شایع ترین عوارض بارداری و راه های درمان خانگی آن ها

هر بارداری با تغییراتی در بدن مادران همراه است که گاهی می‌تواند باعث آزردگی خاطر و ایجاد ناراحتی در او شود. برخی از این عوارض بارداری نیاز به مداخله‌ی پزشکی و درمان‌های دارویی دارند. اما برخی دیگر از این عوارض بارداری با انجام چندین اقدام ساده قابل پیشگیری و درمان هستند. در زیر به بررسی عوارض شایع دوران بارداری و نکاتی که می‌توانند در برطرف شدن آن‌ها به مادران باردار کمک کنند، می‌پردازیم.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید باید این مقاله را بخوانید. بهتر است که در طول بارداری، تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشید و او تشخیص دهد که آیا علائم و عوارض بارداری شما، مسئله‌ای گذرا است یا نیاز به مداخله‌ی پزشکی دارد.

بارداری چه عوارضی دارد؟

بارداری دوره‌ای از زندگی یک زن است که می‌تواند همراه با عوارض و مشکلاتی باشد. برخی از عوارض ناشی از بارداری خطرناک نیستند و برخی از آنها می‌توانند بسیار ناراحت کننده باشند. یکی از مهم‌ترین راهکارها برای بهتر سپری کردن دوران بارداری و عوارض آن، شناخت این عوارض و روش‌های مدیریت آنهاست. همچنین شناختن بیماری های دوران بارداری به شما کمک می‌کند که بارداری کم عارضه و دلپذیری داشته باشید‍. در ادامه به برخی از عوارض دوران بارداری اشاره کرده‌ایم، با ما همراه باشید.

متن انگلیسی:
«Although most pregnancies are uncomplicated, sometimes, unplanned events happen.»
ترجمه متن:
«با اینکه بیشتر بارداری‌ها بدون عارضه سپری می‌شوند، برخی از آنها به عوارض بارداری دچار می‌شوند.»

به نقل از hopkinsmedicine

آیا به عوارض بارداری دچار شدی؟

همین حالا با متخصص زنان مشورت کن.

مشاوره آنلاین زنان زایمان و نازاییدکتر متخصص زنان

۱. تهوع و استفراغ بیش از حد

داشتن مقداری حالت تهوع و استفراغ در طی سه ماهه‌ی اول بارداری، طبیعی است و از مشکلات و عوارض شایع بارداری است. اما این موضوع برای بیشتر مادران باردار، اذیت‌کننده است. ۸۵ درصد از مادران باردار، تهوع و استفراغ در بارداری را تجربه می‌کنند. حالت تهوع معمولا در هنگام صبح بدتر است. تهوع به خودی خود جای نگرانی ندارد، اما اگر شدید باشد یا برطرف نشود، می‌تواند بر تغذیه‌ی جنین تاثیر منفی بگذارد.

تهوع و استفراغ در بارداری که در فعالیت‌های روزمره تداخل ایجاد کند، می‌تواند منجر به کاهش وزن، سرگیجه، کم آبی و عدم تعادل الکترولیت‌ها شود.

راه های مقابله با تهوع و استفراغ در بارداری

• اگر تهوع و استفراغ در بارداری شدید باشد یا بدن را دچار کم آبی کند، باید به آن رسیدگی شود. اگر نمی‌توانید بیش از ۱۲ ساعت، آب یا مایعات بنوشید، به پزشک زنان مراجعه کنید. ممکن است برای درمان کم آبی بدن در بیمارستان بستری شوید و برای کنترل حالت تهوع و استفراغ داروهایی را دریافت کنید.
• برای کاهش حالت تهوع، سعی کنید میان وعده‌های کوچک، نرم یا غنی از پروتئین بخورید.
• آب میوه‌ی تازه مانند آب سیب نیز مفید است.
• نوشیدن آب میوه یا بیسکویت شور، قبل از بلند شدن از رختخواب نیز کمک‌کننده است.
• از مصرف هرگونه ماده‌ی غذایی که باعث تحریک معده می‌شود خودداری کنید.
• لباس راحتی بپوشید، کمربندهای تنگ می‌توانند حال شما را بدتر کنند.
• اگر غذای گرم باعث احساس تهوع می‌شود، غذاهای سرد را امتحان کنید.
• از تماس با وعده‌های غذایی که بوی آن‌ها باعث تهوع می‌شود، خودداری کنید.

۲. ویار در بارداری

بیش از ۶۰ درصد از زنان باردار، هوس غذایی یا ویار دارند. سلیقه‌ی غذایی شما می‌تواند در حین بارداری تغییر کند. بیش از نیمی از مادران باردار ممکن است به غذایی که تاکنون دوست نداشته‌اند، علاقه‌مند شوند. مراقب باشید که غذاهای سالم و کم کالری بخورید.

برخی مادران باردار ممکن است به غذاهای غیر خوراکی و مضر مانند خاک رس، خاک و پودر لباسشویی اشتیاق پیدا کنند که به آن پیکا گفته می‌شود. پیکا می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. علت ویار بارداری دقیق نیست و نظریه‌های مختلفی برای آن گفته شده است.

۳. کم خونی در بارداری علت رنگ پریدگی و ضعف

بدن شما سخت تلاش می‌کند تا یک جنین در حال رشد را پشتیبانی کند و آن را در خود جای دهد. این فرآیند سبب می‌شود شما راحت‌تر از حالت معمول خسته شوید. ممکن است در این دوران دچار رنگ پریدگی شوید. 

در دوران بارداری ممکن است احساس ضعف کنید که به دلیل تغییرات هورمونی است و از شکایت‌های شایع بارداری است. در صورتیکه مغز خون و اکسیژن کافی دریافت نکند، ممکن است غش کنید.

راه های مقابله با ضعف و کم خونی در بارداری

اگر کم خونی در بارداری داشته باشید، باید با دکتر مشورت کنید، در غیر اینصورت موارد زیر به شما کمک می‌کند:

• در طول روز چرت بزنید یا استراحت کنید.
• تغذیه مناسب داشته باشید.
• سعی کنید بعد از نشستن یا دراز کشیدن به آرامی بلند شوید.
• اگر هنگام ایستادن احساس ضعف کردید، سریع صندلی پیدا کنید و بنشینید یا به پهلو دراز بکشید.
• اگر در حالت خوابیده به پشت احساس ضعف کردید، به پهلو بچرخید.
• بهتر است در اواخر بارداری یا هنگام زایمان به پشت دراز نکشید. بعد از ۲۸ هفته از خوابیدن به پشت خودداری کنید.
• اطمینان حاصل کنید که آهن کافی دریافت می‌کنید. مقدار کم آهن می‌تواند منجر به کم خونی شود. کم خونی نیز خود باعث خستگی بیشتر می‌شود.

۴. تغییرات پوستی؛ از خشکی پوست تا تیرگی واژن در بارداری

واژن در دوران بارداری ممکن است تیره شود. سیاه شدن واژن در بارداری به علت هاپیر پیگمانتاسیون در پوست اتفاق می‌افتد. این تغییر رنگ به علت وجود هورمون‌ها در بدن ایجاد می‌شود. تغییرات هورمونی بر پوست شما هم تاثیر می‌گذارند. بعد از زایمان می‌توانید با روش‌های برطرف کردن تیرگی واژن این مسئله را برطرف کنید یا اینکه نسبت به آن بی‌تفاوت باشید و با این عارضه‌ی طبیعی کنار بیایید.

یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است در بارداری برای مادران ایجاد شود، خشکی پوست است. علت خشکی پوست در بارداری می‌تواند ناشی از بالا و پایین شدن هورمون‌های بارداری باشد. از دیگر تغییرات کبودی زیر چشم در بارداری و سیاهی است. این مسئله علت‌های مختلفی دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:

• احتباس مایعات
• نداشتن فعالیت در بارداری
• کم خونی در بارداری
• خستگی یا استرس در بارداری
• اختلالات تیروئید
• تغییرات هورمونی

سایر تغییرات پوستی در حاملگی

بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری تغییراتی را در پوست خود مشاهده می‌کنند. اکثر این تغییرات فیزیولوژیک نامیده می‌شوند، به این معنی که کاملا طبیعی هستند و از شکایت‌های شایع بارداری هستند. برخی از تغییرات پوستی شایع در بارداری عبارتند از:

• تیره شدن نوک سینه‌ها و ناحیه‌ی دستگاه تناسلی.
• پدیدار شدن خطی تیره و گاهی مویی که از ناف به ناحیه‌ی شرمگاه منتهی می‌شود.
• ظاهر شدن خطوط استریا که ناشی از کشیدگی پوست در اطراف شکم هستند. این خطوط معمولا در ابتدا صورتی هستند و پس از زایمان سفید یا براق می‌شود. برای مقابله با آن‌ها با یک لیف نرم و کرم‌های مخصوص استریا در بارداری شکم را مالش دهید.
• ایجاد لکه‌های پوستی در صورت به نام ملاسما که به آن ماسک بارداری هم گفته می‌شود. این لکه‌ها ممکن است بعد از زایمان نیز باقی بمانند.

۵. پوسیدگی دندان درد دوران بارداری و خونریزی لثه در بارداری

در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌توانند باعث ایجاد پلاک و پوسیدگی در دندان و تحلیل لثه در بارداری شوند و ممکن است لثه‌ها به راحتی متورم شده و باعث بروز خونریزی لثه در بارداری شود. با تولد نوزاد، لثه‌ها به حالت طبیعی برمی‌گردند. دندان درد بعد از زایمان می‌تواند ناشی از پوسیدگی در دوران بارداری باشد.

همیشه دندانپزشک را از باردار بودن خود مطلع کنید زیرا این امر ممکن است در درمان شما تاثیر بگذارد.

۶. نفخ شکم در بارداری و یبوست

در دوران بارداری، مقادیر بالایی از هورمون پروژسترون ترشح می‌شود که باعث کاهش سرعت انقباضات عضلانی می‌شود. علاوه بر این، مصرف آهن نیز می‌تواند منجر به یبوست شود. این علت‌ها در کنار یکدیگر باعث یبوست و نفخ شکم در بارداری می‌شود. نتیجه‌ی آن، یبوست ناراحت‌کننده و گاز معده است که می‌تواند باعث احساس نفخ در تمام دوران بارداری شود یا در مواردی منجر به هموروئید یا بواسیر شود.

راه های مقابله با یبوست و نفخ در بارداری

نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

• غذاهای حاوی فیبر بیشتری بخورید، مانند نان‌های سبوس دار، غلات سبوس دار، میوه و سبزیجات، لوبیا و عدس.
• مایعات بیشتر بنوشید تا حرکت روده‌ها روان‌تر شود.
• فعالیت بدنی نیز می‌تواند به بهبود یبوست کمک کند.
• اگر یبوست شما را آزار می‌دهد، از پزشک خود در مورد استفاده از ملین‌های مناسب دوران بارداری کمک بگیرید.

سوزش سر دل، از عوارض شایع بارداری

سوزش سر دل که از عوارض بارداری است. در دوران بارداری، بدن مقدار زیادی هورمون پروژسترون تولید می‌کند. پروژسترون، عضلات صاف مانند حلقه‌ی عضلانی در قسمت تحتانی مری (مری لوله‌ای عضلانی است که دهان و معده را به هم متصل می‌کند) را شل می‌کند. عضلات دریچه‌ی مری به طور معمول غذا و اسیدها را در معده نگه می‌دارند و اجازه نمی‌دهند به سمت بالا و مری برگردند. وقتی عضلات دریچه‌ی مری شل شوند، دچار ریفلاکس اسید معده می‌شوید که به آن سوزش سر دل نیز گفته می‌شود. 

راه های مقابله با سوزش سر دل در بارداری

موارد زیر را مد نظر داشته باشید:

• در طول روز چند وعده‌ی غذایی کوچک بخورید.
• بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید.
• اگر حجم غذایی در یک وعده زیاد باشد، به احتمال زیاد دچار سو هاضمه خواهید شد.
• از خوردن غذاهای چرب، تند، پر ادویه و اسیدی (مانند مرکبات) خودداری کنید.
• هنگام خواب سعی کنید بالش‌های بیشتری زیر سر خود بگذارید و سر را کمی بالاتر از سطح معده قرار دهید تا از بازگشت اسید معده به درون مری جلوگیری کنید.
• از مصرف الکل و سیگار کشیدن خودداری کنید. این دو مورد علاوه بر ایجاد سوزش سر دل، می‌توانند باعث مشکلات خطرناکی در جنین مانند تولد زودهنگام، وزن کم هنگام تولد و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد نیز شوند.

۷. پا درد در بارداری، درد ساق پا یا ورم پا

مچ پا، ساق پا و انگشتان در بارداری اغلب کمی متورم می‌شوند زیرا بدن بیشتر از حد معمول آب را در خود نگه داشته است. یکی از شکایت‌های شایع بارداری، ایجاد رگ‌های واریسی در پشت ساق پا است. برخی از علت‌های ایجاد درد پا در بارداری شامل موارد زیر هستند:

• تغییرات ناخن پا
• رگ‌های واریسی
• گرفتگی عضلات پا
• افزایش ترشح هورمون ریلکسین
• تورم و ادم
• افزایش وزن

راه های مقابله با درد یا ورم در ساق پا در بارداری

با رعایت موارد زیر می‌توانید تورم را به حداقل برسانید:

• از ایستادن به مدت طولانی اجتناب کنید.
• کفش راحت بپوشید.
• جوراب‌های مخصوص واریس را امتحان کنید.
• سعی کنید دچار اضافه وزن نشوید.
• هنگامی که استراحت می‌کنید، پاهایتان را تا جایی که می‌توانید در سطح بالاتری نسبت به بدن قرار دهید.
• تمرینات ورزشی برای تقویت پا را امتحان کنید.
• اگر تورم کاهش پیدا نکرد، از پزشک یا ماما بخواهید فشار خون شما را بررسی کند.

۸. واریس واژن در بارداری

سیاهرگ‌ها موظف به انتقال خون و بازگشت آنها از اندام‌ها هستند. گاهی جریان خون به کف لگن دچار مشکل می‌شود و برگشت آن از واژن سخت می‌گردد. وقتی جریان خون در دوران بارداری به واژن زیاد می‌شود، برگشت سخت آن، رگ‌های واژن را برجسته و برآمده می‌کند و باعث بروز واریس واژن در بارداری می‌شود.یکی دیگر از علت‌های ایجاد واریس واژن افزایش سطح پروژسترون است که دیواره رگ‌های خونی را شل می‌کند و به گشادشدن آنها کمک می‌کند.

۹. درد ناف در بارداری

یکی از شایع‌ترین عارضه‌های دوران بارداری درد ناف در بارداری است. علت درد ناف در بارداری می‌تواند متنوع باشد که برخی از آنها را در ادامه معرفی کرده‌ایم:

• عفونت روده
• فتق ناف
• پیرسینگ ناف
• کشش پوست و ماهیچه‌های شکم
• فشار رحم

۱۰. خارش بدن در بارداری

یکی از علائم دوران بارداری که می‌تواند عارضه‌ای معمول یا در مواردی خطرناک باشد، خارش بدن در بارداری است. برخی از علت‌های این عارضه شامل موارد زیر هستند:

• کلستاز بارداری
• پروریگو
• اگزما
• حساسیت
• خشکی پوست
• کشش پوست

اگر خارش پوست با علائم زیر همراه بود حتما به دکتر مراجعه کنید:

• حالت تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• زردی پوست و سفیدی چشم

۱۱. درد رباط گرد در بارداری

یکی دیگر از مشکلاتی که با بزرگ‌تر شدن رحم ایجاد می‌شود، درد رباط گرد یا درد کشاله ران در بارداری است. این درد در حاملگی شبیه حس ضعف یا درد شدید و ناگهانی در کشاله ران، لگن، نواحی پایین شکم یا دو طرف بدن در خانم‌های باردار به‌خصوص در سه ماهه دوم است. در صورتیکه هر یک از علائم زیر را همراه با عارضه‌ی درد رباط گرد داشتید، به دکتر مراجعه کنید:

• درد شدید و طولانی
• تب و لرز
• ناتوانی و مشکل حین راه‌رفتن
• اختلال در دفع ادرار

۱۲. آبریزش بینی در بارداری

برخی از خانم‌های باردار در سه ماهه دوم بارداری به علایم سرماخوردگی، مثلا گرفتگی بینی در بارداری و کیپ شدن آن دچار می‌شوند. علت ایجاد رینیت در بارداری ویروس یا باکتری نیست. تغییرات هورمونی هستند که این علائم را ایجاد می‌کنند. رینیت در بارداری با احتقان و مسدود شدن مسیرهای تنفسی خود را نشان می‌دهد. به واسطه التهاب غشای مخاطی داخلی، بیشتر شدن جریان خون داخل بینی و بزرگ‌شدن مویرگ‌ها رینیت در بارداری ایجاد می‌شود.

۱۳. درد سیاتیک در بارداری

بیشتر خانم‌های باردار در دوران بارداری به درد کمر مبتلا می‌شوند. اما کسانی که نوع شدید کمر دردی که به ران و پایین‌تر هم منتقل می‌شود را تجربه می‌کنند، احتمالا به درد سیاتیک در بارداری مبتلا شده‌اند. عصب سیاتیک از طناب نخاعی به سمت لگن و ران‌ها منشعب می‌شود. سیاتیک بزرگترین عصب بدن است. هنگامی که این عصب در بارداری تحریک شود، به درد سیاتیک در بارداری مبتلا شده‌اید. این درد می‌تواند شدید یا خفیف باشد. در هر صورت باید با دکتر مشورت کنید.

۱۴. تکرر ادرار، از مشکلات شایع بارداری

در اوایل بارداری، جنین خیلی کوچک است اما با پیشرفت بارداری و بزرگ شدن جنین، رحم نیز رشد می‌کند و به مثانه فشار می‌آورد. در نتیجه، ممکن است احساس کنید مجبورید مدام به دستشویی بروید و تکرر ادرار داشته باشید. راه‌های مقابله با تکرر ادرار در بارداری شامل موارد زیر هستند:

• برای مقابله با تکرر ادرار، نوشیدن مایعات را متوقف نکنید، بدن شما به مایعات نیاز دارد.
• مصرف کافئین را مخصوصا قبل از خواب، کاهش دهید. کافئین مثانه را تحریک می‌کند.‌
• سعی کنید وقتی احساس نیاز به دفع ادرار دارید، هر چه زودتر به دستشویی بروید و ادرار را در مثانه نگه ندارید.

تکرر ادرار در بارداری کلافت کرده؟ همین الان از متخصص مشاوره بگیر

دکتر عفونت ادراری در زنان

۱۶. آکنه در دوران بارداری

آکنه یکی از عوارض بارداری است که ممکن است برای زنان باردار آزاردهنده باشد. زنان اگر تا به حال آکنه نداشته‌اند، احتمال دارد برای اولین بار در دوران بارداری آن‌ها را تجربه کند. اگر قبل از بارداری آن را داشته‌اند، در دوران بارداری بدتر می‌شوند. شیوع آکنه به عنوان نارحتی‌های شایع بارداری، احتمالا به دلیل هورمون‌های اضافی در بدن است. راه‌های مقابله با آکنه در بارداری شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از لوازم آرایشی بدون روغن
• فشار ندادن و دستکاری نکردن آن
• شستن صورت با پاک‌کننده مناسب و آب گرم
• شسن پوست‌های چرب به صورت روزانه

هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید. برخی از داروهای آکنه می‌تواند برای جنین مضر بوده و حتی باعث نقایص هنگام تولد شوند. اکثر داروهای ضد آکنه بدون نسخه در دوران بارداری بی خطر هستند. بعضی از داروهای آکنه برای استفاده در دوران بارداری می‌توانند باعث بروز عوارض جانبی شوند. از این داروها در دوران بارداری استفاده نکنید:

• درمان‌های هورمونی
• تتراسایکلین خوراکی
• ایزوترتینوئین و سایر رتینوئیدها.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بارداری می تواند زیباترین دوران زندگی شما باشد، اگر که فرزندی سالم به دنیا بیاورید. با راهنمایی‌ها و مشاوره‌های متخصص زنان و زایمان و دکتر مامایی می‌توانید در زمان‌های مناسب اقدامات لازم را انجام بدهید و از سلامت جنین خود اطمینان داشته باشید. بسیاری از عوارض باردرای نیاز به درمان و اقدام پزشکی ندارد، اما لازم است که برای اطمینان از سلامت خود و جنین با پزشک زنان مشاوره کنید. برای مشاوره آنلاین زنان زایمان و نازایی یا مشاوره آنلاین دکتر مامایی می‌توانید از سایت دکترتو استفاده نمایید. همچنین با دریافت نوبت از دکتر زنان و دکتر مامایی می‌توانید در اولین فرصت برای انجام مراقبت‌های پزشکی مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!