علت خشکی واژن چیست و چه نشانه هایی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

خشکی واژن یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که می‌تواند در هر سنی رخ دهد و دلایل مختلفی داشته باشد. علت خشکی واژن معمولاً به کاهش سطح استروژن در بدن مرتبط است، اما عوامل دیگری مانند استرس، برخی داروها، تغییرات هورمونی یا یائسگی نیز ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. این مشکل می‌تواند با نشانه‌هایی مانند خارش، سوزش، درد هنگام مقاربت و گاهی عفونت‌های مکرر همراه باشد. در این مقاله، به بررسی علت خشکی واژن و نشانه‌های آن می‌پردازیم تا راهکارهای مناسب برای پیشگیری و درمان آن ارائه دهیم. شما می‌توانید در دکترتو بهترین متخصصان زنان و مامایی را پیدا کرده و برای تعیین وقت حضوری اقدام کنید.

خشکی واژن چیست؟

خشکی واژن به کاهش رطوبت طبیعی دیواره‌های واژن اطلاق می‌شود که می‌تواند منجر به ناراحتی، خارش، سوزش و درد به‌ویژه هنگام مقاربت جنسی گردد. این عارضه معمولاً به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن رخ می‌دهد که ممکن است در دوران یائسگی، پس از زایمان، شیردهی یا به‌دنبال مصرف برخی داروها و شرایط پزشکی دیگر اتفاق بیفتد. علاوه بر این، عواملی مانند استرس، استعمال دخانیات و استفاده از محصولات بهداشتی معطر نیز می‌توانند در بروز خشکی واژن مؤثر باشند.

متن انگلیسی:
Vaginal dryness happens when the tissues in your vagina are dry, thin and not well-moisturized. This leads to discomfort, especially during sex. Vaginal dryness occurs at any age. It’s most common in women or people assigned female at birth (AFAB) during or after menopause when estrogen levels decline.
ترجمه متن:
خشکی واژن زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های واژن خشک، نازک و فاقد رطوبت کافی باشند. این وضعیت باعث ناراحتی، به‌ویژه هنگام رابطه جنسی، می‌شود. خشکی واژن ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما بیشتر در زنان یا افرادی که زن به دنیا آمده‌اند (AFAB)، در دوران یائسگی یا پس از آن، زمانی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، شایع‌تر است.

به نقل از my.clevelandclinic

علائم خشکی واژن در زنان چیست؟

کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی که از علائم اختلالات هورمونی است، موجب کاهش ترشحات طبیعی واژن شده و به دنبال آن موجب درد و ناراحتی در ناحیه‌ی لگن و علائم خشکی واژن می‌شود. این مشکل همچنین می‌تواند موجب بروز هر کدام از علائم زیر شود؛

• احساس خارش واژن
• سوزش واژن
• تنگ شدن واژن
• ایجاد زخم در واژن
• درد واژن
• عدم لذت در رابطه جنسی
• درد هنگام نزدیکی (دیس پارونیا)
• خونریزی پس از نزدیکی
• افزایش احتمال عفونت واژن

زنان در دوران یائسگی علاوه بر خیس‌نشدن واژن ممکن است هر کدام از علائم زیر را تجربه کنند؛

• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• بی‌خوابی
• تغییرات خلق‌وخو
• خستگی
• جوش و دانه‌های پوستی
• عفونت ادراری
• اختلال در حافظه

آیا خشکی واژن از علائم بارداری است؟

معمولا در زمان بارداری و تخمک‌گذاری به دلیل افزایش استروژن واژن خشک نمی‌شود. در این بازه زمانی مخاط دهانه رحم افزایش پیدا می‌کند و برای رسیدن اسپرم به تخمک ترشح مایعات بیشتر می‌شود.

عارضه خشکی بیشتر پس از زایمان و در دوره شیردهی تجربه می‌شود. دلیل آن هم کاهش شدید استروژن و نازک‌شدن پوشش واژن است، اما گاهی ممکن است به دلیل اختلالات هورمونی در اوایل بارداری این عارضه هم مشاهده شود.

علت خشکی واژن: واژن خشک نشانه چیست؟

شایع‌ترین علت خشکی واژن، کاهش سطح استروژن است که غالبا به دلیل یائسگی ایجاد می‌شود. استروژن توسط تخمدان‌ها تولید می‌شود و باعث ایجاد ویژگی‌های زنانه مانند رشد سینه‌ها و فرم بدن می‌شود. این هورمون همچنین نقش مهمی در چرخه‌ی قاعدگی و بارداری ایفا می‌کند. استروژن لایه‌ی داخلی واژن را ضخیم، مرطوب و سالم نگه می‌دارد.

هنگامی که سطح استروژن کاهش می‌یابد لایه‌ی داخلی واژن نازک و خشک شده همچنین خاصیت ارتجاعی آن کاهش می‌یابد و به راحتی آسیب می‌بیند و مخاط آن از صورتی به رنگ آبی دیده می‌شود. این تغییرات را تحت عنوان آتروفی واژن می‌شناسیم. مهمترین علت های خشکی واژن شامل موارد زیر است:

• کاهش استروژن (به دلیل یائسگی، شیردهی یا زایمان)
• استفاده از برخی داروها (آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها، داروهای هورمونی)
• استرس و اضطراب
• شست‌وشوی بیش‌ازحد با صابون‌های قوی
• کمبود آب بدن
• بیماری‌های خودایمنی (مانند سندرم شوگرن)
• استفاده از دخانیات

علت خشکی واژن در حین رابطه چیست؟

خشکی واژن در حین رابطه جنسی مشکلی است که حدود ۱۷% از زنان بین ۱۸ تا ۵۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مشکل معمولاً به دلیل نداشتن تحریک جنسی کافی، استرس، یا تغییرات هورمونی مانند کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی، پس از زایمان یا استفاده از داروها رخ می‌دهد. عدم معاشقه و استرس می‌تواند موجب کاهش رطوبت واژن و درد در طول رابطه شود. تغییرات هورمونی یکی از عوامل اصلی خشکی واژن است که ممکن است باعث احساس ناراحتی در حین دخول شود. استفاده از روان‌کننده‌ها یا لوبریکانت‌ها می‌تواند این مشکل را تسکین دهد. در صورتی که خشکی واژن باعث ناراحتی یا درد می‌شود، مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند راه‌حل‌های درمانی مناسب را ارائه دهد.

علت نداشتن ترشح واژن در سنین پایین چیه؟

همین حالا از متخصص سوال کن!

دکتر زنان

علت خشکی واژن در زنان جوان چیست؟

مهم‌ترین مشکل در خانم‌هایی که خشکی واژن می‌گیرند، کمبود استروژن و احتمالا برخی از عفونت‌ها است. علل کمتر رایج و سایر علت خشکی واژن در خانم‌های جوان عبارتند از:

دلایل خشک شدن واژن	توضیحات
داروهای آنتی هیستامین	از عوارض داروهایی مانند دیفن هیدرامین می‌توان به خشکی واژن و مشکلات ادراری اشاره کرد. البته این عارضه در تمام افراد دیده نمی‌شود. همچنین با قطع مصرف دارو، رطوبت ناحیه تناسلی هم به حالت طبیعی خود برمی گردد.
دارو‌های ضد افسردگی	از عوارض برخی داروهای ضدافسردگی می‌توان به اختلال عملکرد جنسی اشاره کرد که شامل خشکی واژن، کاهش میل جنسی و ناتوانی در رسیدن به ارگاسم می‌شود.
استعمال سیگار	خانم‌های سیگاری زودتر از سایر افراد دچار یائسگی می‌شوند، بنابراین خشکی واژن هم در این افراد در سنین پایین‌تری ایجاد می‌شود.
شست و شوی واژینال	شستشو و دوش واژینال و استفاده از برخی لوسیون‌ها و محصولات بهداشتی زنانه می‌توانند موجب این عارضه شوند.
خشکی واژن از علائم یائسگی زودرس	تحقیقات نشان می‌دهند که حدود ۴۰ تا ۵۰ در صد از زنانی که نزدیک به یائسگی و یا بعد از یائسگی هستند، این مشکل را تجربه می‌کنند اما تنها ۲۰ درصد از آنها به دنبال درمان مشکل خود هستند.

علت خشکی واژن پس از یائسگی

آتروفی واژن می‌تواند درد و ناراحتی در طول رابطه جنسی برای فرد ایجاد کنند و احتمال عفونت واژن را هم افزایش دهد. همچنین کاهش سطح استروژن موجب نازک‌شدن لایه‌ی داخلی مجاری ادراری می‌شود و به دنبال آن شانس تکرر ادرار و عفونت‌های ادراری را افزایش می‌دهند. بنابراین یکی از مهمترین علائم یائسگی خشکی واژن است.

این علائم به عنوان سندرم یائسگی یا GMS شناخته می‌شود. به دنبال GMS زنان ممکن است خونریزی پس از سکس یا سوزش واژن، خارش و خشکی واژن بعد از یائسگی داشته باشند. این علائم قطعا می‌توانند بر لذت جنسی فرد و احساس خوب فرد نسبت به خود تأثیر بگذارند.

البته هر خانمی در دوران یائسگی علائم متفاوتی را تجربه می‌کند و هر کدام از علائم با شدت متفاوتی در افراد ظاهر می‌شود و هیچ دو نفری علائم یکسانی را تجربه نمی‌کنند.

علت خشکی واژن بعد از پریودی چیست؟ (علت خشکی واژن در دختر)

علاوه‌بر افزایش و کاهش هورمون‌ها گاهی استفاده از پدهای بهداشتی علت خشکی واژن هستند. به‌خصوص تامپون‌ها که وارد دهانه رحم شده و خاصیت جذب رطوبت بالایی دارند، می‌توانند چنین مشکلی را ایجاد کنند. اگر بعد از پریود خشکی شدیدی احساس می‌کنید، به‌جای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید. بنابراین علت درد واژن دختر یا علت خشکی واژن در سن کم هم می‌تواند خشکی باشد.

علت خشکی واژن بعد از تخمک گذاری چیست؟

در چرخه قاعدگی هورمون استروژن کم‌وزیاد می‌شود. زمانی که رحم می‌خواهد برای حمایت از تخمک بارور آماده شود، سطح استروژن افزایش پیدا می‌کند و بافت رحم ضخیم می‌شود. اگر تخمک بارور نشود، سطح استروژن کاهش می‌یابد. این افزایش و کاهش استروژن ممکن است با خشکی واژن همراه باشد.

علت خشکی واژن بعد از زایمان و سزارین چیست؟

سطح استروژن و پروژسترون در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند و باعث ایجاد پوشش جفت می‌شود. اما پس از زایمان استروژن به مقدار چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. به‌طوری‌که ظرف ۲۴ ساعت به سطح استروژن قبل از بارداری می‌رسد. استروژن باید در دوران شیردهی در سطح پایینی باشد. اگر سطح استروژن بالا برود، در شیردهی اختلال ایجاد می‌کند. با کاهش شدید این هورمون شخص دچار خشکی واژن می‌شود.

فرقی ندارد زایمان طبیعی باشد یا سزارین، در هر صورت با خارج‌شدن نوزاد از رحم سطح استروژن بدن کاهش پیدا می‌کند. با کاهش سطح هورمون استروژن واژن رطوبت خود را از دست داده و ممکن است شخص در کنار آن علائم دیگری مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را هم تجربه کند.

علت خشکی واژن

عفونت قارچی واژن می‌تواند با علائمی مانند خشکی، خارش، قرمزی و درد خود را نشان دهد. البته مشکلی به نام آتروفی واژن در دوران یائسگی با همین علائم ایجاد می‌شود. علت آتروفی واژن کاهش استروژن است و می‌تواند مشکلاتی را در دستگاه ادراری هم ایجاد کند.

اگر دچار چنین علائمی شدید، به متخصص زنان مراجعه کنید تا به طور دقیق معاینه شوید. اگر علت خشکی، عفونت واژن باشد، باید داروهای لازم تجویز شود تا عفونت به طور کامل از بین برود.

گاهی خشکی می‌تواند نشانه بیماری خاص مانند بیماری‌های مقاربتی باشد. معمولا در چنین شرایطی شخص علاوه بر خشکی دچار عوارض دیگری مانند خارش، درد، قرمزی یا تورم می‌شود. درصورتی‌که همراه با خشکی دچار ناراحتی هستید، باید به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم برای بررسی بیماری‌های مقاربتی و عفونت انجام شود.

خشکی واژن و خونریزی نشانه چیست؟

معمولا زمانی که این عارضه همراه با لکه بینی ایجاد می‌شود، نشانه آتروفی واژن یا سندروم تناسلی ادراری یائسگی است. بسیاری از زنان در نزدیکی دوره یائسگی با این علائم روبرو می‌شوند. به دلیل کمبود استروژن پوشش واژن نازک و خشک می‌شود و باعث سوزش، خارش، لکه بینی، درد هنگام رابطه جنسی، تکرر ادرار و عفونت مجاری ادراری می‌شود.

زمانی که واژن رطوبت خود را از دست بدهد، ممکن است دچار درد واژن شوید. هم‌زمان ممکن است رابطه جنسی هم برای شما دردناک شود و لکه بینی و لکه بینی بعد از رابطه داشته باشید. در این شرایط برای رفع درد هنگام مقاربت باید از روان‌کننده استفاده کنید. اگر این مشکل به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد شده باشد، با کرم واژینال استروژن یا داروهای دیگر می‌توان مشکل را برطرف کرد.

خشکی واژن با بوی بد واژن نشانه چیست؟

اگر در کنار خشکی، احساس می‌کنید، واژن بوی بدی می‌دهد، احتمال دارد دچار عفونت واژن شده باشید. عفونت واژن می‌تواند از نوع باکتریایی یا قارچی باشد. معمولا عفونت علائم دیگری مانند خارش، ترشحات غلیظ و احساس سوزش هنگام ادرار کردن به همراه دارد. با درمان عفونت و برطرف‌شدن عامل باکتریایی بوی بد واژن برطرف شده و خشکی هم از بین می‌رود.

ژل شستشوی واژن باعث خشکی واژن می شود؟

برخی از انواع ژل شستشوی واژن ممکن است بافت واژن را تحریک کرده و باعث بروز این مشکل شوند. ژل‌های بهداشتی برای بهداشت جنسی زنان ضروری بوده اما باید کمترین مقدار مواد شیمیایی را داشته باشد. در بیشتر موارد با تعویض ژل شستشوی واژن می‌توان مشکل را برطرف کرد. ممکن است به برخی از ترکیبات در ژل شستشو حساسیت داشته باشید و جایگزین‌کردن محصولی دیگر مشکل را برطرف می‌کند.

خشکی واژن چطور تشخیص داده می شود؟

پزشک با معاینه فیزیکی می‌تواند تغییرات در دیواره واژن را بررسی و سایر علل مانند عفونت را رد کند. همچنین برای تشخیص عفونت ممکن است نمونه‌ای از سلول‌ها یا ترشحات واژن را جمع‌آوری کرده و آزمایش کند.

هیچ تستی وجود ندارد که به تنهایی بتواند آتروفی را تشخیص دهد و پزشک به طور معمول با استفاده از علائم به تشخیص درست می‌رسد. در صورت مشاهده هر کدام از تغییرات زیر در واژن به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید؛

• احساس سوزش
• خارش واژن
• خشکی در ناحیه تناسلی
• درد در هنگام مقاربت.

گاهی صحبت‌کردن در مورد مشکلات این چنینی برای فرد ناراحت کننده و شرم‌آور است، اما پزشک برای رسیدن به تشخیص درست نیاز به دانستن شرح حال دقیق از بیمار دارد.

علت‌های خشکی واژن	علائم خشکی واژن	درمان خشکی واژن
یائسگی	سوزش واژن	کرم‌های موضعی واژن
زایمان	خارش واژن	درمان دارویی
شیردهی	خونریزی بعد از نزدیکی	درمان‌های خانگی
عفونت واژن	مقاربت دردناک	لوبریکانت
عوارض دارویی برخی از داروها	احساس تنگی واژن	هورمونی درمانی

درمان خشکی واژن به چه صورت است؟

توجه داشته باشید که درمان‌های متعددی برای درمان خشکی واژن وجود دارند، اما درمان این عارضه فقط تحت نظر متخصص زنان متخصص انجام می‌شود. استفاده از کرم‌های موضعی واژن، درمان دارویی و درمان‌های خانگی همگی می‌توانند کمک‌کننده باشند.

چون خشکی واژن داری نزدیکی برات دردناکه؟ با پزشک در این مورد صحبت کن.

دکتر رابطه جنسی دردناک

عوارض خشکی واژن: آیا خشکی واژن خطرناک است؟

خشکی واژن در مواقعی از چرخه‌ی جنسی زنان به طور طبیعی رخ می‌دهد و نیازی به نگرانی نیست. اما اگر در غیر از این مواقع باشد، باید بررسی‌های لازم توسط دکتر زنان انجام بگیرد زیرا ممکن است نشان‌دهنده‌ی ایجاد تغییراتی در چرخه‌ی هورمونی زن باشد.

این عارضه می‌تواند باعث ناراحتی در ناحیه لگن و واژن شود. از دیگر عوارض خشکی واژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• سوزش که می‌تواند علت درد واژن باشد
• عدم علاقه به رابطه جنسی
• درد هنگام سکس
• خونریزی خفیف بعد از رابطه جنسی
• عفونت دستگاه ادراری (از بین نمی‌رود و یا دوباره عود می‌کند.)
• خارش یا سوزش واژن.

خشکی واژن از جمله مشکلاتی است که در بسیاری از موارد همراه با علائم دیگر ظاهر می‌شود. در این بخش از مطلب در قالب چند پرسش و پاسخ می‌خواهیم به این سؤال جواب بدهیم که خشکی واژن همراه با علائم دیگر نشانه چیست؟

جلوگیری از خشکی واژن چگونه ممکن است؟

برای جلوگیری از خشکی واژن می‌توان برخی اقدامات را انجام داد. از جمله؛

• استفاده از مرطوب‌کننده واژن چند بار در هفته
• استفاده از روان‌کننده هنگام رابطه جنسی، از روان‌کننده‌های حاوی گلیسیرین استفاده نکنید. زیرا گلیسیرین واژن را بیشتر تحریک می‌کند.
• قبل از رابطه جنسی معاشقه داشته باشید تا مقاربت دردناک نشود.
• رابطه جنسی منظم داشته باشید. رابطه جنسی مداوم باعث بهبود سلامت کلی واژن می‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

خشکی واژن از آن دسته مشکلات آزار‌دهنده‌ای است که ممکن است برای هر خانمی پیش بیاید، اما خوشبختانه راه‌های درمان زیادی دارد. اصلی‌ترین دلیل این مشکل کاهش سطح هورمون استروژن است که در دوره‌های مخالفی از زندگی زنان اتفاق می‌افتد برای مثال بعد از یائسگی یا بعد زا زایمان و غیره. اگر با وجود درمان‌های خانگی هنوز دچار خشکی واژن هستید و نمی‌توانید رابطه جنسی خوبی داشته باشید، بهتر است به دکتر متخصص زنان یا متخصص مامایی مراجعه کنید. برای پیداکردن نوبت دکتر مامایی و نوبت دکتر متخصص زنان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!