فهرست مطالب
دیابت انواع متفاوتی دارد و هر کدام از آنها علائم متفاوتی را از خود بروز میدهند. علائم دیابت بسته به اینکه فرد کدام نوع از انواع دیابت را دارد و همچنین شرایط فرد مبتلا به دیابت متفاوت است. اما شناخت نشانههای اولیه میتواند در جلوگیری از عوارض آن کمک کند.
علائم دیابت چیست؟
شناخت علائم اولیه و مهم این بیماری میتواند به پیشگیری یا مدیریت بهتر آن کمک کند. به طور کلی علائم اصلی بیماری دیابت شامل تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، خستگی مداوم، و کاهش وزن غیرمنتظره است و ممکن هم هست که در کنار تاری دید و بهبودی کند زخمها ظاهر شوند. در ادامه، علائم پیش دیابت و علائم اصلی دیابت را به طور کامل بررسی میکنیم.
علائم پیش دیابت
پیش دیابت به وضعیتهایی گفته میشود که در آن سطح قند خون بالاتر از حد نرمال است، اما هنوز به حدی نیست که به عنوان دیابت شناخته شود. این حالت به شکلی هستند که در قالب علائمی بروز میکنند. علائم قند خون بالا معمولا به شکل واضحی در چهره و سایر اعضای بدن خودشان را نشان میدهند.
معمولا پیش دیابت بدون علائم واضح است؛ اما برخی نشانهها میتوانند وجود داشته باشند که نشاندهنده خطر ابتلا به دیابت در آینده هستند. علائم پیش دیابت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
علائم دیابت | توضیح |
---|---|
افزایش وزن در ناحیه شکم | تجمع چربی در ناحیه شکم یکی از نشانههای شایع پیش دیابت است. این نوع چربی به ویژه برای افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شناخته شده است. |
حساسیت به انسولین | در این مرحله، سلولها به طور مؤثر از انسولین استفاده نمیکنند و این باعث میشود که سطح قند خون بالا بماند. نتیجه این موضوع میتواند احساس خستگی و کمبود انرژی باشد. |
تشنگی مداوم | در پیش دیابت، بدن ممکن است قادر به تنظیم سطح قند خون نباشد، که این وضعیت میتواند منجر به احساس تشنگی غیرطبیعی و نیاز به نوشیدن آب زیاد شود. |
افزایش اشتها | افراد مبتلا به پیش دیابت ممکن است احساس گرسنگی شدیدتری داشته باشند، زیرا بدن نمیتواند به طور مؤثر از گلوکز به عنوان انرژی استفاده کند. |
این علائم معمولا به اندازهای واضح نیستند که به راحتی قابل شناسایی باشند، اما اگر فرد به خطرات پیش دیابت آگاه باشد، میتواند از راههای پیشگیرانه مانند تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت بدنی استفاده کند.
مهم ترین علائم دیابت
دیابت در بیشتر موارد علائمی را ایجاد میکند که ممکن است در ابتدا خفیف باشد، اما با گذشت زمان شدیدتر میشود. مهمترین علائم دیابت شامل موارد زیر هستند:
- تشنگی مفرط: افزایش احساس تشنگی ناشی از کمآبی بدن که به دلیل افزایش سطح قند خون ایجاد میشود
- افزایش ادرار (پلیاوری): بدن برای دفع قند اضافی تلاش میکند، که باعث افزایش ادرار میشود
- کاهش وزن ناگهانی: علیرغم مصرف غذا، بدن به دلیل کمبود انسولین نمیتواند انرژی کافی تولید کند
- خستگی مفرط: ناشی از عدم استفاده مناسب از گلوکز توسط سلولها
- تاری دید: تغییرات سطح قند خون میتواند باعث تورم عدسی چشم و تاری دید شود
- عفونتهای مکرر: بهویژه عفونتهای پوستی، دستگاه ادراری و ناحیه تناسلی
- زخمهای دیر التیام یابنده: کاهش سرعت ترمیم زخم به دلیل ضعف در سیستم ایمنی و اختلال در جریان خون
به خاطر داشته باشید که این علائم میتوانند در افراد مختلف شدت متفاوتی داشته باشند و بسته به نوع دیابت، برخی از آنها ممکن است بیشتر یا کمتر شایع باشند.
علائم مزمن دیابت
اگر دیابت به خوبی کنترل نشود و سالها قند خون فرد در سطح بالایی باقی بماند، به تدریج به قسمتهای مختلف بدن آسیب میرساند. این عوارض طولانیمدت دیابت میتوانند خود را به شکل علائم مزمن بروز دهند. برخلاف علائم اولیه دیابت که مستقیماً ناشی از افزایش بسیار حاد قند خون هستند، علائم مزمن حاصل از تخریب تدریجی بافتها و اندامها به دلیل قند خون بالا و طولانیمدت هستند. مهمترین علائم مزمن دیابت عبارتند از:
علائم دیابت در دهان
دیابت میتواند تأثیرات منفی بر سلامت دهان و دندان داشته باشد، از جمله علائم و تاثیر دیابت بر روی سلامت دهان و دندان میتوان به خشکی دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندانها و عفونتهای دهانی مانند برفک در پی آن اشاره کرد. افراد مبتلا ممکن است دچار زخمهای دهانی و تأخیر در بهبود آنها شوند. همچنین، بیماریهای لثه مانند پریودنتیت و التهاب لثهها که با خونریزی و تورم همراه است، شایعتر هستند. در صورت کنترل ضعیف قند خون، این مشکلات ممکن است شدیدتر شوند و به از دست دادن دندانها منجر شوند. رعایت بهداشت دهان و دندان و کنترل قند خون برای پیشگیری از این مشکلات ضروری است.
علائم دیابت روی پوست
دیابت میتواند اثرات متعددی بر پوست داشته باشد، از جمله خشکی و پوستهپوسته شدن که به دلیل کاهش رطوبت و مشکلات جریان خون ناشی از قند خون بالا ایجاد میشود. خارش، عفونتهای قارچی و باکتریایی، و بروز لکههای تیره و مخملی (آکانتوز نیگریکانس) در چینهای پوستی از جمله شایعترین علائم مرتبط با دیابت و بیماری پوستی هستند. همچنین، تاولهای دیابتی، زخمهای مقاوم به بهبود و درماتوپاتی دیابتی نیز شایعاند. مراقبت از پوست، حفظ بهداشت و کنترل قند خون میتواند از بروز این مشکلات بکاهد.
متن انگلیسی:
aad
A dark patch (or band) of velvety skin on your neck, armpit, groin, or elsewhere could be a sign of pre-diabetes. The medical name for the condition that causes this velvety skin is acanthosis nigricans.
ترجمه متن:
وجود لکه یا نوار تیره و مخملی روی گردن، زیر بغل، کشاله ران یا جاهای دیگر بدن میتواند نشانه پیشدیابت باشد. این وضعیت در پزشکی به نام آکانتوز نیگریکانس شناخته میشود.
علائم دیابت روی زبان
دیابت میتواند علائمی مانند خشکی دهان، ترک خوردگی یا زخمهای زبان را ایجاد کند که به دلیل قند خون بالا و تأثیر آن بر سیستم ایمنی و گردش خون است. این خشکی دهان خطر ابتلا به عفونتهای قارچی مانند برفک دهان را افزایش میدهد. علاوه بر این، التهاب زبان یا گلوسیت، تورم و حساسیت زبان و تغییرات در ظاهر زبان (صاف و براق) نیز ممکن است رخ دهد. همچنین، کاهش توانایی چشایی یا طعم غیرمعمول شایع است. کنترل قند خون، رعایت بهداشت دهان و مصرف مایعات برای کاهش این علائم دیابت ضروری هستند.
علائم دیابت روی چشم
علائم دیابت میتوانند به شکل تاری دید به دلیل تغییرات در سطح قند خون و تورم عدسی ظاهر شوند. این علائم دیابت معمولا موقتی هستند و با کنترل قند خون بهبود پیدا میکنند. در صورت تداوم پیدا کردن علائم دیابت و بیماری های چشم، ممکن است نشانهای از مشکلات جدیتری مانند رتینوپاتی دیابتی باشند که به آسیب رگهای شبکیه و از دست دادن بینایی منجر میشود. دیابت همچنین خطر ابتلا به بیماریهایی مانند آب مروارید و آب سیاه را افزایش میدهد. کنترل قند خون و معاینات منظم چشمپزشکی برای پیشگیری ضروری است.
علائم دیابت روی ناخن
دیابت میتواند تغییراتی در ناخنها ایجاد کند؛ از جمله اینکه خطوط یا لکههای زردی را به دلیل جریان خون ضعیف و تجمع قند ایجاد کند. این تغییرات ممکن است همراه با شکنندگی و نازک شدن ناخنها باشد. همچنین، ناخنها ممکن است به آرامی رشد کنند و بیشتر در معرض شکستگی یا جدا شدن از بستر ناخن باشند. مراقبت از ناخنها، بهداشت پا و دست و کنترل قند خون برای پیشگیری از این علائم دیابت روی ناخنها ضروری است.
متن انگلیسی:
wchh.onlinelibrary.wiley
Nail infections with yeasts or fungi are common among people with diabetes – usually affecting toenails. White/yellow/greenish discolouration and thickening at the end of the nail spreads gradually to involve the whole nail which may be thick and brittle
ترجمه متن:
عفونت قارچی یا مخمری ناخن در افراد دیابتی رایج است و معمولا ناخنهای پا را درگیر میکند. تغییر رنگ سفید/زرد/سبز و ضخیم شدن انتهای ناخن به تدریج گسترش می یابد و کل ناخن را که ممکن است ضخیم و شکننده باشد درگیر کند.
علائم دیابت در ادرار
دیابت میتواند تأثیرات مشخصی بر دستگاه ادراری داشته باشد، از جمله افزایش دفعات ادرار (پلیاوری) که به دلیل تلاش کلیهها برای دفع قند اضافی از خون است. این وضعیت دیابت و بیماری های کلیوی ممکن است باعث کمآبی بدن و تشنگی مفرط (پلی دیپسی) شود. ادرار افراد مبتلا به دیابت ممکن است بوی شیرین داشته باشد و خطر ابتلا به عفونتهای دستگاه ادراری (UTI) را افزایش دهد که با علائمی مانند سوزش، تغییر رنگ ادرار و تب همراه است. کنترل قند خون، نوشیدن مایعات کافی و مراجعه به پزشک برای مدیریت این علائم ضروری است.
علائم دیابت عصبی چیست؟
دیابت عصبی (نوروپاتی دیابتی) میتواند علائمی مانند بیحسی، سوزنسوزن شدن، یا درد در دستها و پاها ایجاد کند و گاهی باعث ضعف عضلانی شود. این عارضه همچنین ممکن است مشکلات گوارشی مانند یبوست یا اسهال، افت فشار خون هنگام ایستادن، تعریق غیرطبیعی، و اختلالات جنسی را به همراه داشته باشد. مشکلات مثانه مانند بیاختیاری یا تخلیه ناقص و کاهش توانایی حس درد یا دما نیز شایع است. کنترل دقیق قند خون و مراجعه به پزشک برای مدیریت این علائم ضروری است.
علائم دیابت نوع ۱
علائم دیابت نوع یک در کودکان و نوجوانان معمولا با علائم ناگهانی (طی چند روز تا چند هفته) مانند تشنگی، ادرار مکرر، کاهش وزن، خستگی و تاری دید ظاهر میشود. افراد ممکن است زخمهای دیر درمان و عفونتهای مکرر را نیز تجربه کنند. در صورت عدم کنترل، ممکن است عارضههای جدی از جمله کتواسیدوز دیابتی رخ دهد.
علائم کتواسیدوز دیابتی
کتواسیدوز دیابتی (DKA) زمانی رخ میدهد که بدن به علت کمبود شدید انسولین، انرژی مورد نیاز خود را به جای گلوکز از چربیها میگیرد. در نتیجه این اتفاق، مقدار زیادی کتون در خون تولید میشود. تجمع کتونها خون را اسیدی میکند و منجر به یک وضعیت خطرناک میشود. علائم کتواسیدوز دیابتی که معمولاً طی ۲۴ ساعت به سرعت گسترش پیدا میکنند، شامل موارد زیر هستند:
- تشنگی شدید و خشکی دهان همراه با تکرر ادرار. این علائم دیابت نشاندهنده کمآبی شدید بدن هستند و از دفع زیاد ادرار ناشی میشوند.
- تهوع و استفراغ مکرر. این موضوع هم میتواند کمآبی بدن را تشدید کند و موجب عدم توانایی در حفظ مایعات میل شده شود.
- درد شکم. این درد ممکن است شدید باشد و مخصوصا در کودکان ممکن است نشانه DKA باشد و به همین دلیل گاهی با بیماریهای شکمی اشتباه گرفته شود.
- تنفس عمیق و سریع (تنفس کوسمال). در این حالت بدن تلاش میکند اسید اضافی را از طریق ریهها دفع کند. بنابراین نفس کشیدن فرد عمیقتر و سریعتر میشوند. این تنفس غیرعادی یکی از نشانههای مشخص کتواسیدوز است.
- بوی میوهای یا بوی استون در تنفس. این بوی عجیب نشاندهنده وجود کتونها (بهویژه استون) در خون است. اطرافیان ممکن است متوجه شوند که نفس بیمار بویی شبیه میوه گندیده یا لاک پاک کن (استون) میدهد.
- گیجی، خوابآلودگی شدید یا کاهش سطح هوشیاری. با بدتر شدن وضعیت بیمار، ممکن است فرد دچار سردرگمی، لتارژی (بیحالی شدید) و حتی اغما شود. کاهش هوشیاری نشاندهنده پیشرفت کتواسیدوز و تاثیر آن روی مغز به دلیل کمآبی و عدم تعادل شیمیایی در خون است.
- علائم کمآبی شدید از جمله پوست خشک و سرد، گودرفتگی چشمها، تند یا ضعیف شدن نبض و افت فشار خون هم در DKA دیده میشود. به دلیل دفع شدن مایعات، ممکن است بیمار دچار ضعف شدید، سرگیجه و حتی حالت غش شود.
کتواسیدوز دیابتی اتفاق بسیار خطرناکی برای بدن است، نیاز به درمان فوری دارد و در صورت عدم درمان سریع میتواند کشنده باشد.
مهمترین علائم دیابت نوع ۲
علائم دیابت نوع ۲ به آرامی در بزرگسالان و گاهی هم در کودکان بروز میکند. علائم شایع دیابت نوع دو شامل تشنگی زیاد، ادرار مکرر، خستگی، کاهش وزن، تاری دید، زخمهای دیر بهبود و عفونتهای مکرر است. در برخی موارد، خارش پوست و نوروپاتی دیابتی نیز مشاهده میشود. این بیماری ممکن است در مراحل ابتدایی بدون علائم قابل توجه باشد، بنابراین کنترل وزن، تغذیه سالم و ورزش برای مدیریت آن ضروری است.
علائم دیابت خاموش
دیابت پنهان یا دیابت بدون علامت معمولا در مراحل اولیه خود علائم واضحی ندارد و به همین دلیل به آن خاموش گفته میشود. در این شرایط، فرد ممکن است هیچگونه احساس بیماری نکند، اما قند خون بالا میتواند به تدریج به آسیبهای داخلی منجر شود. علائمی مانند خستگی مداوم، تشنگی زیاد، افزایش ادرار، تاری دید یا بیحسی و سوزنسوزن شدن در دستها و پاها از علائم پنهانی هستند که ممکن است توجه فرد را جلب نکنند. این بیماری در صورتی که کنترل نشود، میتواند به عوارض جدی مانند بیماریهای قلبی، کلیوی، یا آسیب به اعصاب منجر شود. بنابراین تاثیر دیابت و بیماری قلبی مرتبط با آن باید به صورت مداوم مورد بررسی قرار گیرد.
علائم دیابت در کودکان
از آنجایی که علائم دیابت در کودکان با بسیاری از علائم بیماریهای دیگر مشابه است، ممکن است به راحتی نادیده گرفته شود. علائم شایع دیابت کودکان شامل تشنگی زیاد و ادرار مکرر است و ممکن است این علائم به دلیل افزایش قند خون باشد. کاهش وزن بدون دلیل مشخص، خستگی غیرمعمول، و اشتهای زیاد از دیگر علائم دیابت در کودکان هستند. در برخی موارد ممکن است کودکان دچار تغییرات رفتاری مانند بیحوصلگی، تحریکپذیری یا احساس ضعف شوند.
علائم دیابت در نوجوانان
نوجوانان مبتلا به دیابت معمولا علائمی مشابه علائم دیابت بزرگسالان دارند. مانند تشنگی زیاد، تکرر ادرار، خستگی مفرط، کاهش وزن بدون دلیل و تاری دید. تغییرات رفتاری مانند بیحوصلگی و کجخلقی نیز ممکن است رخ دهد. دیابت در نوجوانان میتواند بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی نوجوانان تأثیر بگذارد. بنابراین تشخیص زودهنگام برای مدیریت بهتر ضروری است.
مهمترین علائم دیابت در زنان
دیابت در زنان میتواند علائمی مانند عفونتهای قارچی مکرر، خشکی دهان، تشنگی زیاد، تکرر ادرار، و اختلالات قاعدگی ایجاد کند. همچنین ممکن است باعث کاهش میل جنسی، مشکلات باروری و افزایش خطر بیماریهای قلبی شود. مدیریت قند خون و نظارت دقیق بر علائم برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
علائم دیابت بارداری
علائم دیابت بارداری معمولا در دوران بارداری تشخیص داده میشود و بیشتر زنان باردار ممکن است هیچگونه علامتی از آن نداشته باشند. با این حال، برخی از زنان ممکن است علائمی مانند تشنگی زیاد، افزایش ادرار، خستگی، و تاری دید را تجربه کنند. این علائم به دلیل افزایش قند خون در دوران بارداری بروز میکند. دیابت بارداری میتواند خطراتی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد، از جمله خطر زایمان زودرس، وزن بالا برای جنین، و احتمال بروز دیابت نوع ۲ در آینده برای مادر. بنابراین، آزمایشهای دورهای قند خون در دوران بارداری برای تشخیص و کنترل این بیماری بسیار اهمیت دارد.
علائم دیابت در مردان
دیابت در مردان میتواند علائمی مانند کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و مشکلات ادراری ایجاد کند. همچنین باعث خستگی، کاهش انرژی و عفونتهای مکرر در پوست و سیستم تناسلی میشود. مردان مبتلا به دیابت در معرض خطر بالاتر بیماریهای قلبی و کلیوی قرار دارند و نظارت بر قند خون برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
علائم آزمایشگاهی پیش دیابت
پیش دیابت به وضعیتی اطلاق میشود که قند خون بالاتر از حد نرمال است، اما هنوز به سطح دیابت نرسیده است. در آزمایشات آزمایشگاهی، قند خون ناشتا در افراد پیشدیابتی معمولاً بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در دسیلیتر است، در حالی که هموگلوبین A1C بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد قرار دارد. این وضعیت معمولا بدون علامت است، اما میتواند با علائمی مانند افزایش وزن، مقاومت به انسولین و اختلال در متابولیسم همراه باشد. پیشدیابت یک هشدار است که فرد ممکن است در آینده به دیابت نوع ۲ مبتلا شود، بنابراین تشخیص زودهنگام و تغییرات سبک زندگی میتواند از پیشرفت این وضعیت جلوگیری کند.
مراجعه به دکتر برای علائم دیابت
دیابت بیماری پیچیده و چندبعدی است که تاثیرات گستردهای بر بدن دارد. شناخت علائم اولیه دیابت میتواند کمک کند تا قبل از بروز عوارض جدی، اقدامات پیشگیرانه انجام شود. علائم دیابت طیف وسیعی دارد که از نشانههای اولیه خفیف (پرنوشی، پرادراری، پرخوری، کاهش وزن، خستگی، کاهش دید، بیحسی اندام یا تاخیر در بهبودی زخمها) تا عوارض مزمن و ناتوانکننده و موارد اورژانسی (تهوع و استفراغ شدید همراه با تنفس غیرطبیعی یا گیجی و خوابآلودگی شدید) را در بر میگیرد. توجه به رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم و کنترل استرس، از کلیدهای اصلی مدیریت دیابت است. اگر هر یک از علائم دیابت را مشاهده کردید، مراجعه به دکتر غدد و انجام آزمایشهای لازم، بهترین راه برای اطمینان از سلامت شماست. اما اگر به پزشک دسترسی ندارید نگران نباشید چرا که با استفاده از خدمات غیرحضوری دکترتو میتوانید به صورت آنلاین با پزشک مورد نظر خود صحبت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!