فهرست مطالب
حاملگی مولار یا بارداری پوچ وضعیت غیرطبیعی است که جنین به صورت غیرعادی رشد می‌کند یا رشد طبیعی ندارد. اختلال ژنتیکی تخمک بارور شده باعث بروز این عارضه میشود که دو نوع کامل و نسبی دارد. ابتلا به حاملگی پوچ برای هر خانمی در هر سن و با هر نژادی ممکن است، هرچند که سابقه بارداری مول در گذشته و حاملگی در سن کمتر از ۲۰ سال و بالاتر از ۳۵ سال احتمال بروز این بیماری را بیشتر می‌کند.
اگر قصد بارداری دارید یا در دوران حاملگی به سر می‌برید تا انتهای این مطلب با ما باشید تا با حاملگی پوچ ، علائم و عوارض احتمالی آن بیشتر آشنا شوید. در صورت بروز علائم مشکوک حتما به متخصص زنان یا دکتر مامایی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
حاملگی مولار (بچه خوره) چیست؟
حاملگی مولار یا بچه خوره از بیماری های خطرناک در بارداری بوده و زیرمجموعه‌ای از بیماری تروفوبلاستیک حاملگی است که جفت شروع شده و متاستاز می‌دهد. در این بیماری، تخمک بارور به جنین تبدیل نشده بلکه به اشتباه به توده گوشتی به‌نام مول (Mole) تبدیل میشود.
حاملگی پوچ از مشکلات بارداری است که ممکن است در نتیجه تغییرات ژنتیکی و اختلالات در فرآیند تخمک‌گذاری و پردازش جنینی رخ دهد. علت دقیق این حالت هنوز مشخص نیست، اما برخی عوامل احتمالی شامل مشکلات ژنتیکی، عوامل محیطی، نقص‌های ایمنی و اختلالات هورمونی هستند. این مشکل باید توسط پزشک تشخیص داده شود و نیاز به مراقبت‌های پزشکی خاص دارد. در بعضی موارد، روش‌های جراحی ممکن است برای تخلیه محتویات رحم و درمان بیماری مولار استفاده شود.
حاملگی مول همان حاملگی مولار است؟
حاملگی مول همان حاملگی مولار است که به انگلیسی به آن hydatid form mole می‌گویند. نوعی عارضه بارداری نادر که تخمک بارورشده دچار ناهنجاری میشود و رشد غیرطبیعی دارد؛ یعنی حاصل لقاح اسپرم و تخمک، جنین نیست بلکه توده گوشتی است که زنده نمی‌ماند. در عارضه بچه خوره، بافت طبیعی، جنین و کیسه جفت نیست و شکل جفت یک توده کیسه شکل مانند خوشه انگور است.
علائم حاملگی مول (نشانه های حاملگی پوچ)
حاملگی مول علائم نسبتا مشخصی دارد، با این حال ممکن است که در افراد مختلف نیز متفاوت باشد. برخی از علائم حاملگی مول عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ شدید و مکرر
- خونریزی غیرعادی واژینال در سه ماه اول بارداری
- تورم رحم و نفخ رحم
- علائم پرکاری تیروئید
- عدم تحمل گرما
- شل شدن مدفوع
- ضربان قلب سریع
- بیقراری یا عصبی بودن
- پوست گرم و مرطوب
- لرزش دستان
- کاهش وزن بی دلیل
- افزایش سریع سطح عدد بتا
- مسمومیت بارداری بعد از هفته ۲۰ بارداری
متن انگلیسی:
medlineplus
Symptoms of a molar pregnancy are similar to those of preeclampsia, which occurs in the first or early second trimester, including high blood pressure and swelling in the feet, ankles, and legs
ترجمه متن:
علائم حاملگی مولار شبیه به پره اکلامپسی است که در سه ماهه اول یا اوایل سه ماهه دوم رخ می‌دهد، از جمله فشار خون بالا و تورم در پاها، مچ پاها و ساق پاها.
حاملگی پوچ کی مشخص میشود؟
اختلال بچه خوره معمولا همان اوایل حاملگی مشخص میشود، زمانی که اولین دفعات سونوگرافی بارداری را انجام می‌دهید. در مواردی هم بعد از سقط جنین و پس از بررسی و آزمایش بافت جمع آوری شده یا تخلیه شده از رحم، حاملگی پوچ مشخص میشود.
مشکوک به حاملگی مولار هستی؟
برای تشخیص همین حالا نوبت بگیر.
در حاملگی پوچ کیسه زرده تشکیل می شود؟
در حاملگی پوچ، کیسه زرده تشکیل نمی‌شود. منظور از این نوع بارداری، تشکیل توده‌ای غیرطبیعی در رحم است و در این حالت، تشکیل جنین به طور نامتعارفی رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، در حاملگی پوچ، سلول‌های جنینی به صورت ناقص و غیرقابل تشکیل باقی می‌مانند. بنابراین، در حاملگی مولار خبری از تشکیل کیسه زرده و رشد نرمال جنین در رحم نیست.
در حاملگی مولار قلب تشکیل می شود؟
در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که اگر حاملگی مولار از نوع کامل باشد، قلب تشکیل نمی‌شود، چرا که اصلا جنینی وجود ندارد. در حاملگی پوچ ناقص، برخی از اعضای جنین تشکیل میشود که ممکن است قلب هم جزء آن باشد. اما پیش از اینکه قلب به طور کامل شکل بگیرد یا ضربان قلب شروع شود، جنین سقط میشود.
علائم حاملگی پوچ در هفته پنجم
در هفته پنجم حاملگی، علائم حاملگی پوچ ممکن است وجود نداشته باشد و یا به صورت غیرخاص و غیرمشخص باشد. با این حال، در برخی موارد، ممکن است برخی از علائم زیر در حاملگی پوچ در هفته پنجم ظاهر شوند:
- خونریزی واژینال غیرعادی مانند خونریزی شدید و پررنگ
- تورم غیرعادی رحم
- افزایش حجم و نفخ رحم در هفته پنجم
حاملگی پوچ و گرسنگی
حاملگی پوچ به طور مستقیم با گرسنگی مرتبط نیست و ممکن است به علت عوامل دیگری مانند تغییرات هورمونی، افزایش نیازهای غذایی بدن در دوران بارداری یا عوامل روانشناختی مرتبط با بارداری رخ دهد. با این حال، در صورتی که در حاملگی پوچ هرگونه توده غیرطبیعی در رحم وجود داشته باشد، ممکن است تغذیه مناسب برای جنین تضمین نشود و این شرایط می‌تواند به مشکلات تغذیه‌ای و کاهش اشتها منجر شود.
علت حاملگی مولار چیست؟
علت اصلی حاملگی مولار، بارور شدن غیرعادی تخمک است که به جنین غیرعادی تبدیل میشود. جفت به صورت طبیعی رشد می‌کند درحالیکه بافت جنینی رشد بسیار اندکی دارد یا اصلا رشد نمی‌کند. علت دقیق حاملگی مول هنوز کامل مشخص نشده است، اما به طور عمومی ناشی از تغییرات در هندسه کروموزومی جنین است.
راه های تشخیص حاملگی مول
تشخیص حاملگی پوچ معمولا با استفاده از ترکیبی از علائم بالینی، آزمایشات خونی و تصویربرداری مشخص میشود. روش‌های تشخیص بچه خوره عبارتند از:
- سونوگرافی لگنی
- آزمایش خون و اندازه‌گیری عدد بتا
- نمونه‌برداری از بافت رحم (بیوپسی)
تشخیص حاملگی مولار با سونوگرافی
سونوگرافی به وضوح توده پوچ را در رحم نشان می‌دهد که به صورت یک توده غیرمعمول و بدون ساختار قابل تشخیص ظاهر میشود. تغییرات در رحم ناشی از این عارضه هم در سونوگرافی تشخیص بچه خوره دیده میشود از جمله بزرگ شدن رحم به صورت غیرعادی و ایجاد شکل خوشه انگور. یادآور می‌شویم که سونوگرافی به‌تنهایی نمی‌تواند تشخیص قطعی بدهد و باید همراه با آزمایش‌های دیگر باشد.
عکس حاملگی مولار
در ادامه تصویری از حاملگی مولار را مشاهده می‌کنید:
عدد بتا در حاملگی مولار (عدد بتا در حاملگی پوچ)
عدد بتا یا سطح هورمون بتا در حاملگی پوچ بیشتر از حاملگی عادی است و اغلب بیشتر از ۱۰۰۰۰۰ IU/L می‌رود. در حاملگی پوچ جزئی این عدد معمولا در بازه بزرگی متناسب با بارداری عادی است و علائم هم چندان شدید نیستند. اما در حاملگی مول کامل، سطح بتا-HCG بسیار بالا است و به طور نامعمول افزایش پیدا می‌کند.
درمان حاملگی مولار
هدف اصلی در درمان حاملگی پوچ، از بین بردن توده پوچ و جلوگیری از بازگشت بیماری است. درمان این عارضه شامل موارد زیر میشود:
- عمل کورتاژ و تخلیه توده مول
- پیگیری پزشکی دقیق جهت اطمینان از برطرف شدن بیماری
- آزمایش خونی منظم و سونوگرافی
- پیشگیری از باروری حداقل ۶-۱۲ ماه به دلیل خطر بالای عود حاملگی مولار
- هیسترکتومی یا خارج کردن کل رحم در زنانی که قصد باردار شدن دوباره ندارند. البته این روش چندان برای درمان بچه خوره متداول نیست.
- داروهای شیمی درمانی در موارد حاد و خطرناک برای پیشگیری از ابتلا به سرطان
کورتاژ حاملگی مولار
بهترین روش درمان این بیماری، کورتاژ حاملگی مولار است که بافت مول را به طور کامل از رحم خارج می‌کنند (کورتاژ چگونه انجام میشود؟). در این روش پس از تشخیص حاملگی پوچ از طریق محاسبه عدد بتا، سونوگرافی و آزمایش خون، پزشک با استفاده از کورتاژ و ساکشن، بافت مولار را از بافت رحم جدا و به طور کامل تخلیه می‌کند.
این کار را میتوان با بیهوشی یا بی حسی موضعی از ناحیه کمر به پایین انجام داد. نمونه بافت مول تخلیه شده باید برای بررسی آناتومیکال و هیستولوژیک به آزمایشگاه فرستاده شود. پیگیری بعد کورتاژ برای اطمینان از بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی و عدم عود بیماری لازم است.
حاملگی پوچ داشتی و باید کورتاژ کنی؟ هر سوالی داری از پزشک بپرس.
انواع حاملگی مول
حاملگی مولار به دو نوع کامل و جزئی تقسیم میشود که معمولا به عنوان شکل غیرتهاجمی بیماری تروفوبلاستی جنینی به‌شمار می‌آیند. هرچند که حاملگی پوچ معمولا خوش خیم محسوب می‌شوند، اما پیش بدخیم بوده و پتانسیل بدخیم و تهاجمی شدن را دارند.
- حاملگی مولار کامل: در این نوع، توده پوچ به شکل یک کیسه بزرگ به جای جنین به شکل نامتعادل و بی‌ساختار رشد می‌کند.
- حاملگی مولار جزئی: در این نوع بچه خواره، توده پوچ شامل بافت نامتعادل و بدون جنین است، اما در کنار آن، بافت جنینی نیز وجود دارد. در این حالت، ممکن است برخی ساختارهای جنینی مشاهده شود، اما غالبا در حالت ناقص و غیرقابل رشد است.
حاملگی مولار هیدراتیفرم
حاملگی مولار هیدراتیفرم یا بچه خوره بیماری نادر و خوش خیم از نوع تروفوبلاستیک بارداری است که در آن تخمک بارور شده با اسپرم به جنین تبدیل نمی‌شود. علت اصلی آن نقص ژنتیکی تخمک بارور شده عنوان می‌گردد که قادر به رشد نیست.
عوارض حاملگی مولار
در برخی موارد، بافت مول ممکن است حالت تهاجمی پیدا کرده و به بافت بدن حمله کند که نتیجه آن درگیر شدن سایر اندام‌های بدن حتی بعد از تخلیه بافت مولار خواهد بود. از عوارض حاملگی پوچ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تکثیر بافت مهاجم و تبدیل شدن به تومور در رحم
- درگیر کردن بافت‌های روده، واژن تخمدان، کبد، ریه و مغز
راه های پیشگیری از حاملگی مول
در حال حاضر هیچ روش قطعی برای پیشگیری از حاملگی مول وجود ندارد. اگر مادری به بارداری پوچ مبتلا شود با پرهیز از بارداری به فاصله یک سال بعد از اولین حاملگی پوچ، می‌تواند ریسک عوارض و احتمال عود بیماری را کاهش دهد. برای اقدام دوباره به بارداری حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. در ادامه، چند راه برای حفظ سلامت تخمدان و کاهش خطر بروز بچه خوره را آورده‌ایم:
| راه‌های پیشگیری | توضیحات |
|---|---|
| مراقبت‌های قبل از بارداری | شامل مشاوره‌های پزشکی برای ارزیابی وضعیت سلامت و شناسایی عوامل خطر احتمالی. توصیه به مصرف مکمل‌های ویتامینی مطابق دستور پزشک تغذیه سالم و رژیم غذایی مناسب کاهش عوامل خطر مانند مصرف تنباکو و مواد مخدر برای به حداقل رساندن خطر بروز حاملگی مولار |
| پیگیری منظم بارداری با پزشک یا متخصص زنان و زایمان | انجام چکاپ‌های منظم و آزمایشات و سونوگرافی‌های معمول بارداری برای تشخیص زودهنگام هرگونه ناهنجاری یا مشکلی مانند حاملگی مولار این کار به اتخاذ تدابیر لازم برای مدیریت به موقع شرایط کمک می‌کند. |
| بررسی عدد بتا | آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون گونادوتروپین کوریونی انسانی (HCG) که می‌تواند در تشخیص حاملگی پوچ کمک‌کننده باشد. افزایش غیرطبیعی در سطح این هورمون ممکن است نشان‌دهنده وجود حاملگی مول باشد. |
| آگاهی از علائم و نشانه‌های غیرطبیعی | شناسایی و اطلاع رسانی به پزشک در صورت بروز علائم و نشانه‌های غیرطبیعی مانند خونریزی شدید و طولانی، تغییرات در سطح هورمون HCG، تغییرات در سطح تیروئید، و افزایش بیش از حد وزن در دوران بارداری. این اقدامات به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر شرایط کمک می‌کند. |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
حاملگی مولار عارضه‌ای خوش خیم در بارداری است که جفت به دلایل تغییرات ژنتیکی روند طبیعی رشد را دنبال نمی‌کند. حاملگی مول دو نوع نسبی (جزئی) و کامل دارد که در حالت نسبی سلول‌های جفت بدون جنین تکثیر می‌شوند و در حالت کامل هم ممکن است برخی از اندام‌ها تشکیل شوند اما در هر صورت جنین ناقص است و باید تخلیه شود.
هرچند احتمال ابتلا به این عارضه حتی در زنان با سابقه بارداری موفق نیز وجود دارد، اما بدان معنی نیست که زنانی که دچار حاملگی پوچ شدند دیگر امکان بارداری موفق ندارند. جهت اطمینان از عادی بودن شرایط حاملگی، حتما تحت نظر پزشک فوق تخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی باشید.
شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر زنان آنلاین و همچنین دکتر مامایی آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!