آلرژی غذایی چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم؟

آیا آلرژی غذایی شما را کلافه کرده است؟ گاهی اوقات ممکن است بعد از خوردن یک ماده غذایی به‌خصوص مشکلاتی نظیر کهیر، تهوع و استفراغ یا مشکلات مشابهی را تجربه کنید. این عوارض و مشکلات با هر بار خوردن همان غذا تکرار می‌شود. در چنین شرایطی می‌گوییم که شما دچار آلرژی غذایی هستید و نباید دیگر آن ماده غذایی را مصرف کنید. حساسیت غذایی ممکن است در هر گروه سنی با هر شرایطی دیده شود و مشکلاتی را در فرد به وجود آورد. در این مقاله می‌خواهیم بیشتر با حساسیت غذایی، دلایل آن و عوارض و مشکلاتی که ممکن است در هر فردی ایجاد کند آشنا شویم. اگر این عارضه شدید است، می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص آسم و آلرژی مشاوره حضوری یا آنلاین داشته باشید.

آلرژی غذایی چیست؟

آلرژی چیست؟ حساسیت غذایی یک واکنش سیستم ایمنی است که بلافاصله پس از خوردن یک غذای خاص رخ می‌دهد. اگرچه واکنش‌های آلرژیک اغلب خفیف هستند، اما می‌توانند بسیار جدی باشند. در برخی مواقع حتی مقدار کمی از مواد غذایی آلرژی‌زا می‌تواند علائمی مانند مشکلات گوارشی، کهیر یا راه‌های هوایی متورم را ایجاد کند. در برخی افراد، آلرژی غذایی می‌تواند باعث علائم شدید یا حتی یک واکنش تهدیدکننده زندگی به نام آنافیلاکسی شود. آلرژی غذایی می‌تواند در هر سنی رخ دهد و یک سری عوارض را به دنبال داشته باشد.

آلرژی غذایی در نوزادان

در نوزادان هم احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک از نوع آلرژی غذایی وجود دارد که معمولاً در واکنش به شیرخشک است. به این نوع آلرژی غذایی FPIES گفته می‌شود که معمولاً در ۶ ماه اول زندگی در نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌کنند شروع می‌شود. مشکلات گوارشی و عوارض معمولاً یک تا پنج ساعت بعد از خوردن مواد غذایی آلرژی‌زا در نوزاد شروع می‌شود و معمولاً شامل استفراغ شدید و اسهال می‌شود.

در برخی مواقع نیز آلرژی غذایی در نوزادان در شش ماه اول زندگی به دلیل خوردن شیر گاو است. نکته مهم بعدی در خصوص واکنش‌های حساسیت غذایی در نوزادان مربوط به شش ماه دوم زندگی آنهاست؛ زمانی که تغذیه غیر از شیر برای نوزاد شروع می‌شود. در این دوره معمولاً توصیه می‌شود که انواع مواد غذایی را کم‌کم به کودک دهند تا در صورت بروز آلرژی، از ایجاد واکنش‌های شدید جلوگیری شود.

نوزادت کهیر زده و دچار حساسیت شده؟

نگران نباش. تا دیر نشده مشاوره بگیر.

دکتر آسم و آلرژی آنلاینفوق تخصص آسم و آلرژی

آلرژی غذایی در کودکان

در کودکان هم احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک وجود دارد. کودکان ممکن است بعد از خوردن یک غذای جدید یا حتی مصرف یک ماده غذایی که قبلاً هم مصرف کرده‌اند دچار حساسیت غذایی شوند. در کودکان، غذاهایی که بیشتر باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شوند عبارتند از:

• شیر
• تخم‌مرغ
• بادام‌زمینی
• آجیل درختی
• ماهی
• صدف

اکثر کودکانی که آلرژی غذایی دارند در دوران نوزادی اگزما را تجربه خواهند کرد. هر چه اگزمای کودک بدتر باشد و زودتر شروع شود، احتمال ابتلا به آلرژی غذایی در او بیشتر می‌شود.

آلرژی غذایی در بزرگسالان

در افرادی که سابقه بروز انواع آلرژی را دارند یا افرادی که سابقه آلرژی خانوادگی دارند احتمال بروز حساسیت غذایی بیشتر است. در بسیاری از مواقع آلرژی غذایی در بزرگسالان بدون سابقه قبلی اتفاق می‌افتد. گاهی نیز با اضافه شدن یک ماده غذایی جدید ممکن است حساسیت غذایی ایجاد شود. مورد بعدی بروز سایر واکنش‌های آلرژیک یا بیماری‌های خودایمنی در بزرگسالان است که می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع آلرژی‌های غذایی در آنها شود.

علائم آلرژی غذایی

علائم آلرژی غذایی می‌تواند نواحی مختلف بدن را به طور هم‌زمان تحت تاثیر قرار دهد. برخی از علائم رایج عبارتند از:

• راش‌های پوستی و کهیر (دلیل کهیر زدن بدن چیست؟)
• استفراغ
• احساس خارش در داخل دهان، گلو یا گوش
• تورم صورت، اطراف چشم‌ها، لب‌ها، زبان و سقف دهان
• عطسه کردن
• آبریزش یا مسدود شدن بینی
• خس‌خس سینه و سرفه
• بدتر شدن علائم آسم یا اگزما
• آنافیلاکسی (شوک آنافیلاکسی چیست؟)

حساسیت غذایی و خارش پوست

دلیل خارش بدن ایجاد راش پوستی است. یکی از رایج‌ترین و اصلی‌ترین علائم بروز حساسیت غذایی، ایجاد یک سری راش‌ها روی پوست است که معمولاً خارش دارند. علاوه بر این برخی از افراد بعد از خوردن مواد آلرژن دچار خارش‌های پوستی شدید می‌شوند، تا حدی که در اثر خارش زیاد پوست آنها قرمز و ملتهب می‌شود.

جوش های حساسیت غذایی نوزاد

در نوزادان علائم بروز آلرژی غذایی معمولاً به‌صورت یک سری جوش‌های ریز روی صورت و بدن ظاهر می‌شود. زمانی که نوزاد به یک ماده غذایی از جمله شیرخشک حساسیت می‌دهد، یک سری بثورات ریز پوستی روی بخش‌های مختلف بدن، خصوصاً صورت و دست‌ها ظاهر می‌شود.

سرفه و حساسیت غذایی

از دیگر نشانه‌های رایج و مهم آلرژی غذایی سرفه کردن است. معمولاً افرادی که به یک ماده غذایی به‌خصوص حساسیت دارند بعد از خوردن یک ماده غذایی آلرژن به‌شدت سرفه می‌کنند و سرفه‌های آنها بسیار حاد و آزاردهنده می‌شود. با هر بار خوردن آن ماده غذایی سرفه‌ها تکرار می‌شوند و شدید هستند. گاهی اوقات بعد از ابتلا به یک دوره بیماری و به دنبال حساس شدن ریه‌ها، حساسیت به یک ماده غذایی خاص می‌تواند موجب بروز سرفه‌های بسیار شدید شود.

علت آلرژی غذایی

هنگامی که شما یک آلرژی غذایی دارید، سیستم ایمنی بدن شما به‌اشتباه یک غذای خاص یا یک ماده در غذا را به‌عنوان ماده مضر تشخیص می‌دهد. در پاسخ، سیستم ایمنی بدن سلول‌ها را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) را آزاد کنند تا مواد غذایی ایجادکننده آلرژی که آلرژن نامیده می‌شود، خنثی کنند.

دفعه بعد که حتی کمترین مقدار از آن غذا را می‌خورید، آنتی‌بادی‌های IgE آن را حس می‌کنند. سپس به سیستم ایمنی بدن شما سیگنال می‌دهند که یک ماده شیمیایی به نام هیستامین و همچنین سایر مواد شیمیایی را در جریان خون آزاد کند. این مواد شیمیایی باعث ایجاد علائم آلرژی می‌شوند.

راه های تشخیص حساسیت غذایی

آلرژی های غذایی هر بار که غذای محرک می‌خورید واکنش‌های مشابهی ایجاد می‌کند. برای تشخیص، یک پزشک ممکن است از شما بپرسد:

• چه مدت طول می‌کشد تا علائم شما ایجاد شود.
• چه مقدار از یک ماده غذایی محرک خاص را خورده‌اید.
• چه علائمی را تجربه می‌کنید و برای چه مدت.

در صورتی که پزشک به وجود آلرژی غذایی مشکوک شد ممکن است یک سری تست آلرژی برای تشخیص و تایید آلرژی استفاده کند. در تست پوستی ایمونولوژیست مقدار کمی از انواع مختلف آلرژن‌ها را روی پوست بازوها یا پشت دست قرار می‌دهد تا ببیند آیا موجب خارش پوستی می‌شود یا خیر.

تست خونی هم می‌تواند برای تشخیص و تایید آلرژی غذایی استفاده شود. انواع تست‌های ایمونولوژی و همچنین تست آزمایش خون جاذب رادیویی (RAST) می‌تواند با سنجش سطوح آنتی‌بادی‌های آلرژیک در خون به تایید حساسیت غذایی کمک کند.

برای تشخیص آلرژی غذاییت باید تست آلرژی بدی؟ همین الان مشاوره بگیر.

دکتر آلرژی غذایی

تست آلرژی غذایی کودکان

در کودکان تست آلرژی غذایی به این صورت است که پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار کوچک مقداری از مواد آلرژن مختلف را به زیر پوست تزریق می‌کند. بعد از گذشت تقریباً ۲۰ دقیقه واکنش‌های آلرژیک کودک نسبت به آلرژن‌ها بررسی می‌شود.

برگه آزمایش تفسیر آزمایش آلرژی غذایی

آزمایش‌های ایمونولوژیک و تست‌های خونی ایمنی‌شناسی جزء آزمایش‌های تخصصی است که حتماً باید توسط یک پزشک متخصص آلرژی یا ایمونولوژیست بررسی و تفسیر شود. پزشک با بررسی و تفسیر برگه آزمایش آلرژی غذایی می‌تواند تایید کند که فرد حساسیت غذایی دارد یا خیر تا بر این اساس بهترین رویکردهای درمانی و مراقبتی برای او ارائه شود.

راه های درمان آلرژی غذایی

مهم است بدانید که هیچ درمان قطعی برای آلرژی غذایی وجود ندارد و بهترین گزینه حذف ماده آلرژن است. در صورت مواجه شدن با ماده غذایی حساسیت‌زا می‌توان از داروهای اورژانسی و ضد حساسیت استفاده کرد.

۱. درمان دارویی

درمان دارویی شامل اتوانژکتورهای اپی‌نفرین می‌شود که باید بلافاصله بعد از بروز واکنش آنها را مصرف کرد. این داروها جزء مراقبت‌های پزشکی اورژانسی هستند. اپی‌نفرین و آنتی‌هیستامین‌ها جزء داروهایی هستند که می‌توانند از بروز واکنش‌های شدید، مانند علائم آنافیلاکسی و خارش و احتقان جلوگیری کنند. همچنین در صورت داشتن واکنش آلرژیک شدید، کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم تجویز می‌شوند.

۲. درمان خانگی

تنها گزینه برای درمان آلرژی غذایی در خانه، تهیه یک لیست از انواع ماده آلرژن و برچسب گذاری غذایی است تا با عدم استفاده از این مواد غذایی مانع بروز واکنش‌های حساسیتی شدید شد. توصیه بعدی این است که سعی کنید با تامین کافی اسید معده، مانند مصرف مکمل‌های هیدروکلریک از بروز واکنش‌های شدید ایمنی جلوگیری کنید. مصرف ویتامین سی هم می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی، از بروز واکنش‌های شدید جلوگیری کند.

۳. درمان حساسیت غذایی با طب سنتی

در طب سنتی از یک سری گزینه‌ها برای درمان حساسیت غذایی استفاده می‌شود. روغن کرچک یکی از آنهاست که می‌تواند با ایجاد یک پوشش در سطح معده، از شدت اثر واکنش‌های آلرژیک بکاهد. علاوه بر این در طب سنتی توصیه می‌شود که از روغن بذر کتان به همراه اسید پانتوتنیک استفاده کنند تا با بهبود تحمل سیستم ایمنی در برابر آلرژن‌ها، یک اثر ضد حساسیتی را ایجاد کند. طب سوزنی هم می‌تواند به عنوان یک درمان مجزا در طب سنتی برای درمان و مدیریت آلرژی غذایی انجام شود.

۴. درمان کهیر ناشی از حساسیت غذایی

کهیرهای پوستی ناشی از حساسیت غذایی را هم می‌توان با روش‌های سنتی و خانگی و هم با درمان‌های دارویی از بین برد. درمان‌های دارویی شامل آنتی آلرژن‌ها و کورتیکواستروئیدهای موضعی می‌شود. علاوه بر این به افرادی که کهیر ناشی از حساسیت غذایی را تجربه می‌کنند توصیه می‌شود که رژیم غذایی خود را تغییر داده و از یک رژیم غذایی به‌خصوص پیروی کنند.

انواع آلرژی غذایی

آلرژی‌های غذایی بسته به علائم و زمان بروز آنها به سه نوع تقسیم می‌شوند:

عوارض آلرژی غذایی

علاوه بر عوارض معمول و رایجی که حساسیت‌های غذایی دارند و معمولاً بی‌خطرند، این نوع آلرژی در مواردی می‌تواند عوارضی جدی را به دنبال داشته باشد. شوک آنافیلاکسی یکی از عوارض اصلی آلرژی غذایی است که می‌توانند تهدیدکننده زندگی باشد. این نوع واکنش آلرژیک می‌تواند موجب مرگ هم شود. عارضه بعدی، درماتیت آتوپیک است که به‌عنوان نوعی اگزما هم شناخته می‌شود. در این نوع واکنش‌های آلرژیک غذایی ممکن است واکنش‌های حساسیتی پوستی شبیه اگزما هم ایجاد شود.

راه های پیشگیری از حساسیت غذایی

بهترین راه برای جلوگیری از واکنش آلرژیک، شناسایی مواد غذایی ایجادکننده آلرژی و اجتناب از آن است. برای پیشگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک شدید بهتر است با مشورت با یک پزشک، مواد آلرژن را از رژیم غذایی حذف کنید. یکی از اقدامات پیشگیرانه قرار گرفتن در معرض مواد آلرژن در سنین پایین (از نوزادی) است. توصیه می‌شود نوزادان پرخطر که سابقه آلرژی به دیگر مواد غذایی را داشته‌اند، در همان سنین کم به‌تدریج در معرض ماده آلرژن قرار بگیرند تا میزان حساسیت در آینده بسیار کمتر شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آلرژی غذایی می‌تواند ناراحت‌کننده و حتی تهدیدکننده زندگی باشد؛ بنابراین مهم است که آلرژن‌های غذایی خود را بشناسید و با حذف آنها از بروز علائم و مشکلات جدی جلوگیری کنید. یک ایمونولوژیست یا یک دکتر آسم و آلرژی می‌تواند به شما کمک کند تا با شناسایی الگوهای حساسیتی خود، به‌صورت موثری آلرژی غذاییتان را کنترل و مدیریت کنید.

شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر آسم و آلرژی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!