دیابت خاموش چیست و چه علائمی دارد؟

دیابت بیماری خاموش قرن نامیده می‌شود که می‌تواند نشانه‌های خاموش هم در بدن داشته باشد. یعنی فرد زمانی متوجه وجود دیابت خاموش می‌شود که اندام‌های مهم و اصلی آسیب می‌بینند. بیماری دیابت دو نوع دارد؛ دیابت نوع یک و دیابت نوع دو. در دیابت نوع ۱ که غیر قابل پیشگیری است نشانه‌های بیماری تا پیش از ۴۰ سالگی بروز پیدا می‌کنند. نوع دوم بعد از ۴۰ سالگی فرد را مبتلا کرده و عمدتا با اتخاذ سبک زندگی سالم قابل پیشگیری است.

برای مقابله با این بیماری و عوارض آن باید نشانه‌های خاموش دیابت را بشناسیم تا از آسیب دیدن اندام‌های مهمی مثل قلب، کلیه و چشم‌ها جلوگیری کنیم. پیشنهاد ما این است که برای تشخیص و درمان این بیماری برای مشاوره دیابت آنلاین و تلفنی و یا معاینه حضوری توسط دکتر غدد و دکتر داخلی در دکترتو اقدام کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد این بیماری و نشانه‌های خاموش آن بدانیم.

دیابت خاموش چیست؟

سالانه بیشتر از ۳ میلیون نفر از ده‌ها میلیون فرد مبتلا به دیابت در دنیا جان خود را به‌ خاطر این بیماری خاموش از دست می‌دهند. دیابت خاموش بیماری است که روی فرایند تامین گلوکز خون تاثیر منفی می‌گذارد. ما بیماری به نام دیابت خاموش نداریم و وقتی از این اصطلاح استفاده می‌شود معمولا به معنای نشانه‌های خاموش و پنهانی دیابت است که بسیاری از افراد در دوره پیش دیابت و دیابت متوجه آن نمی‌شوند.

دیابت سه نوع اصلی دارد. دیابت نوع یک که به آن دیابت دوره نوجوانی، دیابت کودکی یا دیابت وابسته به انسولین می‌گویند نوعی بیماری خودایمنی است که در متابولیسم بدن اختلال ایجاد می‌کند و اجازه ورود قند خون به سلول‌ها را نمی‌دهد. در نتیجه، گلوکز در رگ‌ها انباشته می‌شود و قند خون بالا می‌رود.

به نقل از «healthline» دیابت نوع دو بیماری ارثی است که تحت تاثیر عوامل محیطی ایجاد می‌شود. دیابت نوع دو نسبت به نوع یک رواج بیشتری دارد و نزدیک به ۹۰ درصد مبتلایان با نوع دوم درگیر هستند. دیابت خاموش یا نهفته بیشتر در ارتباط با همین نوع دیابت است.

سومین دسته دیابت هم دیابت بارداری نام دارد که یکی از عوارض بارداری است و در این دوره حساس مادران را درگیر می‌کند.

پیش دیابت مرحله قبل از ابتلا به دیابت است که قند خون فرد بالاست، اما دیابت خاموش حالتی است که فرد دیابتی علائمی ندارد و از بیماری خود آگاه نیست.

دیابت خاموش همان پیش دیابت است؟

به نقل از «webmd» پیش دیابت یا پره دیابت (Prediabetes) حالتی است که در آن میزان قند خون از حالت طبیعی و نرمال بیشتر می‌شود اما در محدوده‌ی دیابتیک نیست. اگر پیش دیابت به‌درستی کنترل و درمان نشود به بیماری دیابت نوع ۲ تبدیل خواهد شد. پره دیابت معمولا علائم و نشانه ندارد؛ بنابراین حتما باید آزمایش قند خون بدهید به خصوص در مواردی که ریسک بیماری بالا است. کاهش وزن و لاغری، ورزش منظم و سالم‌خواری از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند اثر پیش دیابت را معکوس کرده و از ابتلا به دیابت نوع دو پیشگیری کنند.

پیش دیابت با دیابت خاموش فرق می‌کند. در پیش دیابت سطح قند خون از حد نرمال و طبیعی بالاتر می‌رود، اما این افزایش قند خون آنقدر زیاد نیست که دیابت خاموش محسوب شود. احتمال ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به پیش دیابت طی پنج تا ده سال بعد از ابتلا ۵۰ درصد است. با رعایت و اقدامات پیشگیرانه می‌توان پیش دیابت را کنترل کرد و اجازه نداد که به دیابت نوع دو تبدیل شود.

علائم دیابت خاموش

دیابت خاموش نشانه‌های نهفته‌ای در بدن دارد که گاهی متاسفانه فرد متوجه وجود این علائم نمی‌شود. خاموش بودن علائم دیابت در زنان و مردان هم باعث آسیب زدن به اندام‌های اصلی و مهم بدن می‌شود. در ادامه با نشانه‌های پنهان و خاموش دیابت، علائم دیابت در زنان، علائم پنهان دیابت بارداری و علائم دیابت در مردان آشنا می‌شویم. علائمی که اگر به ‌موقع تشخیص داده و درمان نشوند می‌توانند باعث آسیب جدی به چشم، قلب و کلیه‌ها خواهند شد. شایع‌ترین علائم دیابت که عمدتا خاموش هستند عبارت‌اند از:

• تکرر ادرار
• تشنگی بیش از حد و غیرعادی
• گرسنگی بیش از حد و غیر معمول
• کاهش وزن و لاغری بیش از حد
• حالات روحی بد
• خستگی دایم
• بی‌حسی و خواب رفتگی دست و پا
• عفونت ادراری.

آیا دچار احساس تشنگی غیرعادی و تکرر ادرار شدی؟

از متخصص غدد و متابولیسم مشاوره بگیر.

دکتر غدد آنلایندکتر متخصص غدد

دلایل بروز دیابت خاموش چیست؟

دلایل بروز دیابت پنهان مختلف هستند، چراکه انواع دیابت خاموش باهم فرق دارند. علت دیابت خاموش در مبتلایان به نوع دو، هایپرگلیسمی یا بالا رفتن سطح قند خون است که به ‌مرور زمان روی می‌دهد و در ابتدا فرد متوجه آن نمی‌شود. افزایش وزن و چاقی باعث ایجاد مقاومت بدن نسبت به انسولین می‌شوند و از علل اصلی ابتلا به دیابت پنهان به‌ شمار می‌آیند.

در افراد مبتلا به دیابت پنهان نوع یک شاهد اختلال در تولید انسولین در لوزالمعده هستیم یا اینکه میزان انسولین ترشح‌شده به اندازه کافی نیست. وقتی انسولین کم باشد، بدن قادر به فرآوری گلوکز نیست. دیابت نوع یک بیشتر کودکان، نوجوانان و جوانان را درگیر می‌کند و روش پیشگیری خاصی هم ندارد؛ به همین دلیل به آن دیابت جوانی یا دیابت جوانان هم می‌گویند. دلایل بروز دیابت خاموش نوع دو هم مشخص نیست، اما عواملی مثل کم‌تحرکی، وزن زیاد و چاقی، عوامل ژنتیک و فاکتورهای محیطی از دلایل اصلی ایجاد دیابت خاموش نوع دو هستند.

دلایل بروز دیابت پنهان کودکان هم نوعی بیماری خود ایمنی و ژنتیکی است که از پدر و مادر به ‌صورت ژنتیکی به فرزند منتقل می‌شود.

دیابت خاموش نوع ۲

دیابت پنهان نوع دو (Type 2 diabetes) که به آن دیابت تیپ دو، دیابت شیرین نوع ۲ یا دیابت شیرین غیروابسته به انسولین (NIDDM) هم می‌گویند، نوعی بیماری است که در آن بدن نمی‌تواند انرژی مورد نیاز خود را از سوخت‌وساز مواد غذایی به‌ دست بیاورد. کار لوزالمعده در بدن تولید هورمون انسولین است تا به سلول‌ها کمک کند بتوانند از گلوکز (قند) استفاده کنند، اما در بدن فرد مبتلا به دیابت خاموش نوع ۲، غده پانکراس به‌ مرور زمان انسولین کمتری تولید می‌کند و مقاومت انسولینی در سلول‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه قند زیادی در جریان خون انباشته می‌شود.

میزان قند خون بالا در دیابت تیپ دو به بیماری‌های جدی و خطرناکی مثل بیماری‌های قلبی عروقی، سکته یا حتی مرگ ختم می‌شود. بیشتر مبتلایان به دیابت خاموش تیپ ۲ ممکن است تا سال‌ها هیچ علائمی نداشته باشند و نشانه‌های بیماری به‌ آهستگی در یک بازه طولانی کم‌کم بیشتر ‌شوند. برخی هم که اصلا هیچ علائمی ندارند تا زمانی که عوارض بیماری خود را نشان بدهند.

آیا دیابت خاموش خطرناک است؟

دیابت پنهان بیماری جدی و خطرناکی است که تا آخر عمر با فرد می‌ماند. عدم درمان و کنترل آن عوارض جدی و خطرناکی برای بدن به‌ دنبال دارد و ممکن است به چشم‌ها، قلب، پا و کلیه‌ها آسیب برساند.

دیابت نهفته نوع یک نوعی بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله می‌کند. وقتی این حمله اتفاق می‌افتد، دیگر سلول‌های بتا قادر به تولید انسولین نخواهند بود و قند خون بالا می‌رود. کمبود ویتامین D از جمله عللی است که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. یکی از روش‌های پیشگیری از دیابت نهفته نوع یک تامین ویتامین D کافی مورد نیاز بدن است که از طریق آفتاب، مصرف منابع ویتامین D مثل ماهی، پنیر و زرده تخم‌مرغ است.

برای پیشگیری از دیابت پنهان نوع یک در کودکان باید مراقب وزن کودک باشید. افزایش وزن و چاقی شکمی یکی از علل اصلی مقاومت انسولینی محسوب می‌شوند. انجام ورزش منظم، سبک و رژیم غذایی سالم هم از دیگر مواردی هستند که به پیشگیری از دیابت پنهان نوع یک در کودکان کمک می‌کنند.

تشخیص دیابت خاموش

معمولا روش‌ها و آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص دیابت خاموش وجود دارد که برخی‌ها سریع و در لحظه انجام می‌شوند و برخی آزمایش‌ها هم زمان‌بر هستند و باید چند ساعتی بیمار تحت کنترل باشد. دیابت خاموش نوع ۱ معمولا به ‌سرعت پیشروی می‌کند و دکتر داخلی یا دکتر غدد برای تشخیص آن سراغ موارد زیر می‌رود:

• میزان قند خون ناشتا در دو آزمایش جداگانه بیشتر از ۱۲۶ میلی‌گرم باشد
• میزان قند خون تصادفی بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم باشد و فرد سایر علائم دیابت را هم داشته باشد.
• جواب آزمایش هموگلوبین ای‌وان‌سی (Hemoglobin A1c) در دو آزمایش مجزا بیشتر از ۶.۵ باشد.

گاهی ممکن است تشخیص بیماری تا بروز عوارض یا تشدید علائم علی‌رغم درمان به تاخیر بیفتد.

روش‌های مختلفی برای تشخیص دیابت خاموش نوع ۲ وجود دارد، اما بهترین راه برای تشخیص، آزمایش قند خون است که میزان قند خون به‌صورت دوره‌ای بررسی می‌شود. افرادی که شاخص توده بدنی بالاتر از ۲۵ دارند و افراد بالای ۴۵ سال بهتر است آزمایش قند خون بدهند. اگر آزمایش خون مشکلی نداشت، می‌توانید هر سه سال یکبار تست غربالگری بدهید، اما افرادی که پیش دیابت یا علائم دیابت دارند باید سالانه آزمایش خون بدهند. برای بررسی میزان قند خون و تشخیص دیابت پنهان نوع دو باید آزمایش‌های A1C، آزمایش تصادفی قند خون، قند خون ناشتا، تست تحمل گلوکز خوراکی و تست چالش گلوکز انجام شوند.

درمان دیابت خاموش

در حال حاضر هنوز درمان قطعی برای دیابت خاموش نوع ۱ وجود ندارد و درمان صرفا در جهت کنترل میزان قند مصرفی در خون با استفاده از انسولین، رژیم غذایی و سبک زندگی است تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.

برای درمان دیابت خاموش نوع ۲ باید میزان قند خون را کنترل نمود و ریسک عوارض دیابت را به حداقل رساند. در واقع در مواجهه با دیابت خاموش بیشتر باید به ‌فکر روش‌های کنترل بیماری باشیم تا درمان، چراکه این بیماری درمان قطعی ندارد و صرفا با انتخاب سبک زندگی سالم و مصرف داروها می‌توان بیماری را کنترل نمود. بیشتر مبتلایان روش‌های درمانی مختلف را کنار هم به ‌کار می‌گیرند. برخی روش‌های درمانی برای کنترل و درمان دیابت خاموش شامل این موارد می‌شوند:

• رژیم غذایی سالم‌خواری
• انجام فعالیت‌های ورزشی به ‌صورت منظم جهت حفظ تناسب اندام و وزن مناسب
• مصرف داروهای حاوی انسولین
• جراحی لاغری در افرادی که چاقی مفرط دارند
• سنجش میزان قند خون با گلوکزسنج
• کنترل فشار خون با حذف دخانیات، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم و مصرف داروهای فشار خون

کنترل کلسترول خون با مصرف غذاهایی که چربی اشباع شده، روغن ترانس، نمک و شکر کمتری دارند. پزشک متخصص، دکتر داخلی یا دکتر غدد می‌تواند برای پایین آوردن میزان کلسترول خون، داروی استاتین تجویز کند. پیشنهاد ما این است که برای تشخیص و درمان این بیماری با مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری توسط متخصص غدد و متخصص داخلی دکترتو، اقدام کنید.

یکی از نکات مهم در روند درمان و مدیریت بیماری دیابت انجام معاینات و چکاپ افراد دیابتی است. در این چکاپ‌ها پزشک تمامی ارگان‌های در معرض خطر عوارض دیابت را بررسی می‌کند تا بتواند از عوارض ناخواسته و جدی دیابت جلوگیری کند.

بهترین راه کنترل دیابت خاموش چیست؟ از متخصص دیابت سوال کن.

دکتر دیابت

درمان دارویی، رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن، ورزش و سنجش مرتب میزان قند خون از مهمترین اقدامات برای مراقب و درمان بیماران دیابتی است.

۱. داروی دیابت خاموش

برخی مبتلایان برای کنترل و درمان دیابت خاموش در کنار ورزش و رژیم غذایی، دارو مصرف می‌کنند. دکتر داخلی یا دکتر غدد می‌تواند داروهای دیابت خاموش نوع خوراکی مثل قرص یا شربت تجویز کند. متفورمین (metformin) داروی رایج و اولین داروی تجویزی پزشک برای دیابت خاموش تیپ ۲ است که میزان گلوکز تولیدی کبد را کنترل می‌کند. متفورمین میزان قند خونی که کبد منتشر کرده را پایین می‌آورد. به ‌علاوه اینکه مصرف متفورمین می‌تواند پاسخ بدن به انسولین را بهبود ببخشد. برای اینکه بدن بهتر از قند خون استفاده کند، پزشک می‌تواند انسولین تزریقی یا استنشاقی، هم تجویز کند.

۲. درمان دیابت خاموش در طب سنتی

طب سنتی بر مصرف داروهای گیاهی و تغذیه برای درمان دیابت خاموش تاکید دارد. طب سنتی مصرف ترخون، زردچوبه، ریحان، بابونه، آویشن و دارچین را برای پایین آوردن سطح قند خون در بیماران مبتلا به دیابت خاموش توصیه می‌کند. بامیه از گیاهان دارویی است که از جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی برای درمان این بیماری برخوردار است. فقط کافی است یک قاشق چایخوری پودر بامیه را روی غذا بریزید و با خیال راحت نوش جان کنید.

دیگر نگران بالا رفتن قند خون‌تان نباشید، چراکه از قابلیت‌های اصلی بامیه کنترل بیماری دیابت پنهان است و با جذب گلوکز، قند خون را پایین می‌آورد. در کنار آن نیز می‌توانید ۵ عدد بامیه تازه را داخل یک لیوان آب قرار داده و اجازه بدهید یک شب تا صبح بماند. بعد یک روز در میان قبل صبحانه آب آن را با یک قاشق عسل میل کنید. طب سنتی بر مصرف مواد غذایی زیر برای کنترل دیابت نهفته تاکید می‌کند:

• مصرف روزی یک مشت دانه خرفه
• روزی ۲۰ دقیقه پیاده‌روی آرام
• مصرف هر ۱۲ ساعت یکبار یک بادام تلخ
• مصرف یک لیوان شربت عسل (آب ولرم + ۲ قاشق مرباخوری عسل) دوبار در روز یک‌بار صبح ناشتا و یک‌بار قبل خواب.

درست است که نخستین درمان برای دیابت پنهان مصرف داروهای کاهش قند خون است، اما گاهی به ‌کمک درمان گیاهی و طب سنتی در کنار رژیم غذایی می‌توان گام مهمی در راستای کنترل این دیابت شیرین برداشت، البته توصیه می‌کنیم که پیش از مصرف هر داروی گیاهی و پیروی از طب سنتی حتما با پزشک متخصص، دکتر داخلی یا دکتر غدد، مشاوره دیابت داشته باشید تا درمان گیاهی دیابت نهفته تداخلی با داروهای مصرفی‌تان نداشته باشد.

دیابت خاموش در کودکان

زمانی که میزان گلوکز خون در بدن کودکان از حد نرمال بیشتر می‌شود، با پدیده بالا رفتن قند خون و دیابت در کودکان مواجه می‌شویم. گلوکز در واقع قند مورد نیاز بدن برای تامین انرژی و سوخت‌وساز است. دیابت به دو نوع ۱ و ۲ تقسیم می‌شود. دیابت نوع ۱ یا دیابت تیپ ۱ بیشتر حاصل اختلالات ژنتیکی است و عمدتا در کودکان شیوع بیشتری دارد. در دیابت کودکان، غده لوزالمعده دیگر نمی‌تواند هورمون انسولین تولید کند. وقتی هم که انسولین نباشد، گلوکزی وارد سلول‌ها نمی‌شود و به‌ جایش در خون جمع می‌شود. نتیجه این اتفاق، دیابت کودکان است که همراهش متولد می‌شوند.

راهی برای پیشگیری از دیابت خاموش وجود دارد؟

شاید دیابت خاموش درمان قطعی نداشته باشد، اما با چند راهکار ساده می‌توان از ابتلا به دیابت پنهان پیشگیری کرد یا وقوع آن را به تاخیر انداخت:

• رژیم غذایی سالم‌خواری
• ورزش منظم
• کاهش وزن
• چکاپ‌های دوره‌ای منظم و تست‌های غربالگری.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری دیابت خاموش اصطلاحی است برای افرادی که بدون علائم این بیماری را دارند و خودشان خبر ندارند. دیابت خاموش در واقع هشداری برای ابتلا به بیماری دیابت است که به صورت نهفته و پنهان سالیانه جان میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا را به ‌خطر می‌اندازد. در صورت مشاهده علائم و اطمینان از ابتلا به دیابت خاموش باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید. انتخاب سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب، تحرک و فعالیت جسمانی و کاهش وزن ازجمله مواردی هستند که از پیشروی دیابت خاموش و تبدیل شدن به دیابت نوع دو پیشگیری می‌کنند.

پیشنهاد ما این است که برای تشخیص و درمان این بیماری با بهترین متخصص داخلی به صورت آنلاین و تلفنی و یا معاینه حضوری توسط بهترین فوق تخصص غدد دکترتو اقدام کنید. برای دریافت مشاوره از دکتر غدد آنلاین یا دکتر داخلی آنلاین کمک بگیرید.

دکتر دیابت تهران

دکترتو مراقب سلامتی شماست!