کبد چرب گرید ۲، دومین مرحله از بیماری کبد چرب غیر الکلی

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

کبد چرب یکی از بیماری‌هایی است که همه اسم آن را شنیده‌ایم و تا حدی در مورد آن می‌دانیم. این بیماری در اثر انباشته شدن چربی در اطراف کبد ایجاد می‌شود و مراحل یا گریدهای مختلفی دارد که استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) یا همان کبد چرب گرید ۲ هم یکی از مراحل پیشروی آن است. در این مرحله تجمع چربی در کبد باعث التهاب و آسیب به کبد می‌شود.

بسیاری از افراد دارای تجمع چربی در کبد هستند و عموما هیچ علامتی و مشکلی ندارد. اما در برخی افراد، چربی اطراف کبد باعث التهاب می‌شود و به سلول‌های کبد آسیب می‌رساند و در عملکرد کبد اختلال ایجاد می‌کند.

کبد چرب گرید ۲ می‌تواند بدتر شود و باعث ایجاد زخم در کبد شود که منجر به سیروز می‌شود. اما در صورت مدیریت درست این بیماری قابل درمان است. کبد چرب گرید دو شبیه به نوعی بیماری کبدی است که در اثر نوشیدن طولانی مدت و سنگین الکل ایجاد می‌شود، اما استئاتوهپاتیت در افرادی که از الکل استفاده نمی‌کنند هم رخ می‌دهد.

این بیماری تقریبا بدون علامت است و تشخیص آن بدون مراجعه به متخصص گوارش و کبد یا متخصص داخلی غیرممکن است. شما می‌توانید از طریق دکترتو با بهترین متخصص گوارش و کبد کشور ارتباط تلفنی یا آنلاین برقرار کنید و یا برای بررسی سلامتی کبد خود نوبت ویزیت حضوری دریافت کنید.

کبد چرب چیست و چند گرید دارد؟

به انباشت بیش از حد چربی و سموم مضر در کبد، کبد چرب گفته می‌شود. کبد چرب می‌تواند الکلی یا غیر الکلی باشد. موضوع بحث ما در این مطلب ‌کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) است که دارای ۴ مرحله پیشرونده است؛ از جمله:

• کبد چرب ساده یا استئاتوز (کبد چرب گرید یک): در این مرحله سلول‌های چربی شروع به رسوب در کبد می‌کنند. در کبد چرب گرید ۱ هیچ التهاب یا زخمی وجود ندارد.
• استئاتوهپاتیت غیر الکلی (کبد چرب گرید دو): این مرحله زمانی رخ می‌دهد که تجمع چربی در سلول‌های کبد با التهاب همراه باشد.
• فیبروز (کبد چرب گرید سه): این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که بافت اسکار پایدار، در کبد و در رگ‌های خونی اطراف کبد وجود داشته باشد. در کبد چرب گرید ۳ کبد هنوز می‌تواند کاملا خوب عمل کند.
• سیروز کبدی (کبد چرب گرید چهار): در این مرحله کبد به درستی کار نمی‌کند و علائمی مانند زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها و درد مبهم در سمت راست پایین دنده‌ها شروع می‌شود.

کبد چرب الکلی (AFLD) نیز دارای ۳ سطح پیشرونده است که عبارت‌اند از:

• استئاتوز
• استئاتوهپاتيت الکلی (ASH)
• سیروز.

علائم کبد چرب گر‌ید ۲ چیست؟

اکثر افراد مبتلا کبد چرب گرید ۲ و سایر اشکال کبد چرب غیر الکلی هیچ علامتی ندارند. کسانی که دچار علائم می‌شوند ممکن است احساس خستگی یا درد در سمت راست بالای شکم داشته باشند. کودکان مبتلا به کبد چرب گرید دو ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

• خستگی
• درد در قسمت میانی یا سمت راست بالای شکم
• لکه‌هایی از پوست تیره تر و تغییر رنگ، معمولا روی گردن یا زیر بازوها.

پزشک ممکن است کبد چرب گرید ۲ را تنها پس از سال‌ها، زمانی که سیروز رخ می‌دهد، تشخیص دهد. هر فردی که هر یک از علائم زیر را دارد باید به دکتر داخلی یا متخصص کبد و گوارش مراجعه نماید:

• تغییرات رفتاری مانند گفتار نامفهوم یا سردرگمی
• کبودی و خونریزی آسان
• رگهای عنکبوتی درست زیر پوست
• خارش شدید
• شکم متورم
• زرد شدن سفیدی چشم و در برخی افراد پوست.

در این بیماری دریافت مراقبت مناسب اهمیت زیادی دارد. اگر فرد مبتلا به کبد چرب گرید ۲ به سیروز مبتلا شود، خطر ابتلا به کارسینوم سلول‌های کبدی، یک نوع شایع سرطان کبد، را افزایش می‌دهد. همچنین استئاتوهپاتیت غیر الکلی احتمال ابتلا به سایر بیماری‌‌های کبد را افزایش می‌دهد.

همیشه خسته‌ای؟ دچار خارش و لک پوستی شدی؟

همین حالا با متخصص کبد مشورت کن.

دکتر گوارش آنلاینفوق تخصص کبد

شایع ترین علل ابتلا به کبد چر‌ب گرید ۲ چیست؟

در حالی که علت کبد چرب گرید دو نامشخص است، تحقیقات در حال انجام نشان می‌دهد که موارد زیر ممکن است نقش در بروز این بیماری نقش داشته باشند:

• استرس اکسیداتیو، عدم تعادل بین تولید رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها
• آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی سلول‌های کبدی
• باکتری‌های روده که ممکن است باعث التهاب کبد شوند
• تولید بیش از حد و آزادسازی سیتوکین‌ها، انواع پروتئین‌های التهابی سمی که بدن تولید می‌کند
• ساختار ژنتیکی یک فرد.

اضافه وزن و چاقی، بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت نوع ۲، فشار خون، چربی خون بالا، کلسترول بالا از جمله مهمترین عللی است که شما را مستعد ابتلا به کبد چرب می‌کند.

عوامل خطر برای کبد چرب گرید ۲ چیست؟

موارد زیر می‌تواند خطر ابتلا به کبد چرب گرید ۲ را در افراد افزایش دهد:

• داشتن دیابت نوع ۲
• اضافه وزن داشتن
• داشتن چربی بدن که در اطراف کمر متمرکز شده است
• داشتن کلسترول بالا
• د‌اشتن سندرم متابولیک
• د‌اشتن سطوح بالای تری گلیسیرید
• داشتن فشار خون بالا
• داشتن آپنه انسدادی خواب
• اسپانیایی یا آسیایی بودن
• یائسگی.

تشخیص کبد چرب گر‌ید ۲

کبد چرب گرید ۲ ممکن است بدون علامت ظاهر شود، یا علائم ممکن است مورد توجه قرار نگیرند، که تشخیص آن را دشوار می‌کند. علاوه بر این، هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند کبد چرب گرید ۲ را تشخیص دهد.

برای تشخیص، یک متخصص داخلی یا کبد از شما درباره سابقه پزشکی شما می‌پرسد. سابقه پزشکی شامل داروهایی است که مصرف می‌کنید، علائم شما و مشکلات سلامتی که داشته‌اید. آنها سپس یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند و به طور خاص به دنبال علائم بزرگ شدن کبد یا سیروز، مانند زردی خواهند بود.

اگر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شما به کبد چرب گرید دو اشاره داشته باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌ها یا تصویربرداری را برای بررسی اینکه آیا چربی در کبد شما تجمع می‌یابد، پیشنهاد کند. همچنین در این آزمایشات وجود سایر بیماری‌های کبد رد یا تایید می‌شود. آزمایش خون شما شامل دو آزمایش عملکرد کبد و آزمایش CBC یا همان تست شمارش کامل خون خواهد بود.

اندازه گیری سطح آنزیم‌های کبد بسیار مهم است زیرا می‌تواند به تشخیص کبد چرب گرید ۲ و تمایز آن از کبد چرب الکلی کمک کند. سطح دو آنزیم کبدی، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در حدود ۹۰ درصد افراد مبتلا به کبد چرب گرید ۲ افزایش می‌یابد. همچنین تست‌های تصویربرداری تشخیص کبد چرب گرید دو ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سونوگرافی شکم
• سی‌تی‌اسکن
• MRI

پزشک شما همچنین ممکن است بیوپسی کبد را برای تایید کبد چرب گرید ۲ یا رد سایر علل بیماری کبد انجام دهد. در بیوپسی کبد، پزشک نمونه‌ای از بافت کبد شما را می‌گیرد و آن را برای علائم کبد چرب بررسی می‌کند. بیوپسی کبد همچنین می‌تواند اطلاعاتی در مورد میزان بیماری استئاتوهپاتیت غیر الکلی شما ارائه دهد.

کبد چرب گرید ۲ باعث افزایش سطح آنزیم‌های کبدی می‌شود. همچنین کبد دچار التهاب و بزرگ می‌شود. از این رو پزشکان از تست عملکرد کبد و تست‌های تصویربرداری برای تشخیص استفاده می‌کنند.

آزمایش ALT و آزمایش AST در کبد چرب گرید ۲ چند است؟

کبد چرب می‌تواند باعث افزایش آنزیم های کبدی یعنی ALT و AST شود. محدوده اعداد ALT و AST بسته به تکنیک و پروتکل‌های مورد استفاده آزمایشگاه‌های مختلف در سراسر جهان ممکن است کمی متفاوت باشد. با این حال، مقدار طبیعی این دو آنزیم در کبد به شرح زیر هستند:

• میزان ALT در آزمایش خون: نتیجه نرمال آزمایش ALT از ۷ تا ۵۵ واحد در لیتر (U / L) است. سطح آن در مردان به طور معمول بالاتر است.
• میزان AST: میزان نرمال آزمایش AST در مردان ۱۰ تا ۴۰ واحد در هر لیتر (U / L) و در زنان ۹ تا ۳۲ U / L است.

در صورت بالاتر بودن این مقادیر، ممکن است شما به کبد چرب گرید دو مبتلا باشید.

درمان خانگی کبد چرب گر‌ید ۲

هیچ دارویی برای درمان کبد چرب گرید دو تایید نشده است، بنابراین مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای و داشتن یک سبک زندگی سالم بهترین گزینه‌های درمانی هستند. از طرفی انواع کبد چرب به درمان خانگی کبد چرب، بهترین پاسخگویی را دارند. بنابراین شما می‌توانید با در پیش گرفتن اصول زیر، بیماری کبد چرب گرید ۲ خود را بهبود بخشید:

• سطح کلسترول کل خود را کاهش دهید.
• اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، از دست دادن ۳ تا ۱۰ درصد از وزن کل بدن می‌تواند دیابت نوع ۲ یا مقاومت به انسولین را در برخی افراد معکوس کند، اگرچه کاهش وزن برای همه افراد فواید سلامتی مثبتی دارد.
• با کنترل دیابت و حفظ سطح قند خون سالم از طریق رژیم غذایی و دارو، احتمال بروز علائم کبد چرب گرید ۲ کاهش می‌یابد.
• اگر بیماری کبد چرب گرید ۲ دارید، استفاده از الکل ممنوع است. حتی مقدار کمی الکل می‌تواند آسیب به کبد را بدتر کند، بنابراین قطع مصرف الکل به طور کامل بیشترین فایده را برای سلامتی به همراه خواهد داشت.
• داروهای خود را بررسی کنید مطمئن شوید که هیچ یک از داروها، گیاهان و مکمل‌های شما برای کبد سمی نیستند.
• به طور منظم تمرین و ورزش کنید.
• واکسینه شدن برای هپاتیت A و B، آنفولانزا و بیماری پنوموکوک ضروری است. افراد مبتلا به کبد چرب گرید ۲ نه تنها احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت دارند، بلکه در صورت ابتلا به هپاتیت A یا B، احتمال پیشرفت به سیروز یا نارسایی کامل کبدی نیز بیشتر است.
• اگر دیابت یا بیماری قلبی ندارید، شواهدی وجود دارد که مصرف ویتامین E ممکن است سرعت آسیب کبدی شما را کاهش دهد، اما شواهد ضعیف هستند.

در حالی که هیچ داروی خاصی وجود ندارد که مستقیما کبد چرب گرید ۲ را درمان کند، مصرف متفورمین و استاتین‌ها برای درمان شرایط متابولیکی مرتبط مانند مقاومت به انسولین و کلسترول بالا می‌تواند به این شرایط مرتبط کمک کند. ۸ اگر با کاهش وزن و رژیم غذایی بهبود یافته همراه شود، می توانید بیماری کبد چرب را معکوس کنید.

طبق گفته verywellhealth، دو تا از بهترین گزینه‌های دارویی که توسط انجمن آمریکایی مطالعه بیماری‌های کبد برای کبد چرب گرید ۲ اثبات شده‌اند، ویتامین E و پیوگلیتازون (که برای درمان دیابت استفاده می‌شوند) هستند. اما در رابطه با این داروها، نگرانی‌هایی درباره ایمنی، اثربخشی و عوارض جانبی وجود دارد. هرگز یکی از این داروها را بدون نظارت دکتر کبد شروع نکنید.

بهترین درمان کبد چرب گرید ۲ چیست؟ برای تغییر سبک زندگی نیاز به راهنمایی داری؟

دکتر کبد چرب گرید ۲

رژیم غذایی کبد چرب گرید ۲

اگر بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) دارید، ممکن است بتوانید با خوردن یک رژیم غذایی سالم، محدود کردن اندازه وعده‌های غذایی خود و حفظ وزن، از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید. کاهش وزن تدریجی بهترین راه برای مدیریت کبد چرب گرید ۲ است. شما می‌توانید با استفاده از رژیم غذایی زیر، کبد چرب گرید دو خود را بهبود بخشید:

• محدود کردن مصرف چربی‌های که کالری بالایی دارند  و شانس ابتلا به چاقی را افزایش می‌دهند.
• جایگزینی چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس در رژیم غذایی خود با چربی‌های غیراشباع‌، به ویژه اسیدهای چرب امگا ۳، که ممکن است در  صورت داشتن کبد چرب احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.
• خوردن بیشتر غذاهای با شاخص گلیسمی پایین، مانند بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل. این غذاها نسبت به غذاهای با شاخص گلیسمی بالا مانند نان سفید، برنج سفید و سیب زمینی کمتر بر گلوکز خون شما تأثیر می‌گذارند.
• اجتناب از غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی قندهای ساده به ویژه فروکتوز هستند. فروکتوز در نوشابه‌های شیرین شده، نوشیدنی‌های ورزشی، چای شیرین شده و آب میوه‌ها یافت می‌شود. قند سفره‌ای که ساکارز نامیده می‌شود، در طول هضم به سرعت به گلوکز و فروکتوز تبدیل می‌شود، بنابراین منبع اصلی فروکتوز است.
• به هیچ عنوان نباید الکل مصرف نمایید.

غذاهای مضر برای کبد چرب درجه ۲ چیست؟

اگر به بیماری کبد چرب مبتلا هستید، پزشک ممکن است توصیه کند از برخی غذاها اجتناب کنید، یا حداقل آنها را کم‌تر مصرف کنید. این غذاها به طور کلی به افزایش وزن کمک می‌کنند و می‌توانند قند خون را افزایش دهند. این غذاها عبارتند از:

• الکل: الکل می‌تواند عامل اصلی بیماری کبد چرب و همچنین سایر بیماری‌های کبدی باشد.
• شکر اضافه شده: از غذاهای شیرین مانند آب نبات، کلوچه‌ها، نوشابه‌ها و آب میوه‌ها دوری کنید. قند خون بالا باعث افزایش میزان تجمع چربی در کبد می‌شود.
• غذاهای سرخ شده: این غذاها چربی و کالری بالایی دارند.
• نمک اضافه شده: مصرف بیش از حد نمک می‌‍تواند خطر ابتلا به کبد چرب گرید ۲ را افزایش دهد.
• نان سفید، برنج و ماکارونی: آرد سفید معمولا بسیار فرآوری شده است و اقلامی که از آن تهیه می‌شوند به دلیل کمبود فیبر می‌توانند قند خون شما را بیش از غلات کامل افزایش دهند.
• گوشت قرمز: گوشت گاو و سایر گوشت‌های قرمز سرشار از چربی‌های اشباع شده هستند.

اگر به کبد چرب گرید دو مبتلا هستید، باید مصرف الکل، غذاهای چرب، سرخ‌شده و فست‌فود، غذاهای شیرین و دارای شکر افزوده، نان سفید، برنج، ماکارونی و گوشت قرمز را تا حد امکان محدود کنید.

کبد چرب گر‌ید ۲ چقدر خطرناک است؟

اکثر افراد مبتلا به کبد چرب گرید ۲ به مشکلات جدی کبدی مبتلا نمی‌شوند. در واقع، یک مطالعه نشان داد که اکثر افراد مبتلا به استئاتوهپاتیت غیر الکلی امید به زندگی مشابهی با افراد بدون آن دارند، به خصوص اگر آزمایشات عملکرد کبد آنها در طول زمان ثابت باشد.

اگر کبد چرب گرید ۲ به سیروز (اسکار کامل کبد) پیشرفت کند، امید به زندگی بسیار کاهش می‌یابد. این بیماری، جدی‌ترین عارضه کبد چرب گرید دو است. میانگین امید به زندگی برای کسانی که نارسایی کبدی جبران نشده دارند حدود دو سال است.

شرایط زمینه‌ای مانند فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ ممکن است خطر عوارض مرتبط با کبد را افزایش دهند. اما بدترین پیامدها برای بیماری قلبی و کبدی در افراد مبتلا به سندرم متابولیک است (ترکیبی از مقاومت به انسولین، چاقی و چربی خون). کاهش وزن می‌تواند خطر ابتلا به سیروز را کاهش دهد.

بیماران کبد چرب گرید ۲ بدون فیبروز (کبد چرب گرید ۳) در مقایسه با بیماران مبتلا به فیبروز پیشرفته در خطر مرگ و میر کمتری هستند. بر خلاف بیماری کبد چرب الکلی که علت اصلی مرگ افراد به دلیل مشکلات کبدی است، بیماری قلبی عروقی اغلب به عنوان علت مرگ در موارد کبد چرب گرید دو بدون فیبروز نقش دارد.

پیشگیری از کبد چرب گرید ۲

تشخیص کبد چرب گرید دو می‌تواند آزاردهنده باشد، به خصوص اگر شرایط سلامتی زمینه‌ای داشته باشید. طبیعی است که فکر کنید آخرین چیزی که نیاز دارید یک عارضه سلامتی دیگر است، اما استئاتوهپاتیت غیر الکلی همیشه به این معنی نیست که شما در خطر قریب الوقوع هستید.

ایجاد تغییرات لازم در شیوه زندگی یا ادامه تغییراتی که قبلا ایجاد کرده‌اید، اغلب پیشرفت بیماری را کند می‌کند. درمان بیماری‌های زمینه‌ای شما نیز به بهبود علائم کبد چرب گرید ۲ کمک می‌کند. به طور کلی راه‌های جلوگیری از کبد چرب گرید دو به شرح زیر هستند:

• الکل را محدود یا قطع کنید. هیچ گونه نوشیدنی الکلی بی‌خطری وجود ندارد، بنابراین احتمالاً بهتر است از الکل کاملاً خودداری کنید.
• داروهای خود را چک کنید. حتی داروهای ژنریک مانند استامینوفن، ماده ژنریک تایلنول و برخی داروهای سرماخوردگی، ممکن است در صورت مصرف بیش از حد طولانی مدت، مضر باشند، به خصوص اگر بیماری کبدی دارید یا الکل زیاد مصرف می‌کنید.
• برای محافظت در برابر ویروس‌های کبدی هپاتیت A و B واکسینه شوید.
• سایر شرایط بهداشتی را تحت کنترل داشته باشید.
• اگر قبلا سیروز داشته‌اید، آزمایشات غربالگری منظم برای سرطان کبد را انجام دهید.

کبد چرب گرید ۲ در بارداری

برخی مواقع در طول بارداری ممکن است، مادران به کبد چرب غیر الکلی مبتلا شوند. سطح این مشکل در افراد مختلف، متفاوت است. برخی از مادران ممکن است فقط به شکل ساده این بیماری یعنی کبد چرب گرید یک مبتلا شوند، اما برخی افراد به اشکال جدی‌تر این بیماری مانند کبد چرب گرید ۲ و فیبروز مبتلا می‌شوند. علت بروز این مشکل ناشناخته است. همچنین این اخنلال بسیار نادر است و احتمال بروز آن بسیار کم است. با این حال، کبد چرب گرید ۲ در بارداری می‌تواند زندگی مادر و کودک را تهدید کند. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر در بارداری باید به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه نمایید:

• درد در ناحیه شکم و بالای شکم
• سردرد
• خستگی شدید و بی‌حالی
• گیجی
• کاهش اشتها
• زردی.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

کبد چرب گرید ۲ شامل تورم، آسیب و درصد بالایی از چربی در کبد است. این اختلال می‌تواند شدید شود و منجر به آسیب دائمی شود. همچنین خطر ابتلا به یک نوع شایع سرطان کبد یعنی سیروز کبدی را افزایش می‌دهد.

در حال حاضر هیچ درمان پزشکی برای کبد چرب گرید دو وجود ندارد، اما استراتژی‌های خودمراقبتی و تغییرات سبک زندگی می‌تواند به مدیریت آن کمک کند. اگر سیروز ایجاد شود، درمان ممکن است شامل داروها، جراحی و پیوند کبد باشد. برای پیشگیری از تبدیل کبد چرب گرید ۲ به سیروز کبدی، تشخیص زود هنگام بسیار حیاتی است.

شما می‌توانید از طریق دکترتو، با دکتر داخلی و دکتر گوارش و کبد ارتباط تلفنی یا آنلاین برقرار کنید و از شرایط سلامتی کبد خود آگاه شوید. همچنین در صورت نیاز می‌توانید از بخش نوبت مطب، وقت ملاقات دریافت نمایید. برای دریافت مشاوره می‌توانید از دکتر داخلی آنلاین و دکتر گوارش آنلاین کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!