کبد چرب بارداری بیماری نادر اما بسیار جدی است. اگر در دوران بارداری هستید و پزشک این بیماری را تشخیص داده است یا در خانواده شما سابقه کبد چرب در حاملگی وجود دارد، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که علائم این بیماری در بارداری چیست؟ چرا برخی خانمها دچار این عارضه میشوند؟ کدام عوامل ریسک ابتلا به کبد چرب در این دوره را افزایش میدهند؟ چگونه میتوان آن را تشخیص داد؟ درمان آن به چه صورت است؟ آیا راهی برای پیشگیری از این بیماری جدی وجود دارد؟ اگر کبد چرب در دوره حاملگی درمان نشود، چه عوارضی برای مادر و جنین خواهد داشت؟
درصورتیکه دچار کبد چرب بارداری هستید یا علائم مشکوکی دارید، حتما برای تشخیص و درمان بهموقع این بیماری به دکتر گوارش و کبد یا دکتر زنان مراجعه کنید. برای ارتباط با این متخصص میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.





کبد چرب بارداری (AFLP) چیست؟
کبد چرب بارداری یا AFLP یکی از عوارض بارداری نادر اما خطرناک است. تقریبا از هر صدهزار بارداری ۵ نفر دچار کبد چرب حاد بارداری میشوند. در ین بیماری چربی بیش از حد طبیعی در سلولهای کبد و اطراف آن تجمع پیدا میکنند. چربی جمع شده در کبد معمولا تری گلیسیرید یا اسیدهای چرب است. هر چه چربی در سلولهای کبد بیشتر شود، خطرات بارداری برای مادر و جنین افزایش پیدا میکند.
در دوران بارداری ممکن است خانمها دچار بیماری های کبدی مختلفی شوند. علاوه بر کبد چرب احتمال بیماریهایی مانند اختلال عملکرد کبد، پره اکلامپسی، افزایش آنزیمهای کبدی و سندروم پلاکت کم وجود دارد. کبد چرب معمولا در اواخر دوره حاملگی ظاهر میشود. با نفوذ چربی به پارانشیم کبد و اختلال در عملکرد این اندام، بیماری تشخیص داده میشود.
کبد چرب در بارداری جز بیماریهای نادر اما خطرناک است. از هر صدهزار خانم بارداری ۵ نفر دچار این عارضه میشوند. این بیماری میتواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. هر چه تجمع چربی در سلولهای کبد بیشتر شود، خطرات بارداری افزایش پیدا میکند.
علائم کبد چرب بارداری
این عارضه معمولا در اواخر سهماهه سوم بارداری ظاهر میشود. برخی از علائم کبد چرب مشابه سایر علائم معمول در بارداری است. به همین دلیل لازم است توسط پزشک تشخیص داده شود. از مهمترین علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- تهوع و استفراغ
- درد در قسمت راست و بالای شکم
- احساس ناخوشی
- سردرد
- گیجی
- خستگی
- زردی پوست، سفیدی چشم و غشاهای مخاطی (یرقان).
اگر در دوران بارداری بهویژه در ماههای آخر حاملگی دچار چنین علائمی شدید، حتما به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.


علت کبد چرب بارداری
علت دقیق بروز عارضه AFLP در بارداری مشخص نیست. برخی از تحقیقات جدید نشان دادهاند که احتمالا این بیماری مربوط به اختلال در عملکرد میتوکندری است. این اختلال باعث ایجاد مشکل در اکسیداسیون اسیدهای چرب در کبد میشود. یک آنزیم خاص در تجزیه طولانیمدت اسیدهای چرب نقش دارد. کمبود این آنزیم در میتوکندری باعث ایجاد کبد چرب میشود.
ممکن است در بارداری قبلی خود این عارضه را تجربه کرده باشید. متاسفانه در حاملگی بعدی نمیتوان ابتلا به کبد چرب را تشخیص داد. ممکن است باز هم به این بیماری مبتلا شوید. این مشکل مربوط به اختلالات ژنتیکی بوده و ممکن است بین اعضای خانواده کبد چرب بارداری به ارث برسد.
عوامل خطر کبد چرب بارداری
این بیماری مربوط به اختلالات ژنتیکی است. اما برخی از عوامل میتوانند ریسک ابتلا به آن را افزایش دهند. اگر در خانواده شما سابقه کبد چرب بارداری وجود دارد، باید به عوامل خطر زیر توجه داشته باشید.
- اولین بارداری
- بارداری چندقلو
- جنین پسر
- لاغر بودن
احتمال بروز بیماری AFLP در اولین بارداری بیشتر است. اما به این معنی نیست که در بارداریهای بعدی اتفاق نمیافتد.
عوارض کبد چرب در بارداری
در صورت عدم درمان AFLP در دوره بارداری، خطرات جدی شما و جنین را تهدید میکند. به همین دلیل در اولین فرصت زایمان انجام میشود. ادامه پیداکردن بارداری میتواند عوارض زیر را برای شما ایجاد کند.
- نارسایی کبد
- خونریزی شدید
- نارسایی کلیه
- عفونت شدید
این عوارض هم برای مادر و هم جنین خطرناک هستند. درصورتیکه مادر دچار این مشکلات شود، زندگی جنین تهدید میشود.
درصورت عدم درمان کبد چرب بارداری خطرات جدی مادر و جنین را تهدید میکند. مادر ممکن است دچار نارسایی کبد، خونریزی شدید، نارسایی کلیه یا عفونت شدید شود.
تشخیص کبد چرب در بارداری
پزشک برای تشخیص این بیماری ابتدا علائم کلی شما و سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده را بررسی میکند. بهترین راه برای تشخیص کبد چرب، بیوپسی کبد است. اما گاهی ممکن است برای خانم باردار این روش مناسب نباشد. در این شرایط آزمایشهای دیگری انجام میشود.
برای تشخیص کبد چرب در حاملگی آزمایشهای زیر کاربرد دارند.
- بیوپسی کبد: از بافت کبد نمونهبرداری شده و در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ بررسی میشود.
- آزمایش خون: برای بررسی عملکرد آنزیمهای کبد و دیگر بیماریها با علائم مشابه انجام میشود. مهمترین تست، آزمایش عملکرد کبد است.
- سونوگرافی: با استفاده از امواج صوتی از رگها، کبد و بافتهای اطراف تصاویری تهیه میشود.
- سیتیاسکن: با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از کبد تهیه میشود.
اگر مشکوک به بیماری کبد چرب هستید، حتما برای تشخیص بهموقع و کاهش عوارض آن به فوق تخصص گوارش و کبد مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان از طریق سایت دکترتو اقدام کرده و نوبت دریافت کنید. در دکترتو علاوه بر تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
به نقل از ncbi.nlm در رابطه با آزمایشهای لازم بری تشخیص کبد چرب در حاملگی:
در بیمارانی که مشکوک به کبد چرب حاد بارداری هستند، نیاز به بررسی کامل شامل آزمایشهای شمارش کامل خون، آزمایشهای عملکرد کبد، سطح آسپارتات و آلانین آمینو ترانسفراز، کراتینین و ارزیابی پروتئین ادرار است. آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) و آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) همیشه در بیماران مبتلا به AFLP افزایش مییابد.





درمان کبد چرب در دوران بارداری
برای درمان کبد چرب بارداری در اولین اقدام باید نوزاد به دنیا بیاید. پزشک در سریعترین زمان ممکن زایمان را انجام میدهد. تا زمان زایمان باید ضربان قلب جنین به طور مداوم بررسی شود. کبد چرب میتواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. پس از زایمان لازم است مادر چند روز تحت مراقبتهای ویژه باشد. معمولا با گذشت چند هفته از زایمان عملکرد کبد به حالت طبیعی بازگشته و دیگر خطری شخص را تهدید نمیکند.
اگر مشکلی در زایمان وجود نداشته باشد، متخصص زنان زایمان طبیعی را انتخاب میکند. این نوع زایمان هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. اما گاهی به دلیل وضعیت بد مادر و جنین لازم است سریعا زایمان سزارین انجام شود. احتمالا در زایمان سزارین تزریق پلاکت انجام میشود.
در بیشتر مواقع عملکرد کبد بعد از زایمان به حالت طبیعی بازمیگردد. اما اگر نشانهای از بهبودی دیده نشود، پیوند کبد باید در گزینههای درمانی قرار بگیرد. روی نوزاد هم باید آزمایشهایی انجام شود تا احتمال ابتلا به کبد چرب و هیپوگلیسمی بررسی شود.


پیشگیری از کبد چرب بارداری
کبد چرب در بارداری مشکل ژنتیکی است و نمیتوان از آن پیشگیری کرد. به همین دلیل باید به علائم اولیه آن توجه داشته باشید. بهخصوص در اولین بارداری احتمال بروز آن بیشتر بوده و در صورت مشکوک شدن باید در سریعترین زمان ممکن آزمایشهای لازم انجام شود.
تغذیه برای کبد چرب در بارداری
اگر با وجود بیماری کبد چرب، حامله هستید، باید بیشتر از قبل به تغذیه خود توجه داشته باشید. خوردن میوه و سبزیجات تازه در هر وعده غذایی به کنترل کبد چرب کمک میکند. سعی کنید مصرف چربیهای مضر را کاهش دهید. غذاهای سرخشده و فستفود مصرف نکنید. مصرف حبوبات و غلات کامل میتواند برای شما مفید باشد.
بهتر است برای کاهش خطرات کبد چرب بارداری با متخصص تغذیه مشاوره داشته باشید تا رژیم اصولی برای شما تهیه شود. برای ارتباط با دکتر تغذیه میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.





کبد چرب گرید ۱ در بارداری
کبد چرب گرید 1 اولین مرحله این بیماری است. معمولا در این مرحله نیازی به درمان خاصی نیست. در دوره بارداری باید به رژیم غذایی توجه داشت. از خوردن غذاهای چرب و فستفود دوری کنید. سعی کنید هر روز کمی پیادهروی کنید.
کبد چرب گرید ۲ در بارداری
دومین مرحله از این بیماری کبد چرب گرید 2 است. در این مرحله چربی اطراف کبد قرار داشته و ممکن است این اندام ملتهب شود. اگر کبد چرب در این مرحله باشد، پزشک توصیه میکند، قبل از بارداری مقداری از وزن خود را کاهش دهید. در زمان بارداری باید مراقب تغذیه خود باشید.
کبد چرب گرید ۳ در بارداری
کبد چرب گرید 3 باعث التهاب و آسیب به کبد میشود. در این مرحله ممکن است در کبد زخم ایجاد شده و شخص دچار فیبروز کبدی شود. این مرحله از بیماری میتواند خطراتی در بارداری ایجاد کند. به همین دلیل برای سلامت خود و جنین باید تحت مراقبت پزشک قرار بگیرید و سبک زندگی خود را تغییر دهید.
سوالات متداول شما
اگر دچار کبد چرب بارداری هستید یا به دلیل سابقه خانوادگی نگران هستید که به این بیماری مبتلا باشید، احتمالا با سوالاتی روبرو شدهاید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات شما در این مورد این بیماری جدی را مطرح کرده و پاسخ آن را ارائه دادهایم.
AFLP یا کبد چرب حاد بارداری در دوره بارداری میتواند هم برای مادر و هم جنین خطرناک باشد. احتمال نارسایی کبد و کلیه مادر وجود داشته و ممکن است به جنین آسیب وارد کند. به همین دلیل باید در اولین فرصت زایمان انجام شود.
افرادی که دچار این مشکل ژنتیکی هستند، در معرض ابتلا به آن قرار دارند. معمولا احتمال ابتلا به کبد چرب در بارداری اول، بارداری چندقلو و داشتن جنین پسر بالاتر میرود.
علائم این دو بیماری بسیار به هم شبیه بوده و هر دو در اواخر بارداری ظاهر میشوند. سندروم هلپ نوعی مسمومیت بارداری است که باعث کاهش پلاکتهای خون، افزایش آنزیمهای کبدی و کمخونی میشود. درمان این سندروم نیز با زایمان امکانپذیر است. گاهی ممکن است به دلیل شباهت علائم این دو بیماری، پزشک نتواند کبد چرب را تشخیص دهد.
افرادی که دچار بیماری کبد چرب هستند، میتوانند باردار شوند. اما این افراد ۴ برابر بیشتر از زنان سالم درگیر عوارض بارداری میشوند. عوارضی مانند فشارخون بالا، خونریزی بعد از زایمان و زایمان زودرس در این بیماران شیوع بیشتری دارد.
کبد چرب در دوره بارداری میتواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. این بیماری احتمال فشارخون بالا و زایمان زودرس را افزایش میدهد.
کبد چرب حاد در بارداری بیماری نادر اما جدی است. برخی خانمها در اواخر بارداری دچار کبد چرب میشوند. تنها راه درمان آن زایمان در سریعترین زمان ممکن است.
کبد چرب در بارداری میتواند روی جنین تاثیر داشته باشد. به همین دلیل تا قبل از زایمان باید به طور منظم ضربان قلب جنین بررسی شود. بعد از زایمان هم سلامت کلی نوزاد بررسی شده تا پزشک مطمئن شود، نوزاد مبتلا به کبد چرب نیست.
برای تشخیص کبد چرب حاد بارداری باید آزمایش خون، سونوگرافی و گاهی بیوپسی کبد انجام شود. در آزمایش عملکرد کبد سطح آنزیمهای کبدی در خون بررسی شده تا این بیماری تشخیص داده شود.
با وجود بیماری کبد چرب، میتوان برای بارداری اقدام کرد. البته باید تحتنظر پزشک آزمایشهای لازم انجام شود. ممکن است نیاز به کاهش وزن و تغییر سبک زندگی داشته باشید. با کاهش علائم کبد چرب و درمان مراحل پیشرفته آن میتوان برای بارداری اقدام کرد.
کبد چرب احتمال زایمان زودرس را افزایش میدهد. از طرفی به دلیل بالابردن عوارض بارداری مانند فشارخون بالا ممکن است به جنین آسیب زده و باعث سقط جنین یا مردهزایی شود.
سعی کنید در دوره بارداری مصرف میوه و سبزیجات تازه را افزایش دهید. غذاهای فستفود میتواند وضعیت کبد شما را بدتر کند. از خوردن این غذاها تا جای ممکن دوری کنید.
بهطورکلی برای درمان کبد چرب استفاده از سرکه سیب توصیه میشود. این ماده غذایی تجمع چربی در کبد را کاهش میدهد. برای عملکرد سالم کبد میتوانید یک قاشق چایخوری سرکه سیب را در آب گرم اضافه کرده و آن را دوبار در روز بخورید.
بالا بودن آنزیم های کبدی در خون نشانه اختلال در عملکرد کبد است. بیماریهای مختلف کبد میتوانند چنین شرایطی را ایجاد کنند. بالا بودن این آنزیمها در اوایل بارداری احتمال دیابت بارداری را افزایش داده و در اواخر بارداری احتمال پره اکلامپسی را افزایش میدهد. گاهی هم منجر به نارسایی کبد شده و زندگی مادر و جنین را تهدید میکند.
کبد چرب حاد بارداری معمولا چند هفته بعد از زایمان برطرف میشود و علائم آن بهبود پیدا میکنند. اما اگر دچار کبد چرب غیرالکلی هستید، پس از زایمان نیز باید آن را تحت کنترل داشته باشید.
کبد چرب حاد بارداری معمولا در سهماهه آخر بارداری بین هفته ۳۰ تا ۳۵ ظاهر میشود. به همین دلیل طبق تقویم بارداری باید به علائم آن دقت داشت و برای تشخیص بهموقع اقدام کرد.





برای تشخیص و درمان کبد چرب بارداری به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
کبد چرب بارداری یک بیماری نادر اما خطرناک است. در اواخر بارداری ممکن است ظاهر شود. این عارضه میتواند به مادر و جنین آسیب جدی وارد کند. برای تشخیص آن آزمایش خون، سونوگرافی و بیوپسی کبد انجام میشود. علائم آن مشابه بسیاری از علائم طبیعی در حاملگی یا علائم مسمومیت بارداری است. معمولا این بیماری با نشانههایی مانند حالت تهوع، درد شکم و خستگی خود را نشان میدهد. تنها راه درمان آن زایمان در سریعترین زمان ممکن است.
برای پیداکردن بهترین متخصص زنان یا متخصص گوارش و کبد میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=acute-fatty-liver-of-pregnancy-90-P02465
https://bmcpregnancychildbirth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12884-019-2405-5
https://www.webmd.com/hepatitis/fatty-liver-disease