست یا خیر.
۲. جمع آوری تخمک ها یا عمل پانکچر در آی وی اف
حدود ۳ روز بعد از مرحله تزریق داروها و برانیگختن تخمدان، نوبت جمعآوری تخمکها فرا میرسد. سوزن مخصوصی را با کمک دستگاه سونوگرافی و از طریق واژن به تخمدان میرسانند و به وسیلهی آن عمل تخمکگیری را انجام میدهند. پس از این کار، تخمکها موردبررسی قرار میگیرند و در صورت تأیید سلامت و داشتن شرایط مناسب، برای مرحلهی بعد در آزمایشگاه نگهداری میشوند.
در این روش، زمانبندی مهم است. تخمکها باید درست قبل از بیرونآمدن از فولیکولهای تخمدان بازیابی شوند. اگر تخمکها خیلی زود یا خیلی دیر خارج شوند، به طور طبیعی رشد نخواهند کرد.
متخصص زنان ممکن است از آزمایش خون یا سونوگرافی استفاده کند تا مطمئن شود تخمکها قبل از بازیابی در مرحله درست رشد قرار دارند یا خیر. مرکز ای وی اف دستورالعملهای ویژهای را برای دنبالکردن پروسهی درمانی به افراد ارائه میدهد. در پروسه ivf به بیشتر خانمها داروی مسکن داده میشود و بهطورکامل بیهوش خواهند شد.
تعداد تخمک مناسب برای ای وی اف چقدر است؟
به طور کلی، تعداد بیشتر تخمک (حدود ۱۰ تا ۱۵ عدد) شانس بیشتری برای دستیابی به یک بارداری موفق را فراهم میکند، اما کیفیت تخمک نیز عامل مهمی است.
۳. جمع آوری اسپرم بعد از تخمک گیری در ای وی اف
برای انجام آی وی اف نیاز است تا همزمان با مرحلهی تخمکگیری از زن، اسپرمگیری از مرد نیز انجام شود. اسپرم گرفتهشده باید در شرایط استریل به آزمایشگاه داده شود. این مرحله شامل بررسی و پیداکردن فعالترین اسپرمهای درون نمونه است.
افرادی که این عمل را در منزل خود انجام میدهند باید ظرف ۲۰ تا ۳۰ دقیقه نمونه موردنظر را به آزمایشگاه برسانند. برای انجام ای وی اف بهتر است افراد حدود ۵ روز قبل از تهیه نمونهی اسپرم از داشتن رابطه جنسی خودداری کنند..
برای IVF معمولا نمونه ای از مایع منی حاوی حداقل ۱۰ تا ۲۰ میلیون اسپرم مورد نیاز است. اما در مواردی که کیفیت اسپرم پایین است (آی وی اف با اسپرم ضعیف) یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) انجام میشود، حتی میتوان از تعداد کمتری اسپرم با درصد موفقیت بالا استفاده کرد.
۴. لقاح آزمایشگاهی جنین ای وی اف
لقاح در روز بازیابی تخمک اتفاق میافتد. سپس اسپرم با تخمکها پیوند داده میشود تا لقاح صورت گیرد. در بیشتر موارد، محلول اسپرم به تخمکها اضافه میشود و لقاح به طور طبیعی اتفاق میافتد. در صورت عدم رخدادن لقاح طبیعی، تزریق اسپرمِ داخل سیتوپلاسمی (ICSI) انجام میشود.
۵. آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی
در صورت مشخص بودن، آزمایش ژنتیک قبل از لانهگزینی (یعنی هنگامیکه جنین در مرحله بلاستوسیست است) به طور معمول ۵ تا ۶ روز پس از لقاح انجام میشود. این آزمایش شامل بررسی وضعیت کروموزومی، شرایط ژنتیکی یا تعیین جنسیت است.
۶. انتقال جنین به رحم و لانه گزینی
پس از آمادهشدن جنینها، زوج متقاضی این روش به مرکز ای وی اف باز خواهند گشت تا پزشکان بتوانند یک یا چند جنین را به رحم زن منتقل کنند. این روش سریعتر و آسانتر از بازیابی تخمک است. پزشک یک لولهی انعطافپذیر به نام کاتِتِر را از طریق واژن و دهانهی رحم وارد میکند.
برای افزایش احتمال بارداری، بیشتر متخصصان ای وی اف توصیه میکنند تا حداکثر ۳ جنین بهصورت همزمان به رحم منتقل شوند. بااینحال، این بدان معنی است که فرد میتواند یک بارداری چندقلو داشتهباشند. البته همانطور که بیان شد این میتواند خطرات سلامتی را برای مادر و نوزادش افزایش دهد. بر اساس این روش، افراد معمولا مدتی در رختخواب میمانند و ۴ تا ۶ ساعت بعد مرخص میشوند. احتمالا حدود ۲ هفته پس از انتقال جنین به رحم، آزمایش بارداری بر روی فرد انجام میشود.
آیا ای وی اف بار اول جواب میده؟
در بسیاری از موارد، آی وی اف در بار اول به بارداری منجر نمیشود. موفقیت آن به عواملی مانند سن، کیفیت تخمک و اسپرم و وضعیت رحم بستگی دارد. برای مثال، در زنان زیر ۳۵ سال، احتمال موفقیت بیشتر است. معمولا لازم است فرد چند بار این روش را تکرار کند تا نتیجه بگیرد. بنابراین نباید انتظار داشت که همیشه در همان نوبت اول موفقیت کامل حاصل شود.
بعد از ای وی اف منفی چه باید کرد؟
اگر نتیجه آی وی اف منفی باشد، لازم است زوجین از نظر روحی و جسمی حمایت شوند. بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلایل بررسی شود. گاهی تغییر دارو، تنظیم هورمون یا اصلاح سبک زندگی در چرخه بعدی نتیجه را بهبود میدهد. انجام آزمایشهای تکمیلی، توجه به کیفیت جنین و وضعیت رحم، همگی در تشخیص علت عدم موفقیت کمک میکنند.
مراقبت های قبل و بعد از ای وی اف
آمادگی بدنی و ذهنی برای موفقیت در ای وی اف ضروری است. توجه به رژیم غذایی، استراحت و پرهیز از استرس میتواند تأثیر مثبتی داشتهباشد. مراقبتهای قبل از آی وی اف شامل موارد زیر هستند:
- تغذیه سالم با مصرف میوه و سبزیجات
- قطع سیگار و الکل
- خواب کافی و منظم
- کاهش استرس با ورزش سبک مانند یوگا
- مصرف مکملها با نظر پزشک
- پیگیری دقیق داروها طبق برنامه پزشک
بعد از آی وی اف، زمانی که انتقال جنین انجام شد، مراقبتهای ویژهای نیاز است تا رحم آماده نگهداشتن جنین شود. مراقبتهای بعد از ای وی اف شامل موارد زیر هستند:
- استراحت کافی به مدت چند روز
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
- ادامه مصرف داروهای هورمونی طبق تجویز پزشک
- نوشیدن آب کافی
- پرهیز از دوش آب داغ یا سونا
- پرهیز از رابطه جنسی در چند روز اول
- پیگیری دقیق آزمایش بارداری در زمان تعیینشده
عمل ای وی اف چند ساعت طول میکشد؟
کل فرآیند ای وی اف چند هفته زمان نیاز دارد اما عمل اصلی برداشت تخمک و انتقال جنین کوتاه است. برداشت تخمک معمولا حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول میکشد. انتقال جنین هم حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان میبرد و بدون نیاز به بیهوشی انجام میشود. باقی مراحل مثل رشد جنین در آزمایشگاه و آمادهسازی بدن در روزهای قبل و بعد انجام میشود.
تجربیات کسانی که ای وی اف موفق داشته اند
بسیاری از افرادی که ای وی اف موفق داشتهاند، از اهمیت آرامش روان، صبوری و همراهی با پزشک صحبت کردهاند. بیشتر بیان میکنند که سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و کاهش استرس در نتیجه نهایی تأثیر داشته است. برخی حتی پس از چند تلاش ناموفق، در نهایت با پشتکار به نتیجه رسیدهاند. حمایت عاطفی خانواده و آگاهی از روند درمان نیز نقش مهمی در موفقیت داشته است.
عوارض ای وی اف برای مادر و جنین
همانند سایر روشهای پزشکی، در مورد ای وی اف نیز خطراتی وجود دارد. عوارض ای وی اف برای مادر شامل موارد زیر هستند:
- چندقلوزایی که خطر ابتلا به کموزنی نوزاد هنگام تولد و نشانه های زایمان زودرس را افزایش میدهد.
- سقط جنین
- حاملگی خارج از رحم: این مورد ممکن است هنگامیکه تخمکها خارج از رحم کاشته میشوند رخ بدهد.
- سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS): این مورد یک وضعیت نادر شامل تجمع بیشازحد مایعات در شکم و قفسهی سینه است
- خونریزی، عفونت یا آسیب به روده یا مثانه
- بالارفتن حساسیت پستان به دلیل سطح بالای استروژن
- نفخ شکم و یبوست خفیف
- گرفتگی خفیف بدن
مشکلات کودکان ای وی اف چیست؟
کودکان متولدشده با آی وی اف سالم هستند اما بررسیها نشان دادهاند که در برخی موارد احتمال ناهنجاریهای خفیف کمی بیشتر است که بیشتر این تفاوتها به شرایط جنین، سن مادر و علت ناباروری مرتبط است، نه خود روش آی وی اف. برخی از مطالعات، احتمال کمی بالاتر از زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و اختلالات متابولیکی را نشان دادهاند.
آیا عمل ای وی اف درد دارد؟
بیشتر مراحل ای وی اف بدون درد یا با درد بسیار کم انجام میشوند. در زمان برداشت تخمک، معمولا داروی بیحسی یا بیهوشی کوتاهمدت استفاده میشود. انتقال جنین هم بدون بیهوشی و بسیار سریع انجام میشود و فقط ممکن است کمی احساس ناراحتی ایجاد کند. دردهای خفیف شکمی یا گرفتگی عضلات بعد از برخی مراحل طبیعی است و با داروهای ساده کنترل میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
لقاح مصنوعی با IVF میتواند گزینه مناسبی برای زوجهایی که با چالش باروری مواجه هستند، باشد. این روش فرصت مناسبی را برای غلبه بر عوامل مختلف ناباروری و افزایش شانس بارداری فراهم میکند. قبل از اقدام به انجام آن، مشاوره با متخصص باروری و دریافت برنامههای درمانی شخصیسازی شده برای دستیابی به بهترین نتایج کمک زیادی به شما خواهد کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
ایا در این موارد نیاز به ازمایش اعتیاد هست . و اگر هست و اعتیاد به معتادون مرد مشخص شود مشکلی ایجاد میکند ؟
در فرآیند انجام IVF معمولاً آزمایشهای مختلفی از جمله بررسی وضعیت سلامت عمومی و عفونتها انجام میشود، اما آزمایش اعتیاد به طور معمول جزو مراحل استاندارد نیست مگر در شرایط خاص یا به درخواست پزشک. در صورت مثبت بودن تست اعتیاد، به ویژه در مردان، ممکن است مشکلاتی در روند درمان و موفقیت IVF ایجاد شود و نیاز به مدیریت و درمان اعتیاد قبل از ادامه روند باشد. بنابراین توصیه میشود پیش از شروع درمان با تیم پزشکی خود در این زمینه مشورت کنید تا راهنماییهای لازم ارائه شود و احتمال بروز مشکلات کاهش یابد.
آیا در حین انجام ای وی اف شناسنامه و مراحل قانونی هم لازم است
درود
در حین انجام IVF (لقاح مصنوعی) به طور معمول نیازی به شناسنامه یا مراحل قانونی خاصی نیست، اما بسته به قوانین و مقررات هر کشور یا منطقه، ممکن است نیاز به برخی مدارک قانونی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، در برخی موارد، برای استفاده از تخمک یا اسپرم اهدا شده، نیاز به توافقنامههای قانونی یا شناسنامهها و مدارک شناسایی میباشد. بهتر است پیش از شروع درمان IVF، با پزشک یا مرکز درمانی خود مشورت کنید تا از نیاز به مدارک خاص و مراحل قانونی آگاه شوید.
با عرض سلام خدمت شما بزرگواران
سوال من این که برای خانم ۳۶ سال که بعد از ۴ماه تلاش بچه دار شدن ولی بچه در لوله فالوب بوده و مجبور به عمل جراحی شدن برای سقط،آیا عملivf بهتر نیست برای تکرار نشدن این اتفاق؟ ممنون اگه پاسخ بدید.
سلام! در صورتی که بارداری در لوله فالوپ رخ دهد (که به آن بارداری خارج از رحم گفته میشود)، خطرات جدی برای مادر به همراه دارد و نیاز به عمل جراحی دارد. استفاده از روش IVF (لقاح خارج رحمی) میتواند گزینه مناسبی برای جلوگیری از بارداری خارج از رحم باشد، زیرا در این روش تخمک و اسپرم خارج از بدن ترکیب شده و جنین در رحم قرار میگیرد. این روش برای افرادی که سابقه بارداری خارج از رحم دارند، میتواند خطرات احتمالی را کاهش دهد. با این حال، بهتر است که برای مشاوره دقیقتر و انتخاب مناسبترین روش درمانی، با متخصص زنان و ناباروری مشورت کنید تا شرایط خاص شما بررسی و راهکارهای مناسب پیشنهاد شود.
متخصص زنان و زایمان
سلام من تخمک گذاشتم الانم ۸ روز گذشته بعد از چند روز مثبت میشن با تشکر
سلام اگر منظورتان این است که در زمان تخمک گذاری، نزدیکی داشتید
۱۴ روز بعد در صورت پریود نشدن
از تست بارداری استفاده کنید
سلام دخترم ۴۲ سال دارد مجرد است به بیماری دیابت نوع یک حدود بیست سال دچار است میخواهد عمل ای وی اف انجام دهد آیا خطری برایش دارد؟ چقدر احتمال موفقیت دارد
با سپاس از مقاله خوبتان واطلاعات مفیدتان. زهرا
زهرای عزیز
بله بسیار موثر است
و می تواند احتمال بارداری را کم کند
برای همین قبل از اقدام به بارداری باید کاملا از هر نظر چک شوید
تخمک کشی کردم و ۳تاجنین داشتم آیا کم هستند یا خوبه
سلام
مناسب است
بسته به فرایند لقاح و باروری دارد
سلام اطلاعات خیلی جامع وکامل بود
انشاالله که خداخیرتان بدهد
سلام اطلاعات خیلی جامع وکامل بود
.ممنون وانشاالله خداخیرتان بدهد
کامل و دقیق بود ، ممنونم
سلام و سپاس از همراهی تان
ممنونم از توضیحات دقیقتون
سلام دوست عزیز
ممنونم از همزاهی تان هستی عزیز
هز زن و مردی باید از بدن و خصوصا از اندام زنانه و مردانه خود مواظبت کنند خوبه.
اما با وجود پیشرفت علم و تاثیرش در لقاح دادن و بارداری، هیچ چیزی جای احساس گرم عشق بازی و رابطه جنسی و اون به ارگاسم رسیدن زوجین رو نمی گیره.