همه آنچه از خشکی واژن باید بدانید.

خشکی واژن علامت دردناکی است که بسیاری از افراد ممکن است در طول زندگی خود آن را تجربه کنند. این علامت می‌تواند ناشی از کاهش سطح هورمون‌ها، شیردهی یا مصرف برخی داروها و یا یائسگی باشد. گزینه‌های درمانی برای خشکی واژن معمولا به علت آن بستگی دارند. اگر از خشکی واژن رنج می‌برید و به‌دنبال روش‌هایی برای رفع این عارضه هستید، از طریق وبسایت دکترتو با متخصص زنان و دکتر مامایی در ارتباط باشید.

خشکی واژن چیست؟

خشکی واژن نشانه دردناکی است که بر کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارد و باعث درد هنگام نشستن، ورزش کردن، ادرار کردن و رابطه جنسی می‌شود. به طور معمول، لایه داخلی واژن با مایعی مرطوب می‌شود که به حفظ ضخامت و الاستیسیته آن کمک می‌کند. خشکی واژن زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های واژن خشک، نازک و به خوبی مرطوب نشده باشند. این مسئله به ویژه هنگام رابطه جنسی منجر به ناراحتی می‌شود. خشکی واژن می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما میزان شیوع آن در بارداری، شیردهی و یائسگی بیشتر است.

علت خشکی واژن

در بسیاری از موارد، خشکی واژن زمانی رخ می‌دهد که سطح استروژن کاهش یابد. این وضعیت به طور طبیعی با افزایش سن یا در دوران یائسگی اتفاق می‌افتد. یائسگی زمانی است که عادت ماهانه شما پایان می‌یابد و دیگر نمی‌توانید باردار شوید. با کاهش سطوح استروژن، پوست و بافت‌های ناحیه تناسلی و واژن نازک‌تر و کمتر الاستیک می‌شوند و واژن رو به خشکی می‌رود. برخی بیماری‌ها یا درمان‌های مربوط به بیماری‌ها نیز می‌توانند علت خشکی واژن باشند. از شایع‌ترین مواردی که به‌عنوان علت خشکی واژن به‌شمار می‌آیند عبارتند از:

• شیردهی و زایمان
• قرص‌های ضد بارداری یا هر نوع روش کنترل بارداری هورمونی
• درمان‌های سرطان شامل شیمی‌درمانی و درمان‌های هورمونی
• دیابت
• مصرف داروها، از جمله داروهای ضد استروژن (برای درمان فیبروم‌های رحمی یا اندومتریوز)، برخی از داروهای ضد افسردگی و آنتی‌هیستامین‌ها (برای درمان خارش چشم و آبریزش بینی)
• برداشتن تخمدان‌ها (اووفورکتومی)
• سندرم شوگرن (یک اختلال خودایمنی که می‌تواند باعث خشکی در سراسر بدن شود)
• عدم تحریک جنسی
• استفاده از صابون‌ها، اسپری‌ها و شوینده‌های معطر یا خوشبو در اطراف یا داخل واژن

نمی‌دونی علت خشکی واژنت چیه؟

از متخصص نوبت بگیر.

متخصص زنان زایمان خوب

۱. خشکی واژن بعد از نزدیکی

خشکی واژن بعد از نزدیکی می‌تواند باعث ناراحتی، سوزش و درد شود و بر کیفیت روابط زناشویی تأثیر بگذارد. شناخت علل این مشکل و استفاده از روش‌های مناسب برای حفظ رطوبت واژن می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند. از جمله این عوامل عبارتند از:

• کاهش سطح هورمون‌ها در اثر تغییرات هورمونی
• عدم تحریک کافی قبل از رابطه جنسی
• نگرانی‌ و استرس‌های روانی
• برخی داروها، از جمله داروهای ضدافسردگی و ضدآلرژی

۲. خشکی واژن در بارداری

بارداری می‌تواند بر هورمون‌ها تاثیر بگذارد و میزان رطوبت یا خشکی واژن را تغییر دهد. در دوران بارداری، سطح هورمونی به نام استروژن کاهش می‌یابد که ممکن است باعث خشکی واژن شود. همچنین، میل جنسی (لیبیدو) شما در دوران بارداری ممکن است تغییر کند که این امر نیز بر میزان روان‌کنندگی واژن تاثیر دارد. به همین دلیل، بسیاری از زنان ممکن است در دوران بارداری تجربه خشکی واژن را داشته باشند. در صورت بروز این مشکل، مشاوره با پزشک می‌تواند راهکارهای مناسبی برای مدیریت آن ارائه دهد. خوشبختانه، روش‌های ساده‌ای برای درمان خشکی پوست ناحیه تناسلی در دوران بارداری وجود دارد:

• استفاده از ژل یا پمادهای نرطوب کننده
• پرهیز از مواد و شوینده‌های تناسلی حساسیت‌زا و محرک
• نوشیدن آب کافی جهت حفظ هیدراتاسیون بدن

۳. خشکی واژن در پریودی

به یاد داشته باشید که خشکی واژن قبل از قاعدگی یک وضعیت طبیعی است. بسیاری از زنان در این دوره از چرخه قاعدگی خود تجربه خشکی واژن را دارند. این تغییرات معمولا به دلیل نوسانات هورمونی و کاهش سطح استروژن روی می‌دهند. سطح استروژن در خون در طول ماه متغیر است و الگوی مشخصی را در هر چرخه قاعدگی دنبال می‌کند. برای زنانی که از روش‌های کنترل بارداری هورمونی استفاده نمی‌کنند، این سطوح در روزهای قبل و بعد از آغاز خونریزی قاعدگی در پایین‌ترین حد خود قرار دارد. این سطح پایین استروژن می‌تواند منجر به خشکی ناحیه تناسلی و واژن شود.

۴. خشکی واژن کودکان

خشکی واژن در کودکان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. یکی از دلایل رایج، استفاده از صابون‌ها و محصولات بهداشتی تحریک‌کننده است که به ناحیه تناسلی آسیب می‌رساند. پوست ناحیه واژن در دختران جوان به شدت حساس است و تحت تاثیر اثرات خشک‌کننده این محصولات قرار می‌گیرد. همچنین، عدم رعایت بهداشت مناسب و تمیز کردن نادرست ناحیه تناسلی  موجب خشکی و التهاب در ناحیه تناسلی کودکان می‌شود. در دوران بلوغ، معمولا پوست ناحیه تناسلی توانایی بهتری در تحمل صابون‌ها پیدا می‌کند، اما همچنان استفاده از محصولات ملایم و غیرتحریک‌کننده توصیه می‌شود. در صورت بروز علائم خشکی یا ناراحتی، مشاوره با پزشک الزامی است.

۵. بیماری های پوستی

خشکی و پوسته‌پوسته شدن پوست واژن می‌تواند ناشی از آلرژی‌، عفونت‌ها یا شرایط پوستی مانند پسوریازیس یا درماتیت باشد. همچنین، استفاده از شیور و پوشیدن لباس‌های تنگ نیز ممکن است به پوست ناحیه تناسلی آسیب بزنند. برخی بیماری‌های پوستی می‌توانند علت خشکی واژینال باشند. این بیماری‌ها معمولا با ایجاد التهاب و تغییرات در پوست ناحیه تناسلی، بر رطوبت طبیعی واژن اثر می‌گذارند مانند اگزما و پسوریازیس که خشکی و خارش ایجاد می‌کنند. همچنین، بیماری‌های خودایمنی مانند سندرم شوگرن نیز با اثرگذاری روی تولید مایعات در بدن، رطوبت ناحیه تناسلی را کاهش می‌دهند.

علائم خشکی واژن

همانطور که گفته شد، خشکی واژن یکی از مشکلات شایع زنان است و می‌تواند بر راحتی روزانه و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. آگاهی از علائم این مشکل به تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند. اگر هرکدام از این علائم را دارید، احتمالا با مشکل خشکی واژن روبه‌رو هستید:

• در ناحیه واژن خود احساس درد یا خارش دارید.
• حین رابطه جنسی درد یا ناراحتی احساس می‌کنید.
• بیشتر از حد معمول نیاز به ادرار کردن دارید.
• دچار عفونت‌های ادراری مکرر می‌شوید.

تشخیص خشکی واژن

در صورت مشاهده هرگونه سوزش، خارش یا ناراحتی در ناحیه واژن بهتر است با پزشک یا متخصص زنان تماس بگیرید. معمولا پزشک برای تشخیص خشکی واژن، سوالاتی درباره سوابق پزشکی شما، علائم خشکی، مدت زمانی که با این مشکل مواجهید و عواملی می‌پرسد که باعث تشدید یا کاهش خارش، سوزش و خشکی واژینال می‌شوند. سپس پزشک معاینه لگنی و واژن انجام می‌دهد تا ناحیه تناسلی از نظر میزان قرمزی، وجود عفونت، نازکی پوست و تورم بررسی شود. معمولا اگر عفونت واژینال یا عفونت ادراری داشته باشید، نیز با همین معاینه تشخیص داده می‌شود. در برخی موارد ممکن است پزشک تست پاپ اسمیر از سلول دیواره واژن یا رحم گردن (سرویکس) برای تشخیص خشکی واژن تجویز کند.

درمان خشکی واژن

روش‌های متعددی برای درمان خشکی واژن و درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارنیا) ناشی از این عارضه، وجود دارند از جمله درمان‌های دارویی، ژل و پماد، لوبریکانت‌ها و تغییر سبک زندگی. درمان‌های دارویی شامل داروهای هورمونی مانند استروژن شده که رطوبت واژن را بهبود می‌دهند و به صورت قرص، پچ یا کرم‌های موضعی تجویز می‌شوند و پزشک می‌تواند با بررسی وضعیت فرد، بهترین نوع درمان را تعیین کند.

محصولات مرطوب‌کننده مانند ژل‌ها و پمادهای مرطوب‌کننده نیز می‌توانند به کاهش خشکی واژن کمک کنند. این محصولات معمولا به صورت موضعی استفاده می‌شوند و علائم را تسکین می‌دهند. از محصولات بدون عطر و مواد شیمیایی خشن استفاده کنید تا تحریک کمتری در ناحیه تناسلی ایجاد شود. استفاده از لوبریکانت‌ها حین رابطه جنسی، درد و ناراحتی ناشی از خشکی واژن را کم می‌کند. لوبریکانت‌ها معمولا در انواع مختلفی در دسترس هستند، از جمله بر پایه آب یا سیلیکون، که انتخاب مناسب بستگی به ترجیحات فردی دارد.

تغییرات در سبک زندگی مانند مصرف آب کافی، خوردن غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ و کاهش استرس به بهبود وضعیت کمک می‌کنند. همچنین، پرهیز از مصرف الکل و سیگار نیز توصیه می‌شود.

خشکی واژن باعث رابطه جنسی دردناکت شده؟ همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر رابطه جنسی دردناک

۱. درمان دارویی خشکی واژن

خشکی واژن می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی شود، اما درمان‌های دارویی می‌توانند به بهبود این مشکل کمک کنند. استفاده از داروهای مناسب با مشورت پزشک می‌تواند رطوبت واژن را افزایش داده و علائم آزاردهنده را کاهش دهد. داروها معمولا با جایگزینی یا تقلید از استروژن در بدن عمل می‌کنند و فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند:

درمان خانگی خشکی واژن

روغن‌های طبیعی مانند روغن هسته انگور، روغن زیتون، روغن‌های گیاهی، روغن آفتابگردان یا روغن نارگیل می‌توانند به عنوان درمان خانگی خشکی واژن ایمن مورد استفاده قرار گیرند. این روغن‌ها باید به عنوان روان‌کننده خارجی قبل از رابطه جنسی استفاده شوند. با این حال، روغن‌های پایه ممکن است کاندوم‌ها را آسیب‌پذیر کنند، بنابراین اگر در سن باروری هستید، فقط از لوبریکانت‌های بر پایه آب استفاده کنید. برخی از پزشکان توصیه می‌کنند که تحریک جنسی منظم، بافت‌های واژن را تحریک به مرطوب شدن می‌کند. همچنین می‌توانید مدت زمان بیشتری را به پیش‌نوازی قبل از رابطه جنسی اختصاص دهید. رطوبت واژن با تحریک جنسی مرتبط است. به دنبال راه‌هایی باشید که شما و شریک‌تان بتوانید لذت بیشتری را قبل از رابطه جنسی تجربه کنید.

عوارض خشکی واژن

خشکی واژن می‌تواند باعث ناراحتی، خارش و درد شده و بر روابط زناشویی و سلامت کلی تأثیر بگذارد. بی‌توجهی و عدم درمان به موقع خشکی واژن می‌تواند عوارض گاه جدی و بلندمدتی برجای بگذارد. از عوارض خشکی واژن می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• درد هنگام رابطه جنسی
• سوزش یا خارش ناحیه تناسلی
• ترشحات رقیق، سفید و بدون بوی نامطبوع

عوارض خشکی واژن در بارداری

خشکی واژن در دوران بارداری نیز می‌تواند عوارض مختلفی به همراه داشته باشد. یکی از این عوارض، ایجاد درد و ناراحتی حین رابطه جنسی است که ممکن است تجربه ناخوشایندی را برای مادران باردار به وجود آورد. همچنین، این وضعیت می‌تواند باعث سوزش و خارش در ناحیه واژن، ریسک بیشتر ابتلا به عفونت‌های واژینالی و ادراری شود که می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.

پیشگیری از خشکی واژن

پیشگیری از خشکی واژن نقش مهمی در حفظ سلامت و راحتی زنان دارد. با رعایت نکات ساده مانند تغذیه مناسب و حفظ رطوبت واژن می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. این راهکارها برای پیشگیری از خشکی واژن اثرگذار هستند:

• استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌های واژینال جهت حفظ رطوبت
• انتخاب شوینده‌های ملایم و غیرعطری برای شستشوی ناحیه تناسلی
• هیدراته ماندن بدن برای حفظ رطوبت واژن
• پرهیز از تنش‌های روانی با استفاده از روش‌های مدیریت استرس مانند ورزش و مدیتیشن
• مصرف مواد غذایی مانند ماهی، آجیل و آووکادو حاوی اسیدهای چرب مفید
• رعایت بهداشت ناحیه تناسلی
• پوشیدن لباس زیر نخی و گشاد

در صورت بروز علائم خشکی، مشورت با پزشک برای بررسی علت و دریافت راهکارهای مناسب بسیار مهم است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

خشکی واژن، مشکل شایعی است که علائمی مانند درد حین رابطه جنسی، سوزش و خارش را به‌دنبال دارد. تغییرات هورمونی به‌خصوص بارداری، شیردهی و یائسگی از شایع‌ترین علل این عارضه هستند؛ هرچند که مصرف برخی داروها یا بیماری‌ها هم می‌توانند باعث خشکی ناحیه تناسلی شوند. در صورت مواجهه با علائم خشکی واژن، مشورت با دکتر زنان و دکتر مامایی ضروری است تا علت دقیق شناسایی و درمان مناسب ارائه شود. خوشبختانه شما می‌توانید از سامانه دکترتو برای مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!