فهرست مطالب
تب برفکی معمولاً در حیوانات اهلی شایع است، اما گاهی نیز میتواند انسان را مبتلا کند. این بیماری به سرعت منتشر میشود و میتواند موجب تب، تاولهای پوستی و زخمهای دهانی شود. انسانها معمولاً از طریق تماس مستقیم با حیوانات یا محصولات آلوده در معرض خطر ابتلا قرار میگیرند. شناخت علائم و راههای پیشگیری از تب برفکی اهمیت ویژهای دارد تا از شیوع بیماری جلوگیری شود. درمان به موقع و مراقبتهای پزشکی میتواند عوارض بیماری را کاهش دهد. در ادامه این مقاله از دکترتو به جزئیات علائم، علت، درمان و پیشگیری تب برفکی در انسان پرداخته میشود.
تب برفکی چیست؟
در انسان منظور از “تب برفکی” در واقع بیماری دست، پا و دهان (HFMD) است که توسط انتروویروسهای انسانی ایجاد میشود و از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا (ترشحات تنفسی، مدفوع، مایع تاولها و سطوح آلوده) منتقل میشود؛ این بیماری از دام و لبنیات به انسان منتقل نمیشود.
این بیماری باعث تب ناگهانی، تاولهای پوستی و زخم دهان میشود و میتواند کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد. تب برفکی در انسان معمولاً خفیفتر از حیوانات است، اما در برخی موارد میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. شناخت بیماری و علائم آن به تشخیص سریع و درمان به موقع کمک میکند. اقدامات پیشگیرانه میتواند احتمال انتقال به انسان را کاهش دهد.
| اطلاعات بیماری | شاخصترین نکته |
|---|---|
| علائم تب برفکی در انسان | تب، خستگی و تاولهای دردناک در دست، پا و دهان |
| راههای انتقال | انتقال از افراد مبتلا |
| راههای تشخیص | تشخیص بر اساس مشاهده تاولها و معاینه بالینی |
| درمان | درمان حمایتی؛ استراحت، مایعات و مسکنها |
| بهترین دارو | ضدویروسها در شروع زودهنگام بیشترین اثر را دارند. |
| عوارض و خطرات | شایعترین عارضه در کودکان، کمآبی بدن بهدلیل درد دهان و کاهش مصرف مایعات |
| پیشگیری از انتقال | رعایت بهداشت و استفاده از لبنیات پاستوریزه |
تب برفکی در انسان کشنده است؟
در بیشتر موارد، تب برفکی در انسان بیماری کشندهای نیست و معمولاً خود به خود بهبود مییابد. با این حال، در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا بیماریهای زمینهای، علائم میتوانند شدیدتر شوند. مراقبتهای پزشکی به کاهش خطرات احتمالی کمک میکند و پیشگیری از عفونت ثانویه اهمیت دارد.
تب برفکی در کودکان و سالمندان ممکن است باعث ضعف شدید و طولانی شدن دوره بیماری شود. با تشخیص سریع و مراقبت مناسب، معمولاً بیماران به طور کامل بهبود مییابند. بنابراین، بهطور کلی کشنده بودن این بیماری در انسان نادر است.

علائم تب برفکی در انسان
علائم بیماری معمولاً چند روز پس از تماس با ویروس ظاهر میشوند و با تب ناگهانی و خستگی شروع میشوند. بیمار ممکن است درد عضلانی، سردرد و کاهش اشتها را تجربه کند. سپس ضایعات پوستی به شکل تاولهای کوچک و دردناک روی دستها، تاول پا، دهان و گاهی صورت ایجاد میشوند.
این تاولها ممکن است خارش و سوزش داشته باشند و با گذشت چند روز خشک و پوستهپوسته میشوند. در برخی موارد، تاولها میتوانند در دستگاه گوارش و دهان نیز ظاهر شوند و بلع را دشوار کنند. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است و بستگی به سن و وضعیت سیستم ایمنی دارد.

علت تاول دست چیست؟
تب برفکی چند روز طول میکشد؟
دوره بیماری تب برفکی معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز است و بیشتر علائم در ۳ تا ۵ روز اول شدت مییابند. تب و درد عضلانی معمولاً در روزهای ابتدایی بیشتر است و پس از آن تاولها و زخمهای دهانی ظاهر میشوند. خارش و سوزش ممکن است چند روز پس از کاهش تب ادامه پیدا کند.
با مراقبت مناسب و استراحت، بهبود علائم معمولاً در پایان هفته دوم رخ میدهد. در موارد نادر، عوارض ثانویه میتوانند دوره بیماری را طولانیتر کنند. تشخیص و مدیریت صحیح باعث کاهش مدت زمان علائم میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cdc
HFMD is usually not serious. Most people get better on their own in 7 to 10 days with minimal or no medical treatment. You can take steps to manage symptoms while you or your child are sick.
ترجمه فارسی:
تب برفکی در انسان معمولاً جدی نیست. بیشتر افراد ظرف ۷ تا ۱۰ روز بدون نیاز به درمان خاص بهبود مییابند. در این مدت میتوانید اقداماتی برای مدیریت علائم خود یا فرزندتان انجام دهید.
علت و راه های انتقال تب برفکی به انسان
علت تب برفکی در انسان ویروس فوتووارویس است که معمولاً از حیوانات آلوده به انسان منتقل میشود. حیوانات خانگی، گاو، گوسفند و بز میتوانند حامل ویروس باشند و تماس مستقیم با بزاق، خون، ترشحات یا ضایعات پوستی آنها باعث انتقال میشود.
ویروس میتواند از طریق تماس با پوست یا مخاط آلوده و همچنین ابزار و وسایل آلوده منتقل شود. انتقال از انسان به انسان بسیار نادر است، اما رعایت بهداشت فردی و شستشوی دستها اهمیت بالایی دارد. در محیطهای دامپروری، استفاده از دستکش و لباس محافظ میتواند ریسک ابتلا را کاهش دهد.
راه های تشخیص تب برفکی در انسان
راههای تشخیص تب برفکی در انسان معمولاً بر اساس معاینه بالینی و سابقه تماس با حیوانات آلوده انجام میشود. پزشک ابتدا علائم عمومی مانند تب، خستگی، درد عضلانی و سردرد را بررسی میکند. سپس پوست و دهان بیمار برای شناسایی تاولها و ضایعات مشخصه بیماری معاینه میشود.
در صورت نیاز، نمونهگیری از مایع تاول یا خون بیمار برای آزمایشهای ویروسی و تأیید تشخیص انجام میگیرد. تستهای سرولوژیکی میتوانند حضور آنتیبادیهای خاص علیه ویروس فوتووارویس را نشان دهند. تصویربرداری معمولاً نیاز نیست، مگر در موارد مشکوک به عوارض داخلی. تشخیص زودهنگام به مدیریت صحیح بیماری و پیشگیری از انتشار ویروس کمک شایانی میکند.
درمان تب برفکی در انسان
درمان بیماری بیشتر حمایتی و علامتی است و هدف آن کاهش علائم و پیشگیری از عوارض است. استراحت کافی و مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از کمآبی بدن توصیه میشود. داروهای ضدتب و مسکنها مانند استامینوفن میتوانند تب و درد را کاهش دهند، اما آسپیرین به دلیل خطر عوارض استفاده نمیشود.
درمان ضدویروسی اختصاصی تأییدشدهای برای این بیماری وجود ندارد و آسیکلوویر بهطور روتین توصیه نمیشود. رعایت بهداشت و جلوگیری از خاراندن تاولها کمک میکند تا عفونت ثانویه و زخمهای پوستی کاهش یابد. استفاده از لوسیونهای ضدخارش و شستشوی ضایعات با آب گرم میتواند خارش و سوزش را کاهش دهد. پیگیری پزشکی منظم برای ارزیابی بهبود و مدیریت عوارض ضروری است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت kidshealth
Cold foods like ice cream, smoothies, and popsicles also help by numbing the area, and will be a welcome treat for kids who have trouble swallowing (and even those who don’t!). Avoid hot drinks, sodas, and acidic food (citrus juice, tomato sauce, etc.) because they can make the pain worse.
ترجمه فارسی:
غذاها و نوشیدنیهای سرد مانند بستنی، اسموتی و آبنبات یخی نیز با بیحس کردن ناحیه، به کاهش درد کمک میکنند و برای کودکانی که در بلعیدن مشکل دارند (و حتی برای آنهایی که مشکلی ندارند) خوشایند خواهد بود. از نوشیدنیهای گرم، نوشابه و غذاهای اسیدی مانند آبمیوههای مرکبات و سس گوجهفرنگی پرهیز کنید، زیرا میتوانند درد را تشدید کنند.

بهترین دارو برای درمان تب برفکی
داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر در صورت شروع زودهنگام میتوانند شدت بیماری و مدت زمان علائم را کاهش دهند. مسکنها و داروهای تببر برای کنترل درد و تب توصیه میشوند. داروهای ضد التهاب و داروهای موضعی برای کاهش سوزش و خارش ضایعات پوستی مفید هستند.
استفاده از داروهای آنتی هیستامین برای کاهش خارش نیز رایج است. تجویز دارو باید تحت نظر پزشک باشد تا عوارض جانبی کاهش یابد. ترکیب درمان دارویی و مراقبتهای خانگی بهترین نتیجه را در بهبود علائم فراهم میکند.
عوارض و خطرات تب برفکی در انسان
عوارض تب برفکی در انسان معمولاً خفیف است، اما در برخی موارد میتواند جدی باشد. از عوارض شایع میتوان به عفونتهای ثانویه باکتریایی در محل تاولها اشاره کرد که نیاز به درمان دارویی دارند. برخی افراد ممکن است دچار التهاب مفاصل، عضلات یا سردرد شدید شوند.
در موارد نادر، ویروس میتواند سیستم عصبی مرکزی را درگیر کرده و مننژیت یا انسفالیت ایجاد کند. افراد با سیستم ایمنی ضعیف، سالمندان و زنان باردار در معرض خطر عوارض شدیدتر قرار دارند. ضایعات پوستی معمولاً طی چند روز تا حدود دو هفته بدون برجایگذاشتن اسکار دائمی بهبود مییابند. تنها در صورت خراش شدید یا عفونت باکتریایی ثانویه ممکن است تغییرات پوستی ماندگارتر ایجاد شود که نیاز به ارزیابی متخصص دارد.
پیشگیری از انتقال تب برفکی به انسان
برای پیشگیری از انتقال تب برفکی به انسان، رعایت بهداشت فردی و شستشوی مداوم دستها پس از تماس با حیوانات ضروری است. استفاده از دستکش و لباس محافظ هنگام کار در محیطهای دامپروری میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد. از تماس مستقیم با بزاق، خون، ترشحات یا ضایعات پوستی حیوانات آلوده خودداری کنید.
مصرف محصولات لبنی پاستوریزه و پرهیز از مصرف شیر و پنیر خام از دیگر روشهای پیشگیری است. جدا کردن حیوانات بیمار از دیگر دامها و نظارت بر سلامت گله اهمیت بالایی دارد. در صورت بروز ضایعات پوستی یا تب در افراد در تماس با حیوانات، باید سریعاً به پزشک مراجعه شود. آموزش کارکنان دامپروری و خانوادهها درباره راههای انتقال و علائم بیماری نیز نقش مؤثری در پیشگیری دارد.
نتیجه گیری
تب برفکی در انسان بیماری نادری است اما با علائم شدید و خستگی قابل توجه همراه است. تشخیص سریع و مراقبت به موقع میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. درمان ترکیبی دارویی و مراقبتهای خانگی به تسکین علائم کمک میکند. پیشگیری از طریق رعایت بهداشت، استفاده از محافظ و دوری از تماس با حیوانات آلوده ضروری است. آموزش و اطلاعرسانی به افراد در معرض خطر نقش مهمی در کنترل بیماری دارد. در نهایت، مراجعه سریع به پزشک برای تأیید تشخیص و دریافت درمان صحیح، کلید کاهش خطرات تب برفکی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!