آزمایش کشت مدفوع چیست و چه بیماری هایی را مشخص می کند؟

آزمایش کشت مدفوع برای بررسی انواع باکتری، ویروس یا سایر میکروب‌ها در مدفوع انجام می‌شود. اگر مشکلی در دستگاه گوارش دارید، ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند. برای معاینه و بررسی مشکلات دستگاه گوارش یا تجویز آزمایش کشت مدفوع باید به دکتر گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره متنی و تلفنی برای شما فراهم شده است.

آزمایش کشت مدفوع چیست؟

آزمایش کشت مدفوع یکی از روش‌های تشخیصی است که برای تعیین نوع باکتری، ویروس یا هر میکروب دیگری در مدفوع انجام می‌شود. معمولا در چکاپ کامل بدن این آزمایش تجویز نشده و وجود باکتری‌ها بررسی نمی‌شود. اما اگر علائم مربوط به عفونت وجود داشته باشد، باید کشت مدفوع انجام شود.

این آزمایش سریع و بدون درد است. به آن کشت پاتوژن روده نیز می‌گویند. از آنجایی که انواع باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند عفونت یا هر نوع بیماری دیگری ایجاد کنند، پزشک این آزمایش را تجویز کرده تا نوع میکروب مشخص شود.

در این آزمایش بین باکتری‌های بیماری‌زا و باکتری‌هایی که به طور طبیعی در دستگاه گوارش قرار دارند، تمایز ایجاد می‌شود. زمانی که شخصی علائم بیماری گوارشی دارد، این آزمایش انجام می‌شود تا مشخص شود، یک باکتری باعث آن بوده یا علت آن مشکل دیگری است.

متن انگلیسی:
A stool culture test can help find the cause of a gastrointestinal infection.
ترجمه فارسی:
تست کشت مدفوع می‌تواند به کشف علت ایجاد عفونت دستگاه گوارش کمک کند.

به نقل از سایت urmc

آیا آزمایش کشت مدفوع همان آزمایش مدفوع است؟

معنی stool در ازمایش همان مدفوع است. خیر این دو آزمایش با یکدیگر تفاوت دارند. در آزمایش مدفوع ممکن است برای تشخیص تخمک یا انگل بخشی از نمونه زیر میکروسکوپ بررسی شود. اما در کشت مدفوع، نمونه روی صفحه مخصوصی که حاوی ژل است، قرار می‌گیرد. این صفحه در واقع محیط رشد باکتری‌ها بوده و کارکنان آزمایشگاه با رنگ‌آمیزی آن می‌توانند باکتری‌ها را تشخیص دهند.

مخفف آزمایش مدفوع و کشت مدفوع چیست؟

آزمایش مدفوع به انگلیسی stool exam نامیده می‌شود. فاکتور انگلیسی آن S/E است. اما کشت مدفوع متفاوت بوده و به انگلیسی stool culture نامیده می‌شود. این آزمایش را به‌اختصار آزمایش s/c می‌نامند.

آزمایش کشت مدفوع چه کاربردی دارد؟

معمولا در افرادی که مشکلات گوارشی مزمن یا مداوم دارند و برای تشخیص سرطان روده با آزمایش مدفوع این آزمایش توصیه می‌شود. علائمی مانند اسهال، مدفوع خونی، درد یا گرفتگی معده، حالت تهوع، تب دل پیچه و درد شکم از نشانه‌هایی هستند که احتمال وجود باکتری بیماری‌زا در دستگاه گوارش را بالا می‌برند.

منابع غذایی آلوده‌ای مانند تخم‌مرغ خام یا نیم‌پز، گوشت خام، شیر پاستوریزه نشده و آب تصفیه نشده باعث واردشدن باکتری‌های بیماری‌زا به دستگاه گوارش می‌شوند. باکتری‌های مختلفی می‌توانند دستگاه گوارش را آلوده کنند. با استفاده از آزمایش کشت مدفوع نوع باکتری مشخص شده و پزشک باتوجه‌به آن، درمان مناسب را انتخاب می‌کند.  

شایع‌ترین علائم عفونت باکتریایی بیماری‌زا اسهال طولانی‌مدت، اسهال خونی، مخاط در مدفوع، درد و گرفتگی شکم و حالت تهوع است. اگر اسهال بیش از چند روز طول بکشد، ممکن است منجر به عوارضی مانند کم‌آبی و عدم تعادل الکترولیت شود. این عارضه می‌تواند شرایط خطرناکی به‌خصوص برای کودکان و افراد مسن ایجاد کرده و درمان اسهال ویروسی را سخت کند. کم‌آبی باعث بروز علائمی مانند خشکی پوست، خستگی و سبکی سر می‌شود.

چه زمانی باید آزمایش کشت مدفوع را انجام دهیم؟

همین حالا از بهترین متخصص مشاوره بگیر!

دکتر گوارش آنلاینرزرو نوبت پزشک گوارش

چه زمانی آزمایش کشت مدفوع کودک و نوزاد تجویز می شود؟

اگر شخص دچار علائمی مانند اسهال طولانی‌مدت، دل‌درد، حالت تهوع، استفراغ، مدفوع خونی و سبز، تب یا گرفتگی معده باشد، احتمال وجود باکتری بیماری‌زا در دستگاه گوارش وجود دارد. در این شرایط برای تشخیص نوع باکتری و پیدا کردن راه درمان مدفوع سبز و سایر رنگ‌های غیرعادی مدفوع، این آزمایش انجام می‌شود.

در آزمایش کشت مدفوع چه چیزهایی مشخص می شود؟

ازمایش مدفوع چه چیزی را نشان می دهد؟ در آزمایش کشت مدفوع نوع باکتری یا هر نوع میکروب دیگری مشخص می‌شود. معمولا آزمایشگاه برای تشخیص شایع‌ترین باکتری‌های عامل بیماری‌های روده این کشت را انجام می‌دهد. این باکتری‌ها عبارتند از:

• گونه کمپیلوباکتر: این باکتری در گوشت خام یا نیم‌پز و شیر غیرپاستوریزه یافت می‌شود. اگر باکتری به خون سرایت کند، خطرناک است. ممکن است باعث عوارض طولانی‌مدت مانند آرتریت شود.
• گونه‌های سالمونلا: در تخم‌مرغ خام، گوشت مرغ خام و سبزیجات نپخته یافت می‌شود. در روده برخی از حیوانات مانند مارمولک و لاک‌پشت ممکن است، بدون علامت وجود داشته باشد. این باکتری می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
• گونه شیگلا: در غذا و آب آلوده به مدفوع یافت می‌شود. امکان انتقال از فردی به فرد دیگر وجود دارد. به همین دلیل در مراکزی مانند مهدکودک یا خانه سالمندان بیشتر شایع است.

برخی از باکتری‌ها با تولید سموم باعث ایجاد بیماری می‌شوند. برای تشخیص این باکتری‌ها نیز می‌توان از روش کشت مدفوع استفاده کرد. اما معمولا برای شناسایی آنها از تشخیص مستقیم سموم مانند روش PCR یا آزمایش آنتی‌ژن استفاده می‌شود. باکتری‌های اشریشیا کلی و کلستریدیوم دیفیسیل جز این دسته از باکتری‌ها هستند.

گاهی ممکن است باتوجه‌به سابقه پزشکی فرد یا مسافرتی که اخیرا داشته است، در کشت مدفوع موارد دیگری هم بررسی شوند. از جمله:

• آئروموناس
• پلسیوموناس
• یرسینیا انتروکولیتیکا
• گونه‌های ویبریو

اگر در این آزمایش هیچ یک از باکتری‌ها یافت نشوند، اما علائم بیماری ادامه داشته باشد، باید موارد دیگر بررسی شوند. ممکن است شخص دچار عفونت معده شده باشد و عامل آن نوعی ویروس باشد. همچنین بیماری‌های التهابی روده می‌توانند این علائم را ایجاد کنند.

تفسیر نتیجه آزمایش کشت مدفوع

نتیجه این آزمایش باتوجه‌به سن، جنسیت، سابقه بیماری و موارد دیگر می‌تواند متفاوت باشد. به همین دلیل بهترین راه این است که برای تفسیر آزمایش مدفوع به پزشک مراجعه کنید. اما به‌طورکلی اگر نتیجه منفی باشد، نشانه این است که هیچ باکتری یا میکروب دیگری در نمونه مدفوع یافت نشده است. اما اگر جواب آزمایش مثبت باشد، به معنای این است که باکتری یا ارگانیسم غیرطبیعی دیگری در مدفوع پیدا شده است.

احتمالا در جواب آزمایش شما اسامی باکتری‌های مورد بررسی ذکر می‌شود. زمانی که در کنار آنها نوشته شده باشد، Not isolated به معنای یافت نشدن این باکتری‌ها است. پس از دریافت جواب آزمایش باید به دکتر گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. پزشک نتیجه را به دقت بررسی کرده و پس از آن درمانی را پیشنهاد داده یا آزمایش‌های دیگری تجویز می‌کند.

تفسیر آزمایش کشت مدفوع کودک

در آزمایش کشت مدفوع کودک نیز تفاوتی وجود ندارد. برای کودکان هم معمولا چند باکتری شایع بررسی شده و در جواب آزمایش ذکر می‌شوند. اگر هرکدام از باکتری‌ها در محیط نمونه رشد کنند، نشانه وجود آن گونه در روده کودک است.

نتیجه آزمایش کشت مدفوع	تفسیر آزمایش کشت مدفوع
Negative	حالت نرمالی است که نشان می‌دهد عفونت‌ دستگاه گوارشی و انگل سلامت بدنی فرد را تهدید نمی‌کند.
Positive	حالت بحرانی است که ابتلا به عفونت‌های گوارشی، انگل، مسمومیت غذایی و غیره را نشان می‌دهد.

معنی positive در آزمایش مدفوع چیست؟

مثبت بودن آزمایش مدفوع به این معنی است که یک پاتوژن خاص مانند باکتری، ویروس یا انگل در نمونه مدفوع وجود دارد. این اتفاق ممکن است در آزمایش عفونت روده یا مشکلات گوارشی رخ دهد و نیاز به بررسی پزشک دارد.

آیا تغییر در رنگ مدفوع نیاز به بررسی دارد؟ با پزشک مشورت کن!

دکتر مدفوع سیاه

آزمایش کشت مدفوع چگونه انجام می شود؟

آزمایش مدفوع چگونه است؟ برای انجام این آزمایش، تکنسین‌های آزمایشگاه نمونه‌ای از مدفوع را روی صفحه‌ای حاوی ژل قرار می‌دهند. این صفحه محیط رشد باکتری‌ها بوده و باعث رشد سریع آنها می‌شود. ممکن است برای تشخیص بهتر باکتری‌ها، از روش رنگ‌آمیزی استفاده شود. با این روش نوع باکتری مشخص می‌شود. پس از رشد باکتری‌ها، آنها را می‌توان زیر میکروسکوپ بررسی کرد. حتی گاهی باکتری‌ها را در معرض داروهای مختلف قرار می‌دهند تا متوجه شوند، چه دارویی آنها را از بین می‌برد.

اگر جواب آزمایش مثبت باشد و نوع باکتری مشخص شود، پزشک آنتی‌بیوتیک یا هر داروی دیگری را برای درمان تجویز می‌کند. اما اگر جواب منفی باشد، ممکن است آزمایش‌های دیگری برای تشخیص دیگر باکتری‌ها یا بیماری‌های دیگری مانند سندروم روده تحریک‌پذیر و عفونت انگلی تجویز شود.

۱. کشت مدفوع در محیط  ss

محیط کشت اس اس اگار یک نوع محیط انتخابی و افتراقی است. معمولا برای تشخیص باسیل‌های پاتوژن از جمله گونه سالمونلا از این محیط استفاده می‌شود. در این محیط، لاکتوز وارد شده و تمایز از این طریق ایجاد می‌شود. ارگانیسم‌هایی که باعث تخمیر لاکتوز می‌شوند، اسید تولید کرده و کلونی‌های قرمز تشکیل می‌دهند. اما ارگانیسم‌هایی که لاکتوز را تخمیر نمی‌کنند، بی‌رنگ می‌مانند.

۲. کشت مدفوع در محیط xld

محیط کشت XLD آگار نوعی محیط انتخابی است که گونه‌های سالمونلا و شیگلا را از مواد غذایی و نمونه‌های بالینی جدا می‌کند. در این محیط برای جداسازی باکتری‌ها از تخمیر قند استفاده می‌شود. گونه سالمونلا می‌تواند قند را تخمیر کرده و محیط را اسیدی کند. در نتیجه رنگ کلونی زرد می‌شود. اما گونه شیگلا توانایی این کار را نداشته و محیط قرمز باقی می‌ماند.

۳. آزمایش مدفوع سه نوبته (کشت مدفوع سه مرحله ای)

آزمایش مدفوع سه نوبته برای چیست؟ گاهی برای بررسی دقیق‌تر نمونه لازم است کشت مدفوع در سه نوبت یا آزمایش مدفوع سه مرحله ای انجام شود. در این شرایط از شخص خواسته می‌شود در سه روز متوالی یا یک روز در میان آزمایش مدفوع بدهد. اگر شخص دچار یبوست باشد، حداکثر باید سه نوبت آزمایش در ۱۰ روز تکمیل شود.

معمولا برای تشخیص بیشتر پاتوژن‌های باکتریایی یک نمونه کافی است. بااین‌حال آمار نشان می‌دهد که ارسال نمونه دوم حساسیت آزمایش را تا ۲۰% افزایش می‌دهد. برای شناسایی ۹۹% عوامل باکتریایی ارسال دو نمونه متوالی کافی است.

آمادگی برای انجام آزمایش کشت مدفوع

برای انجام این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی نیست. ظرف نمونه آزمایش به شما داده می‌شود تا مدفوع را داخل آن بریزید. اگر در تهیه نمونه مشکل دارید، غذاهای پر فیبر بیشتر استفاده کنید تا به حرکت روده کمک کنند. نمونه نباید با ادرار یا آب آلوده ترکیب شود. بعد از مدفوع باید نمونه ظرف دو ساعت تحویل آزمایشگاه شود.

دقت داشته باشید، مدفوع را از سطح توالت برندارید. زیرا ممکن است میکروب‌های دیگر به آن منتقل شده و نتیجه آزمایش اشتباه شود. همچنین در مورد داروهای مصرفی خود به پزشک اطلاع دهید. زیرا برخی داروها می‌توانند در نتیجه آزمایش تاثیر داشته باشند.

۱. قبل از آزمایش مدفوع چه نخوریم؟

قبل از آزمایش مدفوع از مصرف برخی غذاها و داروهایی که می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند، خودداری کنید. این موارد شامل پرهیز از غذاهای پر فیبر مانند میوه، سبزیجات، غلات کامل و آجیل و همچنین داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک، آنتی اسید و ملین هستند. اگر علائم مسمومیت غذایی در بزرگسالان و کودکان مشاهده شود نیز ممکن است نیاز به انجام این تست داشته باشید.

۲. قبل از آزمایش کشت مدفوع باید مصرف قرص آنتی بیوتیک را قطع کرد؟

حتما پیش از انجام این آزمایش داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند، مصرف آنها را حداقل برای یک هفته قطع کنید. داروهای آنتی‌بیوتیک نیز جز این دسته از داروها بوده و بر نتیجه آزمایش تاثیر می‌گذارند.

۳. در زمان پریود می‌ توان آزمایش کشت مدفوع داد؟

بهتر است در زمان پریود این آزمایش را انجام ندهید. زیرا احتمال آلوده شدن نمونه با خون زیاد است. تماس خون با مدفوع باعث اشتباه در نتیجه آزمایش می‌شود.

۴. برای آزمایش کشت مدفوع باید ناشتا باشیم؟

بری انجام این آزمایش نیازی به ناشتایی نیست. اما در مورد رژیم غذایی باید از پزشک یا پرسنل آزمایشگاه سوال کنید. ممکن است برخی مواد غذایی را برای چند روز حذف کنید. به‌عنوان‌مثال بهتر است گوشت قرمز را به مدت ۲ روز قبل از آزمایش مصرف نکنید. برای اطلاع از هزینه آزمایش مدفوع می‌توانید از مشاوره متنی یا تلفنی دکترتو استفاده کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آزمایش کشت مدفوع برای تعیین نوع باکتری یا دیگر میکروب‌ها در دستگاه گوارش تجویز می‌شود. اگر مشکلات گوارشی دارید و علائم شما به عفونت باکتریایی نزدیک باشد، پزشک این آزمایش را توصیه می‌کند. برای تجویز این آزمایش و بررسی علائم مربوط به مشکلات گوارشی باید به دکتر گوارش یا متخصص داخلی مراجعه کنید.

پزشک ابتدا در مورد علائمی مانند اسهال طولانی‌مدت، مدفوع خونی، دل‌درد، تب و حالت تهوع از شما سوال می‌کند. درصورتی‌که یک یا چند مورد از این علائم را داشته باشید، احتمالا کشت مدفوع پیشنهاد می‌شود. برای پیداکردن بهترین دکتر متخصص گوارش و کبد یا دکتر متخصص داخلی می‌توانید از سایت دکترتو استفاده کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر گوارش آنلاین و دکتر داخلی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!