فهرست مطالب
- تجاوز جنسی چیست؟ (تعرض جنسی یعنی چه؟)
- رضایت در رابطه جنسی به چه معناست؟
- علائم تجاوز جنسی چیست؟
- چرا برخی مردان و زنان تجاوز می کنند؟
- شخیص تجاوز به عهده چه کسی است؟ (روش تشخیص تجاوز جنسی چیست؟)
- اگر تجاوز شد چه کنیم؟ (اقدامات ضروری بعد از تجاوز جنسی)
- انواع تجاوز جنسی چیست؟
- عوارض تجاوز جنسی چیست؟
- چه کار کنیم که تجاوز نشود؟ (روش جلوگیری از تجاوز جنسی)
- مجازات تجاوز جنسی در قانون چیست؟ (روش برخورد قانونی با متجاوز چیست؟)
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ادامه پادکست را میتوانید در این بخش گوش دهید:
تجاوز جنسی ازجمله کلماتی است که شنیدن آن میتواند کاممان را تلخ کند. تاریخ، افسانهها و حتی بخش حوادث روزنامهها، همیشه پر از داستانهای تجاوز است. بارها از شنیدن این داستانها ناراحت شدهاید و شاکر بودهاید که این بلا از شما و خانوادهتان دور بوده است؛ اما اگر این بلا بر سر شما یا عزیزانتان بیاید، تابهحال به این قضیه فکر کردهاید؟ در این صورت چه خواهید کرد؟ یا بهتر است سؤالمان را اینگونه مطرح کنیم. چرا تجاوز صورت میگیرد و اگر تجاوز صورت گرفت باید چه کرد؟
تجاوز جنسی ازجمله جرائمی است که نهتنها موجب آسیبهای فیزیکی، روحی و روانی بسیاری به فرد قربانی میشود، بلکه سبب جریحهدار شدن افکار عمومی و نیز برهم زدن امنیت و آرامش جامعه میگردد؛ بنابراین، افزایش آگاهی در این زمینه و نیز قوانین مرتبط با این موضوع از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در این مطلب، مجلهی سلامت دکتر تصمیم دارد تعریفی از تجاوز جنسی ارائه دهد. درعینحال تلاش خواهیم کرد انواع تجاوز، دلایل تجاوز و نحوه برخورد با موقعیت تجاوز را آموزش دهیم. از سمتی ناآگاهی و جهل نسبت به مسائل جنسی، برانگیخته شدن احساس گناه و شرم، تعریف سنتی و محدودسازی فضای خانواده و فضاهای آموزشی و اجتماعی در ارائه معلوماتِ لازم در این خصوص، به بحرانی شدن پیامدهای تجاوز انجامیده است. ما سعی خواهیم کرد با آگاهی بخشی جنسی، میزان آسیب را به حداقل برسانیم.
تجاوز جنسی چیست؟ (تعرض جنسی یعنی چه؟)
واژه rape (تجاوز) از فعل لاتین rapere ریشه گرفته است: گرفتن یا ستاندن بهزور. تجاوز جنسی نوعی خشونت جنسی است که معمولاً با آمیزش همراه است و توسط فرد یا گروهی از افراد، برخلاف رضایت قربانی انجام می شود. این رابطه باید برخلاف میل قربانی و از طریق زور یا تهدید بهزور باشد، یا با شخصی که به دلیل وضعیتی خاص مانند بیماری روانی، عقبماندگی ذهنی یا حتی هشیار نبودن مانند مسمومیت یا بیهوشی، قادر به دادن رضایت قانونی نیست.
تجاوز کردن چگونه است؟ در این تعریف اگر فردی فریب داده شود و با او رابطهای برقرار شود نیز مورد تجاوز جنسی قرارگرفته است. در بسیاری از قلمروهای قضایی، جرم تجاوز جنسی جرمی سنگین در نظر گرفته میشود. به صورتی که تجاوز حتی بهعنوان یک ادعا از طرف قربانی نیز قابلپیگیری است.
تجاوز جنسی فقط یک تهاجم فیزیکی و جنسی نیست، بلکه آسیب عمیق روحی و روانی نیز ایجاد میکند. کسی که عمل تجاوز را انجام میدهد تحت عنوان متجاوز یا تجاوزگر شناخته میشود. هر نوع دخول اجباری آلت جنسی یا هر عضو خارجی به بدن شخص مقابل از طریق واژن، مقعد یا دهان تجاوز گفته میشود که باید بدون رضایت شخص مقابل باشد.
بسیاری از افراد از تعاریف آزارهای جنسی آگاه نیستند و تنها تجاوز را مصداق آزار جنسی میدانند، اما بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی تعاریف و مثالهای «آزار جنسی» ازاینقرارند:
آزار جنسی چیست؟ (sexual harassment)
آزار جنسی شامل هر نوع رفتار جنسی ناخوشایندی است که توهینآمیز، تحقیرکننده یا تهدیدآمیز باشد. زنان و مردان هر ۲ میتوانند قربانی آن باشند. پیشنهاد یا درخواست جنسی ناخوشایند، هر نوع رفتار و یا کلام جنسی، بدون رضایت طرف مقابل، از مصادیق آزار جنسیاند؛ مانند:
- درخواست رابطه جنسی
- چشمچرانی و خیره نگاه کردن
- هرگونه لمس یا تماس بدون رضایت
- هر نوع ابراز نظر بامعنای جنسی
- نمایش چیزهای بیادبانه و توهینآمیز در جمع یا در حریم شخصی شما.
- نمایش حرکات یا رفتارهای بدنی که شامل مضامین جنسی باشد.
- شوخیهای جنسی
- سؤال کردن درباره زندگی جنسی فرد
- توهین با الفاظ جنسی
- ارتکاب به رفتار مجرمانه، مثل تماس تلفنی بیدلیل، بدننمایی یا تعرض جنسی.
اگر نیاز به مشاوره دارید، در دکترتو میتوانید با بهترین روانشناس در شهر خود آشنا شوید، با آنها بهصورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
تعرض جنسی به چه معنا است؟ (sexual assault)
هرگونه آزار جنسی که منجر به احساس تحقیر، درد، ترس یا ارعاب شود «تعرض جنسی» است. تعرض جنسی میتواند روانی یا جسمی باشد. تعرض روانی میتواند به شکل اجبار فرد به تماشای محصولات پورنو گرافیک یا شنیدن هرزهگوییهای جنسی باشد. تعرض فیزیکی میتواند شامل تجاوز یا اجبارِ شخص به ارضای جنسی فرد متعرض، تماشای اعمال جنسی یا لمس اجباری بدن متعرض باشد.
تعرض جنسی اغلب بر بستر نابرابری شکل میگیرد که این نابرابری میتواند جنسی، سنی یا بر اساس تفاوت در موقعیت اجتماعی باشد. شخص متعرض اغلب موقعیت بالاتری دارد و با سوءاستفاده از این موقعیت، شخص آسیبدیده را با ارعاب یا تهدید وادار به سکوت میکند. گرفتن عکس یا فیلم، تهدید به تماس با خانواده فرد یا محل کار از روشهای معمول ارعاب و تهدیدند.
مهمترین راه برای مقابله با تعرض، دانستن این نکته است که هیچ فردی تحت هیچ شرایطی حق تعرض به شما را ندارد و همه سزاوار زندگی، کار یا تحصیل در محیطی عاری از آزار و اذیت، زورگویی، تبعیض و خشونت هستند. در نتیجه باید بدانید که: تعرض جنسی از هر نوعی جرم محسوب میشود.
رضایت در رابطه جنسی به چه معناست؟
چه چیزی رابطهی جنسی را از تجاوز جنسی جدا میکند؟ مسئله رضایت است؛ یعنی فرد با آنچه اتفاق میافتد موافقت میکند و هم اینکه آزاد است آن را انتخاب کند یا انجام دهد. تجاوز در ازدواج و روابط نیز ممکن است رخ دهد. به یاد داشته باشید، رابطه جنسی باید با رضایت انجام شود. اگر شریک زندگیتان شما را مجبور میکند با او رابطه جنسی برقرار کنید، این تجاوز به همسر محسوب میشود که میتواند آسیبهایی جدی را بر جا بگذارد.
برای اینکه بدایند چه چیزی مجاز است و چه چیزی نیست میتواند از مشاورین روانشناسی یا مشاورین قضایی مشورت بگیرید. اگر فکر میکنید رابطهای بدون رضایت بر شما تحمیل میشود باید آن را با روانشناس مطرح کنید و به دنبال راهحلی اساسی برای آن باشید. درنتیجه ابتدا باید بدانید چه چیزی تجاوز یا آزار جنسی محسوب میشود تا بتوانید از خلاف آن جلوگیری کنید. شما مختار هستید که به چیزی رضایت دهید و نگذارید چیزی بر شما تحمیل شود.
سن رضایت یا سن قانونی رابطه جنسی چقدر است؟
نزدیکی با چه سنی به پایین تجاوز محسوب میشود؟ سن رضایت یا سن قانونی رابطه جنسی سنی است که در آن شخص به لحاظ قانونی مجاز است تا به اختیار خود رابطه جنسی داشته باشد. درنتیجه اگر یک فرد بالغ با شخصی زیر سن قانونی رابطه جنسی برقرار کرده باشد، نمیتواند ادعا کند که فعالیت جنسیاش مبتنی بر رضایت فرد بوده و ممکن است چنین فعالیت جنسیای سوءاستفاده جنسی از کودکان یا تجاوز قانونی قلمداد شود.
فردِ زیر سن قانونی، قربانی محسوب میشود و شریک جنسی بالاتر از سن قانونی نیز بهعنوان مجرم تلقی میگردد. هدف از تعیین سن رضایت، محافظت از یک فرد زیر سن قانونی است. نزدیکی فرد بالغ با کودکان زیر ۱۳ سال حتی اگر با رضایت او باشد، تجاوز است و مجازات شدیدی دارد. سن قانونیِ ازدواج در ایران ۱۳ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران است.
این سن در کشورهای مختلف متفاوت است. در بسیاری از کشورها، این سن را تحت عنوان تجاوز قانونی یا statutory rape میشناسیم. تجاوز قانونی گونهای از تجاوز جنسی است که سن یکی از افراد کمتر از آن است رضایت قانونی برای روابط جنسی داشته باشد. سن قانونی ۱۶ سال رایجترین سن بین سنین قانونی برای آمیزش جنسی است.
علائم تجاوز جنسی چیست؟
نشانه های تجاوز در بازماندگان ممکن است با اختلالات خوردن، اضطراب، علائم اختلال استرس پس از سانحه، مشکل در تمرکز و علائم فیزیکی مربوط به نواحی روی بدنشان که تحت تأثیر حمله قرار گرفته است بروز کند. قربانیان ممکن است بسیار خشمگین یا غمگین، سرگردان یا کنترل شده و آرام باشند.
چرا برخی مردان و زنان تجاوز می کنند؟
سامویل سمیتیمن، روانشناس بالینی در جریان تحقیقات خود در دهه ۱۹۷۰ با ۵۰ مردی که به تجاوز جنسی اعتراف کرده بودند، مصاحبه کرده است. این افراد با موقعیتهای اجتماعی، شخصیتها و ذهنیتهای متفاوتی بودهاند؛ اما آنچه مایه تعجب میشود این است که همه این افراد با خونسردی و بدون ندامت در مورد این جرائم صحبت کردهاند.
عوامل و انگیزههای تجاوز جنسی متفاوت و به مشکل قابلسنجشاند. باوجوداین، تحقیقات نشان دادهاند که متجاوزان جنسی خصوصیتهای شخصیتی مشترک زیر را دارند:
- کمبود همدلی و همدردی
- خودشیفتگی (نارسیسسم)
- احساس دشمنی در برابر زنان.
انگیزه های متجاوزگر چیست؟
هیلز، یکی از روانشناسان محقق در مورد تجاوز، انگیزه متجاوزان را چنین برمیشمارد:
- خشم: انگیزهی صدمه زدن جسمی و تجاوز ارضای جنسی نیست، بلکه رنج و خشم است که در اغلب موارد ناشی از طرد شدن از طرف زنی است که قبلا با او رابطه داشته است.
- قدرت: فرد متجاوز میخواهد زور و سلطه گری خود را نشان دهد.
- دیگرآزاری: آزارگران جنسی اغلب علاوه بر تجاوز به قربانی او را شکنجه میدهند و با زورگویی و خشم به برانگیختگی جنسی میرسند. اختلال سادیسم جنسی بخشی از تشخیص روانی در بسیاری از متجاوزان است.
- گروهگرایی بزهکارانه: در این نوع تجاوز بزهکارانی که معمولا تعدادشان بیش از دو نفر است و در یک باند قرار دارند با حمله و تجاوز دستهجمعی به یک قربانی، پرخاشگری و میل جنسی خود را ارضا میکنند. تجاوز گروهی از این دسته است.
- ارضای میل جنسی: اینگونه تعرض یک اقدام تکانشی است، به این معنی که فرد متجاوز نمیتواند انگیزه جنسی بیدار شده خود را مهار کند. رندی تورنهیل، زیستشناس تکاملی و کریگ پالمر، مردمشناس تکاملی، به این باورند که انگیزه اساسی تجاوز، داشتن رابطه جنسی است.
بسیاری قربانیان تجاوز جنسی زنان در رده سنی بارآوریاند و این تایید این فرض است که اشتیاق به تولیدمثل ترغیبکننده تجاوز جنسی است. درواقع اکثر دانشمندان علوم اجتماعی، روانشناسان و فمینیستها به این باوراند که تجاوز جنسی تقریباً بهصورت انحصاری به مسئله قدرت و خشونت ارتباط دارد.
آنها استدلال میکنند که تجاوز جنسی به دلیل شهوت نیست، بلکه ناشی از تلاش برای کنترل و غلبه است و همچنین نفرت و دشمنی با زنان نیز میتواند از انگیزههای تجاوز جنسی باشد.
تاثیر رسانه ها و فرهنگ بر تجاوز جنسی در مردان چیست؟
در میان برخی گروههای مردان، داشتن موقعیت بهتر اجتماعی به داشتن تجربه زیاد جنسی برمیگردد و به آنهایی که از نظر جنسی زیاد فعال نیستند غالباً لکه ننگزده میشود. این نوع فشارها در گروههای هم سن و سال، مردان را به تجاوز جنسی ترغیب میکند تا مبادا توسط هم سن و سالانشان ازنظر جنسی بیتجربه عنوان شوند.
بهعبارتدیگر، عناصر مشخصی در بعضی فرهنگها و حتی رسانهها وجود دارد، مبنی بر این که مردان بهعنوان بخشی از احساس کاذب نرینگیشان باید بر زنان تسلط داشته باشند و کسانی را که رابطه جنسی زیاد ندارند برچسب بزنند.
شخیص تجاوز به عهده چه کسی است؟ (روش تشخیص تجاوز جنسی چیست؟)
تشخیص و اثبات تجاوز جنسی بر عهده پزشکی قانونی است و این تشخیص گاهی به دلیل علائم ایجادشده مانند پارگی و خونمردگی بسیار ساده و گاه به دلیل فقدان علامتهای مربوطه غیرممکن است.
تجاوز مسئلهای جدی است و در ایران نیز بهعنوان یک جرم شناخته میشود. در بسیاری از دادگاههای تجاوز به عنف، گناه یا بیگناهی متهم، به رضایت یا عدم رضایت قربانی بستگی دارد. تعیین رضایت اغلب میتواند به معاینه متقابل قربانیان تجاوز جنسی در دادگاه منجر شود.
پدر و مادر باید چگونه متوجه تجاوز جنسی به کودکان شوند؟
برخی نشانهها وجود دارند که میتوان به کمک آنها ردپای تجاوز به کودک را شناسایی کرد.
- نشانههای بدیهی: برخی از این نشانهها غیرقابلانکار هستند و علامتهای قطعی تجاوز جنسی محسوب میشوند. بیماریهای مقاربتی بهخصوص زگیل تناسلی یا HPV که از مادر در هنگام تولد منتقل نشده باشد، سفلیس، علائم واژینیسموس، حاملگیهای ناخواسته در دختران بسیار کوچک که ازدواجنکردهاند، سوزش و کبودی در نواحی تناسلی کودک نیز میتواند از نشانگانی باشد که احتمال تجاوز را بسیار بالا میبرد.
- نشانههای شایع: تغییر خلقوخو، گریه خیلی زیاد و بدقلقی، کماشتهایی و دفع مدفوع دردناک، مشکل در خوابیدن و کابوسهای شبانه و شبادراری، افت تحصیلی شدید و ناگهانی. بچههایی که مورد تجاوز جنسی دهانی قرار میگیرند بهمحض اینکه شیء خارجی در دهانشان احساس کنند واکنش نشان میدهند.
- نشانههای مرتبط: اگر بچه درباره رابطه جنسی حرف زد بهاحتمال خیلی زیاد اتفاقی برایش افتاده است. دست زدن مداوم به اندام تناسلی وقتی از حد بگذرد و یا به ناگهان زیاد شود، استفاده از کلمات جنسی که در خانواده زده نشده یا کشیدن نقاشی آلت جنسی میتواند از عوامل مشکوک دیگر باشد. حیوان آزاری، تغییر در رفتار با عروسکها یا موجودات ضعیفتر، بهخصوص اگر ادای متجاوز را درآورد یا در بازی نقش متجاوز را تقلید کند نیز از نشانههای مهم است.
اگر به تجاوز به کودک مشکوک شویم چه کنیم؟
اگر به هر دلیل شک دارید که کودک مورد آزار بوده است باید سریع به پزشک مراجعه کنید. واقعیت این است بیشتر پدر و مادرها اشتباههایی را در مواجهه با این مسئله دارند. نخستین اشتباه انکار است؛ اما اشتباه بزرگتر از آن ابزار خشم نسبت به کودک است. والدین نباید کودک را مقصر بدانند. اتفاقا باید تمام تلاش خود را بکنند تا کودک سریعتر به حس امنیت بازگردد. از طرفی خودِ والدین نیز نباید احساس گناه داشته باشند.
مراجعه به پزشک متخصص اطفال یا عمومی برای تشخیص و کنترل آسیبهای تجاوز ضروری است. پس نخستین کاری که پدر و مادر باید بکنند مراجعه به پزشک و گزارش به پلیس است. قدم بعد، مراجعه به روانشناس است. باید توجه داشت تجاوز جنسی بحث پیچیدهای است و احتیاج به کار رواندرمانی دارد تا از احتمال ایجاد بیماریهایی مانند اختلال سلوک در کودکان جلوگیری شود و کودک بتواند از پس شرایط سختی که برایش به وجود آمده بربیاید.
چه افرادی در معرض تجاوز هستند؟
تعریف قانونی تجاوز جنسی از اواخر قرن بیستم تغییر اساسی کرده است. در تعریف سنتی تجاوز، جنسیت و سن محدود بود؛ یعنی تجاوز جنسی یک عمل مقاربت جنسی توسط مردی با زن برخلاف میل زن تعریف میشد. همانطور که در حال حاضر بارها تجاوز جنسی را شنیدهاید، یک متجاوز یا یک قربانی ممکن است یک فرد بزرگسال از هر جنس یا کودک باشد. اگرچه تجاوز جنسی میتواند توسط زن نیز رخ دهد، اما بیشتر اوقات توسط یک مرد علیه یک زن انجام میشود.
دایره آمار قضایی آمریکا تخمین زده است که ۹۱٪ از قربانیان تجاوز مؤنث، ۹٪ مذکر و ۹۹٪ متجاوزین مذکر هستند. از طرفی معمولاً تجاوز توسط افراد آشنا یعنی توسط افرادی که قربانی آنها را میشناسد، نسبت به افراد ناشناس و غریبه، بیشتر شایع است.
اگر تجاوز شد چه کنیم؟ (اقدامات ضروری بعد از تجاوز جنسی)
مهم نیست که تعرض جنسی چگونه اتفاق افتاده باشد، تجاوز جنسی درهرصورتی ناراحتکننده است. افرادی که مورد آزار و خشونت قرارگرفتهاند نیاز به مراقبت و امنیت دارند تا از علائم بیماری اعصاب و روان در انها جلوگیری شود.
۱. تقصیر تو نیست
هیچکس حق ندارد برخلاف میل شما با شما رابطه برقرار کند. تقصیر فقط به عهده شخص متجاوز است. گاهی اوقات متجاوز سعی میکند با ایجاد این احساس که شخص مورد تجاوز مقصر است قدرت بیشتری نیز اعمال کند. «تو خودت مقصر بودی» یا «شما آن را میخواستی»، «اگر این کار را نمیکردی من تعرض نمیکردم؛ اینها مثالهایی است که فرد متجاوز استفاده میکند. واقعیت این است که آنچه شما میپوشید، آنچه میگویید یا نوع رفتارتان بههیچعنوان توجیهی برای تجاوز به عنف نیست.
۲. به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید
اولین کاری که شخص قربانی باید انجام دهد مراجعه به پزشک است. بیشتر مراکز درمانی و بخشهای اورژانس بیمارستان دارای پزشکان و مشاورانی هستند که آموزشدیدهاند تا از شخصی که مورد تجاوز قرارگرفته است مراقبت کنند.
پزشک باید شمارا از نظر بیماریهای مقاربتی (STD) و آسیبهای داخلی بررسی کند. اورژانس اجتماعی با شماره تلفن۱۲۳ نیز در این موارد میتواند به شما یاری برساند. تنها کافی است که با این شماره تماس بگیرید. در هر زمان و مکانی میتوانید مشاوره دریافت کنید یا در صورت نیاز از خدمات حضوری اورژانس استفاده کنید.
رفتار فردی که مورد تعرض قرار گرفته باید چگونه باشد؟
۳ کار وجود دارد که هرکسی مورد تجاوز قرارگرفته باشد باید انجام دهد:
- بدانید که تجاوز تقصیر شما نبوده است.
- به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
- با احساسات خود کنار بیایید.
بیشتر افرادی که قربانی آزار جنسی هستند، متجاوزان خود را میشناسند. این میتواند گاهی اوقات شخص قربانی را به تلاش برای محافظت از مرتكب سوق دهد. محافظت از خود را در اولویت خود قرار دهید. نگران محافظت از شخصی که به شما تعرض کرده است نباشید. جرم را به پلیس گزارش دهید. گزارش یک تجاوز جنسی ممکن است به محافظت از دیگران در برابر آن شخص نیز کمک کند.
اما گزارش دادن به پلیس ممکن است برای برخی از افراد دشوار باشد. در این صورت از مشاورین روانشناس یا مشاورین قضایی یا حتی یک بزرگسال باتجربه کمک بگیرید. اگر قربانی متاهل باشد و در رابطه جنسی با همسرش به مشکل برخورده است، بهترین راه مراجعه به سکس تراپیست است. سکس تراپی چیست؟ روانشناسی که در زمینه بهبود روابط زناشویی به شما کمک خواهد کرد. هر کاری به شما کمک میکند تا احساس امنیت کنید را انجام دهید. بدون اینکه خود را سرزنش کنید.
انواع تجاوز جنسی چیست؟
بهطور گسترده تصور میشود که در بیشتر موارد تجاوز، مجرم یک غریبه است. واقعیت این است که اکثر افرادی که مرتکب تجاوز میشوند قربانیان خود را میشناسند و در بعضی موارد از اقوام، دوستان یا همکاران او هستند. به خاطر همین بسیاری از قربانیان تجاوز جنسی تصمیم میگیرند که جرم را به پلیس گزارش نکنند یا از طرح اتهام علیه مهاجمان خود امتناع میورزند.
بهعنوانمثال، طبق آمار وزارت دادگستری ایالاتمتحده، کمتر از ۴ / ۱ تجاوزها در سال ۲۰۱۶ به پلیس گزارششده است. طبق گزارش روزنامه شرق نیز برآورد شده که ۸۰ درصد موارد تجاوز جنسی در ایران به دلایلی مختلف گزارش نمیشود.
به دلیل بافت سنتی، آسیبدیدگان اغلب به دلیل ترس از طرد شدن از سوی خانواده و جامعه لب به سخن نمیگشایند. دلایلی همچون احساس شرمساری و ترس از بدنامی موجب میشود این افراد موضوع را به خانواده و مراجع قانونی اطلاع ندهند. از سویی کارگران جنسی یکی از آسیبپذیرترین افراد که درخطر تجاوز و خشونتهای جنسی هستند.
دودسته بندی برای انواع تجاوز جنسی وجود دارد. یکی بر اساس جنسیت یا ویژگیهای قربانی/ مجرم و دیگری برحسب رضایت که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
۱. انواع تجاوز جنسی بر اساس ویژگی های قربانی و مجرم
این دستهبندی با توجه به وضعیتی که در تجاوز در آن رخداده است یعنی جنسیت یا ویژگی قربانی/ جنسیت و ویژگی مجرم طبقهبندی میشود. انواع مختلف تجاوز شامل موارد زیر است، اما به این موارد محدود نمیشود:
- تجاوز توسط غریبه: در این نوع تجاوز، فرد توسط شخصی که آشنایی قبلی با او ندارد مورد تجاوز یا حمله جنسی قرار میگیرد.
- تجاوز توسط آشنا: بررسیها نشاندهنده این واقعیت است که بسیاری از جوانان در ایجاد تفکیک بین تجربه جنسی و تجاوز جنسی دچار مشکلاند و از حداقل آگاهیهای علمی لازم در خصوص روابط جنسی برخوردار نیستند. درنتیجه این نوع تجاوز هنگامی رخ میدهد که رابطه صمیمانهای بین ۲ نفر برقرار میشود و مرد طرف مقابل را وادار به آمیزش کامل میکند.
- تجاوز دست جمعی
- تجاوز زناشویی یا تجاوز زوجی: زنانی که توسط همسران خود مورد تجاوز یا سوءاستفاده قرار میگیرند نسبت به سایر قربانیان تجاوز، کمتر احتمال دارد که این واقعه را به پلیس اطلاع دهند. بااینحال زنانی که توسط شوهرانشان مورد تجاوز قرار میگیرند همچون قربانیانی که توسط سایرین آسیب میبینند همزمان از عوارض جسمی و عاطفی رنج میکشند.
- تجاوز به محارم و تجاوز مقعدی
- سوءاستفاده جنسی از کودکان
- تجاوز به زور در زندان
- تجاوز جنگی
- تجاوز قانونی.
تجاوز به کودکان
یکی از مشخصات افراد پدوفیلی این است که کودکان را قربانی اهداف شوم خود میکنند. تجاوز درهرصورتی وحشتناک است، اما تجاوز به کودک امری توجیهناپذیر و غیرقابلبخشش است. از سمتی کودک، برعکس بزرگسال، در بسیاری از موارد درکی از موقعیت خود ندارد و یا نمیتواند موقعیت خود را برای والدین خود شرح دهد.
والدین در این موارد باید نشانههای هشداردهنده آزار جنسی در کودک را بدانند و آن را بهموقع تشخیص دهند. درصورتیکه والدین به این قضیه مشکوک باشند، باید آن را با روانشناس در میان بگذارند تا بهصورت حرفهای این موضوع پیگیری شود.
نشانه های هشداردهنده تجاوز جنسی در کودکان
دلیل اصلی موفقیت متجاوز، سکوت است. تابوهای جامعه و عدم آموزش و ناآگاهی از قوانین فرد قربانی را به سمت سکوت هل میدهد. کودکی که مورد تجاوز قرارگرفته است بیشتر از بزرگسالان این راز را نگه میدارند. چون متجاوز، بچه را میترساند و میگوید اگر این راز را به کسی بگوید او را خواهد کشت، بنابراین بچه ترسیده، سکوت میکند.
از دیگر توجیهات رایج متجاوزین که کودک را به سکوت کردن قانع میکنند این است که اگر پدر و مادرت بفهمند؛ تو را میکشند، بیرونت میاندازند، دوستت ندارند، تو دیگر آلودهای، همه مسخرهات میکنند، تو گناه کردی، خدا دیگر تو را دوست ندارد و غیره. از طرفی گاهی بچهها دوست دارند راز داشته باشند، مثلاً متجاوز به آنها القا میکند: تو دوست منی یا میخواهم بعداً با تو ازدواج کنم.
تجاوز جنسی به دختران و زنان
بر اساس نتایج جمعآوری اطلاعات و تجربه کسانی که مورد تعرض قرار گرفتن، ۹۱ درصد از قربانیان تعرض و تجاوز جنسی زنان و ۹ درصد مرد هستند. نزدیک به ۹۹ درصد از مجرمان نیز مرد هستند. تلاش برای تجاوز جنسی، آزار کلامی، نوازش یا تماس جنسی ناخواسته از بیشترین اتفاقاتی بودند که برای زنان رخ داده است.
بخش زیادی از زنان قربانی تجاوز در سنین پایین قرار دارند و ممکن است پرده بکارت خود را از دست بدهند. ایا پرده بکارت ترمیم میشود؟ خوشبختانه با جراحی میتوان پرده بکارت را بلافاصله پس از پارگی ترمیم کرد.
تجاوز جنسی به پسران و مردان
از هر ۶ مرد حداقل ۱ نفر مورد تعرض فیزیکی یا تجاوز بدنی مرد به مرد یا زن به مرد قرار گرفته است. محققان با بررسی پسرانی که مورد تعرض قرار گرفتند، دریافتهاند که این اتفاق چه در دوران کودکی یا بزرگسالی، بدون لمس نبوده است و میتواند اثرات منفی پایداری داشته باشد.
۲. انواع تجاوز جنسی کردن بر اساس رضایت
بهصورت کلی تجاوز جنسی در ۳ شکل مختلف صورت میگیرد:
انواع آزار جنسی | مشخصات آنها |
---|---|
تجاوز جنسی با رضایت واقعی | درصورتیکه رابطه جنسی بدون اکراه و اجبار صورت گیرد یا بهعبارتدیگر با رضایت طرفین انجام شود، فرد مشمول مجازات کیفری نخواهد شد. مگر آنکه آسیبها یا خسارات مادی و یا معنوی مختلفی در این رابطه شکلگرفته باشد؛ که میتوان به بارداری ناخواسته، بروز انواع بیماریها و خدشهدار شدن حیثیت اشاره کرد. گفتنی است اینگونه موارد قابلیت پیگیری بهصورت قانونی را دارد. |
بدون رضایت | این نوع از آزار جنسی با نارضایتی کامل قربانی همراه است. تجاوز به عنف مصداقی کامل از آزار جنسی بدون رضایت است که عموما با آسیب بدنی، روحی و روانی قربانی همراه است. در این مورد، متجاوز با اجبار دست به چنین اقدام ناپسندی زده و قربانی را مجبور به چنین عملی میکند. تجاوز در زمان بستن دست و پا و یا در زمان بیهوشی از جمله نمونههای تجاوز جنسی بدون رضایت به شمار میرود. |
با حکم نارضایتی | شرایطی را تصور کنید که در آن مادری به دلیل محافظت از فرزندان خود ناگزیر تن به رابطه جنسی میدهد. در این شرایط نیز اگرچه این عمل با رضایت فرد قربانی صورت گرفته است، اما ازآنجاییکه با اکراه همراه بوده است نوعی آزار جنسی محسوب میشود. بهعبارتدیگر، او بهمنظور دفاع از فرزندان خود و برای جلوگیری از وقوع خسارتی بزرگتر تن به برقراری رابطه جنسی داده است که اگرچه با اجبار همراه نبوده است اما یکی از مصادیق تجاوز جنسی به شمار میرود. |
تجاوز خاکستری چیست؟
تجاوز خاکستری بنا بر تعریف شکلی از درگیری جنسی است که جایی میان رضایت و ممانعت واقع میشود. زمانی که هر ۲ طرف مطمئن نیستند که هر یک دقیقاً چه میخواهند که نتیجه فقدان آگاهی و درک درست نسبت به مفهوم رضایت است.
درواقع درصد زیادی از افراد مورد تجاوز قرار میگیرند چرا که آنها دقیقاً نمیتوانند به متجاوز بفهمانند که از این کار رضایت ندارند، از سوی دیگر اغلب متجاوزان فکر میکنند (ترجیح میدهند فکر کنند) که فردی که به او تجاوز میکنند مخالفتی با این کار ندارد و علیرغم ممانعت ظاهری، باطناً راضی است. این اتفاق در رابطه جنسی در نوجوانی بیشتر شیوع دارد.
میشله دکر، استاد دانشگاه جانز هاپکینز در تحلیلی که بر گزارش سازمان ملل متحد در مورد تجاوز در ۶ کشور آسیایی نوشته میگوید: «تجاوز لزوماً این نیست که شخصی تفنگ را بر روی شقیقهٔ یک فرد بگذارد».
انواع متجاوزان جنسی
گروههای متفاوت متجاوزان جنسی وجود دارند:
- متجاوزان فرصتطلب: از هر فرصتی برای ارضای جنسی خود استفاده میکنند، مثلاً زمانی که فرد قربانی تحت تأثیر مواد مخدر یا الکل باشد. این افراد ممکن است تحت تاثیر فیلم پورن دست به این اقدام بزنند.
- متجاوزان سادیست: متجاوزانی که از آزار جنسی و مراحل تجاوز لذت میبرند و انگیزهشان تحقیر و بیحرمتی در حق قربانیان است.
- متجاوزان انتقامجو: متجاوزانی که قهر و غضب مستقیمی در برابر زنان دارند و ممکن است دچار اختلال پارافیلیا باشند. اینگونه متجاوزان به دلیل اینکه احساس میکنند از سوی زنان آسیبدیده و یا رد شدهاند، خود را برحق میدانند که تجاوز جنسی انجام بدهند.
عوارض تجاوز جنسی چیست؟
داشتن فلاش بک (زنده شدن خاطرات) درباره سوء استفاده جنسی، احساس افسردگی و ناامیدی، انزوا، حس خشم و انتقام جویی و افکار خودکشی برخی از عوارض و نشانههای خطرناک برای قربانیان است. نیاز شدید به کناره گیری از معاشرت با دیگران، احساس عصبانیت و ترس به ویژه در اطراف افرادی که به هر نحوی به آزارگر شباهت دارند و روی آوردن به مصرف دارو و قرص برای خودکشی از مهمترین مواردی است که باید درمان و برطرف کردن آنها جدی گرفته شود.
چه کار کنیم که تجاوز نشود؟ (روش جلوگیری از تجاوز جنسی)
مهمترین گام در این خصوص؛ آموزش صحیح و بهموقع است. یکی از دلایل وضع نشدن قوانین متناسب با جرم تجاوز جنسی، ناشناخته ماندن مصادیق آزار جنسی است. والدین، مدارس و رسانه موظف است که فرد را از ابتدا آگاه بار آورد؛ اما متاسفانه در حال حاضر برنامه ویژهای برای آموزش جنسی به کودکان وجود ندارد و آشنایی کودک با مسائل جنسی اغلب از طریق دوستان و همسالان خود صورت میگیرد که معمولاً هم ناکافی و هم در بسیاری از موارد نادرست است.
در خانوادهها نیز به دلیل آن که اغلب والدین باور دارند که آموزش مسائل جنسی پیش از ازدواج منجر به تشویق کودکان و نوجوانان به روابط جنسی میشود، مسئله مسکوت میماند. درنهایت در صورت بروز هرگونه آزار جنسی، کودک یا نوجوان به دلیل ترس به سراغ والدین نمیرود. حال آنکه آموزش مسائل جنسی، جلوگیری از بیماری های مقاربتی و مراقبتهای بهداشتی به کودکان، قبل و بعد از بلوغ، آنان را در برابر آسیبها مقاوم میسازد.
آموزش و آگاهسازی درباره مسائل جنسی و مصادیق آزار جنسی به کودکان و نوجوانان، نهتنها آنان را در برابر آسیبها محافظت میکند، بلکه مانع آسیب زدن آنان به دیگران نیز میشود.
چه مقدار بعد از تجاوز میشود به پزشک مراجعه کرد؟
بدون تغییر لباس، دوش گرفتن یا شستشو باید فوراً به پزشک قانونی یا مراکز اورژانس مراجعه کنید. ممکن است تمیز نکردن برای شما دشوار باشد؛ اما معاینه فوری بهترین راه برای اطمینان از دریافت درمان پزشکی مناسب است. مراجعه فوری به پزشکی فوری به پیگیری پرونده جنایی نیز کمک میکند؛ زیرا شواهد لازم برای تعقیب متجاوز را فراهم میکند.
اگر ابتدا تجاوز را گزارش نکردهاید، اما پس از مدتی نظر خود را تغییر دادهاید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا داشتن نتایج معاینه پزشکی به شما در انجام این کار کمک میکند. حتی اگر بلافاصله معاینه نشوید، به این معنی نیست که بعداً نمیتوانید چکاپ کنید. البته همیشه بهتر است بلافاصله پس از تجاوز به پزشک مراجعه کنید؛ اما فرد همچنان میتواند برای معاینه ازنظر بیماریهای مقاربتی، بارداری یا جراحات دیگر، پس از مدتی نیز به پزشک مراجعه کند. در برخی موارد، پزشکان حتی میتوانند چند روز پس از آزار جنسی، شواهد جمعآوری کنند.
تجاوز فقط از نظر جسمی آسیبرسان نیست. بلکه از نظر احساسی نیز آسیبزا است. مراقبت و پشتیبانی مناسب میتواند به فرد کمک کند تا روند بهبود را شروع کند. شخصی که مورد تعرض قرار گرفته است ممکن است بسیاری از این حسها را تجربه کند. عصبانی، تحقیرشده، ترسیده، بیحس یا گیج. همچنین طبیعی است که فردی که مورد تجاوز قرارگرفته احساس شرم و خجالت کند. برخی از افراد از خانواده و دوستان خود کنارهگیری میکنند. برخی نمیخواهند تنها باشند. برخی احساس افسردگی، اضطراب یا عصبی بودن میکنند.
صحبت در مورد تعرض در یک محیط امن با کمک روانشناس، بهترین روش برای بهبودی طولانیمدت است.
مجازات تجاوز جنسی در قانون چیست؟ (روش برخورد قانونی با متجاوز چیست؟)
بر اساس تبصره دوم مادهی ۲۲۵ قانون مجازات اسلامی جدید: «هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد، در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند، رفتار او در حکم زنای به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید یا ترساندن زن، اگرچه موجب تسلیم شدن او شود نیز حکم فوق جاری است.»
مطابق بند ت ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی وجود عنف در تجاوز جنسی، یکی از مواردی است که منجر به تشدید کیفر زنا تا حد اعدام میگردد. بهعبارتدیگر، هرگاه یکی از طرفین راضی به برقراری رابطه جنسی نبوده و دیگری وی را وادار به ارتکاب این عمل نماید این ویژگی برای شخصی از کیفیات مشدده محسوب میشود. ازاینرو تجاوز جنسی در فقه و بهتبع آن در قوانین کیفری ایران با تشدید مجازات همراه شده است. درواقع این عدم رضایت قربانی است که آمیزش جنسی را به تجاوز جنسی تبدیل میکند.
آثار روانی و حقوقی انواع تجاوز چیست؟
بازماندگان تجاوز در بیشتر موارد اقدام به خودکشی میکنند. این حس حتی پس از کنترل جنسیت، سن، تحصیلات، علائم اختلال استرس پس از سانحه و وجود اختلالات روانپزشکی باقی میماند. تجربه تجاوز جنسی میتواند در اوایل نوجوانی منجر به رفتار ئرخاشگری و حتی بالعکس اعتیاد به رابطه جنسی برای برطرف کردن حس انتقام جویی شود.
چرا مراجعه به مراکز پلیس و پیگیری قضایی در خصوص تجاوز جنسی واجب است؟
بسیاری از افراد و خانوادهها اصطلاحا بهمنظور حفظ آبرو در مقابل چنین جرائمی سکوت کرده و از طرح شکایت از متجاوزین خودداری میکنند. این در حالی است سکوت نهتنها موجب تشدید آسیبهای روحی و روانی به فرد قربانی میشود، بلکه به متجاوز این اجازه میدهد تا بدون ترس از مجازات جرم خود را در سطح جامعه تکرار کند؛ بنابراین، توصیه میشود در برابر آزار جنسی بههیچوجه سکوت نکرده و شکایت از چنین افراد را حق قانونی خود بدانید، چراکه تمامی این خشونتها قابل شکایت و پیگیری میباشند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
درصورتیکه خودتان یا نزدیکان شما مورد تجاوز یا آزار جنسی قرار گرفتند، لازم است که حتما از کمک روانشناس استفاده کنید. شما باید از قوانین کشور خود آگاه باشید و بدانید چه موقعیتهایی شامل آزار جنسی، تعرض یا تجاوز میشوند. آنچه بیش از همهچیز خطرناک است ناآگاهی شما از مسائل جنسی و حقوحقوق خود است. فرزندان شما باید از مفهوم «رضایت» آگاه باشند و بتوانند مسائل خود را با خانواده و جامعه در میان بگذارند.
اگر کودک شما علائمی را بروز میدهد که شما را به این قضیه مشکوک میکند از مشاوره با بهترین دکتر روانشناس یا دکتر روانپزشک استفاده کنید. در مواردی که بیماریهای مقاربتی یا ادراری وجود دارد، دکتر زنان و متخصص اورولوژیست میتوانند به بهبود و درمان علائم کمک کنند. همچنین اگر احساس میکنید به مشاوره غیر حضوری نیاز دارید، مشاوره آنلاین با متخصصان دکترتو در اختیارتان قرار گرفته است:
- مشاوره آنلاین دکتر روانپزشک
- مشاوره روانشناس تلفنی
- مشاوره آنلاین زنان زایمان و نازایی
- مشاوره آنلاین دکتر متخصص اورولوژی
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
من یه روز خونه داشتم درس میخوندم بعدش خوابم برد پدر مادرم خونه نبودند پسر خاله ام که خونمون رفت وآمد داشت همه بهش اطمینان داشتند اون روز کسی خونه نبود وقتی خواب بودم امد پشتم دراز کشید حس کردم شلوار م را کشید پایین من نمیدونم چرا نتونستم مانع بشم بعد التش را فرو کرد پشتم از ترس مثل بید میلرزیدم زبانم بند اومد التش را تو یه لحظه دیدم بعد از دقایقی احساس کردم مایعی گرم بین پاهایم داره می ریزه که بعدش فهمیدم اون مایه ابتخمه بود خیلی هم زیاد بود به موهای واژنم که خیلی هم بلند بود جلوی اب منیش را گرفت ببخشید خانم دکتر احتمالش هست خطر حاملگی باشه
سلام
متاسفم که چنین تجربهای را پشت سر گذاشتهاید. در صورتی که دخول صورت گرفته و مایع منی در نزدیکی ناحیه تناسلی شما ریخته باشد، احتمال بارداری وجود دارد. وگرنه احتمال ندارد
اما در این شرایط، اولویت اول سلامتی و امنیت شما است. این اتفاق به طور جدی باید با یک مشاور یا پزشک در میان گذاشته شود تا در مورد اقدامات لازم مانند مصرف داروهای پیشگیری از بارداری و مشاوره روانی راهنمایی شوید. اگر احساس ناامنی یا تهدید میکنید، مهم است که با یک فرد قابل اعتماد یا مشاور صحبت کنید.
روانشناس خوب
سلام دوستم برام تعریف کرد کچیک بوده ۱۱یا ۱۲با پیر خالش رابط مقعدی داشت اون نهم بود اونم باهاش انجام داه نمی دونسته چیه الان تجاوز است
سلام
بطور کلی مفهوم تجاوز یعنی یکی از افراد رضایت نداشته باشد
من یه پسر هستم ۱۸ سالمه تو ۱۶ سالگی دوتا پسر دیگه به زور بهم تجاوز کردن یکی از اونا عکس هم گرفت گفت اگه پیش کسی بگی عکساتو پخش میکنم منم پیش کسی نگفتم ولی حالا برداشته عکسای منو داره پخش میکنه و منو خراب میکنه الان من باید چیکار کنم با اون پسره ؟؟؟؟
سلام
در این مواقع باید از مراجع قانونی اقدام کنید
بسیار سایت جالبی است چونکه اطلاع رسانی خوبی انجام میدهد
سلام و سپاس از همراهی تان
تندرست باشید شاهرخ عزیز
در دوران کودکی یادمه که بغل یکی از نزدیکان بودم و اون به اندام خصوصیم دست میزد
چند بار مقاومت کردم ولی اون کارش رو ادامه داد و من خجالت میکشیدم که بیان کنم که دارم عذاب میکشم
این استرس داره نابودم میکنه که نکنه وقتی خواب بودم به هر طریقی به هایمن ام آسیبی زده باشه من اون موقع ۱۰سالم بود و پریود میشدم و بعد از اون اتفاق یک یا دو روز بعد دقیق یادم نیست پریود شدم ممکنه آسیب دیده باشم؟
سلام
با این اطلاعات نمی توان بطور قطعی نظر داد
نیاز به معاینه بوسیله پزشک دارید
متخصص زنان و زایمان