تخمک گذاری (Ovulation) زمانی اتفاق میافتد که تغییرات هورمونی به تخمدانها سیگنال میدهد تا یک تخمک بالغ آزاد کنند. این پروسه در زنانی که مشکلات باروری مرتبط با هورمون ندارند، معمولاً به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی هر ماه رخ میدهد. تخمک گذاری گاهی بیش از یک بار در یک دوره یک ماهه اتفاق میافتد. همچنین ممکن است اصلاً رخ ندهد، حتی اگر قاعدگی اتفاق بیفتد. به همین دلیل است که زمان این پروسه میتواند بسیار گیج کننده باشد.
فرآیند تخمکگذاری معمولاً حدود دو هفته قبل از شروع قاعدگی اتفاق میافتد. این یک فرآیند ساعتی نیست و میتواند از ماه به ماه متفاوت باشد. تشخیص زمان تخمک گذاری میتواند به شما در تعیین بارورترین زمان کمک کند. برای اینکه از طریق رابطه جنسی باردار شوید، باید در پنجره باروری خود باشید. اگر به دنبال پیدا کردن بهترین زمان باروری هستید، در ادامه همراه دکترتو باشید تا بتوانید تقویم تخمک گذاری خود را بسازید و از طریق آن باروری خود را در بهترین زمان ممکن به ثمر بنشانید.
در دکترتو میتوانید با بهترین متخصص زنان و زایمان در شهر خود اشنا شوید، با آنها بهصورت تلفنی و اینترنتی مشورت کنید و هر زمان که خواستید، برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.







تخمک گذاری چگونه انجام میشود؟
یک جنین دختر در بدو تولد دارای 1 تا 2 میلیون تخمک نابالغ است که با رسیدن به سن بلوغ جنسی دختران، شروع به آزاد کردن این تخمکها میکند. یک زن به طور میانگین حدود 300 تا 400 تخمک در طول زندگی خود آزاد میکند. با هر چرخه قاعدگی ماهانه، بدن زن برای بارداری احتمالی آماده میشود. این چرخه توسط هورمونها، از جمله هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون، و همچنین هورمون محرک فولیکول و هورمون لوتئینه کننده تنظیم میشود. هورمونها نقش کلیدی در تمام مراحل چرخه قاعدگی دارند و به تخمک اجازه بلوغ و در نهایت آزاد شدن میدهند.
دستگاه تناسلی زنان که از رحم، لولههای فالوپ، دهانه رحم و غیره تشکیل شده است وظیفه تشکیل لقاح و تخمک گذاری را بر عهده دارد. یافتهها نشان میدهد اسپرمها میتوانند تا سه روز بعد از ورود به دستگاه تناسلی زنان زنده بمانند. زمانی که یک تخمک بالغ میشود و به لولههای فالوپ میرود، اسپرم موجود در دستگاه تناسلی آن را بارور میکند. برای اینکه بارداری اتفاق بیفتد، یک سلول اسپرم باید تخمک را ظرف 12 تا 24 ساعت پس از تخمکگذاری بارور کند. تخمک بارور شده سپس به رحم میرود، جایی که میتواند به دیواره رحم بچسبد و به جنین تبدیل شود.
در طول تخمک گذاری، دیوارههای رحم نیز ضخیم میشوند تا برای تخمک بارور شده آماده شوند. اما اگر تخمک بارور نشود، پوشش رحم حدود دو هفته بعد ریخته میشود و باعث شروع پریود میشود. اما صرف قاعدگی همیشه نشان دهنده این نیست که یک زن در حال تخمکگذاری است.


مراحل چرخه قاعدگی و تخمک گذاری
چرخه قاعدگی به طور متوسط 28 روز طول میکشد و میتوان آن را به سه مرحله تقسیم کرد:
- فاز دور تخمک گذاری یا فولیکولار: لایهای از سلولها در اطراف تخمک شروع به بزرگ شدن میکند و بیشتر شبیه موکوس میشود. در این مرحله پوشش داخلی رحم شروع به ضخیم شدن میکند.
- مرحله تخمکگذاری: تخمک و شبکه سلولی آن از طریق سوراخی که توسط آنزیمها تشکیل شده است، تخمدان را ترک کرده و به لوله فالوپ میرود. این نیز دوره باروری است و معمولا طول 24 تا 48 میکشد.
- مرحله پس از تخمک گذاری یا لوتئال: بدن هورمون لوتئین کننده ترشح میکند. یک تخمک بارور شده در رحم کاشته میشود، در حالی که تخمک بارور نشده به آرامی تولید هورمون را متوقف میکند و در عرض 24 ساعت حل میشود.
- مرحله قاعدگی: اگر بارداری وجود نداشته باشد، پوشش داخلی رحم شروع به شکستن میکند و برای خروج از بدن در طول پریود آماده میشود.
در اولین مرحلهی چرخهی قاعدگی، فولیکولهای تخمک در تخمدان شروع به رشد میکنند و پوشش داخلی رحم ضخیمتر میشود، سپس تخمک آزاد میشود و بدن برای حاملگی احتمالی آمادهتر میشود، اما اگر حاملگی اتفاق نیوفتد، دیواره رحم ریزش میکند و پریود میشویم.
چه زمانی تخمک گذاری انجام میشود؟
اکنون که تخمک گذاری چیست را بررسی کردیم، احتمالاً از خود می پرسید که تخمکگذاری چه زمانی اتفاق میافتد. شاید شنیده باشید که تخمک گذاری معمولا در روز 15 سیکل قاعدگی شما اتفاق میافتد، اما برای همه یکسان نیست.
اگر شما مانند اکثر زنان در سنین باروری هستید، سیکل قاعدگی شما بین 28 تا 32 روز طول میکشد و تخمک گذاری معمولا بین روزهای 10 تا 19 این چرخه، یعنی حدود 12 تا 16 روز قبل از قاعدگی بعدی شما انجام میشود.
به طور کلی در زنان سالم، تخمک گذاری 14 روز قبل از شروع قاعدگی اتفاق میافتد. بنابراین اگر سیکل شما 35 روزه باشد، تخمکگذاری در روز 21 سیکل اتفاق میافتد، اما اگر سیکل شما 21 روزه باشد، تخمک گذاری در روز هفتم اتفاق میافتد.
زمان تخمک گذاری و احتمال بارداری، بهترین زمان باروری کی است؟
زمانی که تخمک بالغ از سطح تخمدان آزاد میشود، میتواند به طور بالقوه برای حدود 24 ساعت بارور شود .گفته میشود، برای باردار شدن لازم نیست دقیقاً در روز تخمکگذاری رابطه جنسی داشته باشید! در واقع، یک “پنجره بارور” شش روزه در چرخه شما وجود دارد، پنج روز منتهی به تخمکگذاری و روزی که تخمک گذاری میکنید. از این شش روز، شما در دو تا سه روز قبل از تخمک گذاری و روز تخمکگذاری بیشترین باروری را خواهید داشت.
بیش از 24 ساعت پس از نطفه گذاری، تخمک دیگر قابلیت باروری نخواهد داشت، بنابراین شما تا سیکل قاعدگی بعدی خود نمیتوانید باردار شوید.
روشهای پیشگیری طبیعی از بارداری با تعیین روزهای تخمک گذاری
امروزه پیشگیری از بارداری معمولا با استفاده از داروهای ضد بارداری صورت میگیرد. از آنجایی که این داروها با اختلال در عملکرد هورمونها عمل میکنند، عوارض زیادی را به دنبال دارند. از این رو بهترین روش، استفاده از تقویم تخمک گذاری برای پیشگیری طبیعی از بارداری است.
همانطور که اشاره کردیم تخمکها فقط تا 24 ساعت پس از آزاد شدن بارور میشوند، بنابراین اگر شما به طور دقیق زمان نطفه گذاری خود را بدانید میتوانید بدون داروها از بارداری خود پیشگیری کنید.







علائم تخمک گذاری
علائم تخمکگذاری ممکن است از زنی به زنی دیگر متفاوت باشد، اما چندین علامت رایج نطفه گذاری وجود دارد که ممکن است احساس کنید. قبل و در حین تخمک گذاری، تغییرات هورمونی میتواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد و علائم نطفه گذاری را ایجاد کند. این موارد میتوانند راهی قدرتمند برای دانستن زمان تخمک گذاری شما باشند. بسیاری از زنان علائم تخمکگذاری را تا پنج روز قبل از تخمکگذاری و همچنین روز آن تجربه میکنند و ممکن است تا یک روز پس از تخمکگذاری نیز ادامه داشته باشند.
اما اگر هیچ علامتی از تخمکگذاری متوجه نشدید، نگران نباشید. این اتفاق به این معنی نیست که این شما تخمک گذاری انجام ندادهاید. بیشتر زنان هیچ سرنخی از تخمکگذاری خود ندارند. اگر بتوانید علائم رایج تخمک گذاری ذکر شده در زیر را تشخیص دهید، میتواند به شما در پیش بینی زمان احتمالی تخمکگذاری کمک کند.


۱. تغییر مخاط دهانه رحم
ترشحات واژن و تغییرات مخاط دهانه رحم یکی از علائم تخمکگذاری است که ممکن است تجربه کنید. البته در نظر داشته باشید در برخی مواقع ترشحات واژن میتواند نشاندهنده یک بیماری خاص باشد و همیشه به معنای تخمکگذاری نیست! با نزدیک شدن به تخمکگذاری، بدن شما استروژن بیشتری تولید میکند، که باعث میشود مخاط دهانه رحم مانند سفیده تخم مرغ کشیده و شفاف شود، که به اسپرم کمک میکند تا به سمت تخمک آزاد شده در طول تخمک گذاری شنا کند. تغییرات مخاط دهانه رحم در بیشتر زنان اتفاق میافتد، اما باید بدانید که به دنبال چه هستید. میزان مخاط دهانه رحم، ظاهر و احساس آن در زنان متفاوت است.
برای آزمایش تخمکگذاری، یک انگشت تمیز را وارد واژن کنید، مقداری از مخاط را بردارید و سپس ترشحات را بین انگشت شست و انگشت اشاره خود بکشید. اگر چسبناک و کشدار یا خیلی مرطوب و لغزنده است، این نشانه خوبی است که در مرحله باروری هستید.


۲. افزایش حواس
برای برخی از زنان، حس بویایی حساستر در نیمه دوم چرخه قاعدگی طبیعی میتواند نشانهای از تخمکگذاری باشد. در این مرحله باروری، بدن شما آماده است تا بیشتر جذب فرمون مردانه آندروسترون شود. برخی از زنان نیز افزایش حس چشایی را گزارش میدهند.
۳. درد و حساسیت در سینه
سینههای حساس یا نوک سینههای دردناک میتوانند نشانه دیگری از تخمکگذاری باشند. درد سینه به دلیل هجوم هورمونهایی که درست قبل و بعد از تخمکگذاری وارد بدن شما میشوند، اتفاق میافتد. برخی از زنان این حساسیت را درست قبل از تخمکگذاری تجربه میکنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بلافاصله پس از تخمک گذاری آن را احساس کنند.
۴. درد خفیف لگن یا پایین شکم
بسیاری از زنان تعجب می کنند که آیا میتوانند تخمکگذاری را احساس کنند؟ برای برخی، پاسخ در واقع بله است. تخمکگذاری معمولاً به عنوان یک درد زیر شکم در زنان به صورت خفیف و در یک طرف یا طرف دیگر شکم و لگن حس میشود (هر بار در یک طرف نیست). پس دردهای تخمکگذاری چگونه هستند؟ درد تخمکگذاری که Mittelschmerz نامیده میشود، میتواند مانند یک گرفتگی شدید یا کسلکننده در سمتی از شکم باشد، جایی که تخمدان در حال آزاد کردن تخمک است. این عارضه جانبی تخمک گذاری میتواند بین چند دقیقه تا چند ساعت ادامه داشته باشد. همچنین ممکن است خونریزی خفیف واژینال، ترشح یا حالت تهوع همراه با درد را تجربه کنید که معمولاً خفیف و کوتاه مدت است.
نیازی به نگرانی در مورد درد تخمکگذاری که با داروهای ضد التهابی از بین میرود وجود ندارد. اما اگر درد تخمک گذاری مداوم یا شدید است، برای رد بیماریهایی مانند آندومتریوز یا کیست تخمدان به پزشک مراجعه کنید. بیشتر پزشکان توصیه میکنند که هر ماه علائم تخمکگذاری خود را کنترل و ثبت کنید تا متوجه شوید که چه چیزی برای بدن شما طبیعی است، بنابراین میتوانید به راحتی علائم و نشانههای تخمکگذاری غیرطبیعی را تشخیص دهید.


۵. لکه بینی یا ترشحات خفیف واژن
ترشحات قهوهای رنگ یا لکه بینی در حین تخمکگذاری طبیعی است، اما نه آنقدر رایج. این علامت تخمکگذاری زمانی رخ میدهد که فولیکولی که تخمک در حال رشد را احاطه کرده و از آن محافظت میکند، بالغ شده، رشد میکند و سپس پاره میشود و در نتیجه مقدار کمی خونریزی ایجاد میشود. با افزایش سن، خون به رنگ قهوه ای در میآید، به همین دلیل است که ترشحات تخمک گذاری ممکن است از قرمز تا قهوهای تیره متغیر باشد. جای نگرانی نیست مگر اینکه لکه بینی ادامه پیدا کند، در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید تا علائم عفونت و احتمال حاملگی خارج از رحم را بررسی کند اگر از نظر جنسی فعال بودهاید.
۶. تغییر میل جنسی
تغییر در میل جنسی یکی دیگر از علائم رایج تخمکگذاری است. برخی از زنان متوجه میشوند که میل جنسی آنها در طول تخمک گذاری افزایش مییابد، که ممکن است راه مادر طبیعت برای اطمینان از زنده نگه داشتن گونهها باشد! اما همانطور که میدانید، میل جنسی میتواند تقریباً تحت تأثیر هر چیزی قرار بگیرد.
۷. تغییرات در دهانه رحم
در طول تخمکگذاری، دهانه رحم شما ممکن است بالاتر قرار گیرد و همچنین نرمتر و بازتر شود. شما میتوانید دهانه رحم خود را به همراه مخاط خود برای علائم تخمک گذاری بررسی کنید، اما یادگیری تفاوتهایی که احساس میکنید ممکن است زمان ببرد و اغلب دشوارتر از مشاهده سایر علائم تخمکگذاری ذکر شده در بالا است. اگر میخواهید سعی کنید تغییرات دهانه رحم را بهعنوان نشانه تخمکگذاری راحتتر بررسی کنید، سعی کنید هر زمانی که میخواهید از تامپون یا نوار بهداشتی احساس کنید با استفاده از انگشت خود دهانه رحم خود را احساس کنید. در بسیاری از زنان با چرخه منظم، درست قبل از تخمکگذاری، دهانه رحم نرمتر است، مانند لمس لبهای شما، اما بعد از تخمکگذاری، دهانه رحم سفتتر میشود، بیشتر شبیه لمس نوک بینی است.


۸. حالت تهوع و سردرد
بسیاری از زنان میپرسند، “آیا تخمک گذاری میتواند ما را بیمار کند؟” پاسخ بله است. حالت تهوع و سردرد دو عارضه جانبی احتمالی تخمکگذاری به دلیل تغییر سطح استروژن و پروژسترون شما هستند.
۹. تغییر در دمای پایه بدن
اگرچه ممکن است واقعاً این علامت را احساس نکنید، اما همچنان میتواند نشانهای از تخمکگذاری باشد. همانطور که در بالا ذکر شد، دمای پایه بدن شما در طول تخمکگذاری افزایش مییابد و در آن زمان بالا میماند. پس از ردیابی دمای پایه بدن خود برای چند ماه، به راحتی متوجه الگوها و شناسایی تغییرات قابل توجه خواهید شد.
درک زمان تخمکگذاری برای باردار شدن کلیدی است، اما همچنین میتواند سرنخهایی در مورد اینکه چرا ناگهان علائم خاصی را تجربه می کنید به شما بدهد. وقتی علائم تخمکگذاری را میدانید، صرف نظر از اینکه قصد بارداری دارید یا نه، میتوانید بهتر آماده باشید. هر چه بیشتر با بدن خود هماهنگ باشید، بهتر میتوانید زمان تخمک گذاری را پیش بینی کنید.
۱۰. تغییرات در بزاق دهان
استروژن و پروژسترون قوام بزاق خشک شده را قبل یا در حین تخمکگذاری تغییر میدهند و باعث شکل گیری الگوها میشوند. این الگوها در بزاق خشک شده ممکن است در برخی از زنان شبیه کریستال یا سرخس به نظر برسد. سیگار کشیدن، خوردن، نوشیدن و مسواک زدن همگی میتوانند این اثرات را بپوشانند و این نشانگر تخمکگذاری کمتر از دیگر علائمها قابل رویت است.







چگونه تخمک گذاری را پیش بینی کنیم؟
ممکن است بعضی اوقات از خود بپرسید “آیا من تخمکگذاری میکنم؟” برای پیدا کردن جواب این سوال باید در وهله اول بدن خود را بهتر درک کنید. در مرحله بعد میتوانید از ابزارهایی مانند تستهای خانگی کمک بگیرید تا بفهمید آیا تخمکگذاری دارید یا خیر. برای پیش بینی تخمک گذاری باید موارد زیر را تحت نظر داشته باشید.
۱. پایش دمای بدن
دمای پایه بدن شما، دمای بدن شما در حالت استراحت است. در آغاز چرخه شما، دمای پایه بدن نسبتا ثابت باقی میماند و به طور متوسط بین 36.2 تا 36.4 درجه سانتیگراد است. با نزدیکتر شدن به تخمکگذاری، کاهش جزئی در دمای پایه بدن و به دنبال آن افزایش شدید (معمولاً حدود 0.4 تا 1.0 درجه) درست پس از تخمکگذاری، اتفاق میافتد. یکی از راههای تشخیص تخمکگذاری این است که دمای پایه بدن خود را طی چند ماه پیگیری کنید. دمای خود را با یک دماسنج دیجیتالی که برای بدنه پایه طراحی شده است اندازهگیری کنید. این کار را به محض اینکه از خواب بیدار میشوید، حتی قبل از اینکه از رختخواب بیرون بیایید انجام دهید و هر روز صبح اطلاعات را یادداشت کنید.
به خاطر داشته باشید که روز به روز، دمای بدن شما میتواند نیم درجه یا بیشتر در نوسان باشد، بنابراین فریب یک ضربه کوچک را نخورید، به دنبال افزایش مداوم باشید تا تأیید کنید که تخمکگذاری کردهاید. پس از چند ماه، اطلاعات به شما حس خوبی از زمان تخمک گذاری میدهد تا بتوانید بر اساس آن برای بچه دار شدن برنامه ریزی کنید.


۲. نمودار قاعدگی
یکی دیگر از راههای ساده و ارزان برای ردیابی تخمکگذاری، ثبت روزهای شروع و پایان قاعدگی برای چندین ماه است. اگر سیکل های قاعدگی طبیعی دارید (بین 25 تا 35 روز) به احتمال زیاد تخمک گذاری منظم دارید و تخمکگذاری حدود 14 روز قبل از قاعدگی اتفاق میافتد. هر زمان که علائم احتمالی تخمک گذاری را تجربه کردید، حتما آنها را یادداشت کنید. علائم معمول تخمکگذاری میتواند شامل گرفتگی عضلات، افزایش مخاط دهانه رحم، حساسیت سینهها، احتباس مایعات و اشتها یا تغییرات خلقی باشد.
۳. کیت تخمکگذاری (OTC)
کیتهای پیشبینی تخمک گذاری سطح هورمون لوتئینیزه کننده (LH) را اندازهگیری میکنند که میتواند در ادرار شما شناسایی شود. این کیتها به این دلیل کار میکنند که تخمکگذاری معمولاً 10 تا 12 ساعت پس از به حداکثر رسیدن LH انجام میشود (در روزهای 14 تا 15 چرخه قاعدگی اگر سیکل شما 28 روزه باشد). غلظت LH شما باید 14 تا 27 ساعت بالا بماند تا امکان بلوغ کامل تخم فراهم شود.
نحوه عملکرد کیت تخمک گذاری به این صورت است: روی چوب ادرار کنید و منتظر بمانید تا یک خط ظاهر شود. اگر رنگ خط با سایه نشان داده شده در دستورالعمل مطابقت داشته باشد، تخمکگذاری قریب الوقوع است (در عرض 24 تا 48 ساعت). اکثر کیتها دارای یک منبع پنج روزه چوب هستند، که در چند روز مورد استفاده قرار میگیرند، اما قبل از استفاده تاریخ انقضا آنها را بررسی کنید، بیشتر آنها فقط دو سال ماندگاری دارند. در حالی که اکثر آزمایشهای پیشبینی تخمکگذاری را میتوان در هر زمانی از روز استفاده کرد، بسیاری از آنها انجام آزمایش را اول صبح توصیه میکنند. برای بهترین نتیجه، هر روز تقریباً در زمان مشخصی آزمایش کنید و مصرف مایعات خود را چهار ساعت قبل کاهش دهید تا ادرار شما متمرکزتر شود و LH شما راحتتر تشخیص داده شود.


۴. تست تعیین روز تخمک گذاری
کیت پیش بینی تخمکگذاری میتواند به خوبی زمان تخمکگذاری را تشخیص دهد، اما شما میتوانید از مانیتور باروری نیز برای تشخیص زمان تخمکگذاری استفاده کنید. یک مانیتور باروری میتواند پنج روز بارور شما را شناسایی کند. این مانیتور سطوح LH و استروژن را اندازه گیری میکند تا دو روز اوج باروری شما به اضافه یک تا پنج روز باروری منتهی به آنها را شناسایی کند. برخی از نسخههای مانیتور اطلاعات شش دوره قبلی شما را ذخیره میکنند تا میزان باروری شما را سفارشی کنند. اما توجه داشته باشید که از آنجایی که مانیتورها اطلاعات پیشرفت تری به شما میدهند، از کیتهای تخمک گذاری گرانتر هستند.
برای تشخیص زمان تخمک گذاری همچنین از آزمایش خون هورمونی نیز استفاده میشود. آزمایش خون برای اندازه گیری پروژسترون را میتوان حدود یک هفته قبل از شروع پیش بینی شده دوره قاعدگی بعدی انجام داد . افزایش LH درست قبل از تخمکگذاری اتفاق میافتد. سطح LH در خون یا ادرار را میتوان برای پیش بینی اینکه چه زمانی فولیکول بالغ و آماده برای تخمکگذاری است اندازه گیری کرد.







تخمک گذاری نامنظم
اولیگواوولاسیون اصطلاح پزشکی برای تخمکگذاری نامنظم است. تخمک گذاری نامنظم میتواند به دلیل مشکلات جسمی و بیماریهای مختلفی اتفاق بیفتد. تخمکگذاری نامنظم احتمال بارداری شما را کاهش میدهد.
علائم تخمک گذاری نامنظم چیست؟
موارد زیر میتوانند نشاندهنده تخمک گذاری نامنظم باشند.
- پریودیهای نامنظم یا از دست رفته: همانطور که میدانید پریودی در نتیجه عدم تشکیل لقاح اتفاق میافتد و طی آن دیواره رحم تخریب و تخلیه میشود. تغییر چرخه قاعدگی چند روز در ماه کاملا طبیعی است. یک چرخه “عادی” میتواند به کوتاهی 21 روز یا تا 35 روز طول بکشد. اگر دورههای شما معمولا کوتاهتر یا طولانیتر از این است و پریود نامنظم دارید، ممکن است مشکل تخمک گذاری داشته باشید.
- عدم افزایش دمای بدن: اگر چرخههای خود را ترسیم کردهاید و افزایش جزئی در دمای بدن خود مشاهده نمیکنید، ممکن است تخمک گذاری نداشته باشید. با این حال، برخی از زنان حتی اگر در حال تخمک گذاری هستند، افزایش دمای بدن را تجربه نمیکنند.
- تناقض در نتایج تست تخمک گذاری: کیتهای تست تخمکگذاری هورمون LH را شناسایی میکنند که درست قبل از تخمک گذاری افزایش مییابد. اگر هرگز به نتیجه مثبت نرسیدید، ممکن است تخمکگذاری نداشته باشید. دریافت چندین نتیجه مثبت نیز میتواند نشان دهنده مشکل تخمکگذاری باشد. این بدان معناست که بدن شما در تلاش است تا تخمکگذاری را تحریک کند اما به موفقیت دست نمییابد. به آن به عنوان یک اشتباه فکر کنید. این در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شایع است.


بیماریهای مرتبط با تخمک گذاری نامنظم
هر چیزی که در تخمکگذاری اختلال ایجاد کند ممکن است منجر به ناباروری یا مشکل در بارداری شود. برخی از شایعترین علل را در زیر مورد بررسی قرار دادهایم.
۱. سندروم تخمدان پلی کیستیک
این بیماری که با عنوان تنبلی تخمدان نیز شناخته میشود، باعث ایجاد تخمدانهای بزرگ میشود که اغلب دارای کیستهای کوچک و پر از مایع هستند. این بیماری منجر به عدم تعادل هورمونی میشود که میتواند تخمکگذاری را مختل کند. برخی از علائم این بیماری عبارتند از مقاومت به انسولین ، چاقی، رشد نامنظم مو و آکنه.
۲. اختلال عملکرد هیپوتالاموس
این اتفاق ناشی از اختلال در تولید FSH و هورمون لوتئینه کننده است که تخمک گذاری را تحریک میکند. اختلال عملکرد هیپوتالاموس میتواند چرخه قاعدگی را تحت تاثیر قرار دهد. سیکلهای قاعدگی نامنظم و آمنوره، که به معنای عدم قاعدگی است، در افراد مبتلا به اختلال عملکرد هیپوتالاموس شایع است.
۳. نارسایی زودرس تخمدان
این اصطلاح توقف زودهنگام تولید تخمک به دلیل کاهش سطح استروژن را توصیف میکند. این اختلال ممکن است ناشی از یک بیماری خودایمنی، ناهنجاریهای ژنتیکی یا سموم محیطی باشد و معمولاً قبل از 40 سالگی اتفاق میافتد.
۴. پرولاکتین اضافی
اگر فردی از داروهای خاصی استفاده کند یا در غده هیپوفیز خود که هورمون تولید میکند دچار اختلال باشد، ممکن است بدن مقادیر زیادی پرولاکتین تولید کند. این به نوبه خود میتواند باعث کاهش تولید استروژن شود. پرولاکتین اضافی که هیپرپرولاکتینمی نیز نامیده میشود، یک علت کمتر شایع اختلال تخمک گذاری است.
درمان تخمک گذاری نامنظم به چه صورت است؟
اگر پزشکتان تشخیص داده باشد که تخمکگذاری منظم ندارید، گام بعدی (اغلب اما نه همیشه) درمان با Clomid است. کلومید (کلومیفن) یک داروی محبوب باروری است که عوارض جانبی کمی دارد و میزان موفقیت بارداری خوبی دارد. با این حال، مطمئن شوید که پزشک ابتدا باروری شریک مرد و لولههای فالوپ شما را بررسی میکند. این به معنای آنالیز مایع منی برای مرد و HSG (نوعی خاص اشعه ایکس) برای شما است.


چه زمانی در رابطه با تخمک گذاری باید به پزشک مراجعه کنیم؟
زنانی که پریودهای نامنظم دارند اغلب تخمک گذاری نامنظم دارند یا اصلا تخمکگذاری نمیکنند. همچنین می توانند دورههای منظمی داشته باشند و هنوز تخمکگذاری نداشته باشند. تنها راه برای تعیین قطعی اینکه آیا تخمک گذاری دارید یا خیر، انجام آزمایش خون هورمونی توسط یک پزشک، مانند متخصص زنان است. متخصص زنان پزشکی است که در سلامت باروری زنان تخصص دارد. باروری با افزایش سن کاهش مییابد، اما حتی زنان جوان نیز ممکن است دچار مشکلات ناباروری شوند. بنابراین بهترین کار برای تنظیم تخمکگذاری نامنظم مراجعه به یک متخصص زنان است.
اگر برای پیدا کردن یک متخصص زنان خوب مشکل دارید، اصلا نگران نباشید! شما میتوانید از طریق دکترتو با برترین متخصصان زنان از سراسر کشور ارتباط برقرار کنید و به صورت تلفنی از آنها مشاوره دریافت کنید. همچنین در صورت نیاز میتوانید از بخش نوبت مطب، وقت ملاقات حضوری تنظیم کنید.







سؤالات متداول شما
رابطه جنسی اساس تولد است. ممکن است حتی با داشتن رابطه جنسی متداوم، نتوانید بارور شوید. در اغلب اوقات این مشکل به دلیل تخمکگذاری نامنظم است. از این رو سوالات متداول زیادی در این رابطه به وجود میآید. در ادامه برخی از این سوالات را بررسی خواهیم کرد.
برخی اوقات ممکن است در طول تخمکگذاری دچار پیچ خوردگی یا گرفتگی عضلات شوید. درد تخمکگذاری، درد لگنی است که با نام میتل اشمرز نیز شناخته میشود. اغلب اوقات این درد با استراحت و داروهای بدون نسخه رفع میشود.
همانطور که گفتیم اغلب اوقات درد تخمکگذاری بیشتر اوقات به دلیل پیچ خوردگی عضلات به وجود میآید. بنابراین ممکن است شما فقط در برخی دورهها این درد را احساس کنید.
اکثر مردم نیازی به درمان برای درد تخمکگذاری ندارند. درد معمولا در عرض یک روز از بین میرود. شما میتوانید داروهای موجود بدون نسخه مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (ایبوپروفن، ناپروکسن یا آلو) را برای کمک به درد مصرف کنید. یک پد گرم یا حمام آب گرم نیز ممکن است به تسکین درد کمک کند.
برای درد شدید تخمکگذاری، با پزشک خود در مورد مصرف قرصهای ضد بارداری صحبت کنید. داروهای ضد بارداری هورمونی از تخمکگذاری جلوگیری میکنند. بدون تخمکگذاری، درد تخمک گذاری نخواهید داشت.
درد تخمکگذاری ممکن است شبیه درد پریود باشد (مانند یک گرفتگی). اما درد تخمکگذاری حدود دو هفته قبل از شروع قاعدگی اتفاق میافتد.
مخاط رحم یکی از مهمترین فاکتورها برای تشکیل لقاح است. ترشحات واژن به بقای اسپرم و شنا کردن آنها از دهانه رحم کمک میکنند. کمبود خفیف ترشحات واژن نمیتواند جلوی باروری و تخمکگذاری را بگیرد و فقط ممکن است روند باروری را کُند، کند. اما کمبود ترشحات در سطح شدید میتواند به طور کامل جلوی تخمک گذاری را بگیرد.
همانطور که در طول مقاله اشاره کردیم، علائم تخمک گذاری در هر زنی رخ نمیده. اما این بدان معنا نیست که شما تخمکگذاری ندارید. در صورتی که هیچکدام از علائم گفته شده در طول مقاله را نداشته باشید، برای تشخیص باید به متخصص زنان مراجعه کنید.
مطالعات نشان میدهد که زمان رابطه جنسی در رابطه با تخمکگذاری، در واقع تاثیر بر پسر بودن یا دختر بودن نوزاد شما ندارد. اما شیوههای دیگری وجود دارد که شما میتوانید جنسیت فرزند خود را قبل از تولد تعیین کنید، که در مقالهای جدا به طور کامل آن را مورد بررسی قرار دادهایم.
همانطور که گفتیم افراد مبتلا به این سندروم دوره تخمکگذاری منظمی ندارند و ممکن است در هر ماه تخمک گذاری در زمان متفاوتی انجام شود. افراد مبتلا به تنبلی تخمدان برای تعیین زمان تخمکگذاری باید به پزشک زنان مراجعه کنند.
از آنجایی که کیتهای تخمکگذاری برای LH آزمایش میکنند، ممکن است همیشه یا در چند روز نتایج مثبتی را به همراه داشته باشند. این نتایج مثبت، مثبت کاذب هستند. یعنی اینکه الزاما شما در حال تخمک گذاری نیستید. این نتایج مثبت میتوانند نشاندهنده تلشا بدن شما برای تخمکگذاری باشند. همانطور که میدانید برای بارداری، شما باید حتما تخمک آزاد کرده باشید. در نتیجه ممکن است بعد از مثبت شدن تست باردار نشوید.
اگر در روز تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید، احتمال باردار شدن شما چند برابر میشود.
برنامههای زیر، بهترین اپلیکیشنهای تعیین تخمکگذاری هستند:
Clue Period & Cycle Tracker
Flo Period & Ovulation Tracker
Glow
Fertility Friend
Period Tracker
دوبار پریود شدن در ماه کاملا طبیعی است و ممکن است برای هر زنی اتفاق بیفتد. همچنین زنان میتوانند بیش از یک بار در ماه تخمکگذاری داشته باشند. یعنی ممکن است در هر بار پریود شدن شما یک بار تخمکگذاری صورت گرفته باشد. همانطور که گفتیم تخمکگذاری تقریبا 14 روز قبل از قاعدگی صورت میگیرد. یعنی اگر شما دوبار در یک ماه پریود شوید، تخمک گذاری بلافاصله بعد از قاعدگی اتفاق میافتد.
سندروم پیش از قاعدگی به تغییرات در خلق و خو، سلامت جسمانی و رفتار پیش از پریودی اشاره دارد. بیشتر زنان معمولا بعد از تخمکگذاری و قبل از شروع قاعدگی به سندروم مبتلا میشوند.
سندروم تخمدان پلی کیستیک باعث ایجاد کیست تخمدان میشود. همانطور که گفتیم این بیماری باعث بینظمی در تخمکگذاری میشود.
قرص ال دی یک داروی ضدبارداری است که برای کنترل بارداری استفاده میشود. اگر به طور منظم این قرص را مصرف کنید، تخمک گذاری شما متوقف میشود و پریود شما یک دوره قاعدگی واقعی نخواهد بود.
بیماریها و مشکلات متعددی همچون اندومتریوز، فیبروئید رحم و تنبلی تخمدان میتوانند باعث اختلالات هورمونی در زنان شوند. یکی از عوامل مهم در تخمکگذاری تعادل بین هورمونها است.
در هر چرخه قاعدگی فقط یک بار میتوانید تخمکگذاری کنید، اما میتوانید در آن یک بار بیش از یک تخمک آزاد کنید.
چند روز قبل از تخمک گذاری و یک روز پس از تخمکگذاری شما میتوانید باردار شوید. اما در خارج از این زمان امکان بارداری وجود ندارد.
یائسگی دورهای از زندگی زنان است که معمولا بعد از 40 سالگی شروع میشود. در واقع شاخصه اصلی یائسگی، عدم تخمکگذاری است. زنان یائسه نمیتوانند تخمک گذاری کنند و بارور شوند.
عملکرد هورمونی کافی برای تخمکگذاری موفق ضروری است. متأسفانه، یک رژیم غذایی نامناسب میتواند به هورمونهای ما آسیب وارد کند، که به نوبه خود میتواند منجر به مشکلات تخمکگذاری شود. این بدان معناست که خوردن برخی غذاها و پرهیز از برخی دیگر در واقع میتواند باروری ما را بهبود بخشد.
نازایی به معنای عدم توانایی برای باردار شدن پس از برقراری رابطه جنسی متداوم است. در واقع افراد نازا توانایی آزاد سازی تخمک را ندارند. در حالی که برخی افراد با وجود داشتن تخمک گذاری نامنظم میتوانند باردار شوند، اما احتمال بارداری آنها کمتر است. بنابراین تخمکگذاری نامنظم الزاما به معنای نازایی نیست.







نتیجهگیری و راهنمای مراجعه به پزشک
شما میتوانید از آنچه در مورد تخمکگذاری یاد گرفتهاید استفاده کنید تا سریعتر باردار شوید. با این حال، حتی اگر باروری شما “عالی” باشد، انتظار نداشته باشید که اولین ماه تلاش خود را باردار شوید. بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی زوج هایی که می دانستند چگونه علائم تخمکگذاری و زمان رابطه جنسی را برای بارداری تشخیص دهند، 68٪ در عرض سه ماه باردار شدند. بعد از شش ماه، 81 درصد باردار بودند.
با این حال، تخمک گذاری تنها کلید لقاح نیست. این فقط یک بخش از پازل است. سلامت کلی سیستم تولید مثل در هر دو طرف نیز مهم است.
اگر در تلاش برای باردار شدن هستید و تقریباً مطمئن هستید که تخمکگذاری دارید، تصور نکنید که این بدان معنی است که همه چیز خوب است. به متخصص زنان مراجعه کنید و معاینه شوید. خبر خوب این است که اکثر زوج هایی که مشکلات باروری دارند میتوانند با کمک درمانهای باروری باردار شوند. در دکترتو میتوانید با بهترین متخصص زنان و زایمان در شهر خود اشنا شوید، با آنها بهصورت تلفنی و اینترنتی مشورت کنید و هر زمان که خواستید، برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.thebump.com/a/ovulation-symptoms-signs-of-ovulation
https://www.healthline.com/health/womens-health/ovulation-symptoms#ovulation-test
https://www.verywellfamily.com/signs-of-ovulation-1960281
https://www.webmd.com/baby/am-i-ovulating
https://flo.health/menstrual-cycle/health/ovulation
https://www.medicalnewstoday.com/articles/150870#menstrual-phases
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/getting-pregnant/expert-answers/ovulation-signs/faq-20058000
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9134-ovulation-pain-mittelschmerz