استرس چه علائمی دارد و چگونه می توان آن را کنترل کرد؟

بسیاری از ما به علت استرسی که داریم، نمی‌توانیم به خوبی فعالیت‌های خود را انجا‌م‌دهیم. این مسئله باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود که حل‌کردن آنها زمان و انرژی زیادی از ما خواهد‌گرفت. اما چگونه می‌توان استرس را کنترل کرد؟ اضطراب چگونه ایجاد می‌شود و چه تأثیراتی بر زندگی ما می‌گذارد؟ چه راهکارهایی برای مقابله با آن می‌توانیم بیابیم؟

متأسفانه توجهی که به استرس می‌شود از آنچه که باید باشد کمتر است. بهتر است بدانید که اضطراب اگر درمان نشده باقی‌بماند، به‌تدریج بدتر شده و عوارض بدتری را به جای می‌گذارد. در این مقاله با ماهیت نگرانی بیشتر آشنا می‌شویم و دلایل ایجاد آن را بررسی می‌کنیم. در ادامه به تأثیراتی که ممکن است بر زندگی فرد مضطرب بگذارد، اشاره‌می‌کنیم. برای افزایش آگاهی خود در این زمینه با ما همراه باشید.

در صورتیکه با هر یک از علائم استرس مواجه شدید و این استرس برای مدتی طولانی همراه شما بود، برای درمان و کنترل آن باید به دکتر روانشناس یا دکتر روانپزشک مراجعه کنید. جهت دریافت نوبت از بهترین دکتر در شهر خود می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از مشاوره تلفنی روانپزشک و مشاوره روانشناسی تلفنی بهره ببرید.

استرس چیست؟

در ابتدا باید بدانیم که استرس چیست؟ استرس را با نام‌های مختلفی چون نگرانی، اضطراب و تشویش هم می‌شناسیم. استرس پاسخ بدن ما به فشارها و تنش‌های وارده است. بسیاری از اتفاقات و حوادثی که در زندگی رخ می‌دهند، می‌توانند سبب ایجاد استرس شوند.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

استرس پاسخ بدن ما به فشارها و تنش‌های وارده است.

استرس یکی از اصلی‌ترین علائم بسیاری از بیماری های اعصاب و روان است. معمولا زمانی دچار نگرانی و اضطراب می‌شویم که با اتفاقات و چالش‌های جدید در زندگی مواجه می‌شویم. همچنین زمانی که احساس می‌کنیم مسئله‌ای ما را تهدید می‌کند و یا نمی‌توانیم کنترلی بر شرایط داشته‌باشیم، دچار استرس می‌شویم. دیگر مواردی که در ما ایجاد نگرانی و اضطراب می‌کنند، می‌توانند حوادث و مسائلی باشند که انتظار وقوع آنها را نداریم.

علائم استرس چیست؟

این اختلال برخی عملکردهای بدن ما را آهسته می‌کند. مثلا فعالیت دستگاه گوارش و ایمنی را کاهش می‌دهد. این کار به بدن کمک‌می‌کند تا تمرکز خود را روی بخش‌های دیگر بالاتر ببرد. مثلا خون‌رسانی بیشتری به ماهیچه‌ها و ریه‌ها انجام‌شود.

در مواجهه با عامل اضطراب‌آور، معمولا حالات زیر در بدن ما ایجاد می‌شوند:

• ضربان قلب و فشارخون افزایش پیدا می‌کند. همان‌طور که می‌بینید، فشار روحی می‌تواند بر بیماری‌های قلبی مؤثر باشد.
• سرعت تنفس تندتر می‌شود.
• ممکن است رفلاکس حنجره ایجاد شود.
• درد دست چپ و استرس با هم ارتباط دارند و این به علت ترشح هورمون‌ها و افزایش ضربان و فشار قلب است.
• سیستم گوارش آرام می‌گیرد و سرعت عمل آن کاهش می‌یابد.
• رنگ مدفوع ممکن است تغییر کند. هنگامی که نگرانی می‌گیرید، سیستم گوارش شما دچار اختلال می‌شود و نمی‌تواند به خوبی غذا را هضم کند. درنتیجه غذا به خوبی جذب نمی‌شود و به شکل زرد رنگ و اسهال دفع می‌شود.
• دستگاه ایمنی ضعیف می‌شود و آرام می‌گیرد.
• ماهیچه‌ها بیشتر منقبض می‌شوند. خستگی از علائم آن است.
• هوشیاری افزایش می‌یابد و خواب مختل می‌شود.
• ممکن است میل جنسی و عملکرد جنسی فرد کاهش پیدا کند.
• درد ماهیچه ای و گرفتگی‌هایی ممکن است حس شود.
• سردرد، سرگیجه و لرزش از علائم رایج این اختلال هستند.

همچنین ممکن است شما این حس‌ها را داشته‌باشید:

• ممکن است حس تحریک‌پذیری داشته‌باشید و بی‌قرار باشید.
• این احتمال وجود دارد که احساس کنید افسرده شده‌اید.
• ممکن است دچار حمله‌ پنیک شوید.
• احساس غمگین بودن از معمول‌ترین احساسات حین اضطراب و استرس است.

بهترین روش درمان استرس چیه؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

مشاوره آنلاین روانشناسفوق تخصص روانشناسی

علائم استرس مزمن چیست؟

• الکل به میزان زیاد می‌نوشند.
• قمار می‌کنند.
• معمولا پرخوری می‌کنند یا یک الگوی نامناسب خوردن را در پیش می‌گیرند. اختلال خوردن در آنها بیشتر از دیگران دیده‌می‌شود.
• معمولا به‌صورت بی‌ملاحظه‌ای درگیر سکس، خرید کردن و جستجوی آنلاین می‌شوند.
• سیگار می‌کشند.
• از مواد مخدر و محرک مختلفی استفاده‌می‌کنند.

نحوه‌ی برخورد و مقابله‌ی فرد با اضطراب، تعیین‌کننده تأثیر آن بر بدن است. برخی افراد می‌توانند پیوسته در معرض عوامل اضطراب‌آور مختلف باشند، اما به شکلی خفیف دچار این حالات شوند. در مقابل برخی افراد با کوچک‌ترین عاملی، دچار اضطراب‌های مهلک می‌شوند.

درصورتی‌که استرس به طور جدی بر فعالیت‌های روزانه شما تأثیر گذاشته است، باید از یک روانشناس کمک بگیرید. در مواقعی که روتین زندگی شما مختل شده‌است، بهتر است به کمک روانشناس، به این مشکلات خاتمه دهید و به دنبال یک درمان مؤثر باشید.

استرس و مدفوع خونی با هم مرتبط هستند؟ (علائم استرس عصبی)

یکی از علائمی که استرس ممکن است برای شما داشته‌باشد، اثر بر روی سیستم گوارش شما است. در مواقعی که استرس و اضطراب فرد شدید باشد، ممکن است که به خونریزی‌های گوارشی دچار شود. یکی از مواردی که در نتیجه‌ی خونریزی گوارشی بروز می‌کند، دیدن مدفوع خونی است.

ایا استرس باعث درد زیر بغل میشود؟

در مواردی ممکن است که استرس علائم جسمی هم داشته‌باشد. یکی از علائم جسمی این مشکل، درد قفسه سینه و درد زیر بغل است. در چنین مواردی ممکن است که این مشکل باعث بروز مسائل قلبی شده‌باشد. برای بررسی بیشتر باید به دکتر روانپزشک مراجعه کنید.

ایا استرس باعث تورم غدد لنفاوی میشود؟

گاهی استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. این می‌تواند شما را مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی کند. در چنین مواردی باید به دکتر مراجعه کنید تا هم مسئله‌ی بیماری‌های عفونی شما درمان شود و هم برای کنترل استرس شما روش‌های درمانی مناسب درنظر گرفته‌شود. در مواقعی که فرد به بیماری‌های عفونی مبتلا می‌شود، ممکن است که با تورم غدد لنفاوی مواجه شود.

با دیدن علائم استرس به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اگر علائم استرس را در خود و یا در نزدیکان خود مشاهده کردید، باید برای بررسی علت و درمان آن به دکتر روانشناس و یا روانپزشک مراجعه کنید. می‌توانید ابتدا به دکتر روانشناس مراجعه کنید و درباره‌ی استرس و اضطرابی که به شما وارد شده‌است، صحبت کنید. اگر نیاز به تجویز دارو باشد، دکتر روانشناس شما را به دکتر روانپزشک ارجاع خواهد داد. این به شما کمک می‌کند تا استرس خود را مدیریت کنید. در صورت لزوم می‌توانید از لینک‌های زیر برای دریافت مشاوره تلفنی یا آنلاین استفاده کنید:

• مشاوره روانشناسی تلفنی
• مشاوره تلفنی روانپزشک

چه چیزهایی باعث استرس می شود؟

افراد مختلف در اثر مسائل متفاوتی دچار فشار روحی می‌شوند. برخی عوامل اضطراب‌آور که در بعضی افراد باعث ایجاد اضطراب می‌شوند، برخی دیگر را نگران نمی‌کنند. علاوه‌بر این، هر مسئله‌ای پتانسیل ایجاد اضطراب را ندارد. البته هر شخص هم رویکرد متفاوتی نسبت به استرس و عوامل استرس‌زا از خود نشان‌می‌دهند.

هیچ دلیل موجهی وجود ندارد که ثابت کند چرا یک شخص کمتر از شخص دیگر نسبت به یک عامل اضطراب‌آور واکنش نشان‌می‌دهد. مسائل مهمی که معمولا در زندگی ایجاد نگرانی می‌کنند، عبارتند از:

• مشکلات شغلی و یا بازنشستگی
• کمبود پول و یا زمان
• از‌دست‌دادن عزیزان و نزدیکان
• مشکلات و اختلاف خانوادگی
• بیماری
• جابجایی منزل
• رابطه، ازدواج و طلاق.

سایر دلایلی که می توانند باعث اضطراب شوند عبارتند از:

• سقط و مشکلات حاملگی
• استرس رانندگی در ترافیک‌های سنگین و ترس از تصادف
• ترس از ارتکاب به جرم و مشکلات قانونی
• بارداری و والد شدن
• سر و صدای زیاد، آلودگی و ازدحام
• عدم اطمینان و انتظار برای نتیجه‌ی غیرقابل پیش‌بینی.

برخی افراد نگرانی و اضطراب بعد از حادثه را تجربه‌می‌کنند که به آن PTSD می‌گویند. افرادی دچار این حالت می‌شوند که در شغل‌های حساس فعالیت می‌کنند و دائما با مسائل ناخوشایند مواجه می‌شوند، مثل کادر درمان و افراد نظامی.

رویکرد مواجهه افراد با مسائل روزمره و یا تغییرات زندگی یکی نیست. از این‌رو مسئله‌ای که برای یک نفر استرس‌آور است، ممکن است برای فرد دیگری بسیار عادی باشد.

عوامل خطر ابتلا به استرس کدامند؟

کسانی که در شرایط خوب خانوادگی، کاری، تحصیلی یا اقتصادی خوبی زندگی نمی‌کنند، در معرض ابتلا به استرس هستند. استرس موردی است که می‌تواند به سادگی زندگی شما را مختل کند. برخی از افرادی که بیماری‌های روانی دارند و یا با بیماری‌های جسمی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، احتمال اینکه به این اختلال مبتلا شوند، وجود دارد. یکی دیگر از گروه‌هایی که زیاد با استرس مواجه می‌شوند، افرادی هستند که زیاد کار می‌کنند یا کارهای بسیار مهم و حیاتی انجام می‌دهند. مثلا میزان استرس در غریق نجات‌ها بیشتر از افراد دیگر است.

استرس چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص استرس توسط یک روانشناس و با پرسیدن سؤالاتی از فرد راجع به علائم و سبک زندگی او انجام می‌شود. البته که تشخیص اضطراب ممکن است چالش‌برانگیز باشد. زیرا ابتلا به این اختلال به عوامل بسیاری بستگی دارد.

تست استرس چیست؟

روانشناسان از پرسشنامه‌ها، آزمایش‌های بیوشیمی و تکنیک‌های فیزیولوژی برای تشخیص اضطراب در یک فرد استفاده‌می‌کنند. هرچند ممکن است این ابزارها، تشخیص مطمئنی را به ما ندهند. مؤثرترین روشی که به تشخیص مطمئن‌تر اضطراب و استرس در فرد کمک‌می‌کند، مصاحبه‌ی حضوری و رو در روی بیمار و روانشناس است.

یکی از روش‌هایی که برای تشخیص استرس مورد استفاده قرار می‌گیرد، تست استرس است. در این تست از برخی از سوالات در پرسش‌نامه کمک گرفته‌شده‌است که مشکلات شما را تشخیص می‌دهد. این تست‌ها باید توسط روانشناس گرفته‌شوند.

درمان استرس (چگونه استرس را از بین ببریم)

درمان استرس شامل کمک خود فرد و حل مسائل و مشکلات ایجادکننده‌ی اضطراب است. درمان‌هایی که ممکن است به بیمار کمک‌کند، شامل آروماتراپی و رفلکسولوژی هستند. این اختلال، درمان دارویی هم دارد. در ادامه به انواع روش های درمان استرس می‌پردازیم.

۱. کنترل استرس با درمان دارویی (بهترین دارو برای استرس و افسردگی)

معمولا پزشکان برای حل این مشکل دارو تجویز نمی‌کنند، مگر اینکه همراه با یک اختلال باشد. این اختلالات می‌توانند اضطراب و افسردگی باشند. در مواردی هم ممکن است که همان داروهای ضدافسردگی تجویز شود.

معمولا داروها باعث می‌شوند که این مشکل زیر یک نقاب پنهان شود. در واقع شخص به کمک آنها با استرس دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. همچنین این داروها می‌توانند عوارض جانبی هم داشته‌باشند. یکی از آنها کاهش میل جنسی است.

۲. قرص پروپرانول برای کاهش استرس

به نقل از singlecare، گاهی اوقات یکی از داروهای فشارخون به نام ایندرال یا پروپرانول، برای کاهش استرس تجویز می‌شود که نیاز به بررسی‌های کافی دارد.

۳. قرص نورتریپتیلین برای استرس خوب است؟ (درمان بی خوابی و استرس)

این دارو از داروهای آرامبخش و قرص‌های اعصاب است. در مواردی ممکن است که به صلاحدید پزشک برای شما داروهای آرامبخش تجویز شوند. بدون نسخه دکتر به هیچ عنوان، از این داروها استفاده نکنید. زیرا می‌تواند برای شما دردسرساز باشد.

این دارو می‌تواند برای درمان بی خوابی هم مورد استفاده قرار گیرد.

۴. قرص ضد استرس برای رابطه زناشویی مشکل ساز است؟

از عوارض داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، کاهش میل جنسی است. یکی از مواردی که ممکن است برای شما ایجاد شود، این است که تمایل به سکس نداشته‌باشید و یا توانایی شما در به ارگاسم رسیدن کاهش پیدا کند. برای رفع این مشکل باید با دکتر خود مشورت کنید که در صورت لزوم داروی شما را تغییر دهد و یا از روش‌های دیگری برای جبران این کمبود میل جنسی استفاده کند.

۵. درمان خانگی استرس (مثل دمنوش ضد استرس)

در‌صورتی‌که سبک زندگی مناسبی را انتخاب‌کنید، می‌توانید استرس خود را مدیریت و در نهایت درمان کنید. تمامی این کارها با کمک خود شما اتفاق‌می‌افتد. راهکارهای زیر کمک زیادی به شما خواهد‌کرد:

• ورزش کنید: طبق تحقیقات گسترده‌ای که انجام شده‌است، ورزش و تمرین می‌تواند استرس را کاهش دهد.
• میزان مصرف الکل، کافئین و مواد را کاهش دهید: بهتر است بدانید که الکل، کافئین و مواد مخدر و محرک، استرس را درمان یا کنترل نمی‌کنند. چه بسا آن را تشدید کرده و بدتر کنند.
• اولویت‌بندی کنید: یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل استرس، مدیریت و برنامه‌ریزی است. این کار باعث می‌شود کارهای خود را بهتر انجام‌دهید و بتوانید اضطراب را مدیریت کنید.
• عاقلانه برنامه‌ریزی کنید: برنامه‌‎ریزی نامناسب باعث تشدید استرس خواهد‌شد. از طرفی عملکردتان هم کاهش خواهد‌یافت.
• تنفس و مدیتیشن: یکی از بهترین راه‌های کنترل استرس، تنفس عمیق است. از آنجایی که مدیتیشن یکی از راه‌های تن‌آرامی و کاهش اضطراب است، تنفس عمیق کارساز خواهد‌بود. همچنین می‌توانید از روش‌هایی که در بخش پیشگیری از استرس ارائه‌شد، مثل یوگا، استفاده‌کنید.
• ماساژ درمانی: یکی از تکنیک‌هایی که می‌تواند استرس و تنش را از بدن دور کند، ماساژ درمانی است.
• صحبت کنید: هنگامی که با یک عامل اضطراب‌آور در زندگی مواجه شده‌اید، بهتر است درباره‌ی آن با یک دوست، خانواده یا روانشناس صحبت‌کنید.
• به علائم توجه کنید: حواس‌تان به تغییرات فیزیکی، خلق‌و‌خو و حس و حال‌تان، باشد. بی‌توجهی به این علائم می‌تواند مشکلات بزرگتری را رقم بزند.

۶. برای درمان استرس چه بخوریم؟

تغذیه مناسب: اگر تغذیه‌ی مناسبی داشته‌باشید، سیستم ایمنی قوی‌تری خواهید‌داشت. به تبع آن، استرس شما هم کاهش خواهد‌یافت. یک رژیم غذایی مناسب که حجم کافی سبزیجات و میوه و پروتئین را شامل شود، می‌تواند انتخابی فوق‌العاده باشد. در عین حال، رژیم غذایی نامناسب می‌تواند استرس را تحریک کند و در صورت وجود، آن را تشدید کند.

۷. برای کاهش استرس چه دمنوشی بخوریم؟ (دمنوش ارامبخش و ضد استرس، درمان استرس شدید در طب سنتی)

برخی از انواع دمنوش برای استرس و اعصاب مفید است. دمنوش ضد استرس می‌تواند به شما کمک کند که آرامش خود را تثبیت کنید و کمتر با استرس و تنش مواجه شوید. یکی از این دمنوش‌ها، گل گاو زبان است.

چند تکنیک ساده برای مدیریت استرس و کاهش استرس

اولین قدم برای عمل‌کردن و تصمیم‌گرفتن، توجه به علامات و نشانه‌هاست. افرادی که تحت تأثیر استرس ناشی از کار قرار‌می‌گیرند، باید یک قدم به عقب بردارند. با کارفرمای خود مشورت کنند و از فشار کاری خود بکاهند.

بیشتر مردم یک فعالیت خاص دارند که به آنها کمک‌می‌کند تا آرام شوند. مثلا برخی قدم می‌زنند، برخی دیگر با موسیقی سرگرم می‌شوند. عده‌ای کتاب می‌خوانند و عده‌ای دیگر فیلم تماشا می‌کنند. برخی ورزش می‌کنند و برخی دیگر به وقت‌گذراندن با دیگران مشغول می‌شوند.

یکی دیگر از کارهایی که اخیرا در کشورهای پیشرفته برای کاهش اضطراب پیشنهاد می‌شود، گروه‌درمانی است. مثلا افرادی که علاقه‌های مشترک یا تمایلات مشابهی دارند، گروهی تشکیل می‌دهند و با مشارکت در آنها از استرس روزانه‌ی خود می‌کاهند.

این تکنیک‌ها را هم امتحان کنید:

• حذف یا تغییر منبع استرس
• تغییر نگاه فرد به یک عامل اضطراب‌آور
• کاهش تأثیرات فیزیکی که استرس بر بدن
• یادگیری راه‌هایی که به ما کمک‌می‌کند با استرس کنار بیاییم و آن را آرام کنیم.

این تکنیک‌ها در درمان استرس به کار برده‌می‌شود و با کمک یک یا چند راهکار بالا می‌توان استرس را مدیریت کرد. روانشناس با توجه به میزان و منبع اضطراب و نگرانی شما بهترین راه‌کار را برای درمان شما پیش می‌گیرد. بهتر است که درباره روش‌های کنترل استرس بیشتر مطالعه کنید.

۱. توپ ضد استرس چیست؟ (فیجت ضد استرس)

برخی از توپ‌های پلاستیکی و سیلیکونی برای برطرف کردن استرس در فرد ساخته‌شده‌اند. این توپ‌ها می‌توانند باعث کنترل علائم استرس در فرد شوند. البته که این روش نمی‌تواند درمان قطعی باشد، اما می‌تواند در بروز استرس و کاهش آن موثر باشد. این روش، به‌عنوان یک روش علمی در نظر گرفته‌نمی‌شود و تنها در کودکان یا افراد بزرگسالی که از استفاده از آن حس خوبی پیدا می‌کنند، می‌توانند آرامش‌بخش باشد.

۲. قرص ضد استرس گیاهی چیست؟

یکی از روش‌های درمانی برای کنترل اضطراب که ما چندان آن را پیشنهاد نمی‌کنیم، استفاده از مکمل‌های گیاهی ضد اضطراب و استرس است. هنگامی که با استرس مواجه می‌شوید، باید به دکتر روانشناس مراجعه کنید. در صورتیکه روش‌های بهبود سبک زندگی، در مدیریت استرس موثر نباشد، برای کنترل آن باید از یک متخصص کمک بگیرید.

۳. رویکردهای مختلف افراد نسبت به استرس

هر کدام از ما به شکلی متفاوت با نگرانی مقابله می‌کنیم و با آن مواجه می‌شویم. توانایی مواجهه با استرس می‌تواند به فاکتورهای مختلفی ارتباط داشته‌باشد. برخی از این عوامل شامل ژنتیک، تجارب کودکی، ویژگی‌های فردی و شخصیتی، شرایط اقتصادی و اجتماعی هستند.

همان‌طور که گفته‌شد، استرس زمانی در ما ایجاد می‌شود که با عامل استرس‌زا مواجه شویم. عامل استرس‌زا می‌تواند هرچیزی باشد. استرسی که در اثر عامل استرس‌زا ایجاد می‌شود، طبیعی است. اضطراب، یک حالت نگرانی است که بعد از برطرف‌شدن استرس هم در ما باقی‌می‌ماند.

تیم درمان استرس متشکل از چه دکترهایی است؟

زمانی‌که برای درمان استرس و مدیریت آن به دکتر مراجعه می‌کنید، اگر نیاز به دارو باشد، تیم درمان استرس شما شامل دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک است. در مواقعی که استرس نیازی به دارو نداشته‌باشد و با برخی از روش‌های درمانی روان‌شناختی بتوان آن را مدیریت کرد، دکتر روانشناس به تنهایی برای درمان شما اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اولین قدم در برخورد با استرس، مراجعه به روانشناس و صحبت کردن درباره آن است. در صورتی‌که سوالاتی دارید و می‌خواهید پاسخ آنها را از دکتر دریافت کنید، می‌توانید از لینک‌های مشاوره تلفنی و مشاوره آنلاین دکترتو زیر استفاده کنید:

• مشاوره روانشناسی تلفنی
• مشاوره تلفنی روانپزشک

استرس انواع مختلفی دارد (انواع استرس کدامند؟)

اضطراب و استرس هم مانند اختلال روانی دیگر، انواع متفاوتی دارد. این اختلال به دو نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود؛ حاد و مزمن! هر کدام اینها نیازمند مراقبت‌ها و اقدامات خاص خود است. بهتر است بدانید که ۳ نوع مختلف عامل استرس‌زا هم وجود دارد که عبارتند از:

• عوامل استرس‌زای روتین، همانند مراقبت از کودک، کار، تکالیف و مسئولیت‌های مالی و اقتصادی.
• تغییرات ناگهانی و تعجب‌برانگیز همچون از‌دست‌دادن عزیزان و یا از‌دست‌دادن یک شغل و موقعیت اجتماعی.
• عامل استرس‌زا تروماتیک یا آسیبی که می‌تواند در نتیجه‌ی وارد‌شدن یک تروما ایجاد شود و ایجاد استرس کند. می‌توان بلایای طبیعی و جنگ را در این دسته طبقه‌بندی کرد.

۱. استرس حاد (acute stress) چیست؟

این نوع استرس، نوع معمول‌تر نگرانی است و معمولا کوتاه‌مدت بوده و در اثر عوامل استرس‌زای ناگهانی ایجاد‌می‌شود. مثلا ممکن است دچار استرس شب امتحان شوید و یا به خاطر دعوای اخیری که با شخصی داشته‌اید، دچار نگرانی شوید. عوامل استرس‌زای ناگهانی به طور کلی نیازمند راه حل‌های سریع و اضطراری هستند تا برطرف شوند و اضطراب طولانی‌مدت ایجاد نکنند.

آسیبی که استرس حاد به بدن فرد وارد می‌کند، بسیار کمتر از آسیبی است که از نوع مزمن آن بر شخص وارد می‌شود. حالاتی که ممکن است نگرانی حاد برای ما ایجاد کند، سردرد، معده درد و دیسترس است. اگر مواجهه با عوامل استرس‌زا، ناگهانی یا تصادفی و طولانی‌مدت باشد، می‌تواند به استرس مزمن تبدیل شود.

۲. استرس مزمن (chronic stress) چیست؟

نوع مزمن این اختلال در مدت زمان طولانی‌تری با فرد همراه است و آسیب‌های شدیدتری وارد می‌کند. آیا صبح‌ها استرس دارید؟ نگرانی کار؟ تحصیل؟ زندگی؟ شرایطی که می‌توانند سبب ایجاد استرس مزمن شوند، می‌توانند ازدواج ناموفق، فقر و یا مشکلات خانوادگی باشند‌.

معمولا زمانی که فرد سعی می‌کند با عوامل استرس‌زا درگیر نشود و اقدامی برای برطرف کردن آن انجام ندهد، فشار روحی مزمن رخ می‌دهد. هنگامی که دچار اضطراب مزمن می‌شویم، بدن ما مدت طولانی در معرض هورمون‌های اضطرابی قرار می‌گیرد و عملکرد بدن کاهش پیدا می‌کند.

استرس مزمن می‌تواند بر دستگاه قلبی عروقی، تنفسی، تولیدمثل و ایمنی تأثیر بگذارد و عملکرد آنها را دچار اختلال کند. این افراد همچنین دچار اختلالات خواب می‌شوند. همچنین خطر حمله قلبی، سکته مغزی، خودکشی و انجام فعالیت‌های ناهنجار اجتماعی در این افراد بیشتر است.

آیا شما هم علائم استرس را دارید؟ برای اطمینان می‌توانید مشاوره بگیرید.

دکتر استرس

عوارض استرس کدامند؟

استرس می‌تواند برای فرد عوارضی را ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین مواردی که در رابطه با استرس وجود دارد، مدیریت آن است. اگر این اختلال کنترل نشود، می‌تواند مشکلات بسیاری برای شما ایجاد کند. بنابراین این اختلال را جدی بگیرید و سرسری از آن گذر نکنید. برای مواجهه با استرس باید از روش‌های مناسبی استفاده کنید تا به عوارض آن که کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند، دچار نشوید. در ادامه به برخی از عوارض این اختلال اشاره کرده‌ایم:

۱. نقش استرس در بیماری قلبی

هنگامی که با عامل استرس‌زا مواجه می‌شویم، در بدن ما هورمون‌های مختلفی ترشح می‌شوند که پاسخ جنگ و گریز را در ما تحریک می‌کند. این مسئله بر سیستم ایمنی بدن ما تأثیر می‌گذارد. همچنین به ما کمک‌می‌کند تا در شرایط سخت و خطرناک تصمیم بگیریم. اگر هورمون‌های جنگ و گریز ترشح شوند، ضربان قلب شما بالاتر می‌رود و جریان خون به برخی ارگان‌های بدن افزایش پیدا می‌کند.

این مسئله سبب می‌شود سریع‌تر فکر کنید و تصمیم بگیرید. در صورتی‌که برای مدت زمان طولانی تحت استرس باشید، عملکرد دستکاه قلبی عروقی شما برای مدت طولانی‌تری تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

۲. استرس کرونا، مشکل جدی این روزها

از دیگر استرس‌هایی که امروزه با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنیم، استرس کرونا است. این بیماری با احتمال بالای انتقالی که دارد، برای بسیاری از ما اضطراب ایجاد کرده‌است. بهتر است بدانید که افزایش آگاهی در مورد راه‌های انتقال آن می‌تواند در کاهش و کنترل این استرس بسیار مؤثر باشد. به این نکته هم دقت داشته‌باشید که اضطراب با تأثیر منفی بر سیستم ایمنی بدن، شما را مستعد ابتلا به کرونا می‌کند.

یکی از مشکلاتی که این روزها زیاد در جامعه می‌بینیم، استرس کرونا است. فراموش نکنید که اضطراب با تضعیف سیستم ایمن بدن شما را متسعد ابتلا به عفونت‌هایی مانند کرونا می‌کند.

استرس و اضطراب پنهان، اضطرابی که حتی گاهی متوجه آن نیستید، می‌تواند مضرات زیادی برای سلامت شما داشته‌باشد و زندگی شما را تغییر دهد. برخی از علائم این استرس و اضطراب پنهان را در تصویر زیر بررسی کرده‌ایم.

۳. استرس بر روی قند خون تاثیر می گذارد

جالب است بدانید که استرس می‌تواند بر روی قند خون تاثیر بگذارد اما باعث ایجاد دیابت نمی‌شود. در این‌باره می‌توانید بیشتر مطالعه کنید و مقاله دیابت عصبی را بخوانید.

۴. شب ادراری

یکی از عوارضی که ممکن است استرس ایجاد کند، شب ادراری در کودکان است. معمولا کودکانی که اضطراب و استرس دارند، شب‌ها رخت‌خواب خود را خیس می‌کنند.

۵. آیا استرس می تواند مفید باشد؟

جالب است بدانید که گاهی اضطراب می‌تواند مفید باشد و شما را فعال، هوشیار و پویا نگه‌دارد. مثلا شب نگهبانی، این نگرانی بر روی خواب شما تأثیر می‌گذارد و به شما کمک‌می‌کند که بیدار بمانید و شما را ترغیب می‌کند جدی‌تر و سخت‌تر تلاش کنید.

مسئله‌ای که می‌تواند منفی باشد و اضطراب را تبدیل به یک مشکل طولانی مدت و مزمن بکند، مواجهه‌ی طولانی با عامل استرس‌زا است. مواجهه با اضطراب برای مدت زمان طولانی و بدون استراحت، می‌تواند آسیب‌زننده و نگران‌کننده باشد.

چگونه می توان از استرس جلوگیری کرد؟

در ادامه به چند استراتژی اشاره می‌کنیم که می‌تواند به شما کمک‌کند تا دچار اضطراب نشوید:

با برخی عادات روزمره ساده مثل ورزش، رژیم غذایی و انجام فعالیت‌های آرام‌بخش و تغییر سبک زندگی می‌توانید تا حد زیادی استرس را کنترل‌کنید.

• سعی کنید فعالیت‌هایی را انجام‌دهید که آرامش‌بخش هستند. از این فعالیت‌ها می‌توان به یوگا، تائی‌چی، ورزش‌های هوازی و مدیتیشن اشاره‌کرد. اگر نمی‌توانید به باشگاه بروید، سعی کنید از برنامه‌های ضبط‌شده و آنلاین بهره ببرید.
• سلامت بدن خود را حفظ کنید. خواب به میزان کافی، رژیم غذایی متناسب و تغذیه‌ی خوب و آرامش از پایه‌های حفظ سلامتی هستند. ورزش‌کردن به حفظ سلامتی کمک‌می‌کند.
• سعی‌کنید مثبت‌اندیش باشید و اطرافیان خود را از انسان‌های پرانرژی پر کنید.
• بپذیرید که نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. راه‌هایی را پیدا کنید که به شما کمک‌می‌کند که آنچه را که نمی‌توانید کنترل کنید، رها کنید.
• بیاموزید که به سادگی “نه” بگویید. بسیاری از مسئولیت‌ها را از روی شانه‌های خود با این کلمه‌ی ساده برمی‌دارید. ارتباط خود را با افرادی که شما را آرام می‌کنند، حفظ کنید و از ارتباطات سمی تا حد امکان پرهیز‌کنید. حتی اگر این فرد از نزدیکان شما بود، آن را از زندگی خود حذف یا کمرنگ کنید.
• غذاهایی که باعث کاهش استرس می‌شوند، بخورید. مثلا چای سبز، موز، آب پرتقال و گل گاوزبان بخورید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

استرس مشکلی جدی است و باعث کاهش کیفیت زندگی و به خطر افتادن سلامت شما می‌شود. همچنین سال‌های روشن پیش روی شما را کوتاه می‌کند. پس در اولین فرصت ممکن به دنبال درمان این اختلال باشید و اجازه ندهید همه‌ی زندگی شما را مختل کند. برای درمان واقعی استرس بهتر است به دکتر روانشناس مراجعه کنید. در صورت لزوم دکتر روانشناس شما را به دکتر روانپزشک ارجاع می‌دهد.

با مراجعه به وب‌سایت دکترتو می‌توانید به لیستی از بهترین روانشناسان کشور دسترسی داشته‌باشید. با استفاده از سیستم نوبت‌دهی آنلاین دکترتو می‌توانید به‌راحتی و در عرض چند دقیقه از روان‌شناس مورد نظرتان نوبت بگیرید. همچنین این امکان برای شما فراهم شده‌است که از مشاوره آنلاین و تلفنی با روانشناس استفاده‌کنید. برای دریافت مشاوره تلفنی و آنلاین می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید:

• مشاوره روانشناسی تلفنی
• مشاوره تلفنی روانپزشک

دکترتو مراقب سلامتی شماست!