فهرست مطالب
تشنج عصبی اختلال شایع عصبی است که بهطور ناگهانی باعث بروز حملات غیرارادی و تکانهای عضلانی در فرد میشود. این حملات میتوانند به صورت لرزش، انقباضات یا حرکات غیرقابل کنترل در نواحی مختلف بدن ظاهر شوند. تشنج عصبی در هر سنی رخ میدهد، اما شیوع آن بهویژه در بزرگسالان بیشتر از کودکان است. بزرگسالان مبتلا به این اختلال با چالشهای متعددی مواجه هستند که روی کیفیت زندگی آن تاثیر میگذارد. در این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با تشنج عصبی، علائم تشنج عصبی، تشخیص و راههای درمان و عوارض تشنج عصبی بیشتر آشنا شوید. اما اگر علائم عصبی غیرمعمولی دارید بهتر است در این باره با متخصص نورولوژی در ارتباط باشید. بدین منظور میتوانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
تشنج عصبی چیست؟
تشنج عصبی، اختلال شایع در سیستم عصبی ناشی از تغییرات غیرطبیعی و شدید در فعالیت نورونهای مغز است که در آن فرد دچار حملات ناگهانی و غیرارادی تکانهای عضلانی میشود. تشنج عصبی اغلب با صرع اشتباه گرفته میشود، در حالی که صرع بیماری مزمنی است که با تشنج های مکرر همراه است. در طول تشنج عصبی، بسیاری از نورونها بهطور همزمان و با سرعتی بسیار بیشتر از حالت عادی سیگنال ارسال میکنند.
این افزایش فعالیت الکتریکی میتواند منجر به حرکات غیرارادی، احساسات، عواطف و یا رفتارهای غیرقابل کنترل شود. اختلال در فعالیت طبیعی سلولهای عصبی ممکن است باعث از دست رفتن هوشیاری نیز شود. افراد مبتلا به تشنج عصبی با چالشهای متعددی مواجه هستند و باید با نشانههای ناگهانی و غیرقابل پیشبینی این اختلال کنار بیایند. همچنین، تاثیرات آن بر زندگی روزمره، شغل و روابط اجتماعی میتواند به مشکلاتی منجر شود. درک علل، عوامل خطر و روش های درمان تشنج عصبی میتواند به بهبود کیفیت زندگی این افراد کمک کند.
علائم تشنج عصبی
حمله عصبی و تشنج یک اختلال مغزی است که با فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز مشخص میشود. این فعالیت غیر طبیعی میتواند باعث طیف وسیعی از علائم شود که از خیره شدن کوتاه مدت تا تشنجهای شدید و طولانی مدت متغیر است. علائم تشنج عصبی به عوامل مختلفی از جمله نوع تشنج، محل شروع فعالیت غیر طبیعی در مغز و شدت آن بستگی دارد. شایعترین علائم تشنج اعصاب عبارتند از:
- افتادن ناگهانی و از دست دادن هوشیاری
- حرکات غیرارادی و کنترل نشده دست، پاها و بدن
- تکانهای شدید بدن و لرزش اندامها
- گزیدن زبان و کف کردن دهان
- خیره شدن به یک نقطه
- سردرگمی موقت و تغییرات ناگهانی خلقوخو
- احساس ناگهانی ترس یا اضطراب
- احساس سنگینی در معده
- سرگیجه
- سردرد
- تغییر در بینایی و تاری دید
- از دست رفتن تعادل
علت تشنج عصبی
تشنج عصبی یا صرع، یک اختلال مغزی است که در اثر فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز ایجاد میشود. علل دقیق تشنج در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما عوامل متعددی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. تشنج عصبی میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آنها عبارتند از:
- اختلالات ژنتیکی
- ضربه به سر یا آسیبهای مغزی ناشی از تصادف یا بیماری
- عفونتهایی مانند مننژیت یا انسفالیت که فعالیت الکتریکی مغز را مختل میکنند.
- اختلال در تعادل مواد شیمیایی مغز مانند الکترولیتها
- مصرف مواد مخدر یا الکل یا ترک ناگهانی آنها
- بیماریهای متابولیک
- استرس و خستگی
- بیماریهای مغزی مانند تومورهای مغزی یا سکته مغزی
صرع چیست و انواع آن چه علائمی دارد؟
تشنج عصبی در بزرگسالان
تشنج عصبی در بزرگسالان یکی از اختلالات شایع عصبی است که به صورت حملات ناگهانی و غیرارادی در حرکات عضلانی بروز میکند و با نشانههایی مانند لرزش، انقباضات عضلانی، و تغییر در سطح هوشیاری همراه میشود.
بزرگسالان مبتلا به تشنج عصبی با چالشهای مختلفی مواجهند و باید با نشانههای غیرقابل پیشبینی این اختلال کنار بیایند و تاثیرات آن بر زندگی روزمره، شغل و روابط اجتماعی خود را مدیریت کنند.
عوامل مختلفی میتوانند باعث تشنج در بزرگسالان شوند از جمله آسیبهای مغزی، عفونتها، اختلالات متابولیک، و مصرف مواد مخدر یا الکل. درک علل و عوامل خطر مرتبط با این اختلال میتواند به تشخیص بهتر و درمان موثرتر کمک کند.
تشخیص تشنج عصبی (تست تشنج اعصاب)
تشخیص تشنج عصبی شامل چند مرحله و آزمایشهای مختلف میشود. پزشک برای تعیین وجود تشنج و علت آن از روشهای زیر استفاده میکند:
- معاینه بالینی و بررسی سوابق و علایم بیمار، کسب اطلاعات درباره حملات قبلی، مدت زمان و نوع آنها
- الکتروانسفالوگرام (EEG) (نوار مغزی) برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز و شناسایی الگوهای غیرطبیعی مرتبط با تشنج
- ام آر آی یا CT اسکن جهت شناسایی آسیبهای مغزی، تومورها یا عفونتها
- آزمایشهای خون برای بررسی علل متابولیک یا عفونی که منجر به تشنج اعصاب میشوند.
- آزمایشهای اضافی مانند تستهای حرکتی یا ارزیابیهای روانشناختی
تشخیص دقیق به پزشک کمک میکند تا بهترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب نماید.
درمان تشنج عصبی
درمان تشنج عصبی یا صرع به عوامل مختلفی از جمله نوع تشنج، شدت آن، سن بیمار و سایر شرایط پزشکی فرد بستگی دارد. هدف اصلی درمان، کنترل تشنجها و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. روش های درمان تشنج عصبی بسته به شدت تشنج عبارتند از:
- داروهای ضدتشنج
- تغییرات سبک زندگی با مدیریت استرس، خواب کافی، و رژیم غذایی مناسب، پرهیز از محرکهایی مانند الکل و کافئین
- مشاوره و درمانهای شناختی-رفتاری جهت کنار آمدن با عوارض روانی ناشی از تشنج
- تحریک عصب واگ که شامل کاشت یک دستگاه در بدن برای تحریک عصب واگ جهت کاهش تشنج میشود.
- جراحی در مواردی که درمانهای دیگر موثر نبوده و تشنجها به شدت ادامه دارند، ممکن است جراحی برای برداشتن ناحیهای از مغز که باعث تشنج میشود، توصیه شود.
- درمانهای مکمل مانند طب سوزنی یا مکملهای غذایی
۱. قرص تشنج اعصاب
اصطلاح “قرص تشنج اعصاب” یک اصطلاح عامیانه است که برای اشاره به داروهایی استفاده میشود که برای کنترل تشنجهای عصبی یا صرع تجویز میشوند. این داروها به طور دقیقتر به عنوان داروهای ضد تشنج یا ضد صرع شناخته میشوند. قرصهای تشنج اعصاب معمولا به عنوان داروهای ضدتشنج شناخته میشوند و برای کنترل و پیشگیری از تشنجها تجویز میگردند:
- لکوسامید (Lacosamide)
- پرگابالین (Pregabalin)
- گاباپنتین (Gabapentin)
- کاربامازپین (Carbamazepine)
- اکسکاربازپین (Oxcarbazepine)
- اوزوگابین (Ezogabine)
- فنیتوئین (Phenytoin)
- ویگاباترین (Vigabatrin)
۲. درمان گیاهی تشنج عصبی
درمانهای گیاهی میتوانند به عنوان مکملی برای درمانهای پزشکی تشنج عصبی مورد استفاده قرار گیرند، هرچند که باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شوند. برخی از گیاهان و داروهای طبیعی مفید برای درمان گیاهی تشنج اعصاب را در ادامه آوردهایم:
نوع گیاه | توضیحات |
---|---|
عصاره مریم گلی | این گیاه به عنوان آرام بخش طبیعی شناخته میشود و ممکن است به کاهش تشنجها کمک کند. |
زردچوبه | کورکومین موجود در زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که میتواند به کاهش التهاب در مغز و محافظت از سلولهای عصبی کمک کند. |
گیاه سنبلالطیب | این گیاه به عنوان آرام بخش طبیعی شناخته میشود و استرس و اضطراب را کاهش میدهد که از عوامل تحریک کننده تشنج هستند. |
عصاره گل گاوزبان | مصرف آن باعث بهبود وضعیت عصبی و کاهش تشنج میگردد. |
روغن اسطوخودوس | استفاده از روغن اسطوخودوس در آروماتراپی باعث ایجاد حس آرامش شده ومیزان استرس را کاهش میدهد. |
قبل از استفاده از هر نوع درمان گیاهی، مشورت با پزشک بسیار مهم است تا از ایمنی و مناسب بودن آن برای وضعیت فردی اطمینان حاصل شود. درمانهای گیاهی نباید به عنوان جایگزینی برای درمانهای پزشکی استاندارد در نظر گرفته شوند.
عوارض تشنج عصبی
تشنج عصبی میتواند عوارض متعددی داشته باشد که بسته به شدت و نوع تشنج، فرد و شرایط خاص او متفاوت است. برخی از عوارض رایج تشنج اعصاب عبارتند از:
- آسیب فیزیکی: حین تشنج، فرد ممکن است به زمین بیفتد یا به اشیای اطراف برخورد کند که میتواند منجر به جراحتهای جسمی شود.
- اختلال در هوشیاری: تشنج باعث از دست رفتن موقت هوشیاری شده که ممکن است در موقعیتهای خطرناک رخ دهد.
- تاثیرات روانی: بسیاری از افراد پس از تجربه تشنج، دچار اضطراب، افسردگی یا سردرگمی میشوند.
- تغییرات در خواب: تشنج اعصاب یکی از علل اختلال خواب است که میتواند عوارضی مانند مشکلات خواب یا بیخوابی را بهدنبال داشته باشد.
- تاثیرات اجتماعی: افراد مبتلا به تشنج ممکن است در روابط اجتماعی خود با چالشهایی مواجه شوند از جمله ترس از بروز حمله در مکانهای عمومی.
- تاثیر بر شغل: تشنجها میتوانند بر وضعیت شغلی فرد نیز تاثیر بگذارند و ممکن است منجر به از دست دادن شغل یا محدودیت در انتخاب شغل در این افراد شوند.
- خستگی و ضعف: پس از بروز تشنج، بسیاری از افراد احساس خستگی و ضعف میکنند که ممکن است بر فعالیتهای روزمره آنها تاثیر منفی بگذارد.
- عوارض درازمدت: در برخی موارد، تشنج های مکرر میتوانند به آسیبهای دائمی مغزی یا اختلالات شناختی منجر شوند.
پیشگیری از تشنج عصبی
پیشگیری از تشنج عصبی شامل اتخاذ تدابیری برای کاهش خطر بروز حملات و مدیریت عوامل تحریککننده است. برخی از روشهای موثر برای پیشگیری از تشنج اعصاب عبارتند از:
- مدیریت استرس با تکنیکهای کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا، و تنفس عمیق. این کار احتمال بروز تشنج را کاهش میدهد.
- خواب کافی: خواب ناکافی میتواند تشنج ها را تحریک کند. بنابراین، داشتن خواب منظم و کافی بسیار مهم است.
- رژیم غذایی مناسب: رژیم غذایی سالم و متعادل شامل میوهها، سبزیجات و پروتئینها میتواند به بهبود سلامت عمومی و کاهش خطر تشنج کمک کند. برخی از افراد ممکن است از رژیم کتوژنتیک نیز بهرهمند شوند.
- پرهیز از محرکها: اجتناب از الکل، کافئین و مواد مخدر، خطر بروز تشنج عصبی را کاهش میدهد.
- پیگیری درمان پزشکی: مصرف منظم داروهای ضدتشنج تجویز شده توسط پزشک و پیگیری منظم با متخصص مغز و اعصاب میتواند یکی از راهکارهای مناسب جهت کنترل و پیشگیری از تشنج ها باشد.
- آموزش خانواده و دوستان: آگاه کردن افراد نزدیک به بیمار درباره تشنج و نحوه کمک به فرد حین حمله میتواند ایمنی او را افزایش دهد.
- پیگیری علائم: ثبت تاریخچه و الگوهای تشنج باعث شناسایی عوامل تحریککننده شده و باعث مدیریت بهتر بیماری میشود.
با رعایت این تدابیر، میتوان خطر بروز تشنج عصبی را کاهش داد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. مشورت با پزشک برای تعیین بهترین رویکردها جهت پیشگیری نیز بسیار مهم است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تشنج عصبی اختلال پیچیدهای است که تاثیرات عمیقی بر زندگی فرد مبتلا دارد. آسیبهای مغزی، اختلالات متابولیک، یا عوامل ژنتیکی میتوانند از شایعترین علل تشنج اعصاب باشند. افرادی که سابقه تشنج دارند، باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشند و هرگونه تغییر در الگو یا شدت حملات خود را گزارش دهند. در صورتی که فردی دچار تشنج شود، مهم است که فورا به پزشک مراجعه کند. مشاوره با متخصص مغزواعصاب برای تشخیص دقیق و درمان مناسب لازم و ضروری است. خبر خوب اینکه سامانه غیرحضوری دکترتو امکان مشاوره متنی و تلفنی با دکتر مغز و اعصاب آنلاین را فراهم نموده است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!