علت کبد چرب چیست؟ دلایل افزایش آمار این بیماری جدی

تعداد بیماران مبتلا به کبد چرب در چند سال اخیر بسیار افزایش یافته است. اما علت کبد چرب چیست و چه کسانی بیشتر به کبد چرب مبتلا می شوند؟ آیا شما هم نگران ابتلا به کبد چرب هستید؟ اگر می‌خواهید بدانید خودتان یا اعضای خانواده‌تان به این بیماری مبتلا می‌شوید یا نه در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم، چه کسانی بیشتر به کبد چرب مبتلا می شوند؟ عوامل خطر ابتلا به این بیماری چیست؟ کدام بیماری‌های زمینه‌ای احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند؟ چه زمانی باید نگران این بیماری بود؟ کبد چرب تا چه حد در ایران شایع است؟

درصورتی‌که علائم کبد چرب را دارید یا سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده شما وجود دارد، حتما برای بررسی و تشخیص این بیماری به دکتر گوارش و کبد مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

علت کبد چرب چیست؟

قبل از اینکه بگوییم چه کسانی بیشتر به کبد چرب مبتلا می شوند و دلیل کبد چرب چیست، بهتر است کمی در مورد این بیماری اطلاعات داشته باشیم. کبد چرب به دلیل تجمع چربی در سلول‌های کبد به وجود می‌آید. کبد به طور طبیعی مقداری چربی دارد. اما زمانی که بیش از ۱۰٪ وزن کبد را چربی تشکیل دهد، وضعیت خطرناک می‌شود. طبق آماری که از کشورهای غربی به دست آمده است، از هر ۱۰ نفر یک نفر به کبد چرب مبتلا است.

علائم کبد چرب چیست؟ این بیماری معمولا علائمی نداشته و در آزمایش‌های مختلف تشخیص داده می‌شود. کبد چرب گریدهای مختلفی داشته و ممکن است در بدن برخی افراد عوارضی ایجاد نکند. اما گاهی باعث التهاب کبد می‌شود. اگر التهاب کبد مربوط به مصرف بیش از حد الکل باشد، به آن کبد چرب الکلی می‌گویند.

در غیر این صورت التهاب ناشی از کبد چرب غیرالکلی است و در صورت رعایت نکردن نکات سبک زندگی مراحل کبد چرب غیر الکلی پیشرفت می‌کند. التهاب کبد ممکن است منجر به زخم شود. به این وضعیت سیروز کبدی می‌گویند. سیروز کبدی چیست؟ بیماری بسیار خطرناکی بوده و احتمال نارسایی کبد و ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.

حالا که با بیماری کبد چرب و خطرات آن آشنا شده‌اید، در ادامه به شما توضیح می‌دهیم که علت کبد چرب چیست.

کبد چرب به دلیل تجمع چربی در سلول‌های کبد ایجاد می‌شود. این بیماری باعث التهاب کبد شده و منجر به زخم می‌شود. اگر کبد چرب پیشرفت کند، احتمال ابتلا به سیروز کبدی، نارسایی کبد و سرطان کبد وجود دارد.

سبک زندگیت ناسالمه؟

دچار کبد چرب شدی؟ تا دیر نشده مشاوره بگیر!

دکتر گوارش آنلاینپزشک متخصص گوارش و کبد

۱. چاقی

چاقی و اضافه‌وزن از عوامل مهم ابتلا به کبد چرب است. عوارض چاقی مفرط علاوه بر کبد چرب با بیماری‌های دیگر مانند بیماری قلبی، سرطان و دیابت نوع ۲ نیز ارتباط دارد. امروزه باتوجه‌به سبک زندگی و رژیم‌های غذایی ناسالم، چاقی به یک معضل تبدیل شده است. علاوه بر غذاهای ناسالم، عواملی مانند استرس، خواب ناکافی، مشکلات هورمونی و عدم فعالیت کافی در اضافه‌وزن تاثیر دارند.

اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما بین ۲۵ تا ۳۰ است، دچار اضافه‌وزن هستید و اگر بالای ۳۰ است، چاق محسوب می‌شوید. سعی کنید با رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه وزن خود را پایین بیاورید. کاهش وزن در پیشگیری از کبد چرب تاثیر بسیار زیادی دارد.

متن انگلیسی:
If your fatty liver is weight-related, follow a balanced diet to lose weight slowly but steadily. Healthcare providers often recommend steering clear of sugar and trying the Mediterranean diet, which is high in vegetables, fruits and good fats
ترجمه متن:
اگر کبد چرب شما مرتبط با وزن است، یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کنید تا به آرامی اما پیوسته وزن کم کنید. پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که از شکر دوری کنید و از رژیم مدیترانه‌ای استفاده کنید که سرشار از سبزیجات، میوه‌ها و چربی‌های خوب است.

my.clevelandclinic

۲. چربی اضافی شکم

همان‌طور که گفتیم چاقی در ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب تاثیر زیادی دارد. طبق تحقیقات انجام شده افرادی که چربی اضافی در اطراف شکم و پهلو دارند، بیشتر از دیگر افراد چاق در خطر ابتلا به کبد چرب هستند و این مشکل می‌تواند دلیل کبد چرب باشد. به همین دلیل لازم است سایز دور شکم خود را کاهش دهید.

۳. ابتلا به دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ بیماری مزمنی است که باعث افزایش قند خون می‌شود. در این بیماری بدن به هورمون انسولین پاسخ نمی‌دهد. انسولین گلوکز را برای تامین انرژی به سلول‌ها می‌رساند. در مراحل پیشرفته دیابت نوع ۲ بدن به‌اندازه کافی انسولین نساخته و گلوکز در خون تجمع پیدا می‌کند.

ابتلا به دیابت نوع ۲ معمولا ژنتیکی بوده و گاهی چاقی هم در ابتلا به آن تاثیر دارد. این بیماری می‌تواند علت کبد چرب و از ریسک فاکتورهای این عارضه باشد. اگر دچار علایم دیابت مانند کمبود انرژی، تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار یا تاری دید هستید، حتما برای بررسی بیماری دیابت به پزشک مراجعه کنید.

۴. مقاومت به انسولین

انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می‌شود. گاهی به دلایل مختلفی سلول‌های بدن پاسخ درستی به انسولین نمی‌دهند. این موضوع باعث افزایش فعالیت پانکراس برای تولید بیشتر انسولین می‌شود. در نتیجه هورمون انسولین در خون افزایش پیدا کرده که به آن هیپرانسولینمی می‌گویند. با پیشرفت بیماری پانکراس آسیب دیده و تولید انسولین کاهش پیدا می‌کند.

مقاومت به انسولین بیماری شایعی است که حدود ۹% جمعیت در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. این بیماری احتمال ابتلا به کبد چرب را افزایش می‌دهد. پرخوری، عدم تحرک و افزایش وزن از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری هستند. اگر علت کبد چرب مقاومت به انسولین باشد، باید داروهای لازم تجویز شود.

۵. مصرف الکل

مصرف بیش از حد الکل باعث ابتلا به کبد چرب الکلی می‌شود. افرادی که اعتیاد به مشروبات الکلی دارند، در معرض خطر ابتلا به کبد چرب و نارسایی کبد هستند. کبد بیشتر الکل را تجزیه کرده و از بدن خارج می‌کند. اما فرآیند تجزیه باعث تولید مواد مضر می‌شود. این مواد به سلول‌های کبد آسیب رسانده و باعث التهاب این اندام می‌شود. این بیماری در نهایت می‌تواند به هپاتیت الکلی و سیروز تبدیل شود.

۶. مصرف داروهای خاص

مصرف برخی داروها می‌تواند عوارض جدی داشته باشد. به همین دلیل برای مصرف طولانی‌مدت حتما باید با پزشک مشورت کنید. داروهای تجویزی مانند آمیودارون، دیلتیازم، تاموکسیفن و استروئیدها می‌توانند خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند.

۷. کلسترول بالا

کلسترول بالا یکی از بیماری‌های شایع به‌ویژه در مناطق پیشرفته است. زمانی که مقدار این چربی در خون افزایش پیدا می‌کند، در دیواره‌های رگ‌های خونی جمع شده و باعث تشکیل پلاک می‌شود. این پلاک‌ها به مرور زمان بزرگ شده و مسیر جریان خون را مسدود می‌کنند.

یک نوع از کلسترول بالا خانوادگی بوده و ژن‌های آن به ارث می‌رسند. اما نوع دیگر آن اکتسابی بوده و شرایطی مانند سبک زندگی، بیماری‌های زمینه‌ای و داروهای مصرفی در ابتلا به آن تاثیر دارند. بالا بودن کلسترول در آزمایش خون خطرناک بوده و باید برای درمان اقدام کرد. زیرا این عارضه می‌تواند علت کبد چرب باشد.

۸. سطح بالای تری گلیسیرید در خون

چربی خون چیست؟ بالا رفتن چربی خون از جمله تری گلیسیرید می‌تواند احتمال ابتلا به کبد چرب را بالا ببرد. این بیماری می‌تواند ارثی باشد. اما سبک زندگی امروزی شامل رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدنی بسیار کم از جمله دلایل بالا رفتن تری گلیسیرید در خون است. اگر سطح تری‌گلیسیرید خون شما بالا است، باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. زیرا این بیماری می‌تواند علت کبد چرب، سکته مغزی یا حمله قلبی باشد.

۹. زنان باردار

کبد چرب در بارداری جزء بیماری‌های نادر اما جدی است. برخی خانم‌ها در دوره بارداری دچار این بیماری می‌شوند. علت دقیق آن مشخص نیست. در حالت طبیعی تری گلیسیرید و اسیدهای چرب در کبد تجزیه می‌شوند. اما در بدن برخی خانم‌ها در دوران بارداری چربی بیش از حد تولید شده و در سلول‌های کبد و اطراف آن تجمع پیدا می‌کند.

کبد چرب در بارداری می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین داشته باشد. این بیماری احتمال فشارخون بارداری، خونریزی پس از زایمان و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.

اگر در خانواده خود سابقه کبد چرب دارید یا در بارداری دچار علائم مشکوکی شده‌اید، حتما به متخصص زنان اطلاع دهید و برای انجام آزمایش‌های لازم به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

آیا بالا بودن آنزیم های کبدی در بارداری خطرناک است؟ ممکن است این فاکتور در آزمایش نشانه کبد چرب باشد و حتما باید به طور دقیق بررسی شود.

۱۰. سندروم متابولیک

۵ گروه از بیماری‌ها و عوامل خطر باعث ایجاد سندروم متابولیک می‌شوند. این ۵ عامل شامل فشارخون بالا، مقاومت به انسولین، چربی دور کمر، سطح بالای تری گلیسیرید و سطح پایین کلسترول خوب می‌شود. اگر فقط دچار یکی از این عوامل هستید، سندروم متابولیک ندارید. اما احتمال ابتلا به آن بالا است. اما وجود سه یا بیشتر از این عوامل نشانه ابتلا به سندروم متابولیک است.

سندروم متابولیک بسیار شایع بوده و در ایالات متحده آمریکا حدود ۴۰٪ از افراد بالای ۵۰ سال به آن مبتلا هستند. این بیماری با چاقی رابطه مستقیم داشته و احتمال ابتلا به بیماری‌های کبد چرب غیرالکلی، دیابت، حمله قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. این عارضه می‌تواند علت کبد چرب باشد.

۱۱. عدم تحرک کافی

یکی از دلایل افزایش ابتلا به کبد چرب عدم تحرک کافی است. نشستن طولانی و انجام ندادن ورزش روزانه باعث ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب غیرالکلی می‌شود. تحقیقاتی در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ابتلا به کبد چرب در میان افرادی که مدت زمان طولانی نشسته و فعالیت بدنی بسیار کمی دارند، بیشتر است.

۱۲. سوء تغذیه

در عارضه سوءتغذیه مصرف، جذب، پردازش و ذخیره مواد مغذی بسیار کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه نیازهای متابولیک بدن تغییر کرده و اختلالاتی در کبد ایجاد می‌شود. با وجود این شرایط انتقال تری گلیسیرید به خارج از کبد دچار مشکل شده و چربی در سلول‌های کبد جمع می‌شود.  

۱۳. ژنتیک

ابتلا به کبد چرب می‌تواند ارثی باشد و ژن آن بین اعضای خانواده منتقل شود. البته هنوز ژن مربوط به این بیماری ناشناخته است. مشکلات ژنتیکی در برخی افراد باعث می‌شود، به تجمع چربی در کبد حساسیت بیشتری نشان دهند. حدود ۳۰% از تفاوت‌های تجمع چربی در کبد مربوط به همین جهش‌های ژنتیکی می‌شود. این جهش‌ها گاهی دلیل کبد چرب هستند.

۱۴. آپنه خواب

افرادی که دچار آپنه انسدادی خواب هستند، ممکن است دچار مقاومت به انسولین شوند. همچنین التهاب در این افراد شیوع بیشتری دارد. به همین دلیل احتمال ابتلا به کبد چرب غیرالکلی در این افراد بیشتر می‌شود. چاقی و ابتلا به سندروم متابولیک در کنار آپنه خواب می‌توانند بیماری کبد چرب را تشدید کنند (آپنه انسدادی خواب چیست؟).  

۱۵. رژیم غذایی و وضعیت دستگاه گوارش

رژیم غذایی در ابتلا به انواع بیماری‌ها از جمله کبد چرب تاثیر زیادی دارد. امروزه به دلیل مصرف زیاد غذاهای سرخ‌شده، فست‌فود، گوشت قرمز، نوشابه‌های گازدار، انواع غذاها با قندهای افزوده و شیرینی‌جات ابتلا به کبد چرب افزایش پیدا کرده است. برای پیشگیری و کنترل کبد چرب باید مصرف میوه و سبزیجات تازه افزایش پیدا کند. گیاهان پر فیبر مانند حبوبات و غلات کامل در کنترل این بیماری توصیه می‌شوند.

اگر دچار کبد چرب هستید یا جز کسانی هستید که بیشتر به کبد چرب مبتلا می‌شوند، می‌توانید برای داشتن رژیم غذایی سالم با متخصص تغذیه مشاوره داشته باشید.

۱۶. سندروم تخمدان پلی کیستیک

در خانم‌های مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک میزان ابتلا به کبد چرب شیوع زیادی دارد. عدم تعادل هورمونی در این بیماران علاوه بر مشکلات تخمک‌گذاری و باروری باعث چاقی و مقاومت به انسولین می‌شود. این دو عامل تاثیر بسیار زیادی در اختلالات کبد دارند. به همین دلیل بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک باید به رژیم غذایی و تناسب‌اندام خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگر علائم تنبلی تخمدان دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

۱۷. تیروئید کم کار

یکی از عوارض کم کاری تیروئید کبد چرب است. هورمون تیروئید در متابولیسم بدن و میزان مصرف چربی تاثیر دارد. تحقیقات در رابطه با این بیماری نشان داده است که اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، می‌تواند مشکلاتی در عملکرد کبد ایجاد کند. کبد و تیروئید ارتباط مستقیمی با هم دارند. کبد در متابولیسم هورمون تیروئید نقش دارد. از طرفی هورمون‌های تیروئید هم روی عملکرد کبد و متابولیسم بیلی‌روبین تاثیر می‌گذارند.

بیماری‌ها و کبد چرب	سبک زندگی و کبد چرب
دیابت نوع ۲	چاقی
مقاومت به انسولین	چربی اضافی شکم
کلسترول بالا	مصرف الکل
تری گلیسیرید بالا	مصرف داروهای خاص
سندروم متابولیک	عدم تحرک کافی
ژنتیک	سوء تغذیه
آپنه خواب	رژیم غذایی ناسالم
تنبلی تخمدان	–
تیروئید کم کار	–

علت اصلی کبد چرب چیست؟

هر کدام از عللی که در این مطلب توضیح دادیم، می‌توانند علت کبد چرب باشند. در کبد چرب الکلی علت اصلی مصرف الکل است. اما در کبد چرب غیرالکلی می‌توان علت را مربوط به سبک زندگی ناسالم دانست. تغذیه نامناسب، چاقی و عدم تحرک باعث بروز بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب می‌شوند.

دچار کبد چرب شدی و نمی‌دونی علتش چیه؟ برای بررسی دقیق مشاوره بگیر.

دکتر کبد چرب

علت کبد چرب در کودکان

گاهی ممکن است کودکان نیز دچار کبد چرب شوند. علل کبد چرب در کودکان را می‌توان چاقی، تجمع چربی در اطراف شکم، مقاومت به انسولین، پیش دیابت، سندرم متابولیک، آپنه خواب و سابقه خانوادگی کبد چرب دانست.

متن انگلیسی:
In the past, fatty liver disease was considered an adult disease. But it has become much more common in children and teens. In fact, it is now the most frequent cause of liver disease worldwide
ترجمه متن:
در گذشته، بیماری کبد چرب یک بیماری بزرگسالان محسوب می‌شد. اما امروزه در کودکان و نوجوانان بسیار شایع شده است. در واقع، در حال حاضر شایع‌ترین علت بیماری کبد در سراسر جهان است.

healthychildren

علت کبد چرب در زنان

علت کبد چرب در زنان می‌تواند چاقی، دیابت یا مقاومت به انسولین باشد. برخی بیماری‌های مربوط به زنان مانند تنبلی تخمدان از دلایل کبد چرب است. همچنین بارداری می‌تواند باعث بروز این مشکل در برخی زنان شود که به آن کبد چرب بارداری می‌گویند.

علت کبد چرب در مردان

تمامی مواردی که در این مطلب ذکر کردیم، می‌توانند از دلایل کبد چرب در مردان باشند. چاقی، چربی خون بالا، عدم تحرک، کاهش وزن سریع و مصرف الکل از اصلی‌ترین علل کبد چرب هستند.

علت کبد چرب در افراد لاغر چیست؟

کبد چرب ممکن است در افراد لاغر هم ظاهر شود. افراد لاغر هم ممکن است دچار چربی خون و کلسترول بالا شوند که دو فاکتور مهم در ابتلا به کبد چرب هستند. مصرف زیاد فروکتوز، سوء تغذیه، استعداد ژنتیکی و مصرف برخی داروها مانند تاموکسیفن، متوترکسات و استئاتوژن از اصلی ترین دلایل کبد چرب در افراد لاغر است.

علت کبد چرب گرید ۱

علت اولیه کبد چرب سبک زندگی ناسالم است. چاقی، بی تحرکی، مصرف فست فود و مصرف زیاد الکل می‌تواند علت کبد چرب گرید ۱ باشد.

علت کبد چرب گرید ۲

اگر سبک زندگی ناسالم بهبود پیدا نکند، کبد چرب پیشرفت کرده و به گرید ۲ می‌رسد. علت کبد چرب گرید ۲ می‌تواند کلسترول بالا، چاقی، مقاومت به انسولین و استعداد ژنتیکی باشد.

علت کبد چرب گرید ۳

کبد چرب گرید ۳ بسیار خطرناک بوده و باید اقدامات لازم برای کنترل آن انجام شود. علت این مشکل می‌تواند چاقی و عادات غذایی ناسالم باشد. با وجود بیماری‌هایی مانند دیابت، کلسترول بالا و تنبلی تخمدان می‌توان با تغییر سبک زندگی از گریدهای بالای کبد چرب جلوگیری کرد.

چه زمانی کبد چرب می شود؟

به طور دقیق نمی‌توان گفت چه زمانی و چگونه کبد چرب می‌شود. فاکتورهای ذکر شده باعث می‌شوند بیشتر به کبد چرب یا سایر بیماری های کبد مبتلا شوید. چربی ممکن است از قسمت‌های دیگر بدن به کبد منتقل شود و در عملکرد آن اختلال ایجاد کند.

اما برخی پزشکان معتقدند، کبد توانایی خود را برای تبدیل چربی به ماده قابل حذف از دست می‌دهد. خوردن غذاهای چرب باعث تجمع چربی در کبد نمی‌شود. اما باید دقت داشت رژیم غذایی ناسالم در افزایش وزن تاثیر زیادی داشته و به طور کلی چربی در اطراف اندام‌های مختلف جمع می‌شود.

اگر فاکتورهای ذکر شده در مورد شما صدق می‌کند یا در خانواده خود سابقه بیماری کبد چرب یا دیگر بیماری‌های زمینه‌ای را دارید، باید به فوق تخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

امروزه به دلیل افزایش ابتلا به کبد چرب یکی از سوالات اصلی افراد این است که چه کسانی بیشتر به کبد چرب مبتلا می شوند و علت کبد چرب چیست؟ مهم‌ترین عامل در ابتلا به این بیماری چاقی است. رژیم غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی باعث اضافه‌وزن می‌شود.

از طرفی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع ۲، چربی خون بالا و سندروم متابولیک می‌توانند احتمال ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند. در ایران حدود ۴۰٪ از افراد جامعه به این بیماری مبتلا هستند. کبد چرب می‌تواند باعث عوارض جدی مانند سیروز کبدی و نارسایی کبد شود. به همین دلیل لازم است که با تغییر سبک زندگی و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای احتمال ابتلا به آن را کاهش دهیم.

برای پیدا کردن بهترین پزشکان گوارش و کبد می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. همچنین می‌توانید با دکتر داخلی مشورت کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر گوارش آنلاین و همچنین دکتر داخلی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!