بیماری های التهابی روده چیست و چه علايم و درمانی دارند؟

بیماری های التهابی روده گروهی از اختلالات هستند که باعث می‌شوند، روده ملتهب شود. اگر شما هم دچار این بیماری هستید یا علائمی شبیه به این بیماری‌ها را دارید، در این مطلب همراه ما باشید تا به طور کامل توضیح دهیم چه بیماری‌هایی جز بیماری های التهابی روده محسوب می‌شوند. این بیماری‌ها چه علائمی دارند؟ علت ایجاد بیماری های التهابی روده چیست؟ چگونه می‌توان این بیماری‌ها را درمان کرد؟ آیا التهاب روده خطرناک است؟

اگر علائم مربوط به این بیماری‌ها را دارید یا می‌خواهید برای درمان التهاب روده به دکتر گوارش مراجعه کنید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

مشاوره با متخصصان
گوارش و کبد
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

بیماری های التهابی روده چیست؟

بیماری های التهابی روده (IBD) اصطلاحی است که برای توصیف بیماریی که باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش می‌شود، استفاده می‌شود. این بیماری‌ها (IBD) اغلب با سندروم روده‌ی تحریک پذیر (IBS) اشتباه گرفته می‌شود، اما این دو، بیماری‌های متفاوتی هستند. سندروم روده‌ی تحریک پذیر (IBD) بیماری جدی‌تری است که عوارض متعددی از جمله آسیب به روده و سوء تغذیه دارد.

کولیت اولسراتیو و بیماری کرون دو شکل عمده از بیماری های التهابی روده هستند و انواع دیگر بیماری‌های التهابی روده شامل کولیت لنفوسیتی و کولیت کلاژن نیز‌ می‌باشد. اگر پزشکان داخلی قادر به تشخیص بین این دو نوع اصلی بیماری‌های التهابی روده نباشند، بیماری تحت عنوان کولیت نامشخص طبقه بندی می‌شود. طبق آمار موسسه‌ی کرون و کولیت، بیماری‌های التهابی روده (IBD) حدود ۱.۶ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که بیماری اکثر این افراد قبل از ۳۰ سالگی تشخیص داده می‌شود.

انواع بیماری التهابی روده یا IBD چیست؟

در صورت مشاهده‌ی هر گونه تغییر طولانی مدت در اجابت مزاج یا دیگر علائم بیماری‌های التهابی روده، با دکتر گوارش مشورت کنید. بیماری های التهابی روده به دو دسته تقسیم می شود:

۱. کولیت اولسراتیو (زخم کولون یا کولیت روده)

بیماری کولیت اولسراتیو بر اساس محلی که ایجاد می‌شود، به چند دسته تقسیم شده که به شرح زیر است.

• پروکتیت اولسراتیو: التهاب در ناحیه نزدیک مقعد ایجاد می‌شود. معمولا تنها علامت بیماری خونریزی مقعد است.
• پروکتو سیگموئیدیت: این التهاب در ناحیه رکتوم و کولون سیگموئید ایجاد می‌شود. انتها و پایین روده بزرگ درگیر می‌شود. شخص ممکن است دچار اسهال خونی، گرفتگی و درد شکمی و ناتوانی در حرکت روده شود.
• کولیت سمت چپ: در این حالت التهاب از راست‌روده به سمت بالا و از کولون سیگموئید به سمت پایین گسترش پیدا می‌کند. اسهال خونی، گرفتگی شکم و درد در سمت چپ از نشانه‌های این بیماری است.
• پانکولیت: در این حالت کل روده بزرگ درگیر بیماری می‌شود. معمولا اسهال خونی شدید است و گرفتگی و درد شکم از انواع دیگر بیماری بیشتر است.
• کولیت بدخیم: علت دقیق این نوع کولیت مشخص نیست. اما علائم آن بسیار شدید است و باعث اسهال، تب و خونریزی می‌شود.

۲. بیماری کرون

این نوع از بیماری های التهابی روده باعث التهاب پوشش دستگاه گوارش شده و اغلب تا عمق بافت گسترش می‌یابد. بیماری کرون می‌تواند هر بخشی از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد اگرچه شایع ترین مناطقی که آسیب می‌بینند، روده‌ی بزرگ و بخش پایانی روده‌ی کوچک است. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در افراد ۱۵ تا ۳۵ سال شیوع بیشتری دارد.

بیماری های التهابی روده (IBD) اصطلاحی است که برای توصیف بیماریی که باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش می‌شود، استفاده می‌شود.

علائم و نشانه‌های بیماری های التهابی روده

علائم بیماری های التهابی روده، بسته به شدت و مکان التهاب متفاوت است و از خفیف تا شدید متغیر می‌باشد. بیماران مبتلا به بیماری‌های التهابی روده، دوره‌های فعال بیماری را تحت عنوان دوره‌ی عود یا شعله ور شدن بیماری و همچنین دوره‌هایی از قطع یا کاهش علائم، به نام دوره‌ی بهبودی را تجربه می‌کنند. علائم و نشانه‌های مشترک بین بیماری کرون و کولیت اولسراتیو عبارتند از:

• اسهال
• تب و خستگی
• درد شکمی و گرفتگی عضلات شکم
• وجود خون در مدفوع
• کاهش اشتها
• کاهش وزن ناخواسته
• حالت تهوع
• استفراغ
• حرکات دردناک و دشوار روده
• احساس عدم تخلیه‌ی روده پس از اجابت مزاج
• وجود چرک یا موکوس در مدفوع
• عرق شبانه.

دیگر نشانه‌های بیماری های التهابی روده که با دستگاه گوارش ارتباطی ندارند نیز عبارتند از:

• درد مفصلی
• زخم‌های دهانی
• التهاب چشم
• بیماری‌های پوستی
• دوره‌های قاعدگی نامنظم در زنان
• اختلال رشد در کودکان.

عوارض بیماری های التهابی روده

برخی از عوارض در هر دو دسته از بیماری‌های التهابی روده مشترک بوده و برخی دیگر، خاص همان نوع بیماری هستند. عوارض احتمالی مشترک بین هر دو بیماری کرون و کولیت آلسراتیو عبارتند از:

• سرطان کولون: ابتلا به IBD خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. دستورالعمل غربالگری سرطان کولون در افراد بدون ابتلا به IBD، شروع کولونوسکوپی پس از سن ۵۰ سالگی و تکرار آن هر ۱۰ سال یک بار است.
• التهاب پوست، چشم و مفاصل: بعضی از بیماری‌ها از جمله آرتریت، ضایعات پوستی و التهاب چشم ممکن است در دوره‌ی عود بیماری IBD رخ دهند.
• عوارض جانبی داروها: بعضی از داروهای مورد استفاده در درمان IBD با خطر کمی برای ابتلا به سرطان‌های خاص در ارتباط هستند. کورتیکواستروئیدها می‌توانند با خطر ابتلا به پوکی استخوان، فشار خون بالا و سایر بیماری‌ها همراه باشند.
• کلانژیت اسکلروزان اولیه (التهاب مجاری صفراوی): در این بیماری، التهاب باعث ایجاد زخم در کانال صفراوی شده و درنهایت باعث تنگ شدن آن و به تدریج باعث آسیب کبدی می‌شود.
• لخته شدن خون: IBD خطر لخته شدن خون در رگ‌ها و شریان‌ها را افزایش می‌دهد.

عوارض احتمالی بیماری کرون

• انسداد روده: بیماری کرون بر ضخامت دیواره‌ی روده اثر می‌گذارد. با گذشت زمان، بخشی از دیواره‌ی روده ضخیم‌تر می‌شود و باعث انسداد جریان گوارشی می‌شود و ممکن است برای برداشتن قسمت مختل شده‌ی روده، جراحی نیاز شود.
• سوء تغذیه: اسهال، درد شکمی و گرفتگی عضلات شکم، غذا خوردن را دشوار می‌سازد و روده را در جذب کافی مواد مغذی با مشکل مواجه می‌سازد. کم خونی به دلیل کمبود آهن و ویتامین B12 ناشی از بیماری کرون، نیز در این بیماران شایع است.
• زخم: التهاب مزمن می‌تواند منجر به زخم‌های باز در هر قسمتی از دستگاه گوارش از جمله دهان، مقعد و ناحیه‌ی تناسلی (پرینه) شود.
• فیسچول یا فیستول (سوراخ های غیرطبیعی در روده): گاهی اوقات زخم‌های دیواره‌ی روده به طور کامل از عرض دیواره‌ی روده عبور می‌کند و باعث ایجاد اتصال غیرطبیعی بین قسمت‌های مختلف بدن می‌شود. این ارتباط بین دو قسمت از بدن که در حالت عادی هیچ ارتباطی باهم ندارند، فیسچول یا فیستول نامیده می‌شود. محل شایع فیسچول، در نزدیکی یا اطراف مقعد (پری آنال) است. در برخی از موارد، فیسچول ممکن است دچار عفونت شود و آبسه تشکیل دهد.
• شقاق مقعد: پارگی کوچک در بافت یا پوست اطراف مقعد است که عفونت نیز می‌تواند به آن اضافه شود. شقاق مقعد اغلب با اجابت مزاج دردناک همراه است و ممکن است به فیسچول اطراف مقعد منجر شود.

عوارض احتمالی کولیت اولسراتیو

• کولیت اولسراتیو شدید: که کولیت فولمینانت نیز نامیده می‌شود، باعث توقف موقت انقباضات طبیعی دیواره‌ی روده می‌شود.
• توکسیک مگاکولون: تورم و گاز به دام افتاده در روده می‌تواند منجر به پارگی کولون، سپتی سمی (تهاجم میکروارگانیسم بیماری زا به خون و ایجاد عفونت در خون) و شوک شود.
• سوراخ یا پارگی در روده‌ی بزرگ: سوراخ شدگی کولون اغلب به وسیله‌ی توکسیک مگاکولون ایجاد می‌شود، اما ممکن است به تنهایی نیز رخ دهد.
• کم آبی شدید بدن: اسهال بیش از حد می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود.
• تنگی یا باریکی روده‌ی بزرگ

مشاوره با متخصصان
گوارش و کبد
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

عوامل موثر در ابتلا به بیماری های التهابی روده

تاکنون علت IBD به درستی مشخص نشده است، پیش از این پزشکان رژیم غذایی و استرس را عامل آن می‌دانستند اما در حال حاضر معتقدند که این عوامل باعث تشدید IBD شده و عامل ایجاد کننده‌ی آن نیستند. عوامل متعددی ممکن است در ابتلا به بیماری‌های التهابی روده نقش داشته باشند که در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد:

• سیستم ایمنی: یکی از علل احتمالی بیماری های التهابی روده، سوء عملکرد سیستم ایمنی است. هنگام مبارزه‌ی سیستم ایمنی بدن با عوامل مهاجم مانند برخی مواد غذایی، ویروس و باکتری، پاسخ ایمنی غیرطبیعی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به سلول‌های دستگاه گوارش نیز حمله کند.
• ژنتیک: به نظر می‌رسد وراثت نقش مهمی در ابتلا به بیماری‌های التهابی روده ایفا می‌کند زیرا بین IBD و جهش‌های ژنی ارتباط خاصی کشف شده است. ۲۰ درصد از افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو دارای خویشاوند نزدیک مبتلا به IBD هستند، اما تاکنون هیچ الگوی خاصی در مورد چگونگی توارث IBD پیدا نشده است.
• باکتری و ویروس: طبق تحقیقات انجام شده باکتری‌های اشریشیاکلی و آنتروویروس با بیماری کرون مرتبط هستند.
• محیط زیست: عواملی مانند سیگار کشیدن، قرص‌های ضدبارداری، رژیم غذایی، تغذیه با شیرمادر، واکسیناسیون، آنتی بیوتیک‌ها و عوامل دیگری به عنوان علل تاثیرگذار بر بیماری های التهابی روده شناخته شده اند.
• سن: اکثر موارد IBD قبل از ۳۰ سالگی تشخیص داده می‌شوند. اما بعضی از موارد این بیماری در ۵۰ یا ۶۰ سالگی بروز می‌یابد.
• نژاد یا قومیت: اگرچه سفید پوستان در معرض خطر بالاتر ابتلا به بیماری های التهابی روده هستند، اما این بیماری در هر نژادی ممکن است رخ دهد. نژاد قفقاز و یهودیان اشکنازی در معرض خطر بیشتری نسبت به دیگران هستند.
• سابقه‌ی خانوادگی: در صورت وجود بیماری‌های التهابی روده در یکی از بستگان نزدیک مانند پدر، مادر، خواهر، برادر و فرزند، خطر بالاتری برای ابتلا به این بیماری وجود دارد.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن مهمترین عامل خطر قابل کنترل در ایجاد و گسترش بیماری کرون است. اگرچه در برخی موارد کولیت اولسراتیو، سیگار کشیدن نقش محافظت کننده دارد، اما به دلیل مضرات کلی مصرف سیگار بر سلامت، توصیه می‌شود سیگار را ترک کنید.
• داروها: استفاده از دار‌های خاص مانند ایزوترتینوئین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، با افزایش خطر بیماری‌های التهابی روده در ارتباط هستند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی شامل ایبوپروفن (Advil، Motrin IB)، ناپروکسن سدیم (Aleve) و دیکلوفناک سدیم (Voltaren) هستند که علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماری های التهابی روده، باعث تشدید بیماری در افراد مبتلا نیز می‌شوند.
• محل زندگی: عوامل محیطی، از جمله رژیم غذایی سرشار از چربی، در بروز بیماری‌های التهابی روده نقش دارند. زندگی در کشورهای صنعتی احتمال ابتلا به بیماری‌های التهابی روده را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد افرادی که در آب و هوای شمالی زندگی می‌کنند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

بررسی‌های تشخیصی بیماری های التهابی روده

تنها پس از رد سایر علل احتمالی علائم و نشانه‌های بیماری، تشخیص بیماری های التهابی روده میسر می‌شود. قبل از انجام آزمایش‌ها و مراحل تشخیصی زیر، اولین گام در تشخیص بیماری‌های التهابی روده بررسی تاریخچه‌ی کامل پزشکی توسط پزشک است. انواع آزمایشات مورد استفاده در تشخیص این بیماری عبارتند از:

۱. آزمایش‌های خونی

پزشک در اولین مرحله در نمونه خون و نمونه مدفوع بیماری به دنبال نشانه‌هایی از بیماری می‌گردد. آزمایش‌هایی که پزشک در این مرحله تجویز می‌کند عبارت‌اند از:

• تست‌های کم خونی و عفونت: پزشک برای بررسی کم خونی (گلبول قرمز کافی برای حمل اکسیژن لازم به بافت‌های بدن وجود ندارد) و بررسی علائم عفونت باکتریایی یا ویروسی، آزمایش‌های خونی را درخواست می‌دهد.
• آزمایش خون مخفی در مدفوع: این آزمایش برای بررسی وجود خون مخفی در مدفوع جهت تعیین خونریزی‌های گوارشی، انجام می‌شود.

۲. روش‌های آندوسکوپی

برای انجام آندوسکوپی روش‌های مختلفی وجود دارد. پزشک یکی از روش‌های زیر را تجویز می‌کند.

• کولونوسکوپی: این آزمایش به پزشک این امکان را می‌دهد که تمام کولون را با استفاده از لوله ای نازک، انعطاف پذیر و دارای نورافکن که در انتهای آن دوربینی متصل شده، مشاهده کند. همچنین در طی این روش، پزشک می‌تواند نمونه‌های کوچکی از بافت (بیوپسی) را برای تایید تشخیص جدا کند.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر: اگر روده‌ی بزرگ به شدت ملتهب باشد پزشک به جای کولونوسکوپی کامل روده‌ی بزرگ، سیگموئیدوسکوپی را انجام می دهد که رکتوم و سیگموئید (قسمت آخر روده‌ی بزرگ) را بررسی می‌کند.
• آندوسکوپی فوقانی: در این روش، پزشک با استفاده از لوله‌ی بلند و انعطاف پذیر و دارای نورافکن، مری و معده و قسمت اول روده‌ی کوچک (دوازدهه) را بررسی می‌کند، در حالی که این مناطق به ندرت توسط بیماری کرون درگیر می‌شوند، اما در صورت داشتن تهوع و استفراغ، مشکل در بلع و درد ناحیه‌ی بالایی شکم، این آزمایش توصیه می‌شود.
• آندوسکوپی با کپسول: این آزمایش گاهی اوقات برای کمک به تشخیص بیماری کرون که روده‌ی کوچک را درگیر کرده، مفید است. فرد کپسولی که دوربین در آن وجود دارد را می‌بلعد. تصاویر به ضبط کننده ای که روی کمربند فرد قرار داده شده منتقل می‌شود و پس از پایان عکسبرداری، کپسول بدون هیچ دردسری از طریق مدفوع از بدن دفع می‌شود. با وجود این آزمایش، هنوز هم برای تایید تشخیص بیماری کرون، نیاز به آندوسکوپی و بیوپسی می‌باشد.
• انتروسکوپی به کمک بالون: برای این تست از دستگاهی به نام Overtube استفاده می‌شود. این آزمایش پزشک را قادر می‌سازد تا قسمتی از روده‌ی کوچک را که آندوسکوپ‌های استاندارد به آن قسمت‌ها دسترسی ندارند، بیشتر بررسی کند.

برای تشخیص IBD پزشک ابتدا آزمایشاتی مانند آزمایش خون و مدفوع تجویز می‌کند و بعد از روش‌های آندوسکوپی و تصویربرداری برای تشخیص بهتر استفاده می‌کند.

۳. روش‌های تصویربرداری

همچنین پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص و تشخیص دقیق‌تر از برخی روش‌های تصویربرداری استفاده کند مانند:

• اشعه ایکس: اگر فرد دارای علائم شدید باشد، پزشک از X-ray استاندارد، منطقه ی شکمی را برای رد عوارض جدی مانند سوراخ شدن کولون استفاده می‌کند.
• اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT scan): سی تی اسکن نوعی تکنیک عکس برداری با اشعه‌ی ایکس است که جزئیات بیشتری را نسبت به عکس ساده نشان می‌دهد. این تکنیک عکس برداری روده و بافت خارجی روده را نشان می‌دهد. Enterography CT (سی تی اسکن روده ای) تصاویر بهتری از روده‌ی کوچک فراهم می‌کند. در بسیاری از مراکز پزشکی سی تی اسکن جایگزین عکس اشعه ایکس با بلع باریم شده است.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): اسکنر MRI با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از اندام‌ها و بافت‌های بدن ایجاد می‌کند. MRI برای ارزیابی فیستول اطراف مقعد (MRI لگن) یا بررسی روده‌ی کوچک (MR Enterography) مفید است. بر خلاف CT scan، ام آر آی هیچ تشعشعی ندارد.

مشاوره با متخصصان
گوارش و کبد
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

درمان بیماری های التهابی روده

اگرچه تاکنون درمانی برای بیماری های التهابی روده پیدا نشده است، اما می توان با مداخلات درمانی و تغییر در شیوه‌ی زندگی علائم را مدیریت کرد. با درمان موثر، تقریبا ۵۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری کرون شاهد بهبودی و یا تخفیف علائم در ۵ سال آینده خواهند بود. حدود ۴۵ درصد از افرادی که بهبود یافته اند، شاهد عود بیماری طی یک سال آینده نخواهند بود. سالانه ۴۸ درصد از افراد مبتلا به کولیت زخمی بهبود می‌یابند و ۳۰ درصد شاهد تخفیف علائم هستند. مرگ و میر ناشی از بیماری های التهابی روده و عوارض ناشی از آن غیرمعمول است.

هدف از درمان بیماری‌های التهابی روده، کاهش التهابی است که باعث بروز نشانه‌ها و علائم فرد می‌شود. در بهترین حالت، درمان نه تنها منجر به تسکین علائم می‌شود، بلکه به بهبودی طولانی مدت و کاهش خطرات و عوارض نیز می‌انجامد. درمان IBD معمولا شامل تغییر در شیوه‌ی زندگی، دارودرمانی و جراحی است.

۱. دارو برای درمان بیماری التهابی روده

دارودرمانی، التهاب روده را کاهش می‌دهد و به بهبودی کمک می‌کند. ابتدا داروهای خفیف‌تر استفاده می‌شوند و سپس درمان با تدابیر تهاجمی‌تر ادامه می‌یابد. داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های التهابی روده در زیر معرفی می‌گردند:

داروهای ضدالتهابی

این دسته از داروها اغلب اولین خط درمان بیماری‌های التهابی روده هستند. داروی انتخابی، به محل درگیری در روده‌ی بزرگ بستگی دارد. ضدالتهاب‌ها عبارتند از:
آمینوسالیسیلات‌ها و کورتیکواستروئیدها (در صورتی که انواع خفیف داروهای ضدالتهاب موثر واقع نشوند، استروئید ضدالتهابی سریع الاثر تجویز می‌شوند. کورتیکواستروئیدها فقط در زمان عود علائم استفاده می‌شوند و نباید طولانی مدت از آن‌ها کمک گرفت.) مثال‌هایی از این دو دارو عبارتند از:

• Mesalamine : مسالامین (Asacol HD، Delzicol)
• Balsalazide : بالسالازید (Colazal)
• Olsalazine: السالازین (Dipentum)

سرکوبگرهای سیستم ایمنی

این دسته از داروها به روش‌های گوناگون باعث سرکوب پاسخ ایمنی بدن شده و درنهایت مانع از آزاد شدن مواد شیمیایی التهاب آور در مخاط روده می‌شوند. برای برخی افراد، ترکیبی از این داروها بهتر از یک دارو به تنهایی جواب می‌دهد. شروع اثر این داروها می‌تواند ۳ ماه طول بکشد و باعث عوارض جانبی مانند افزایش احتمال ابتلا به عفونت می‌شوند. از نمونه‌های داروهای سرکوب کننده‌ی ایمنی موارد زیر را می‌توان نام برد:

• Azathioprine : آزاتیوپرین (Azasan، Imuran)
• Mercaptopurine : مرکاپتوپورین (Purinethol، Purixan)
• Cyclosporine : سیکلوسپورین (Gengraf, Neoral, Sandimmune)
• Methotrexate : متوترکسات (Trexall)

مهار کننده‌ی فاکتور نکروز کننده‌ی تومور (TNF) آلفا

این دسته از داروها با خنثی سازی پروتئین تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن، عمل می‌کنند. نمونه‌هایی از آن عبارتند از:

• Infliximab : اینفلیکسیماب (Remicade)
• Adalimumab : آدالیموماب (Humira)
• Golimumab : گولیموماب (Simponi)
• Natalizumab : ناتالیزوماب (Tysabri)
• Vedolizumab : ودولیزومب (Entyvio)
• Ustekinumab : آستکینوماب (Stelara)

آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌ها در کنار سایر داروها یا در مواقع احتمال عفونت، مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال بیماری کرون اطراف مقعد. آنتی بیوتیک‌هایی که اغلب تجویز می‌شوند شامل سیپروفلوکساسین (CIPRO) و مترونیدازول (Flagyl) هستند.

سایر داروها و مکمل‌ها

بعضی از داروها علاوه بر کنترل التهاب، به کاهش نشانه‌ها و علائم نیز کمک می‌کنند، اما قبل از مصرف داروهای بدون نسخه، همیشه با پزشک خود صحبت کنید. بسته به شدت IBD، پزشک ممکن است یک یا چند مورد زیر را توصیه کند:

• داروهای ضداسهال: مکمل‌های فیبری مانند پودر پسیلیوم (Metamucil) یا متیل سلولز (سیتروسل) می‌توانند با اضافه کردن فیبر به مدفوع، به تسکین اسهال خفیف تا متوسط کمک کنند. برای اسهال شدید، لوپرامید (Imodium A-D) می‌تواند موثر باشد.
• مسکن‌ها: برای درد خفیف، استامینوفن (تیلنول) توصیه می‌شود. اما داروهایی مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB)، ناپروکسن سدیم (Aleve) و دیکلوفناک سدیم (Voltaren) علائم IBD را بدتر می‌کند و می‌تواند بیماری را تشدید کند.
• مکمل آهن: خونریزی مزمن گوارشی می‌تواند منجر به کم خونی فقرآهن شود و نیاز به مصرف مکمل آهن را ایجاد می‌کند. ‍
• مکمل کلسیم و ویتامین D: بیماری کرون و استروئیدهای مورد استفاده برای درمان آن می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، که استفاده از مکمل کلسیم و ویتامین D را ضروری می‌کند.

۲. عمل جراحی

اگر رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی، درمان دارویی و سایر روش‌های درمانی، علائم و نشانه‌های IBD را کاهش ندهد، پزشک ممکن است برای درمان علائم IBD و عوارض آن عمل جراحی را توصیه کند. جراحی درمانی کولیت زخمی علائم IBD را کاملا از بین می‌برد. این جراحی به معنای برداشتن کامل کولون و رکتوم (پروکتو کولکتومی) و آناستوموز مقعد به روده‌ی کوچک (ایلئوم) است. جراح انتهای روده‌ی کوچک را به مقعد متصل می‌کند، این جراحی به فرد این امکان را می‌دهد که مدفوع را به طور عادی و بدون نیاز به کیسه‌ی مدفوع دفع کند. در برخی موارد آناستوموز مقعد به روده‌ی کوچک امکان پذیر نیست. در این حالت جراحان یک شکاف دائمی در سطح شکم (استومای روده) ایجاد می‌کنند و کیسه ای در آن قسمت تعبیه می‌کنند که از طریق آن مدفوع در کیسه جمع آوری شود. جراحی درمانی بیماری کرون شامل حذف بخش‌های خاصی از روده است.

۳. درمان خانگی التهاب روده

تغییر در سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی مناسب بیماری روده می‌تواند در کاهش علائم موثر باشد. رژیم غذایی می‌تواند در طولانی شدن فواصل تشدید علائم هم موثر باشد. اگر احساس کردید، خوردن برخی غذاها علائم شما را تشدید می‌کند، باید آنها را از رژیم خود حذف کنید. موارد زیر می‌تواند در درمان خانگی التهاب روده مفید باشد.

• مصرف محصولات لبنی را محدود کنید. کاهش مصرف لبنیات در بسیاری از بیماران باعث بهبود علائمی مانند اسهال، درد شکم و نفخ می‌شود.
• وعده‌های غذایی را کوچک کنید. خوردن پنج یا شش وعده غذایی کوچک نسبت به دو یا سه وعده غذای بزرگ احساس بهتری ایجاد می‌کند.
• مایعات زیاد بنوشید. سعی کنید بیشتر آب بنوشید. الکل و کافئین روده را تحریک می‌کنند. نوشیدنی‌های گازدار نیز برای روده مضر هستند.
• از مولتی‌ویتامین استفاده کنید. بیماری کرون در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد می‌کند. برای جبران آن می‌توان از مکمل‌های مولتی‌ویتامین و مواد معدنی استفاده کرد.

مشاوره با متخصصان
گوارش و کبد
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

رژیم غذایی مناسب بیماران التهاب روده

برخی عوامل غذایی و شیوه‌ی زندگی علائم IBD را بدتر می‌کنند. ایجاد تغییرات مثبت در این زمینه‌ها می‌تواند به مدیریت علائم و کاهش دوره‌های عود کمک کند و حتی باعث بهبودی شود. برخی کارهایی که توصیه می‌شوند را در زیر توضیح می‌دهیم:

• رژیم غذایی: تاکنون ثابت نشده است که مواد غذایی مصرفی واقعا باعث بیماری های التهابی روده شوند. اما بعضی از غذاها و نوشیدنی‌ها علائم بیماری را مخصوصا در زمان عود بیماری تشدید می‌کنند که باید از مصرف آن‌ها اجتناب کنید. غذاهای خاصی که با علائم خاصی مرتبط هستند را برای محدودیت مصرف، یادداشت کنید. محدود کردن و یا اجتناب از غذاهای ادویه دار، کافئین و الکل در کاهش علائم بسیار موثر است.
• محدودیت مصرف محصولات لبنی: افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی روده، با محدود کردن یا حذف محصولات لبنی شاهد کاهش مشکلاتی مانند اسهال، درد شکمی و گاز معده خواهند بود. در صورت عدم تحمل لاکتوز، بدن نمی‌تواند قند موجود در غذاهای لبنی (لاکتوز) را هضم کند. در این موارد استفاده از محصولات آنزیمی مانند لاکتید مفید است.
• مصرف غذاهای کم چرب: بیماری کرون در روده‌ی کوچک هضم یا جذب طبیعی چربی را مختل می‌کند. چربی هضم نشده از روده عبور کرده و اسهال را بدتر می‌کند. از مصرف کره، مارگارین، سس، خامه و غذاهای سرخ شده اجتناب کنید.
• استفاده از فیبر: غذاهایی با فیبر زیاد مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه و دانه‌های کامل، علائم بیماری‌های التهابی روده را بدتر می‌کنند. اگر میوه‌ها و سبزیجات خام شما را اذیت می‌کنند، از فرم پخته یا بخار‍‍پز آن‌ها استفاده کنید.
• وعده‌های غذایی کوچک: به جای دو یا سه وعده‌ی غذایی، بهتر است در روز پنج یا شش وعده‌ی کوچک مصرف کنید.
• نوشیدن مقدار زیاد مایعات: سعی کنید روزانه مقدار زیادی مایعات بنوشید. آب بهترین گزینه است. الکل و نوشیدنی‌هایی که حاوی کافئین هستند روده را تحریک می‌کنند و باعث تشدید اسهال می‌شوند و نوشیدنی‌های گازدار باعث تولید گاز می‌شوند.
• مولتی ویتامین‌ها: از آنجا که بیماری کرون به دلیل محدود کردن رژیم غذایی می‌تواند جذب مواد مغذی را مختل کند، مصرف مولتی ویتامین و موادمعدنی می‌تواند مفید باشد. قبل از مصرف هر گونه ویتامین یا مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به بیماری کرون را افزایش می‌دهد، علائم را تشدید می‌کند، دوره‌های عود را بیشتر می‌کند، نیاز به دارو را افزایش می‌دهد و شانس نیاز به عمل جراحی را نیز افزایش می‌دهد. سیگار کشیدن فقط ممکن است به جلوگیری از کولیت زخمی کمک کند.
• استرس: ارتباط استرس با بیماری کرون بحث برانگیز است زیرا علائم بیماری در زمان استرس تشدید می‌شوند. ورزش، ریلکس کردن، تنفس منظم، انجام سرگرمی‌های جذاب و دیگر فعالیت‌های لذت بخش، در مدیریت استرس تاثیر دارند.
• درمان‌های جایگزین: تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف موادی مانند پروبیوتیک، روغن ماهی، آلوئه ورا و زردچوبه در کاهش علائم مفید هستند.

سؤالات متداول شما

در این بخش از ملب طبق روال همیشگی مان به سؤالات شما د رمورد بیماری التهابی روده و مسائل مربوط به آن پاسخ می‌دهیم.

مشاوره با متخصصان
گوارش و کبد
دکترِتو

شروع نوبت‌گیری

برای درمان بیماری های التهابی روده باید به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر علائم مربوط به بیماری های التهابی روده را دارید، باید برای تشخیص بیماری به دکتر گوارش یا فوق تخصص گوارش و کبد مراجعه کنید. متخصص باتوجه‌به علائم آزمایش‌هایی را تجویز کرده و برای درمان اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اگر بیماری شما التهاب روده باشد، باید داروهای ضدالتهاب تجویز شود.

برای پیداکردن بهترین فوق‌تخصص گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!