فهرست مطالب
اضطراب یک بیماری روانی است که با احساسات بیش‌ازحد و مداوم ترس و نگرانی که در عملکرد روزانه تداخل ایجاد می‌کنند، مشخص می‌شود. علائم اضطراب معمولا متفاوت است اما تحریک‌پذیری، بی‌قراری، مشکل در تمرکز و افزایش ضربان قلب را شامل می‌شود. انواع اختلالات شایع اضطرابی اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال هراس و اختلال اضطراب جدایی هستند که نیاز به دارو درمانی و روان درمانی دارند. اما علت اضطراب و دلهره چیست و چطور بفهمیم دچار اختلال اضطرابی شدیم؟ در ادامه همراه ما باشید. همچنین اگر نیاز به مشورت با روانشناس یا روانپزشک دارید، می‌توانید از صفحه اصلی سایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره دریافت کنید.
اختلال اضطراب (anxiety) چیست؟
اختلال اضطرابی از شایع‌ترین اختلالات روانی و بیماری‌های اعصاب و روان است که در بسیاری از افراد وجود دارد. کسانی که اضطراب می‌گیرند، ممکن است علائم فیزیکی مانند عرق‌کردن دست و تپش قلب یا علائم روحی مانند احساس نگرانی و ترس شدید از یک اتفاق در آینده را تجربه کنند.
برخی از افراد به‌طور ناگهانی به این حس دچار می‌شوند و این احساس به‌سرعت شدت می‌گیرد و بالا می‌رود. اما برخی دیگر دچار حمله‌های اضطرابی مداوم می‌شوند. این افراد ممکن است از رفتن به مکان‌های عمومی هم خودداری کنند.
برخی از این اضطراب‌ها ممکن است ریشه در کودکی داشته‌باشد یا به علت قرارگرفتن در شرایطی مانند سخنرانی یا ارائه پایان نامه ایجاد شود. اگر برای مدت طولانی است که دچار اختلال اضطرابی هستید، حتما به روانشناس و برای موارد شدیدتر به روانپزشک مراجعه کنید.
مشاوره روانشناسی
با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
استرس پاسخی به یک محرک خارجی مانند فشار کاری یا تغییرات ناگهانی زندگی است و معمولا بعد از برطرف‌شدن عامل استرس‌زا از بین می‌رود. اما اضطراب یک اختلال روانی مداوم است که ممکن است بدون هیچ محرک خاصی ایجاد شود و معمولا شامل نگرانی بیش‌ازحد در مورد آینده است. استرس می‌تواند به مرور زمان به اضطراب تبدیل شود. در صورتی‌که اختلالات اضطرابی می‌توانند به‌طور مستقل هم وجود داشته‌باشند.
انواع اضطراب کدامند؟
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد که هر کدام ویژگی‌های مشخصی دارند. به عنوان مثال در اختلال هراس یا پانیک، حملات عصبی مکرر و شدید رخ می‌دهد که در عرض چند دقیقه به اوج می‌رسند و ممکن است شامل علائم فیزیکی مانند تپش قلب باشد. به طور کلی، اضطراب انواع مختلفی دارد که آشنایی با آنها به شما کمک میکند برای درمان اضطراب بهترین روش را انتخاب کنید.
۱. اختلال اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی (SAD) به معنی آن است که فرد در موقعیت‌های اجتماعی دچار ترس و نگرانی شدید می‌شود. زمانیکه فرد به این احساس دچار می‌شود، قدرت تصمیم‌گیری درست را از دست می‌دهد و دنبال راه فرار می‌گردد. در افرادی که به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلا هستند، ترس، احساس شرمندگی و خجالت، بسیار حس‌های آشنا و آزاردهنده‌ای هستند. اختلال اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی ۲ نوع خاص (موقعیتی) و منتشر دارد که کودکان و بزرگسالان را درگیر میکند.
۲. اختلال اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی نوعی از اختلال اضطرابی است که بیشتر در کودکان ایجاد می‌شود. این اختلال با ترس از خارج‌شدن از خانه و ترک عزیزان شروع می‌شود و به مرور شدیدتر می‌شود. معمولا کودکان مبتلا به اضطراب جدایی، از رفتن به مدرسه و جداشدن از والدین خود می‌ترسند و هراس دارند که برای مدتی از خانه دور باشند.
همچنین ممکن است که یک کودک (یا بزرگسال) مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، دائما خواب و کابوس جداشدن از خانواده و عزیزان خود را ببیند. در نتیجه درمان نشدن اضطراب جدایی می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در روند عادی زندگی شود.
۳. حمله پانیک یا حمله اضطرابی
کسانی که در معرض اضطراب ناخواسته و ترس ناگهانی قرار می‌گیرند، ممکن است که اختلال پانیک یا حمله اضطرابی را تجربه کنند. در این اختلال عصبی، فرد با علائم فیزیکی و جسمی شدیدی مواجه می‌شود. ممکن است که تنفس برای مدت کوتاهی قطع شود، ضربان قلب بالا رود یا فرد دچار سرگیجه شود. در افرادی که در موقعیت ترس و فشار روانی ناگهانی قرار می‌گیرند، احتمال ابتلا به حمله پانیک زیاد است.
۴. اضطراب اختلال شبه جسمی
اختلال شبه جسمی به علائم جسمی اشاره دارد که از اضطراب ناشی می‌شود اما توضیح پزشکی ندارد. افراد مبتلا به اضطراب شبه جسمی معمولا احساساتی مانند تنش عضلانی، سردرد، مشکلات گوارشی یا درد مزمن بدنی را به دلیل فکر کردن طولانی به مسائل و مشکلات پیش رو تجربه می‌کنند. این وضعیت می‌تواند اضطراب را تشدید کند.
۵. اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
وسواس فکری (OCD) یک بیماری مزمن است که با افکار مداوم و ناخواسته (وسواس) مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی (اجباری) انجام می‌دهند تا اضطراب ناشی از وسواس خود را کاهش دهند. وسواس‌های رایج شامل ترس از آلودگی یا آسیب است. OCD می‌تواند به شدت روی عملکرد و روابط روزانه تأثیر بگذارد.
۶. اختلال اضطرابی سکوت انتخابی
سکوت گزینشی، سکوت انتخابی، خاموشی گزینشی یا گنگی انتخابی همگی نام اختلالی اضطرابی هستند که در آن فرد در حالت عادی می‌تواند به خوبی صحبت کند، اما در موقعیت‌های اضطراب‌آور سکوت میکند. این اختلال بیشتر در کودکان دیده می‌شود و معمولا کودکانی که به مدرسه می‌روند، به آن دچار می‌شوند. البته بیشتر این افراد، در خانواده با افراد نزدیک خانواده خود صحبت می‌کنند اما با غریبه‌ها و اشخاص دورتر، حرف نمی‌زنند.
کودکانی که توانایی صحبت‌کردن دارند اما انتخاب می‌کنند که حرف نزنند، به اضطراب سکوت انتخابی دچار شده‌اند.
آیا شما هم علائم اضطراب شدید را دارید؟
برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.
علائم اضطراب چیست؟
اضطراب با طیف وسیعی از علائم جسمی و روانی ظاهر می‌شود. علائم روانی اضطراب شامل نگرانی، تحریک‌پذیری و مشکل در تمرکز هستند. علائم جسمانی هم ممکن است شامل ضربان قلب سریع، عرق کردن و تنش عضلانی باشند. به طور کلی، برخی از شایع‌ترین علائم اضطراب شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی و ترس
- تپش قلب بالا
- احساس می‌کنید قرار است اتفاق بدی بیفتد
- دلشوره و نگرانی شدید
- تنفس سریع
- عرق کردن و لرزیدن
- نفس‌نفش زدن
- تحریک‌پذیری و واکنش شدید به اتفاقات ساده
- احساس ضعف و خستگی
- به هیچ چیز دیگری به‌جز مسئله‌ای که شما را نگران کرده‌است، نمی‌توانید فکر کنید
- مشکلات خواب
- مشکلات گوارشی
- تمایل دارید از مواردی که باعث نگرانی شما می‌شوند، دوری کنید
علائم اضطراب شدید: استرس و اضطراب با بدن چه می کند؟
استرس و اضطراب شدید واکنش مبارزه یا گریز بدن را فعال میکند و باعث تغییرات فیزیولوژیکی می‌شود. معمولا افرادی که اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین را گزارش کردند. استرس مزمن و اضطراب شدید می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش دهد.
علت دلهره و اضطراب چیست؟
علت اضطراب می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی باشد. استعداد ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد اضطراب ایفا میکند و افراد با سابقه خانوادگی اختلالات اضطراب، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. عوامل محیطی مانند حوادث آسیب‌زا، استرس طولانی مدت یا تغییرات مهم در زندگی هم می‌توانند علائم اضطراب را تشدید یا تحریک کنند. به طور کلی علت اضطراب عبارت است از:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- حوادث آسیب‌زا و عوامل محیطی
- عزت نفس پایین
- تفکر منفی
- عدم تعادل شیمیایی در مغز
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mentalhealth
These social and environmental factors can include childhood trauma, social isolation, negative life events, stress relating to work or education, physical or mental health problems, and social and societal pressures. Gender can also play a part.
ترجمه فارسی:
عوامل اجتماعی و محیطی ایجادکننده اضطراب می‌توانند شامل آسیب‌های دوران کودکی، انزوای اجتماعی، حوادث منفی زندگی، استرس مربوط به کار یا تحصیل، مشکلات سلامت جسمی روانی و فشارهای اجتماعی باشند. جنسیت نیز می‌تواند نقش داشته‌باشد.
اختلال اضطرابی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص اختلال اضطرابی معمولا شامل ارزیابی جامع توسط یک متخصص سلامت روان است. این فرآیند با یک مصاحبه بالینی دقیق که در آن از علائم، مدت زمان و تأثیر اضطراب بر زندگی روزمره سوال می‌شود، انجام می‌گیرد. پرسشنامه‌های استاندارد مانند تست اختلال اضطراب عمومی هم می‌توانند برای اندازه‌گیری سطح اضطراب مورد استفاده قرار بگیرند.
معمولا روانشناسان و روانپزشکان از معیارهای تشخیصی اضطراب در Dsm-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) برای بررسی علائم اضطراب در ۶ ماه گذشته فرد استفاده می‌کنند.
همین الان بهترین دکتر متخصص برای درمان اختلال اصطرابی پیدا کن.
درمان قطعی اضطراب چیست؟
درمان قطعی اضطراب معمولا شامل روان درمانی، دارو درمانی و تغییر سبک زندگی می‌شود. تکتنیک درمانی شناختی-رفتاری (CBT) هم یکی از موثرترین روش‌های درمانی است که رفتارهای اضطرابی را با رفتارهای متعادل جایگزین میکند. مصرف داروهایی مانند مهار کننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (Ssri) و بنزودیازپین‌ها هم ممکن است بر اساس شدت علائم توسط روانپزشک تجویز شوند. علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی با ورزش منظم و تغذیه سالم هم به مدیریت اضطراب و دلشوره کمک میکند.
داروی ضد اضطراب سریع الاثر (قرص ضد اضطراب و دلشوره-درمان سریع استرس و اضطراب)
در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، ممکن است که آرام‌بخش‌هایی مانند داروی کلردیازپوکساید در طیف گسترده تجویز شوند که برخی از آنها قوی و برخی دیگر ضعیف‌تر هستند. انتخاب بهترین دارو بستگی به شدت اضطراب مراجعه کننده و تکنیک‌های درمانی روانپزشک دارد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- نورتریپتیلین
- بی پریدن
- فلوکستین یا زلفت
- پاروکستین
- ونلافاکسین
درمان اضطراب شدید بدون دارو
برای افرادی که دنبال تسکین اضطراب شدید بدون دارو هستند معمولا درمان شناختی-رفتاری (CBT)، تمرین ذهن آگاهی و مدیتیشن برای کاهش سطح اضطراب توصیه می‌شود. شرکت در گروه درمانی، تمرین تنفس عمیق روزانه و فعالیت بدنی منظم هم نقش مهمی در مدیریت اضطراب شدید ایفا میکند.
عوارض استرس و اضطراب شدید چیست؟
استرس و اضطراب شدید می‌تواند اثرات عمیقی روی سلامت جسمی و روانی فرد داشته‌باشد. مشکلات قلبی عروقی، مشکلات گوارشی و خطر ابتلا به سایر اختلالات روحی هم می‌تواند از عوارض اضطراب باشد. همچنین اختلال اضطرابی می‌تواند عوارض زیر را برای شما ایجاد کند:
- افسردگی
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- سوءمصرف مواد مخدر
- سیگارکشیدن زیاد
- قمار کردن
- سوءمصرف الکل
| انواع اختلالات اضطرابی | علائم | درمان |
|---|---|---|
| اضطراب اجتماعی | احساس خستگی، تحریک‌پذیری و ترس | روان درمانی شناختی رفتاری |
| اضطراب جدایی در کودکان | بالارفتن ضربان قلب | دارودرمانی |
| حمله پانیک یا حمله اضطرابی | نفس‌نفس | تغذیه مناسب |
| اضطراب ناشی از بیماری جسمی | احساس ضعف و خستگی | تکنیک‌های مدیتیشن |
| اختلال لالی انتخابی | مشکلات گوارشی | ورزش |
| وسواس فکری عملی | نگرانی | روان درمانی |
آیا می توان از اختلال اضطراب پیشگیری کرد؟
برخی از اختلالات اضطرابی ممکن است به دلیل استعداد ژنتیکی قابل پیشگیری نباشند. اما به طور کلی آموزش مهارت‌های ارتباطی و انعطاف‌پذیری در کودکان و نوجوانان می‌تواند خطر ابتلا به انواع اضطراب را کاهش دهد. افزایش اعتماد به نفس، یادگیری یک مهارت و انجام مدیتیشن هم کمک زیادی به کاهش یا جلوگیری از اضطراب میکند.
۴.۹ (۱۳۰۹ نظر)۴.۸ (۱۳۰۳ نظر)۴.۹ (۶۴۷ نظر)۴.۹ (۶۰۹ نظر)۵ (۶۰۰ نظر)۵ (۵۱۳ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اضطراب می‌توانند باعث بروز مشکلات جدی در زندگی روزمره‌ی شما شوند. نگران‌بودن دائمی و داشتن ترس و دلهره در اختلالات اضطرابی، به مرور تکرار شده و روی سلامت جسمانی هم تاثیر می‌گذارد. برای درمان و کنترل علائم اضطراب باید به دکتر روانپزشک یا دکتر روانشناس مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید از بهترین دکترهای روانشناس و دکترهای روانپزشک در سراسر کشور نوبت دریافت کرده و برای درمان مشکل خود اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
با سلام
من بعد از زلزله ای که چند سال پیش اتفاق افتاد و دچار ترس شدم و این حس رو زمان کنکور و در یک تصادف هم تجربه کردم هر ازگاهی دچار اضطراب میشم. یک حس سنگینی یا ترس رو در قفسه سینم حس میکنم و ضربان قلبم کمی زیاد میشه و در مواقع شدید باعث سستی پاهام میشه و ذهنم بهم میریزه و اینکه که ممکنه در بعضی مواقع صداهای بلند ناخواسته منو در این شرایط قرار بده. لطفا راهنماییم کنید.
و اینم بگم که هر ازگاهی قرص پروپرانول مصرف میکنم
سلام، علائمی که تجربه می‌کنید شامل اضطراب، احساس سنگینی در قفسه سینه، افزایش ضربان قلب، سستی پاها و تحریک‌پذیری نسبت به صداهای بلند، می‌تواند ناشی از اختلال اضطرابی یا واکنش تأخیری به استرس‌های شدید گذشته مانند زلزله، تصادف یا فشارهای روحی باشد. مصرف گاه‌به‌گاه پروپرانول ممکن است در کنترل برخی از علائم جسمی مفید باشد، اما درمان اصلی اضطراب نیازمند ارزیابی دقیق روان‌پزشکی و بهره‌گیری از روش‌های روان‌درمانی مانند CBT (رفتاردرمانی شناختی) است. توصیه می‌شود جهت بررسی تخصصی و تدوین برنامه درمانی مؤثر، به روانپزشک یا روانشناس بالینی مراجعه فرمایید تا کیفیت زندگی و آرامش روانی شما بهبود یابد.
متخصص روانپزشک
سلام.حدود ۳سال پیش دانشجوی ارشد بودم و دچار استرس خیلی شدیدی میشدم به حدی ک وقتی از خواب بیدار میشدم کل بدنم میلرزد.درکل بسیار سبک خواب هستم و با کوچک ترین صدایی باترس از خواب پامیشم.یمدت خوب شده بودم و موقع بارداریم از ماه هشتم بازهم همین لرزش ها توی خواب برام اتفاق می افتاد.الانم زایمان کردم و بازهم ادامه داره.مخصوصا زمانیکه تازه بخواب رفتم.تیروئید کم کار دارم و با دارو کنترل میشه حدود ۸ سالی هست.
سعی میکنم زیاد مضطرب نشم اما بازهم تو خواب دچار لرزش میشم و وقتی بیدار میشم خوب میشه.داخل نت نوشته بود بیماری پارکینسون هم لرزش داره و نگرانم کرد.ممنون میشم راهنماییم کنید
سلام و احترام،
با توجه به شرح حال شما، لرزش‌های حین خواب که از دوره‌های پر استرس آغاز شده و در زمان‌هایی مانند بارداری یا دوره‌های اضطراب تشدید یافته‌اند، می‌توانند بیشتر منشأ اضطرابی یا مرتبط با اختلالات خواب (نظیر اختلالات فاز REM یا شروع خواب) داشته باشند. با توجه به سابقه کم‌کاری تیروئید نیز، اختلالات متابولیک خفیف ممکن است در شدت علائم نقش داشته باشند، هرچند با داروی منظم کنترل می‌شود. علائم شما به‌هیچ‌وجه به‌صورت اختصاصی نشان‌دهنده بیماری پارکینسون نیستند، زیرا پارکینسون اغلب با لرزش در بیداری، کندی حرکات و سفتی عضلات همراه است. با این حال، برای اطمینان بیشتر و بررسی دقیق‌تر، توصیه می‌شود به متخصص مغز و اعصاب مراجعه فرمایید تا در صورت نیاز، بررسی‌های نورولوژیک و آزمایش‌های تکمیلی انجام شود.
متخصص مغزواعصاب
سلام وقتتون بخیر
بنده حدود دو سالی هست که اول اینکه موقع خوردن کافئین تپش قلب به شدت بالا در حد لرزش دست و پاها سرگیجه به شدت زیاد میگیرم که با کم کردن و نخوردن کافئین نسکافه و امثالهم دوری میکنم
جدیدا استرس که بهم وارد میشه دقیقا مثل زمانی که کافئین میخوردم تا ۲ الی ۳ یا حتی گاها ۶ ساعت نمیتونم بخوابم
تپش قلبم طوریه که انگار تپش قلبم بالاست ولی وقتی دستم رو روی نبضم میزارم عادی میزنه
خوابم نمیبره و نوشخواری فکری میکنم
حالم به شدت بد میشه در حدی که حدود ۵ یا حتی فکر میکنم اگر بخوام حساب کنم بالای ۵ بار همین طوری میشم و فکر میکنم قراره بمیرم انقدر حالم بد میشه قرصی چیزی هست که بشه درمانش کرد یا راهکاری پیشنهاد میدید کمتر اذیتم کنه
سلام وقت شما هم بخیر، با توجه به علائمی که توضیح دادید، به نظر می‌رسد مشکل شما ناشی از اضطراب و حملات پانیک باشد که باعث تپش قلب و بی‌خوابی می‌شود. پیشنهاد میکنم برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب به یک روانپزشک یا متخصص اعصاب مراجعه کنید. در برخی موارد، داروهای ضد اضطراب یا آرام‌بخش کوتاه‌مدت می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. همچنین تکنیک‌های مدیریت استرس مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن و تغییر سبک زندگی نیز می‌تواند موثر باشد. تا مراجعه به پزشک از مصرف کافئین و محرک‌ها خودداری کنید و در صورت تپش قلب شدید یا علائم نگران‌کننده دیگر فوراً به اورژانس مراجعه نمایید.
متخصص روانپزشک
سلام وقتتون بخیر ببخشيد من ۳۲ سالمه حدودا چهار پنج سال پیش چند بار گل کشیدم و آخرین بار که کشیدم تا دو هفته اثرش موند و هر روز فک میکردم گل کشیدم بعد از دو هفته خوب شدم و دیگه هیچ وقت سمتش نرفتم ولی بعضی وقتا دوباره حمله پلنیک انگار بم دست میده اظطراب خیلی شدید میگیرم بدون دلیل اضطراب و استرس شدید بم دس میده الانم ی چند روزی هست اصن حالم خوب نیست مدام استرس و اضطراب دارم جوری که فک میکنم قراره بمیرم سر کارم به زور میرم اصن ی پریشانی خیلی عجیب دارم نمیدونم چمه لعنت به روزی که گل کشیدم لعنت به دوست نا باب اینم اضافه کنم که من اعتیاد به تریاک دارم و مصرف میکنم و حالم خوب بود تا وقتی گل کشیدم و بدبخت شدم روانپزشک هم رفتم قرص پرپرانول و لگزاتال بم داد خوردم ی مدت خوب شدم ولی الان ی هفته میشه که نابودم نابود. فک میکنم ی بلایی سرم اومده تو رو خدا کمکم کنید
سلام، علائم اضطراب شدید و حملات پانیک که پس از مصرف گل شروع شده و همراه با سابقه اعتیاد به تریاک دارید، نشان‌دهنده وضعیت پیچیده روانی و جسمی است که نیازمند ارزیابی تخصصی و درمان جامع است. توصیه می‌شود هرچه سریع‌تر تحت نظر روانپزشک مجرب و تیم درمان اعتیاد قرار بگیرید تا داروها و روش‌های درمانی مناسب برای کنترل اضطراب، حملات پانیک و مدیریت اعتیاد شما تنظیم شود. ترک مصرف مواد مخدر و پیگیری مستمر درمان روانی می‌تواند به بهبود قابل توجه وضعیت شما کمک کند؛ لطفاً از ادامه خوددرمانی خودداری کرده و هرچه سریع‌تر برای دریافت کمک حرفه‌ای اقدام نمایید.
متخصص روانپزشک