انواع در رفتگی مفاصل، علائم و درمان آنها

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آسیب‌های مفصلی معمولا ناگهانی و همراه با درد و نگرانی زیاد رخ می‌دهند، به‌خصوص وقتی فرد احساس می‌کند شکل مفصل تغییر کرده یا حرکت آن غیرعادی شده است. در چنین شرایطی یکی از احتمالات مهم، بیرون رفتن استخوان از جایگاه طبیعی خود در مفصل است؛ حالتی که می‌تواند فعالیت روزمره را مختل کند و بدون رسیدگی مناسب، پیامدهای طولانی‌مدت به جا بگذارد. از طرف دیگر، بسیاری از افراد در لحظه آسیب نمی‌دانند تفاوت این وضعیت با کشیدگی یا شکستگی چیست و چه نشانه‌هایی جدی‌تر محسوب می‌شود. آشنایی با عوامل ایجادکننده، محل‌های شایع، نشانه‌های مهم و روند کلی برخورد با این آسیب، کمک می‌کند تصویر واضح‌تری از شرایط ایجاد شود. در این مطلب از دکترتو، با مفهوم در رفتگی و آنچه هنگام بروز آن در مفصل اتفاق می‌افتد آشنا می‌شوید.

در رفتگی چیست؟

دررفتگی حالتی است که در آن استخوان‌های یک مفصل به‌طور کامل یا جزئی از جایگاه طبیعی خود خارج می‌شوند و اتصال طبیعی مفصل از بین می‌رود. این آسیب معمولاً در اثر ضربه، سقوط، تصادف یا حرکات ناگهانی و شدید ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد شدید، تورم و ناتوانی در حرکت مفصل شود. دررفتگی یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود و نیاز به بررسی و درمان سریع پزشکی دارد تا از آسیب به اعصاب، عروق و ساختارهای اطراف مفصل جلوگیری شود.

انواع در رفتگی کدامند؟

دررفتگی‌ها بر اساس مفصلی که دچار جابه‌جایی استخوان شده است نیز دسته‌بندی می‌شوند و برخی مفاصل به دلیل ساختار یا دامنه حرکتی بیشتر، مستعد این آسیب هستند. شناخت انواع دررفتگی بر اساس محل درگیری به تشخیص سریع‌تر و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند. انواع در رفتگی عبارت‌اند از:

• دررفتگی زانو و کشکک زانو معمولاً با پیچ‌خوردگی یا ضربه شدید همراه است
• دررفتگی شانه شایع‌ترین نوع دررفتگی است و معمولاً در اثر ضربه، سقوط یا حرکات ناگهانی بازو ایجاد می‌شود
• دررفتگی آرنج اغلب در کودکان و پس از زمین خوردن با دست صاف‌شده دیده می‌شود
• دررفتگی انگشتان دست و پا معمولاً ناشی از ضربه مستقیم یا آسیب‌های ورزشی است
• دررفتگی لگن آسیب جدی محسوب می‌شود و بیشتر در تصادفات شدید رخ می‌دهد

۱. دررفتگی زانو

دررفتگی زانو زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌های ران و ساق از راستای طبیعی خود خارج شوند و معمولاً در اثر ضربه‌های بسیار شدید مانند تصادفات یا سقوط از ارتفاع اتفاق می‌افتد. این نوع دررفتگی به‌دلیل احتمال آسیب هم‌زمان به رباط‌ها، عروق خونی و اعصاب اطراف زانو بسیار خطرناک است و یک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود. درد شدید، تورم قابل‌توجه، تغییر شکل زانو و ناتوانی کامل در راه رفتن از علائم شایع آن هستند و درمان فوری برای پیشگیری از عوارض دائمی ضروری است.

۲. دررفتگی مچ دست

دررفتگی مچ دست معمولاً به دنبال افتادن روی دست باز یا وارد شدن ضربه مستقیم به مچ ایجاد می‌شود. در این حالت استخوان‌های کوچک مچ از موقعیت طبیعی خود خارج شده و فرد دچار درد، تورم، کاهش قدرت و محدودیت حرکت دست می‌شود. اگر این نوع دررفتگی به‌موقع درمان نشود، ممکن است باعث خشکی مفصل، کاهش دامنه حرکتی و اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره شود. تشخیص دقیق اغلب با تصویربرداری انجام می‌شود.

۳. افتادن ناف

افتادن ناف اصطلاحی عامیانه است و از نظر علمی به‌عنوان دررفتگی مفصل شناخته نمی‌شود، بلکه اغلب به فتق نافی اشاره دارد. در این وضعیت بخشی از بافت یا روده از طریق ضعف دیواره شکم در ناحیه ناف بیرون‌زدگی پیدا می‌کند. این مشکل ممکن است با درد، احساس سنگینی یا برجستگی قابل‌مشاهده در ناف همراه باشد و تشخیص و درمان آن کاملاً متفاوت از دررفتگی‌های مفصلی است.

۴. دررفتگی فک

دررفتگی فک زمانی ایجاد می‌شود که مفصل فکی‌گیجگاهی از محل طبیعی خود خارج شود و اغلب به دنبال باز کردن بیش‌ازحد دهان، خمیازه شدید، خندیدن طولانی یا ضربه رخ می‌دهد. فرد معمولاً دچار درد شدید، قفل شدن دهان و ناتوانی در بستن فک می‌شود. در صورت تکرار، این مشکل می‌تواند به بی‌ثباتی مزمن مفصل فک منجر شود و نیاز به درمان تخصصی داشته باشد.

۵. دررفتگی کتف

دررفتگی کتف یا شانه شایع‌ترین نوع دررفتگی مفاصل است و به دلیل تحرک بالای این مفصل رخ می‌دهد. این آسیب معمولاً در اثر زمین خوردن، ضربه مستقیم یا آسیب‌های ورزشی ایجاد می‌شود و با درد شدید، تغییر شکل شانه و محدودیت حرکت بازو همراه است. در برخی افراد، به‌ویژه ورزشکاران، دررفتگی شانه ممکن است به‌صورت مکرر اتفاق بیفتد و باعث ناپایداری مزمن مفصل شود.

۶. دررفتگی مچ پا

دررفتگی مچ پا اغلب در اثر پیچ‌خوردگی شدید، سقوط یا آسیب‌های ورزشی رخ می‌دهد و معمولاً با درد شدید، تورم و ناتوانی در تحمل وزن همراه است. این نوع دررفتگی ممکن است هم‌زمان با شکستگی استخوان‌های اطراف مچ پا اتفاق بیفتد که تشخیص آن را مهم‌تر می‌کند. درمان مناسب برای جلوگیری از بی‌ثباتی مزمن و اختلال در راه رفتن اهمیت زیادی دارد.

۷. دررفتگی انگشت

دررفتگی انگشت معمولاً به دنبال ضربه مستقیم، افتادن یا فعالیت‌های ورزشی ایجاد می‌شود. این آسیب با درد ناگهانی، تورم و تغییر شکل واضح انگشت همراه است و می‌تواند حرکت طبیعی مفصل را مختل کند. اگر جااندازی به‌موقع انجام نشود، احتمال خشکی مفصل و کاهش دامنه حرکتی انگشت وجود دارد.

۸. دررفتگی انگشت دست

دررفتگی انگشت دست بیشتر در ورزش‌ها، کارهای دستی یا حوادث روزمره دیده می‌شود و مفاصل کوچک انگشتان را درگیر می‌کند. این نوع دررفتگی می‌تواند باعث درد، تورم و کاهش قدرت گرفتن اشیا شود. درمان صحیح و بی‌حرکت‌سازی مناسب نقش مهمی در بازگشت عملکرد طبیعی انگشت دارد.

محل دررفتگی مفصل	توضیح
دررفتگی شانه	شایع‌ترین نوع دررفتگی مفصل است که به دلیل دامنه حرکتی زیاد شانه رخ می‌دهد و معمولاً در اثر زمین خوردن یا آسیب‌های ورزشی ایجاد می‌شود
دررفتگی آرنج	اغلب پس از افتادن روی دست صاف اتفاق می‌افتد و در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است
دررفتگی مچ دست	معمولاً به دنبال سقوط روی دست یا ضربه مستقیم ایجاد می‌شود و با درد و محدودیت حرکت همراه است
دررفتگی انگشت دست	مفاصل کوچک انگشتان را درگیر می‌کند و اغلب در اثر ضربه یا فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد
دررفتگی لگن	یک آسیب جدی و اورژانسی است که بیشتر در تصادفات شدید دیده می‌شود
دررفتگی زانو	معمولاً ناشی از ضربه شدید یا پیچ‌خوردگی شدید است و می‌تواند با آسیب عروق و رباط‌ها همراه باشد
دررفتگی کشکک زانو	اغلب به دلیل چرخش ناگهانی زانو یا ضربه ایجاد می‌شود و بیشتر در جوانان دیده می‌شود
دررفتگی مچ پا	در اثر پیچ‌خوردگی شدید یا آسیب ورزشی ایجاد می‌شود و ممکن است همراه با شکستگی باشد
دررفتگی انگشت پا	معمولاً به دنبال ضربه مستقیم یا برخورد با اجسام سخت رخ می‌دهد

۹. دررفتگی لگن

دررفتگی لگن یک آسیب بسیار جدی و اورژانسی است که اغلب در تصادفات شدید یا ضربه‌های پرانرژی رخ می‌دهد. این وضعیت با درد شدید، ناتوانی در حرکت و تغییر وضعیت پا همراه است و می‌تواند باعث آسیب به عصب سیاتیک یا عروق خونی شود. درمان سریع برای کاهش خطر عوارض دائمی ضروری است.

۱۰. دررفتگی آرنج

دررفتگی آرنج معمولاً به دنبال افتادن روی دست صاف ایجاد می‌شود و در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است. این آسیب با درد، تورم، تغییر شکل مفصل و محدودیت شدید حرکت همراه است. در صورت تأخیر در درمان، احتمال آسیب به اعصاب و عروق اطراف آرنج افزایش می‌یابد و ممکن است عملکرد طبیعی مفصل مختل شود.

متن انگلیسی:
Misalignment of the bones can lead to visible deformation of the affected joint. This can be particularly noticeable in the case of a shoulder or knee dislocation where the displaced bone may be visible to the naked eye.
ترجمه متن:
ناهماهنگی استخوان‌ها می‌تواند منجر به تغییر شکل قابل‌مشاهده مفصل آسیب‌دیده شود. به‌ویژه در مورد دررفتگی شانه یا زانو که استخوان جابه‌جا شده است، با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است.

به نقل از سایت elsan

آیا شما هم علائم دررفتگی مفاصل دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین دکتر متخصص ارتوپدبهترین دکتر ارتوپد

علائم در رفتگی مفصل چیست؟

علائم دررفتگی مفصل معمولاً بلافاصله پس از آسیب ظاهر می‌شوند و شدت آن‌ها بسته به نوع مفصل و میزان جابه‌جایی متفاوت است. این علائم نشان‌دهنده خارج شدن استخوان‌ها از موقعیت طبیعی خود و آسیب به بافت‌های اطراف مفصل هستند و اغلب نیاز به بررسی فوری پزشکی دارند.

• درد شدید و ناگهانی که با حرکت مفصل تشدید می‌شود
• تغییر شکل ظاهری مفصل یا قرار گرفتن آن در وضعیت غیرطبیعی
• تورم و گاهی کبودی اطراف مفصل آسیب‌دیده
• ناتوانی یا محدودیت شدید در حرکت دادن مفصل
• بی‌حسی، گزگز یا ضعف که می‌تواند نشانه فشار به اعصاب باشد

علت در رفتگی مفصل چیست؟

علت دررفتگی مفصل معمولاً وارد شدن نیرویی بیش از توان طبیعی مفصل است که باعث خارج شدن استخوان‌ها از جایگاه اصلی خود می‌شود. این نیرو می‌تواند به‌صورت ناگهانی یا در اثر ضعف ساختارهای نگه‌دارنده مفصل ایجاد شود و در برخی افراد به دلیل شرایط زمینه‌ای، احتمال بروز دررفتگی بیشتر است.

• ضربه مستقیم یا شدید مانند تصادف، سقوط از ارتفاع یا برخورد در ورزش‌ها که شایع‌ترین علت دررفتگی محسوب می‌شود
• زمین خوردن به‌ویژه روی دست یا پا که می‌تواند باعث دررفتگی شانه، مچ یا آرنج شود
• حرکات ناگهانی یا غیرطبیعی مفصل که از دامنه حرکتی طبیعی آن فراتر می‌رود
• ضعف یا آسیب رباط‌ها و کپسول مفصلی که پایداری مفصل را کاهش می‌دهد
• دررفتگی‌های مادرزادی یا ناهنجاری‌های ساختاری که از بدو تولد وجود دارند

متن انگلیسی:
Certain pathologies favor dislocation. For example, this is the case with Ehlers-Danlos syndrome, a rare inherited connective tissue disease that results in excessive joint movement. People with this syndrome are prone to sprains and strains.
ترجمه متن:
پاتولوژی‌های خاص باعث دررفتگی می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، سندرم اهلرز دانلوس از این موارد است که یک بیماری نادر بافت هم‌بند ارثی بوده و منجر به حرکت بیش‌ازحد مفاصل می‌شود. افراد مبتلا به این سندرم مستعد دررفتگی و رگ‌به‌رگ شدن هستند.

msdmanuals

تشخیص در رفتگی چگونه است؟

تشخیص دررفتگی مفصل معمولاً با معاینه بالینی و بررسی علائم بیمار انجام می‌شود و هدف آن تأیید جابه‌جایی استخوان‌ها و شناسایی آسیب‌های همراه است. پزشک ابتدا شرح حال دقیق از نحوه بروز آسیب می‌گیرد و سپس مفصل را از نظر درد، تورم، تغییر شکل ظاهری و محدودیت حرکت بررسی می‌کند. برای تأیید تشخیص و اطمینان از نبود شکستگی یا آسیب‌های دیگر، معمولاً از روش‌های تصویربرداری استفاده می‌شود.

• معاینه بالینی برای ارزیابی ظاهر مفصل، دامنه حرکتی و وضعیت عصب و عروق
• رادیوگرافی جهت تأیید دررفتگی و بررسی شکستگی‌های احتمالی
• سی‌تی‌اسکن در موارد شدید یا پیچیده برای بررسی دقیق‌تر استخوان‌ها
• ام‌آر‌آی در صورت شک به آسیب رباط‌ها، تاندون‌ها یا بافت‌های نرم اطراف مفصل

جدیدترین روش برای عمل دررفتگی مفاصل چیست؟ به دنبال راه بهتری هستی؟

دکتر استخوان و مفاصل

روش های درمان در رفتگی چگونه است؟

روش‌های درمان دررفتگی مفصل با هدف بازگرداندن استخوان‌ها به جای طبیعی، کاهش درد و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت انجام می‌شوند و انتخاب روش مناسب به نوع مفصل، شدت آسیب و وجود آسیب‌های همراه بستگی دارد. درمان معمولاً باید توسط پزشک انجام شود و اقدام خودسرانه می‌تواند باعث آسیب به اعصاب، عروق یا بافت‌های اطراف مفصل شود.

• جااندازی مفصل که اصلی‌ترین روش درمان است و طی آن استخوان‌ها به‌صورت دستی یا با کمک دارو به محل طبیعی بازگردانده می‌شوند
• بی‌حرکت‌سازی مفصل با استفاده از آتل، اسلینگ یا گچ برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده
• مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کاهش درد و تورم
• فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی جهت بازگرداندن قدرت و دامنه حرکتی مفصل
• جراحی در موارد شدید، دررفتگی‌های مکرر یا وجود آسیب‌های جدی رباطی و استخوانی

عوارض در رفتگی چیست؟

عوارض دررفتگی مفصل در صورتی که به‌موقع و به‌درستی درمان نشود می‌تواند کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت باشد و عملکرد طبیعی مفصل را تحت تأثیر قرار دهد. شدت عوارض به نوع مفصل، میزان آسیب و تکرار دررفتگی بستگی دارد و در برخی موارد می‌تواند باعث ناتوانی پایدار شود. عوارض در رفتگی مفصل عبارت‌اند از:

• آسیب به اعصاب اطراف مفصل که می‌تواند باعث بی‌حسی، گزگز یا ضعف عضلانی شود
• آسیب به عروق خونی که در موارد شدید خطر اختلال در خون‌رسانی را ایجاد می‌کند
• بی‌ثباتی مزمن مفصل که احتمال دررفتگی‌های مکرر را افزایش می‌دهد
• خشکی و کاهش دامنه حرکتی مفصل به‌ویژه در صورت بی‌حرکتی طولانی
• آرتروز زودرس مفصل به‌دلیل آسیب به غضروف و ساختارهای مفصلی

پیشگیری از در رفتگی مفصل چگونه است؟

پیشگیری از دررفتگی مفصل با تقویت پایداری مفاصل و کاهش خطر آسیب‌های ناگهانی امکان‌پذیر است و به‌ویژه در افرادی که فعالیت بدنی بالا یا سابقه دررفتگی دارند اهمیت بیشتری دارد. رعایت اصول ایمنی و توجه به وضعیت مفاصل می‌تواند احتمال بروز این آسیب را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد.

• درمان و توانبخشی کامل آسیب‌های قبلی برای جلوگیری از دررفتگی‌های مکرر
• تقویت عضلات اطراف مفصل با انجام تمرینات منظم که به حفظ ثبات مفصل کمک می‌کند
• گرم کردن و انجام حرکات کششی قبل از ورزش برای آماده‌سازی مفاصل
• استفاده از تجهیزات محافظتی مانند زانوبند، مچ‌بند یا شانه‌بند در فعالیت‌های پرخطر
• پرهیز از حرکات ناگهانی و خارج از دامنه طبیعی مفصل

[show-doctors-info]

نتیجه گیری

در رفتگی به خروج استخوان از جایگاه طبیعی خود در مفصل گفته می‌شود و معمولا با درد شدید، تغییر شکل، تورم و محدودیت حرکت همراه است. این آسیب می‌تواند در اثر ضربه یا حرکت ناگهانی ایجاد شود و گاهی با صدمه به رباط‌ها، کپسول مفصلی یا حتی اعصاب و عروق اطراف همراه باشد. شدت مشکل و نیاز به اقدامات درمانی به محل درگیری و میزان آسیب بستگی دارد و به همین دلیل تشخیص دقیق اهمیت زیادی دارد. درک تفاوت آن با آسیب‌هایی مثل پیچ‌خوردگی یا شکستگی و شناخت نشانه‌های هشداردهنده، کمک می‌کند اهمیت این وضعیت دست‌کم گرفته نشود و مسیر درمان و پیگیری مناسب بهتر فهمیده شود.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!