عوامل خطر و روش پیشگیری از بیماری های کبد

بیماری‌ های کبدی می‌توانند ارثی و ژنتیکی باشند، به این معنا که فرد با آن‌ها متولد شده است. البته عوامل مختلف دیگری هم مثل ویروس، مصرف الکل و چاقی می‌توانند در بروز انواع بیماری‌های کبدی و آسیب کبدی نقش داشته باشند. در این مطلب از دکترتو با ما همراه شوید تا با وظیفه کبد، انواع بیمار‌ی های کبد و روش‌های درمان آن آشنا شوید. همچنین برای دریافت نوبت حضوری و مشاوره آنلاین از بهترین متخصص داخلی و گوارش، می‌توانید به بخش نوبت دهی مطب یا مشاوره سایت دکترتو مراجعه کنید.

وظیفه کبد چیست؟

کبد سنگین‌ترین عضو بدن با وزن بین ۱.۷ تا ۳ کیلوگرم است که در سمت راست بدن قرار گرفته و رنگی صورتی تا قهوه‌ای دارد. این عضو رتبه دوم بزرگ‌ترین عضو بدن را پس از پوست به خود اختصاص داده و بزرگ‌ترین اندام داخلی بدن به‌شمار می‌آید. اگر برایتان سؤال است که کبد در کجا قرار دارد باید بگوییم این اندام بومرنگ‌شکل در سمت راست معده، سمت راست و فوقانی شکم و زیر دیافراگم قرار گرفته است.

نحوه کارکردن کبد چگونه است؟

این اندام مواد سمی را از خون دفع کرده، میزان قند خون سالم را حفظ و انعقاد خون را تنظیم می‌کند. کبد یکی از اندام‌های اصلی و ضروری بدن به شمار می‌رود که علاوه‌بر موارد گفته‌شده، بیش از ۵۰۰ وظیفه حیاتی در بدن دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین وظایف و کارکردهای مهم کبد را آورده‌ایم:

• تولید آلبومین: آلبومین پروتئینی است که مانع از نفوذ مایعات موجود در جریان خون به بافت‌های اطراف می‌شود. علاوه بر آن هورمون‌ها، ویتامین‌ها و آنزیم‌های کل بدن را جابه‌جا می‌کند.
• تولید صفرا: صفرا مایعی حیاتی برای گوارش و جذب چربی‌ها در روده کوچک محسوب می‌شود.
• تصفیه خون: همه جریان خونی که از شکم و روده‌ها خارج می‌شوند، از کبد عبور می‌کنند. به ‌این ترتیب مواد سمی، فراورده‌های جانبی و سایر مواد مضر را از بدن دفع می‌کند.
• تنظیم آمینواسیدها: تولید پروتئین‌ها به اسیدآمینه‌ها بستگی دارد. وظیفه کبد این است که مطمئن شود میزان آمینواسید خون به اندازه کافی باشد.
• تنظیم انعقاد خون: عوامل انعقاد خون از طریق ویتامین K تولید می‌شوند و صرفا با کمک مایع صفرایی جذب می‌شود که کبد تولید می‌کند.
• مقاومت در برابر عفونت‌ها: کبد به‌عنوان بخشی از فرایند فیلترینگ و تصفیه، باکتری‌ها را از جریان خون دفع می‌کند.
• ذخیره‌سازی ویتامین و مواد معدنی: کبد مقادیر زیادی ویتامین آ، دی، ای، کا و ب ۱۲، آهن و مس را ذخیره می‌کند.
• فراوری گلوکز: کبد، گلوکز اضافی (قند) را از جریان خون دفع کرده و آن را به‌عنوان گلیکوژن ذخیره می‌کند. در صورت نیاز کبد می‌تواند دوباره گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کند.

درد کبد چگونه است؟ (درد کبد کجاست؟)

ضعف کبد چه علائمی دارد؟ درد کبد در بیشتر بیماران با یک ریتم مداوم و ضربان‌دار در ناحیه سمت راست بالای شکم توصیف می‌شود. خود کبد گیرنده‌های درد ندارد، بنابراین علایم درد کبد و نشانه های کبد خراب می‌تواند غیرمستقیم باشد و در نواحی اطراف آن یا حتی پشت و شانه احساس شود. با مشاهده علائم کبد درد حتما به متخصص مراجعه کنید.

انواع بیماری های کبد کدامند؟

متأسفانه بیماری های کبدی انواع مختلفی دارند و هر یک به گونه‌ای به کبد آسیب می‌رساند. در ادامه با انواع بیماری‌های کبدی و نام بیماری های کبد آشنا می‌شویم

متن انگلیسی:
The most common types of liver infection are hepatitis viruses.
ترجمه فارسی:
شایع‌ترین انواع عفونت کبد، ویروس‌های هپاتیت هستند.

به نقل از سایت mayoclinic

۱. بیماری کبد چرب (شایع ترین بیماری کبدی)

در حالت طبیعی، کبد کمی چربی دارد. زمانی‌که میزان چربی کبد بیشتر از حد طبیعی شود، می‌گوییم فرد مبتلا به کبد چرب شده است. انباشته شدن چربی در کبد با التهاب سلول‌های کبدی همراه خواهد بود و در نهایت به از کار افتادن کبد ختم می‌شود. درمان کبد چرب در کنترل این بیماری می‌تواند موثر باشد.

چاقی و اختلالات چربی خون، مصرف مشروبات الکلی، سوءتغذیه و تغذیه نامناسب، دیابت، مصرف داروهای حاوی کورتون مثل پردنیزولون و افراط در مصرف هورمون‌ها از جمله علل اصلی ایجاد بیماری کبد چرب هستند. در مجموع، بیماری کبد چرب ۲ نوع است و زیر شاخه‌ها و مراحل آن عبارتند از:

انواع درجه‌های بیماری‌های کبد چرب	علائم و نشانه‌ها
کبد چرب گرید ۱	از انواع بیماری‌های کبد محسوب می‌شود که ناشی از رژیم غذایی ناسالم و حاوی قند زیاد است که اختلالی در عملکرد کبد ایجاد نمی‌کند. اما اگر کنترل نشود، ممکن است خطرناک باشد.
بیماری کبد چرب گرید دو	مصرف بیش‌ از اندازه چربی، قند و الکل موجب بیماری کبد چرب گرید ۲ می‌شود که حادتر از کبد چرب گرید ۱ با احتمال بالاتری از سکته قلبی یا مغزی است. معمولا افراد دیابتی، مبتلایان به فشار خون بالا، افرادی‌ که اضافه وزن دارند و مصرف‌کننده‌های داروهای تاموکسیفن و متوترکسات بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند. نخستین قدم برای درمان کبد چرب گرید ۲، تغییر عادات غذایی بد و قطع مصرف الکل است.
کبد چرب گرید ۳	بی‌توجهی و نادیده گرفتن بیماری کبد چرب گرید ۱ و ۲ منجر به بیماری کبد چرب گرید ۳ می‌شود. این بیماری مشکلات زیادی برای صفرا ایجاد کرده، باعث ناراحتی قلبی و هپاتیت خود ایمنی و زخم‌هایی روی کبد (فیبروز کبدی) می‌شود. کبد چرب گرید سه با سی‌تی اسکن، سونوگرافی و ام‌آر‌آی تشخیص داده می‌شود.

بیماری کبد چرب الکلی (Alcoholic Fatty Liver Disease)

یکی از انواع کبد چرب، کبد چرب الکلی است که به آن استئاتوهپاتیت الکلی هم می‌گویند. همان‌طور که از اسمش پیداست، این بیماری در نتیجه‌ی مصرف بی‌رویه و اعتیاد الکل ایجاد می‌شود. کبد الکل ورودی به بدن را طی فرایندی می‌شکند و دفع می‌کند.

ترکیبات حاصل از فرایند شکستن الکل، باعث التهاب و ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شوند. اعتیاد و مصرف بی‌رویه الکل باعث ابتلا به سیروز کبدی و نهایتا سرطان کبد می‌شود.

بیماری کبد چرب غیرالکلی (Nonalcoholic Fatty Liver Disease)

کبد چرب غیر الکلی ربطی به مصرف الکل ندارد و خود به ۲ نوع تقسیم می‌شود:

• بیماری کبد چرب ساده: در بیماری کبد چرب ساده، خبری از التهاب جدی یا آسیب‌دیدگی سلول‌های کبدی نیست. فقط کبد کمی چربی تولید می‌کند، اما آن‌قدر پیشرفت نمی‌کند که خطرناک شود.
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی: استئاتوهپاتیت غیرالکلی به بافت کبدی آسیب می‌رساند. نتیجه التهاب و آسیب‌دیدگی سلول‌های کبد هم فیبروز یا اسکار کبدی خواهد بود. در صورت عدم درمان مناسب، آسیب‌دیدگی پیشرفت کرده و به سیروز کبدی یا سرطان کبدی ختم می‌گردد.

چنانچه فیبرهای کبدی بیمار مبتلا به کبد چرب دچار التهاب شوند، ریسک ابتلا به سیروز کبدی بیشتر می‌شود. برای تشخیص و درمان بیماریهای کبد باید به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه کنید.

کبد چرب بارداری

این بیماری اختلال نادری است که از هر ۱۰ هزار نفر یک نفر را مبتلا می‌کند. کبد چرب بارداری بیشتر در بارداری‌های دوقلو دیده می‌شود و معمولا در جنین پسر بیشتر از دختر رخ می‌دهد.

حالت تهوع و استفراغ، خستگی شدید و خواب‌آلودگی، زردی پوست و چشم‌ها، بی‌اشتهایی، درد در قسمت شکم یا بالای شکم از جمله نشانه‌های کبد چرب بارداری هستند. در صورت بروز هرکدام از این نشانه‌ها بهتر است به فوق تخصص کبد مراجعه کنید.

۲. سیروز یا تنبلی کبد

تنبلی کبد چیست؟ التهاب مزمن بافت کبد به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، می‌تواند منجر به سیروز یا تنبلی کبد و بروز علائم خرابی کبد انسان شود. زمانی‌که بافت کبد ملتهب باشد، آسیب‌دیدگی و تخریب بافتی صورت می‌گیرد. سپس کبد سراغ فرآیند بازسازی بافت‌های تخریب‌شده می‌رود. این فرایند تخریب و بازسازی که به‌صورت مزمن و مکرر انجام می‌شود، ساختار منظم کبد را از بین برده و به‌تدریج باعث ایجاد سیروز کبدی می‌شود.

از جمله عوامل اصلی ایجاد بیماری سیروز کبدی یا همان تنبلی کبد می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:

• هپاتیت‌های ویروسی
• کبد چرب
• اعتیاد الکلی
• بیماری ویلسون
• انسداد ورید‌های کبدی
• بیماری های کبد و مجاری صفراوی و تنگی مجاری صفراوی
• داروهای سمی.

آیا التهاب کبد قابل درمان است؟ درمان سیروز کبدی هنوز مشخص نشده و به همین دلیل می‌گوییم که سیروز کبدی درمان قطعی ندارد، اما با توجه به علت ایجاد آن می‌توان به بهبودی قطعی امید داشت. مثلا بیماری‌های کبدی خود ایمنی یا ویلسون که منجر به سیروز کبدی می‌شوند، قابل درمان هستند. البته تشخیص سریع و درمان به‌موقع نقش مؤثری در بهبودی تنبلی کبد دارند. 

آیا علائم مشکل کبدی داری؟

با دکتر مشورت کن تا سریع‌تر نوع بیماری مشخص بشه!

دکتر گوارش آنلاینبهترین پزشکان گوارش و کبد

بیماری التهاب کبد چه نام دارد؟

التهاب کبد همان هپاتیت است که می‌تواند ویروسی و غیر ویروسی باشد. زمانی که هپاتیت ویروسی باشد، یک عامل خارجی باعث ایجاد التهاب در آن شده‌است که به هر روشی توانسته‌است وارد بدن شده و ایجاد بیماری‌زایی بکند. اما اگر نشانه های هپاتیت یا علل آن ویروسی نباشد، می‌تواند در اثر حمله‌ی سلول‌های دفاعی خود بدن ایجاد شده‌باشد. در چنین مواقعی می‌گوییم که کبد دچار هپاتیت خودایمنی شده‌است. معمولا علائم کبد مشکل دار و التهاب کبد در انواع مختلف آن مشابه است و دشواری‌های مشابهی را برای بیمار ایجاد می‌کند.

در این ویدئو دکتر محمدحسن کاظمی، متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد در مورد سیروز کبدی با شما صحبت می‌کند.

۳. بیماری اتوایمیون کبد

هپاتیت اتوایمیون یا خودایمنی کبد یکی از بیماری‌های التهابی کبد است که ویروسی هست یا نیست و مزمن شده‌است. در این بیماری، سلول‌های ایمنی بدن به کبد حمله می‌کنند (آن را بیگانه تلقی می‌کنند و در صدد از بین بردن آن برمی‌آیند) و باعث ایجاد التهاب در کبد می‌شوند. در این بیماری فرد ژن ابتلا به بیماری را دارد و معمولا با یک عامل (مانند ویروس) تحریک صورت می‌گیرد و بیماری مزمن کبدی ایجا می‌شود.

این بیماری نسبت به سایر بیماری‌های کبدی چندان شایع نیست. این بیماری ممکن است بدون علامت باشد و بعد از مدت‌های طولانی علامت ایجاد کند. معمولا با خستگی و بی‌حالی اول صبح خود را نشان می‌دهد.

۴. سرطان کبد

سرطان کبد زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های کبدی شروع به رشد سرطانی بکنند و شکل آنها تغییر کند. این عضو نقش سم‌زدایی را در بدن دارد و زمانی که سرطانی می‌شود نمی‌تواند به خوبی فعالیت کند و علائم سیستمیک در بدن نشان می‌دهد.

سرطان کبد انواع مختلفی دارد و به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. این بیماری می‌تواند متاستاز هم بدهد و بخش‌های دیگر بدن را درگیر کند. این سرطان می‌تواند بسیار خطرناک باشد و معمولا غربالگری‌های زودهنگام در درمان و تشخیص به موقع نقش مهمی دارند.

از نشانه های سرطان کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• کم شدن اشتها
• زردی
• بی‌حالی
• تهوع و استفراغ
• تب
• خستگی و ضعف

۵. بیماری هپاتوما یا سرطان سلولی کبد

سرطان سلول‌های کبد یا هپاتوما از دیگر بیماری‌های شایع کبد است که معمولا در اثر بیماری‌های مزمنی مانند هپاتیت ایجاد می‌شود. تومور بدخیم کبد مانند سرطان مجاری صفراوی خطرناک است و باید به موقع تشخیص داده‌شود. زمانی که سلول‌های عملکردی کبد سرطانی می‌شوند و فعالیتشان مختل می‌شود، بیماری هپاتوما ایجاد می‌شود. علائم این بیماری هم مانند علائم سرطان کبد است و ورم شکم هم ممکن است در آن دیده شود.

کبدی که سرطانی شده‌باشد نمی‌تواند به خوبی به فعالیت‌های خود بپردازد و معمولا از انجام وظایف مهمی مانند سم‌زدایی باز می‌ماند.

۶. فیبروز کبدی

فیبروز کبدی زمانی ایجاد می‌شود که کبد شما زخم شود و دائما خود را ترمیم کند. حتما روی پوست خود دیده‌اید که جای ترمیم رخم گاهی بر روی آن باقی می‌ماند. درون شکم هم به همین شکل، ممکن است که بعد از ترمیم‌های مداوم کبد، بافت فیبروز شود و از بین برود.

فیبروز کبدی اگر جدی گرفته نشود و مدام پیشرفت کند، می‌تواند سیروز کبدی و سرطان کبد ایجاد کند. از طرفی این بیماری به علت‌های مختلفی تشکیل می‌شود که شایع‌ترین آنها کبد چرب الکلی و غیرالکلی است. از علائم فیبروز کبدی می‌توان به علائم شایع و مشترک بیماری‌های کبدی مانند تورم اندام‌ها، زردی، بی‌حالی، خستگی، درد شکمی و تهوع اشاره کرد.

علائم بیماری کبدی چیست؟ (علائم مشکلات کبدی)

اگر برایتان سؤال است که مشکلات کبدی چه علائمی دارد و چگونه بفهمیم کبدمان خوب کار نمی‌کند، باید بگوییم بیماری کبدی همیشه نشانه‌ها و علائم مشخصی ندارد. در صورت مشاهده مداوم علائم ظاهری بیماریهای کبدی از جمله درد شدید شکم، بیماری یرقان در بزرگسالان و کودکان، خونریزی، سردرگمی، خستگی و کاهش وزن حتما به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه کنید. برخی از علایم بیماری کبد و نشانه‌های کلی بیماری و علائم از کار افتادن کبد عبارت‌اند از:

• زردی رنگ پوست و چشم‌ها، از علائم اولیه مشکلات کبدی
• درد و تورم شکمی (نشانه های ورم کبد)
• تورم در پاها و قوزک پا
• خارش پوست، علائم بیماری کبد در پوست
• علائم درد کبد و کیسه صفرا
• ادرار تیره‌رنگ
• مدفوع کم‌رنگ
• خستگی مزمن که از علائم مشکلات کبدی در کودکان است
• حالت تهوع یا استفراغ (علائم کبد عصبی)
• بی‌اشتهایی
• کاهش وزن
• ضعف سیستم ایمنی بدن
• مزه تلخی هنگام صبح در دهان
• کبود شدن بی‌دلیل
• خشکی دهان یا چشم
• اختلال در تمرکز.

در صورت مشاهده مداوم علائم و نشانه های کبد ناسالم و علائمی مانند درد شدید شکمی، یرقان، خونریزی، سردرگمی، خستگی و کاهش وزن حتما به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

عوامل مؤثر در بروز انواع بیماری های کبدی کدامند؟ (علل بیماری های کبد)

برخی از این بیماری‌ها، آنزیم‌های کبدی را افزایش می‌دهند. آیا بالا بودن آنزیم های کبدی خطرناک است؟ بالا بودن آنزیم‌های کبدی نشانه تخریب سلول‌های کبدی یا التهاب کبدی است. نارسایی کبد یا از کار افتادن کبد به‌دلیل اختلال شدید در عملکرد کبد است.

هپاتیت B، C، مصرف بیش از حد الکل، سیروز کبدی، هموکروماتوز و سوتغذیه از جمله شایع‌ترین عوامل نارسایی مزمن کبدی یا علت عفونت کبد و تنبلی کبد به شمار می‌روند. مصرف بی‌رویه استامینوفن، ویروس‌های هپاتیت A، B و C، مصرف قارچ‌های سمی و وحشی و واکنش به برخی داروها می‌توانند علت نارسایی کبد و از کار افتادن کبد شوند.

بیماری کبدی بنا به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. از جمله این دلایل می‌توان به عفونت، عوامل ژنتیکی، اختلال در سیستم ایمنی بدن، تومور سرطانی و عوامل دیگری که در زیر به‌طور خلاصه به آن‌ها می‌پردازیم، اشاره کرد:

۱. عفونت کبد

عفونت کبد خطرناک است؟ انگل‌ها و ویروس‌ها موجب ایجاد عفونت شده و التهاب ایجاد می‌کنند که موجب اختلال در عملکرد کبد می‌شوند. ویروس‌هایی که به کبد آسیب می‌زنند، از طریق خون یا تماس جنسی، غذا یا آب آلوده و تماس مستقیم با فرد آلوده سرایت پیدا می‌کنند. شایع‌ترین نوع عفونت کبدی، ویروس‌های هپاتیت هستند که عبارت‌اند از: هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C.

عفونت کبد خطرناک است؟ بله، عفونت کبد بسته به علت زمینه‌ای و شدت آن می‌تواند خطرناک باشد. برخی از نشانه های بیماری کبدی و علائم ناراحتی کبد شامل خستگی و ضعف، زردی پوست و چشم، درد و تورم شکم و ادرار تیره و مدفوع کم رنگ هستند.

۲. بیماری ژنتیکی کبد

ژن ناهنجاری که از پدر یا مادر یا هردو آن‌ها به ارث رسیده باشد، می‌تواند موجب تشکیل مواد مختلفی در کبد و نهایت آسیب کبدی شود. بیماری‌های کبدی ژنتیکی عبارت‌اند از:

• هموکروماتوز (Hemochromatosis): بیماری کبدی ارثی که به‌خاطر تجمع بیش‌ازحد آهن در بدن به وجود می‌آید. درد مفاصل، خستگی همیشگی، ناتوانی جنسی در آقایان، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها، اختلال هورمون‌های جنسی، آریتمی قلبی، بیماری پانکراس از جمله علائم هموکروماتوز هستند.
• سندروم ژیلبرت: سندرم ژیلبرت یک بیماری ژنتیکی خوش خیم است که با افزایش سطح بیلی روبین در خون مشخص می‌شود و منجر به زردی خفیف بدون مشکلات سلامتی می‌گردد.
• بیماری ویلسون (Wilson’s disease): مصرف بیش از اندازه مس باعث ایجاد این بیماری ارثی می‌شود. درد در ناحیه شکم، استفراغ مداوم، بی‌اشتهایی، خستگی دائم و خونریزی بینی از جمله علائم این بیماری به شمار می‌آیند.
• نقص آنتی تریپسین آلفا-۱ (Alpha-1 antitrypsin deficiency)
• سندروم گیلبرت: این سندروم موجب نقص کارکرد کبد می‌شود. زردی پوست، تهوع و اسهال، خستگی دائم و درد در ناحیه شکم از جمله علائم سندروم گیلبرت هستند که با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود.

۳. ناهنجاری سیستم ایمنی

بیماری‌هایی که در آن‌ها سیستم ایمنی به اندام‌های خاصی از بدن حمله می‌کند (بیماری خود ایمنی)، روی کبد تأثیر می‌گذارند. از نمونه بیماری‌های کبد خود ایمنی می‌توان به هپاتیت خود ایمنی، سیروز صفراوی اولیه (Primary biliary cholangitis) و کلانژیت اسکلروزان اولیه (Primary sclerosing cholangitis) اشاره کرد.

۴. تومور و غدد سرطانی کبد

گاهی وجود توده در کبد، کم کاری کبد و تومورهای سرطانی عامل ایجاد انواع بیماری‌های کبدی هستند:

• سرطان کبد: در این بیماری سلول‌های کبدی با سرعت بالاتری تکثیر می‌شوند. احتمال ابتلا به سرطان کبد در هپاتیت B و C بیشتر است. سرطان کبد در زمره سخت‌ترین بیماری‌های کبدی قرار می‌گیرد و به دو نوع سرطان اولیه و سرطان ثانویه تقسیم می‌شود. در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در کبد ایجاد می‌شوند. اما در نوع ثانویه، سرطان از اندام‌های دیگری مثل معده، غدد لنفاوی و پستان‌ها به کبد گسترش پیدا می‌کند.
• سرطان مجاری صفراوی
• آدنوم کبد (ورم خوش‌خیم بافت غده‌ای).

عوامل خطر انواع بیماری های کبد (عوارض بیماری کبدی)

کبد خراب بشه چی میشه؟ اگر بخواهیم یک دسته‌بندی کلی داشته باشیم، باید گفت فاکتورها و عواملی که ریسک ابتلا به بیماری کبد را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

• مصرف بی‌رویه الکل
• چاقی
• دیابت نوع ۲
• تتو یا پیرسینگ بدن
• تزریق مواد با سرنگ مشترک و آلوده
• انتقال خون تا پیش از سال ۱۹۹۲
• تماس با خون یا مایعات آلوده بدن
• رابطه جنسی پرخطر
• تماس با مواد شیمیایی یا سمی یا ابتلا به سمی شدن کبد
• کم خونی کبد
• سابقه خانوادگی بیماری کبد.

متن انگلیسی:
The most common liver disease that leads to hospitalization is liver cirrhosis.
ترجمه فارسی:
شایع‌ترین بیماری کبدی که منجر به بستری شدن در بیمارستان می‌شود، بیماری سیروز کبدی است.

به نقل از سایت ncbi

بیماری کبد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک متخصص با بررسی سابقه فرد و انجام آزمایش‌های پزشکی و بررسی سبک زندگی فرد، می‌تواند بیماری کبد را تشخیص دهد. التهاب کبد و اختلال عملکرد کبد در آزمایش خون مشخص می‌شود. در اولین مرحله از تشخیص بیماری کبد، آزمایش عملکرد کبد یا آزمایش کبدی انجام می‌شود. علاوه بر آزمایش عملکرد کبد آزمایش‌های زیر هم به تشخیص بیماری‌های کبدی کمک می‌کند:

• شمارش کامل خون (CBC)
• زمان پروترومبین (INR)
• ارزیابی سطح آمونیاک خون.
• سی‌تی‌اسکن
• ام‌آر‌آی
• نمونه برداری از کبد
• سونوگرافی.

در آزمایش عملکرد کبد، سطح پروتئین‌ها، آنزیم‌های کبدی و بیلی‌روبین خون اندازه‌گیری می‌شود. فوق تخصص کبد برای تشخیص آسیب‌ ناشی از عفونت کبدی و بررسی عوارض جانبی داروها روی کبد، آزمایش عملکرد کبد را تجویز می‌کند. بیماری‌هایی مانند ضایعه هیپواکو در کبد معمولا با سونوگرافی کبد مشخص می‌شوند. در موراد زیر برای تعیین سلامت کبدتان باید آزمایش عملکرد کبد را انجام دهید:

• سابقه ابتلا به بیماری کبدی
• علائم اختلال یا کم‌کاری کبد
• مصرف بالای الکل
• سابقه بیماری کیسه صفرا
• دیابت
• فشارخون بالا
• کم‌خونی.

روش درمان بیماری های کبد چگونه است؟

به‌غیر از برخی عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت A و C، سنگ کیسه صفرا و مونونوکلئوز عفونی، اکثر بیماری‌های کبدی قابل درمان نیستند. بلکه درمان کبد خراب را صرفا باید با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب کنترل و مدیریت کرد. در صورتی‌که بیماری کبدی پیشرفت کند، ممکن است به سیروز یا نارسایی کبد، یا حتی سرطان کبد تبدیل شود.

هر بیماری کبدی روش درمانی خاص خود را دارد. مثلا بیماری که سنگ صفرا دارد، باید کیسه صفرایش با عمل جراحی برداشته شود. یا بیمار هپاتیت A نیازمند مایعاتی است که سیستم دفاعی بدن را برای مبارزه با عفونت فعال کند.

در سایر بیماریهای کبدی با مراقبت پزشکی بلندمدت می‌توان پیامدهای این بیماری را به حداقل رساند. افرادی که از بیماری کبدی پیشرفته یا سیروز کبدی رنج می‌برند، باید جهت کنترل جذب پروتئین، دارو مصرف کنند. بهترین گزینه برای این بیماران، رژیم غذایی حاوی سدیم کم و قرص‌های ادرار‌آور است تا میزان احتباس مایعات به حداقل برسد.

اگر شکم بیمار آب بیاورد، مایعات اضافی را با سرنگ (پاراسنتز) از بدن او خارج می‌کنند. چراکه تجمع مایعات در شکم ممکن است منجر به عفونت شود. برای درمان پرفشاری سیاهرگ دروازه‌ای هم جهت کاهش خطر خون‌ریزی، بیمار تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. نهایتا آخرین گزینه برای آن دسته از مبتلایانی که کبدشان از کار افتاده است، پیوند کبد است.

درمان بیماری های کبد در طب اسلامی

طب اسلامی برخی توصیه‌ها در باب پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های کبدی دارد که برخی از آنها شامل این موارد هستند؛

• ایستاده در شب آب ننوشید.
• آب را ناگهانی ننوشید.
• در بین غذا آب ننوشید.
• در آب یخ نیندازید.

برخی از توصیه‌هایی که برای درمان بیماری‌های کبد در اسلام آمده‌است، شامل موارد زیر هستند؛

• با یک لیوان آب ولرم افطار کنید (یا ناشتا یک لیوان آب ولرم بنوشید).
• حجامت کنید.
• طولانی در دستشویی ننشینید. برای جلوگیری از علائم کبد خشک در طب سنتی نیز این اقدام توصیه شده است.

توصیه نمی‌شود که بیماری‌های کبدی را تنها از طریق طب اسلامی یا طب سنتی انجام دهید و باید تحت نظر متخصص گوارش و کبد باشید.

چه عواملی باعث ابتلا به کبد چرب میشه؟ همین حالا از متخصص مشاوره بگیر!

دکتر کبد چرب

روش‌ های پیشگیری از انواع بیماری های کبد

با رعایت موارد زیر می‌توانید به مقدار زیادی از بروز انواع بیماری‌های کبد پیشگیری کنید:

• در مصرف نوشیدنی‌های الکلی زیاده‌روی نکنید. شایع‌ترین علت بیماری کبد در بیشتر نقاط دنیا سوءمصرف الکل است. با کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی، خطر ابتلا به بیماری‌های کبد ناشی از مصرف الکل را به حداقل می‌رسانید.
• از رفتارهای پر ریسک مثل برقراری روابط جنسی پرخطر، انجام تتو و پیرسینگ روی بدن پرهیز کنید.
• به‌هیچ‌وجه از سرنگ مشترک برای تزریق استفاده نکنید.
• سعی کنید با مایعات بدن فرد مبتلا به هپاتیت B و C تماس نداشته باشید.
• اگر در محیط‌های خطرناک قرار دارید که ریسک عفونت در آن‌ها بالاست، می‌توانید واکسن هپاتیت A و B بزنید.
• سعی کنید با داشتن رژیم غذایی سالم، کنترل وزن و ورزش از بیماری کبد چرب پیشگیری کنید.
• پیش از صرف غذا حتما دست‌های خود‌ را بشویید که این روش، بهترین راه جلوگیری از علائم مشکل کبد در زنان و مردان است.
• حین استفاده از مواد شیمیایی سمی و حشره‌کش‌ها، حتما دستکش، ماسک و کلاه محافظ بپوشید تا مواد شیمیایی از طریق پوست وارد بدن‌تان نشوند.
• از مصرف بی‌رویه و بدون نسخه پزشک داروها اجتناب کنید.
• هرگز دارو را با نوشیدنی‌های الکلی نخورید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

کبد یکی از اندام‌های حیاتی بدن است که نقش بسیار مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کند، به‌همین‌خاطر، مراقبت از آن اهمیت زیادی دارد. برخلاف این باور عمومی که کبد محل ذخیره مواد سمی بدن است، باید بگوییم که وظیفه کبد پردازش سموم وارد شده به بدن و دفع مواد زاید است. انتخاب سبک زندگی و رژیم غذایی سالم کمک می‌کند تا در برابر ابتلا به انواع بیماری‌های کبدی مقاوم شوید. در ضمن ورزش را فراموش نکنید.

از آن‌جا که بیماریهای کبدی بر سلامت کل بدن تأثیر دارد، بهتر است قبل از اینکه این بیماری‌ها وخیم شده و تبدیل به سیروز کبدی یا سرطان شوند، هر چه سریع‌تر به فوق تخصص گوارش یا دکتر متخصص داخلی مراجعه کنید. برای پیدا کردن بهترین دکترهای گوارش و کبد به وب‌سایت دکترتو کنید. در دکترتو علاوه بر آشنایی با بهترین پزشکان می‌توانید در کمترین زمان از پزشک مورد نظرتان نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره با دکتر گوارش آنلاین و دکتر داخلی آنلاین استفاده کنید.

• دکتر گوارش و کبد تهران
• دکتر گوارش و کبد شیراز
• دکتر گوارش و کبد اصفهان
• دکتر گوارش و کبد مشهد

دکترتو مراقب سلامتی شماست!