فهرست مطالب
- آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT چیست؟
- انواع روش های آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
- هدف از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع (آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT در چه مواقعی تجویز می شود؟)
- احتیاطات پیش از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
- نحوه جمع آوری نمونه برای آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
- تفسیر نتیجه آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT نمونهای از مدفوع را از نظر وجود خون بررسی میکند. خون غیبی به این معنی است که شما توانایی دیدن آن با چشم غیر مسلح را ندارید و برای تشخیص آن، نیاز به انجام بررسیهای آزمایشگاهی است. وجود خون در مدفوع دلایلی زیادی دارد. معمولا دلیل انجام آن وجود خونریزی در دستگاه گوارش است. یکی ازکاربردهای آزمایش خون مخفی مدفوع این است که معمولاً به عنوان یک آزمایش غربالگری برای کمک به یافتن سرطان کولورکتال قبل از بروز علائم بیماری استفاده میشود. موضوع مهم در شک یا ابتلا به هر یک از این بیماریها، تشخیص یک پزشک عمومی یا متخصص داخلی است. اگر به دنبال پزشک با تجربهای هستید و پیدا کردن آن برایتان به یک کار طاقتفرسا تبدیل شده، به سایت دکترتو مراجعه کنید. وبسایت دکترتو به شما لیستی از بهترین پزشکان متخصص در شهر مورد نظرتان را ارائه خواهد داد. اگر تصمیم به دریافت نوبت مشاوره آنلاین یا حضوری از هر یک از این پزشکان داشتید هم میتوانید از طریق همین سایت اقدام کنید.
آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT چیست؟
FOBT یک آزمایش آزمایشگاهی است که برای بررسی وجود خون در مدفوع انجام میشود. خون مخفی خونی است که با نگاه کردن به مدفوع نتوانید آن را ببینید. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است در مدفوع خون وجود داشته باشد. در موارد خاص، از این آزمایش برای کمک به یافتن علت کم خونی هم استفاده میشود و میتواند به تفاوت بین سندرم روده تحریک پذیر (IBS) که معمولاً باعث خونریزی نمیشود و بیماری التهابی روده (IBD) که احتمالاً باعث خونریزی میشود کمک کند. اما آزمایش خون مخفی مدفوع به تنهایی نمیتواند هیچ بیماری را تشخیص دهد. اگر نتایج آزمایش شما خون در مدفوع شما را نشان دهد، احتمالاً برای تشخیص علت دقیق به آزمایشهای دیگری نیاز خواهید داشت.
برای آزمایش Occult blood لازم است ۳ روز متوالی نمونههایی از مدفوع جمعآوری شود. این کار احتمال یافتن خون را افزایش میدهد، زیرا خونریزی ممکن است هر روز اتفاق نیفتد. اگر در یکی از ۳ روز اجابت مزاج نداشتید، با پزشک خود صحبت کنید. در این شرایط پزشک در مورد جمع آوری ۳ نمونه در مدت زمان طولانیتر با شما صحبت خواهند کرد.
انواع روش های آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
سه نوع مختلف FOBT وجود دارد که عبارتند از:
نوع آزمایش | توضیحات |
---|---|
آزمایش خون مخفی مدفوع گوایاک (gFOBT) | خون پنهان در مدفوع را با استفاده از ماده شیمیایی به نام گایاک تشخیص میدهند. |
آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (iFOBT یا FIT) | با استفاده از آنتی بادیها، آثار خون را در مدفوع پیدا میکند. |
FIT-DNA | غربالگری برای تغییرات DNA مرتبط با سرطان کولورکتال. |
هدف از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع (آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT در چه مواقعی تجویز می شود؟)
به طور معمول برای تشخیص سرطان روده بزرگ در افرادی است که هیچ علامتی ندارند، پزشک انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع را تجویز میکند. سرطان یا پولیپ در روده بزرگ یا راست روده ممکن است با این آزمایش تشخیص داده شود.
قیمت آزمایش fobt
برای آگاهی از هزینه آزمایش خون مخفی مدفوع میتوانید یا از پزشک خود سوال بپرسید یا با آزمایشگاه تماس بگیرید. به این نکته آگاه باشید که تعرفههای سالانه، هزینه هر آزمایشگاه برحسب موقعیت و حتی دولتی یا خصوصی بودن مجموعه متفاوت است. راه دیگر هم مراجعه به وبسایت دکترتو و مشاهده تعرفهها در این سایت است.
احتیاطات پیش از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
از پزشک خود درباره شرایط آزمایش سوال بپرسید. اینکه چه نکاتی را باید چند روز قبل از آزمایش رعایت کنید. از پزشک بخواهید دستورالعملهای خاص را برای دستیابی به درستترین جواب آزمایش برایتان توضیح دهد. نکات گفته شده زیر را هم پیش از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT در نظر داشته باشید و رعایت کنید:
- از ۳ روز قبل از شروع جمع آوری نمونه مدفوع خود، از مصرف گوشت قرمز مانند گوشت گاو، بره یا جگر، میوهها و سبزیجات خام، ویتامین C مانند آب میوه حاوی ویتامین C و مکملهای ویتامین C در دوزهای بالاتر از ۲۵۰ میلی گرم در روز، آنتی اسیدها (داروهایی برای تسکین سوزش سر دل یا درد معده مانند Tums®)، داروهایی برطرف کننده اسهال و مکملهای آهن خودداری کنید. شما میتوانید بعد از FOBT مجددا شروع به مصرف این موارد نمایید.
- اکثر افراد باید مصرف آسپرین، سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و ویتامین E را قبل و در طول دوره ۳ روزه جمع آوری مدفوع خود متوقف کنند. این داروها ممکن است باعث شوند که مقدار کمی خون در مدفوع پیدا شود.
- اگر برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته آسپرین مصرف میکنید، مصرف آن را قطع نکنید، مگر اینکه پزشک این مورد را به شما یادآوری کند.
- از آنجایی که برخی غذاها میتوانند نتایج آزمایش را تغییر دهند، معمولاً یک رژیم غذایی خاص برای ۴۸ تا ۷۲ ساعت قبل از آزمایش توصیه میشود.
همچنین اگر در طول ۳ روزی که قصد دارید نمونه مدفوع خود را جمع آوری کنید، در یکی از شرایط زیر قرار دارید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT را عقب بیندازد.
- دوره قاعدگی
- خونریزی هموروئید (وریدهای متورم در مقعد)
- وجود خون در ادرار
نحوه جمع آوری نمونه برای آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
نمونه کوچکی از مدفوع در یک لوله جمع آوری مخصوص یا روی کارت مخصوص قرار داده میشود و برای آزمایش به پزشک یا آزمایشگاه ارسال میشود. وجود خون در مدفوع ممکن است نشانه سرطان روده بزرگ یا سایر مشکلات مانند پولیپ، زخم یا هموروئید باشد. برای نمونهگیری نمیتوان از مدفوع مخلوط با ادرار یا آب توالت استفاده کرد.
برای دفع مدفوع روی توالت بنشینید. از ظرف تمیز و خشک استفاده کنید تا مدفوع خود را قبل از تماس با آب توالت بگیرید. با یک سر چوب اپلیکاتور از مدفوع خود نمونهبرداری کنید. نمونهها باید با فاصله ۱ روز از یکدیگر گرفته شوند، زیرا در شرایط ابتلا به سرطانهای روده بزرگ ممکن است هرازگاهی خونریزی وجود داشته باشد نه به طور مداوم.
تفسیر نتیجه آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
برای خواندن برگه آزمایش بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که هدف از انجام آزمایش خون مخفی مدفوع، یافتن خون پنهان است. اگر خون یافت نشد، نتیجه آزمایش منفی است. اما اگر سرطان یا پولیپ بدون خونریزی دارید، این موضوع میتواند یک نتیجه منفی کاذب باشد. اگر خون وجود داشته باشد اما تشخیص داده نشود هم نتیجه ممکن است منفی کاذب باشد.
اگر نتایج FOBT شما مثبت باشد، به این معنی است که خون در نمونه شما شناسایی شده است. از هر ۱۴ نفر یک نفر نتیجه FOBT مثبت خواهند داشت. خونریزی ممکن است ناشی از عللی مانند پولیپ، بواسیر یا التهاب باشد و ممکن است لزوماً مرتبط با سرطان نباشد. اگر خونریزی به دلیل چیزی غیر از سرطان یا پولیپ باشد، نتیجه مثبت کاذب است. خون ممکن است از زخم معده یا هموروئید باشد. حتی ممکن است از دهان یا بینی بلعیده شود.
دامنه نرمال در جواب آزمایش خون مخفی مدفوع fobt
آزمایش های خون مخفی مدفوع، خونی را در مدفوع تشخیص میدهد که با بررسی کامل قابل مشاهده نیست؛ یعنی معمولاً مقدار کمتر از ۵۰ میلیگرم هموگلوبین در هر گرم مدفوع. این مقدار در بزرگسالان عادی معمولا کمتر از ۲ تا ۳ میلیگرم در گرم است.
عوامل موثر در نتیجه کاذب آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT
آزمایش خون مخفی مدفوع (FOBTs) هموگلوبین یا ترکیبات هموگلوبین تغییر یافته را در مدفوع شناسایی میکند. مواد غذایی حاوی پراکسیدازها، مانند خربزه و کلم بروکلی نپخته، ترب کوهی، گل کلم و شلغم ممکن است نتایج مثبت کاذب ایجاد کنند، در حالی که عوامل کاهشدهنده مانند اسید اسکوربیک ممکن است حساسیت را کاهش دهند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آزمایش خون در مدفوع در صورت شک به ابتلای بیمار به برخی بیماریها از جمله سرطان یا پولیپ رودهای توصیه میشود. در چنین شرایطی فرد با مشاهده مدفوع خود متوجه وجود خون درون آن نمیشود. اما یک آزمایش درست و دقیق میتواند این اطمینان را بدهد که آیا درون مدفوع خونی وجود دارد یا نه و درصد آن چقدر است. آزمایش خون مخفی مدفوع فقط میتواند وجود یا عدم وجود خون را تشخیص دهد اما نمیتواند منبع خونریزی را پیدا کند.
نیاز شما به انجام چنین آزمایشی را پزشکتان تعیین میکند. پزشک ممکن است درخواست انجام این آزمایش را بدهد و شرایط آن را به طور دقیق برایتان توضیح دهد؛ مثلا در برخی موارد لازم است آزمایش برای چند روز متوالی انجام شود. به همین دلیل لازم است با یک دکتر عمومی یا دکتر متخصص داخلی صحبت کنید. پزشک پس از پرسیدن برخی سوالات و همچنین ویزیت شما، برحسب نیاز انجام آزمایش خون مخفی مدفوع FOBT را تجویز میکند. برای اینکه خیلی زود علائم خود را بررسی کنید و خیالتان راحت شود، سری به وبسایت دکترتو بزنید و نوبت ویزیت خود را ثبت کنید. از طریق وبسایت دکترتو میتوانید به صورت متنی یا تلفنی با متخصص داخلی آنلاین و دکتر عمومی آنلاین هم مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!