داروی مدروکسی پروژسترون چیست و چه کاربردی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

مدروکسی پروژسترون، یکی از داروهای مورد استفاده در حوزه سلامت زنان و مراقبت از سلامت تناسلی است. این قرص، حاوی هورمونی به نام پروژسترون است که در بدن زنان به طور طبیعی تولید می‌شود. مدروکسی پروژسترون به عنوان داروی تقویت کننده پروژسترون استفاده شده و برای درمان برخی از مشکلات مرتبط با سلامت زنان از جمله عدم تنظیم صحیح چرخه قاعدگی، ناراحتی‌های قاعدگی، و عوارض مرتبط با یائسگی موثر است.

اگر قصد دارید از این دارو استفاده کنید، حتما با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مشورت کنید. ممکن است این دارو برای شما مناسب نباشد. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی استفاده کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.

داروی مدروکسی پروژسترون چیست؟

مدروکسی پروژسترون یک هورمون مصنوعی است که به عنوان داروی تقویت‌کننده پروژسترون استفاده می‌شود که هورمون طبیعی زنانه است و توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود (هورمون پروژسترون چیست؟). این هورمون نقش مهمی در سلامت و عملکرد سیستم تناسلی زنان دارد، از جمله تنظیم چرخه قاعدگی و حفظ بارداری.

این دارو به صورت مصنوعی ساخته می‌شود و می‌تواند مشکلاتی که به علت کمبود پروژسترون در بدن زنان به وجود می‌آیند تسکین دهد، مانند درمان عدم تنظیم صحیح چرخه قاعدگی، ناراحتی‌های قاعدگی مانند درد و خونریزی شدید، و درمان عوارض مرتبط با یائسگی مانند گرگرفتگی. مدروکسی پروژسترون در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول و تزریق در دسترس است.

اسامی رایج مدروکسی پروژسترون:

• قرص پروژرا ۵ میلی گرم
• قرص مدروفم ۵ میلی گرم
• قرص مدروکسی پروژسترون-ا آر ۵ میلی گرم
• آمپول دپوجسترون ۱۵۰میلی گرم/میلی لیتر ۳.۳میلی لیتر
•  آمپول دپوپروورا ۵۰۰ میلی گرم
• آمپول پروودیک ۱۵۰میلی گرم/۱میلی لیتر
• آمپول دپوژسترون ۱۵۰ میلی گرم/۱میلی لیتر

نحوه مصرف مدروکسی پروژسترون

نحوه مصرف مدروکسی پروژسترون بسته به شرایط بیمار و علت تجویز، و شکل دارو متفاوت است. شکل خوراکی قرص یا کپسول آن را همراه با یک لیوان آب طبق دستورالعمل نوشته شده روی دارو و نسخه پزشک مصرف کنید. بهتر است هر روز سر ساعت مقرر در فواصل زمانی منظم دقیقا طبق دستور پزشک معالج مصرف شود. نحوه مصرف مدروکسی پروژسترون در کودکان نیازمند رعایت احتیاط است و در کودکان بالای ۱۳ سال منوط به تجویز پزشک قابل مصرف است.

طریقه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون برای تنبلی تخمدان

یکی از داروهای تجویزی برای افراد مبتلا به تنبلی تخمدان (pcod چیست؟)، قرص مدروکسی پروژسترون است که دوز ۱۰ میلی‌گرم در روز به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز در ماه توصیه می‌شود. آمنوره یا خونریزی رحمی در زنان مبتلا به سندروم پلی کیستیک (تنبلی تخمدان) که تمایلی به بارداری ندارند و در معرض ریسک بارداری نیستند با مصرف قرص مدروکسی پروژسترون درمان می‌شود.

نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون برای پریود شدن

در صورتی که این قرص را برای مشکلات عادت ماهانه یا خونریزی شدید واژینال مصرف می‌کنید، دوز مصرفی آن ۲.۵ میلی گرم تا ۱۰ میلی‌گرم یکبار در روز به مدت ۵ تا ۱۰ روز در چرخه پریودی است. معمولا دوره مصرف ۲ تا ۳ سیکل قاعدگی طول می‌کشد و از روز ۱۶ تا ۲۱ بعد از شروع آخرین بار پریودی شروع می‌شود. این تجویز پزشک است که مشخص می‌کند در چه روزی از چرخه قاعدگی شروع به مصرف دارو کرده و چند روز باید آن را مصرف کنید.

می‌خوای از این دارو استفاده کنی؟

پریودت نامنظم شده؟ پس مشاوره بگیر.

دکتر مشاوره داروییفوق تخصص زنان و زایمان

موارد مصرف مدروکسی پروژسترون – قرص مدروکسی پروژسترون برای چیست؟

از موارد مصرف مدروکسی پروژسترون عبارتند از:

• درمان نقص قاعدگی و تنظیم دوره قاعدگی
• درمان علائم پیش از قاعدگی (PMS) مانند درد و تورم سینه، افسردگی، تنش و تغییرات خلقی
• پیشگیری از پریود نامنظم
• درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
• درمان تنبلی تخمدان

قرص مدروکسی پروژسترون برای بارداری

این هورمون مصنوعی روی تغییرات هورمونی بدن تاثیر می‌گذارد که به شکل طبیعی در بارداری اتفاق می‌افتند در صورتی که در دوره مصرف دارو متوجه بارداری شدید بلافاصله مصرف را قطع و با پزشک خود صحبت کنید. مصرف دوزهای کم (۲.۵، ۵ و ۱۰ میلی‌گرم) در چند هفته اول بارداری پیش از اینکه متوجه شده باشید احتمالا آسیبی به جنین نمی‌رساند. در برخی موارد مدروکسی پروژسترون به‌عنوان روشی برای جلوگیری از بارداری و مهارکننده تخمک‌ریزی (کانتراسپتیو) استفاده می‌شود.

متن انگلیسی:
Do not take medroxyprogesterone tablets while you’re pregnant
ترجمه متن:
در دوره بارداری به هیچ وجه قرص مدروکسی پروژسترون مصرف نکنید.

nhs

قرص مدروکسی پروژسترون برای پریود نامنظم

قرص مدروکسی پروژسترون برای پریود نامنظم تجویز می‌شود. منظور از پریود نامنظم دوره‌های قاعدگی نامنظم، بی‌نظم یا کم‌تر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز است. برای تشخیص علت دو بار پریود شدن در ماه یا کمتر پریود شدن باید به متخصص زنان مراجعه کنید. در این موارد، قرص مدروکسی پروژسترون به عنوان روشی برای تنظیم دوره قاعدگی و براساس وضعیت فرد تجویز می‌شود. به طور معمول به مدت ۵ تا ۱۰ روز در هر دوره قاعدگی مصرف می‌شود. پس از قطع دارو، معمولا در ۷ تا ۱۴ روز پس از قرص آغاز خونریزی و پریود رخ می‌دهد.

قرص مدروکسی پروژسترون برای کیست تخمدان خوبه؟

در برخی موارد ممکن است این قرص بنا به تشخیص پزشک معالج، بسته به وضعیت فرد، نوع و اندازه کیست برای درمان کیست‌ تخمدان تجویز شود. قرص مدروکسی پروژسترون می‌تواند به کنترل و کاهش اندازه کیست‌های تخمدان کمک کند و علائم کیست تخمدان را کاهش دهد.

قرص مدروکسی پروژسترون برای جلوگیری از بارداری استفاده میشود؟

قرص مدروکسی پروژسترون در برخی موارد به عنوان یکی از روشهای جلوگیری از بارداری و مهارکننده تخمک‌ریزی استفاده می‌شود. مصرف منظم این دارو در دوزهای مناسب با کاهش میزان تخمک‌گذاری احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. خانم‌هایی که تمایلی به استفاده از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری مانند کاندوم یا روش‌های هورمونی ندارند از این قرص به عنوان روشی برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند.

آمپول مدروکسی پروژسترون برای چی خوبه؟

آمپول مدروکسی پروژسترون برای استفاده در زمینه‌های زیر مفید است:

• پشتیبانی هورمونی در دوران بارداری در صورت وجود سابقه سقط تکراری یا عدم تولید پروژسترون کافی توسط تخمدان‌ها
• درمان نارسایی لوله‌های رحمی که باعث ناتوانی در باروری می‌شود.
• درمان عدم تنظیم دوره قاعدگی و کاهش علائم پریود نامنظم

دوز مصرفی مدروکسی پروژسترون

دوز مصرفی مدروکسی پروژسترون بستگی به هدف درمانی و توصیه پزشک دارد. برای مثال برای پشتیبانی در دوران بارداری دوز معمول حدود ۲۵ تا ۵۰ میلی‌گرم در روز است که احتمالا تا زمانی که بارداری استمرار دارد، تجویز می‌شود. دوز مصرفی مدروکسی پروژسترون برای درمان نارسایی لوله‌های رحمی متفاوت است.

معمولا آمپول‌های مدروکسی پروژسترون با دوز ۱۰ تا ۲۵ میلی‌گرم به‌صورت عضلانی یا زیرپوستی بنا به تجویز پزشک تزریق می‌شوند. دوز مصرفی مدروکسی پروژسترون با هدف درمان عدم تنظیم دوره قاعدگی در قالب قرص با دوز ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم است.

نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون ۵ میلی گرم

نحوه مصرف قرص مدروکسی پروژسترون ۵ میلی گرم بر اساس توصیه پزشک و نیازهای درمانی بیمار متغیر است. معمولا، قرص مدروکسی پروژسترون روزی یک بار در طول روز و در زمان مشخصی مانند عصر یا شب همراه با یک لیوان آب یا آب میوه به‌طور کامل مصرف می‌شود. در صورت لزوم، می‌توانید این قرص را قبل یا بعد از غذا بخورید. قرص را بر اساس دستور پزشک مصرف کنید و بدون مشورت او هرگز دوز را بیشتر یا کمتر نکنید.

عوارض جانبی مدروکسی پروژسترون

استفاده از مدروکسی پروژسترون ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. البته لزوما مصرف این دارو در همه باعث بروز عوارض جانبی نمی‌شود، بهتر است در صورت تجربه هرگونه عارضه جانبی، به پزشک اطلاع دهید. برخی از عوارض جانبی مدروکسی پروژسترون عبارتند از:

• تغییر در الگو و شدت دوره قاعدگی
• سردرد یکی از عوارض جانبی شایع مصرف مدروکسی پروژسترون است.
• تورم و درد سینه
• دل‌پیچه و افسردگی یا تغییرات مزاجی پس از مصرف
• تغییرات وزن
• اختلالات گوارشی شامل نفخ، دل درد، تهوع، استفراغ و تغییرات مدفوع
• خستگی، ضعف و احساس خواب آلودگی
• تغییرات در فشار خون

‏قرص مدروکسی پروژسترون و لکه بینی

قرص مدروکسی پروژسترون به عنوان درمان لکه بینی استفاده می‌شود. منظور از لکه بینی یعنی خونریزی اندک خارج از دوره قاعدگی. اما در برخی از زنان به عنوان عارضه جانبی مصرف این دارو رخ می‌دهد. مدروکسی پروژسترون هورمون مصنوعی است که تاثیراتی مشابه هورمون پروژسترون طبیعی دارد و روی تنظیم دوره قاعدگی اثر می‌گذارد.

بعد از مصرف مدروکسی پروژسترون لکه‌بینی داری؟ از متخصص نوبت بگیر.

دکتر خونریزی رحم

منع مصرف و موارد احتیاط مدروکسی پروژسترون

قبل از شروع مصرف مدروکسی پروژسترون یا هر داروی دیگری، حتما درمورد سابقه بیماری، وضعیت سلامتی فعلی و سایر داروهای مصرفی مشورت کنید. موارد منع مصرف و احتیاط مدروکسی پروژسترون عبارتند از:

• حساسیت شدید به مدروکسی پروژسترون یا ترکیبات داخلی آن
• سابقه عوارض جانبی جدی یا واکنش‌ به هورمون پروژسترون یا مدروکسی پروژسترون
• بارداری یا احتمال بارداری
• سابقه یا وجود بیماری‌های خاصی مانند لخته خون، بیماری کبدی شدید، سرطان پستان یا بیماری قلبی-عروقی
• مصرف همزمان با داروهای خاص مانند داروهای ضداختلال خواب، برخی داروهای ضدافسردگی، و داروهای ضدتشنج
• مصرف مدروکسی پروژسترون در دوران شیردهی نیاز به احتیاط دارد و باید با پزشک مشورت شود.
• سابقه عارضه جانبی شدید یا مشکلات مربوط به تحمل هورمون پروژسترونی مانند افزایش وزن شدید، افسردگی شدید، یا مشکلات قلبی-عروقی
• سابقه لخته خونی یا سکته مغزی
• مصرف مدروکسی پروژسترون در کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال ممنوع است.

مصرف مدروکسی پروژسترون در بارداری

مواقعی که هدف حفظ بارداری است که سابقه سقط تکراری یا قبل از زمان معمولی زایمان وجود دارد مصرف مدروکسی پروژسترون به کاهش ریسک سقط کمک می‌کند. در افرادی که از مشکلات نقص لوله‌های رحمی، سقط قبلی یا نارسایی رحمی رنج برده هم مصرف مدروکسی پروژسترون در بارداری توصیه می‌شود.

برای پشتیبانی تثبیت پیوند جنین در روش عمل ای وی اف یا آی یو آی، وجود کیست‌های قبل از بارداری در دوران بارداری، و کاهش خطر زایمان زودرس در مواردی مانند وجود تنش رحمی یا سابقه زایمان زودرس در بارداری‌های قبلی پزشک مصرف مدروکسی پروژسترون در بارداری را تجویز می‌کند.

مصرف مدروکسی پروژسترون در شیردهی

مصرف مدروکسی پروژسترون در شیردهی منع خاصی ندارد چرا که هنوز مشخص نیست چه میزان از این قرص از طریق شیردهی جذب بدن نوزاد می‌شود. برخی داروهای پروژسترونی ممکن است تاثیرات مختلفی روی ترشح شیر و رفتار نوزادان داشته باشند. پزشک با در نظر گرفتن وضعیت مادر و نیاز شیردهی نوزاد، در مورد مصرف مدروکسی پروژسترون در شیردهی تصمیم می‌گیرد.

متن انگلیسی:
It’s not known how much medroxyprogesterone gets into breast milk when taken as tablets, but it’s likely to be a low amount. Your baby will not be able to absorb a lot into their body from the breast milk
ترجمه متن:
مشخص نیست که چه مقدار مدروکسی پروژسترون هنگام مصرف به صورت قرص وارد شیر مادر می‌شود، اما به احتمال زیاد مقدار آن کم است. کودک شما نمی‌تواند مقدار زیادی از این دارو را از شیر مادر به بدن خود جذب کند.

nhs

تداخلات دارویی مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون با برخی داروها تداخل دارد که بهتر است با هم مصرف نشوند:

• داروهای ضداختلال خواب مانند بنزودیازپین‌ها (آلپرازولام، دیازپام)، زوپیکلون و زالپلون
• داروهای ضدافسردگی مانند فلووکستین، سرترالین، ونلافاکسین و بوپروپیون
• داروهای ضدتشنج مانند فنیتوئین، کاربامازپین و لموتریژین
• داروهای ضدانعقادی مانند وارفارین و هپارین
• داروهای ضدتخمک‌گذاری مانند دانازول و کلومیفن
• داروهای ضدویروسی مانند ریتوناویر و ایندیناویر
• داروهای ضدتوموری مانند تاموکسیفن

‏اطلاعات دارویی مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون به شکل قرص و آمپول عرضه شده که در جدول زیر اشکال دارویی، عوارض و تداخلات دارویی آن را آورده‌ایم:

اشکال دارویی	عوارض جانبی	تداخلات دارویی
قرص مدروکسی پروژسترون-ا آر ۵ میلی گرم	سردرد	داروهای ضداختلال خواب
قرص مدروفم ۵ میلی گرم	ترشح واژنی	داروهای ضدافسردگی
قرص پروژرا ۵ میلی گرم	تنگی نفس	داروهای ضدتشنج
آمپول دپوژسترون ۱۵۰ میلی گرم/۱میلی لیتر	تغییرات در روحیه	داروهای ضدانعقادی
آمپول پروودیک ۱۵۰میلی گرم/۱میلی لیتر	تورم و ترشح پستان	داروهای ضدتخمک‌گذاری
آمپول دپوپروورا ۵۰۰ میلی گرم	سردرد	داروهای ضدویروسی
آمپول دپوجسترون ۱۵۰میلی گرم/میلی لیتر ۳.۳میلی لیتر	تهوع و استفراغ	داروهای ضدتوموری
	تغییرات در وزن
	درد و التهاب در محل تزریق

مکانیسم عملکرد مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون داروی پروژسترونی است که به عنوان مشتقی از پروژسترون عمل می‌کند. پروژسترون هورمون تولید شده توسط تخمدان‌ها است که نقش مهمی در سیکل تخمک‌ریزی و حفظ بارداری دارد. مدروکسی پروژسترون با اتصال به گیرنده‌های پروژسترونی در بدن، عملکرد خود را انجام می‌دهد که این گیرنده‌ها در بافت‌ها و اعضای مختلف بدن از جمله رحم، پستان، مغز، روده و غده هیپوفیز وجود دارند. مدروکسی پروژسترون با اتصال به گیرنده‌های پروژسترونی در رحم، روی پوسته رحم تاثیر گذاشته و عملکرد تخمک‌ریزی و حفظ بارداری را تنظیم می‌کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

مدروکسی پروژسترون یک داروی هورمونی بر پایه پروژسترون است که برای تنظیم دوره‌های قاعدگی، درمان علائم پیش از قاعدگی و در حاملگی‌های مشکوک به نقص پروژسترون استفاده می‌شود. این دارو از طریق اثر روی رده‌های پروژسترونی در بدن، تاثیر مثبتی روی سیستم تناسلی دارد. تاثیر ضد قاعدگی آن باعث کنترل ترشح هورمونی، تنظیم دوره‌های قاعدگی و کاهش علائم قاعدگی می‌شود.

مدروکسی پروژسترون نیاز به تجویز و نظارت پزشک دارد. قبل از شروع استفاده از این دارو، باید با پزشک درباره نیاز و مزایای مصرف آن صحبت و دستورات و راهنمایی‌های او را به دقت دنبال کنید. در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی یا سوالی، به متخصص زنان یا دکتر مامایی مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی استفاده کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین زنان زایمان نازایی و همچنین مشاوره آنلاین دکتر مامایی وجود دارد.

دکترتو، مراقب سلامتی شماست!