فهرست مطالب
درمانهای سرطان روده بسته به مرحله بیماری و وضعیت بیمار متفاوت است، اما در بیشتر موارد، شیمیدرمانی نقشی اساسی در کنترل یا بهبود آن دارد. شیمی درمانی سرطان روده با استفاده از داروهایی انجام میشود که رشد سلولهای سرطانی را مهار کرده و مانع گسترش آنها در بدن میشوند. این روش ممکن است قبل از جراحی برای کوچککردن تومور، پس از جراحی برای حذف سلولهای باقیمانده یا در مراحل پیشرفته برای کنترل علائم تجویز شود. داروها میتوانند بهصورت تزریقی یا قرصهای خوراکی مصرف شوند و معمولاً در چند دوره درمانی انجام میگیرد. آگاهی از روند شیمیدرمانی به بیماران کمک میکند تا با آمادگی بیشتری درمان را آغاز کنند. در این مطلب از دکترتو، با شیمیدرمانی سرطان روده آشنا میشوید.
شیمی درمانی سرطان روده چگونه است؟
در شیمی درمانی، پزشک از یک سری داروهای خاص برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. برای شیمی درمانی سرطان روده، داروها ممکن است به روشهای مختلفی به بیماران داده شود. شیمی درمانی میتواند به صورت تزریق داخل وریدی یا به صورت قرصهای بلعیدنی باشد. در شیمی درمانی سرطان روده بسته به مرحله بیماری، دلیل استفاده و شرایط بیماران، دوز و برنامههای خاصی برای هر فرد توسط پزشک تعیین می شود. به صورت کلی در شرایط مختلف زیر به شیمی درمانی کردن سرطان روده نیاز است:
- شیمی درمانی نئوادجوانت (گاهی اوقات همراه با پرتو) قبل از عمل جراحی برای کوچک کردن سرطان و آسانتر کردن برداشتن آن تجویز می شود. این اغلب برای سرطان رکتوم انجام کاربرد دارد.
- شیمی درمانی کمکی بعد از جراحی انجام می شود. هدف از بین بردن سلولهای سرطانی است که ممکن است در طول عمل جراحی به دلیل کوچک بودن قابلشناسایی نبودهاند.
- برای درمان سرطانهای پیشرفته که در آن سرطان روده به سایر اندامها از جمله کبد متاستاز کرده است.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Chemotherapy uses strong medicines to kill cancer cells. Chemotherapy for colon cancer is usually given after surgery if the cancer is large or has spread to the lymph nodes.
ترجمه متن:
شیمی درمانی از یکسری داروهای قوی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. شیمی درمانی سرطان روده معمولا بعد از جراحی و برای جلوگیری از گسترش سلولهای سرطانی به دیگر بافتهای لنفاوی استفاده میشود.
متاستاز روده چیست و چگونه درمان میشود؟
۱. شیمی درمانی سرطان روده کوچک
در سرطان روده کوچک اصلیترین روش درمانی جراحی است تا بافتهای سرطانی برداشته شوند. اما گاهی لازم است تا برای افزایش اثربخشی درمان و تکمیل آن، شیمی درمانی هم انجام شود. شیمی درمانی همچنین برای درمان عود سرطان روده کوچک هم انجام می شود.
۲. شیمی درمانی سرطان روده بزرگ
شیمی درمانی سرطان روده برای درمان سرطان روده بزرگ کاربرد زیادی دارد. گاهی اوقات از این روش در مراحل اولیه بیماری برای آمادهسازی بیمار برای جراحی یا بعد از آن استفاده می شود. علاوه بر این، زمانی که سرطان روده بزرگ وارد فازهای نهایی و پیشرفته شده و امکان جراحی وجود ندارد، این روش با هدف کنترل علائم و افزایش طول عمر بیمار مورد استفاده قرار میگیرد.
۳. شیمی درمانی سرطان روده بدخیم
در مواردی که سرطان روده بدخیم شده لازم است تا به سرعت با برداشتن بافت بدخیم، جلوی پیشرفت بیماری گرفته شود. در نتیجه شاید تا قبل از محیا شدن شرایط جراحی، پزشک برای بیماران شیمی درمانی انجام دهد. همچنین زمانی که سرطان بدخیم روده است یا در مراحل پیشرفتهای قرار دارد که به سایر بافتهای بدن هم حمله میکند، امکان جراحی در مرحله اول نیست و در این شرایط از شیمی درمانی سرطان روده برای کنترل بیماری استفاده می شود.
شیمی درمانی سرطان روده برای چه کسانی انجام میشود؟
کسانی که سرطان روده پیشرفته دارند و سرطان به بافتهای دیگر بدن آنها سرایت کرده (کسانی که سرطان مرحله ۴ دارند)، احتمالا امکان جراحی ندارند و برای کنترل بیماری باید شیمی درمانی انجام دهند. بنابراین معمولا شیمی درمانی سرطان روده برای کسانی انجام می شود که به دلایلی امکان جراحی کردن را ندارند. این افراد میتوانند برای جلوگیری از ریسک آسیبها و عوارض ناشی از جراحی، شیمی درمانی انجام دهند. البته گاهی نیز قبل و بعد از جراحی سرطان روده، به شیمی درمانی نیاز است. در این موارد از شیمی درمانی برای کوچکتر کردن تومورهای بزرگ قبل از جراحی استفاده می شود. علاوه بر این کسانی که سرطان آنها در مرحله دو قرار دارد و دارای ویژگیهایی است که خطر بازگشتآن را افزایش میدهد، احتمالا باید شیمی درمانی نیز انجام دهند. در مرحله ۳ سرطان روده نیز شیمی درمانی برای کاهش شانس بازگشت سرطان برای بیماران انجام می شود.
نمیدونی شیمی درمانی برات مناسبه یا نه؟
از متخصص کمک بگیر.
چه کسانی نباید شیمی درمانی سرطان روده را انجام دهند؟
تشخیص این که چه کسانی به شیمی درمانی سرطان روده نیاز دارند و چه کسانی نیاز ندارند به عهده پزشک است. پزشک بر اساس شرایط هر فرد، از جمله سن، مرحله سرطان و سلامتی کلی تشخیص میدهد که آیا امکان شیمی درمانی برای بیماران وجود دارد یا خیر. با این حال معمولا برای افرادی که سرطان روده آنها در مرحله ابتدایی است و تنها با جراحی می توان پولیپ یا بافت غیرنرمال را برداشت، شیمی درمانی ضرورتی ندارد.
مراحل شیمی درمانی سرطان روده
مراحل شیمی درمانی سرطان روده بهصورت برنامهریزیشده و مرحلهبهمرحله انجام میشود تا بیشترین اثر درمانی با کمترین عوارض برای بیمار حاصل شود. این روند معمولاً بر اساس مرحله سرطان، وضعیت عمومی بیمار و هدف درمان تعیین میشود و میتواند قبل از جراحی، بعد از آن یا در مراحل پیشرفته بیماری انجام شود. شیمیدرمانی به شکل دورهای انجام میگیرد تا بدن فرصت بازیابی داشته باشد و در طول درمان، وضعیت بیمار بهطور منظم ارزیابی میشود. مراحل شیمی درمانی سرطان روده شامل موارد زیر است:
- ارزیابی پاسخ به درمان و انجام آزمایشها برای تصمیمگیری درباره ادامه یا پایان شیمیدرمانی
- ارزیابی اولیه و تعیین طرح درمان که شامل بررسی مرحله سرطان و انتخاب داروهای مناسب است
- آمادهسازی بیمار و آموزش نحوه درمان و عوارض احتمالی
- شروع شیمیدرمانی بهصورت تزریق وریدی یا داروی خوراکی در دورههای مشخص
- دوره استراحت بین جلسات برای بازیابی بدن و کاهش عوارض
| نوع شیمی درمانی | نحوه عملکرد | اثرات جانبی معمول |
|---|---|---|
| شیمی درمانی فلورپیریمیدین (مانند ۵-فلوروراسیل) | تداخل در رشد سلولهای سرطانی | تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، خستگی، ریزش مو |
| اگزالیپلاتین | آسیب به DNA سلولهای سرطانی | تهوع، استفراغ، ضعف عضلانی، آسیب به اعصاب محیطی |
| ایریوتین | آسیب به DNA سلولهای سرطانی | تهوع، استفراغ، اسهال، خستگی |
| ترکیبات هدفمند (مانند بِواتوسیزوماب) | هدف قرار دادن سلولهای سرطانی خاص | خستگی، راش پوستی، مشکلات گوارشی |
| ترکیبات ایمونوتراپی | تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلولهای سرطانی | خستگی، تب، مشکلات تنفسی، عوارض خودایمنی |
۱. داروهای شیمی درمانی سرطان روده (قرص شیمی درمانی سرطان روده)
داروهای مختلفی برای درمان سرطان روده استفاده می شود. معمولا برای هر بیمار ترکیبی از دو تا سه دارو استفاده می شود که رایجترین آنها شامل موارد زیر است:
- کپسیتابین
- ایرینوتکان (Camptosar)
- فلوراوراسیل
- اسید فولینیک (لوکوورین یا فولینات کلسیم)، فلوراوراسیل و اگزالیپلاتین
- ترکیب داروهای اگزالی پلاتین و کپسیتابین
نوع داروهایی که برای هر بیمار انتخاب می شود به عوامل مختلفی بستگی دارد. این موارد شامل خطر عود سرطان و شرایط زمینهای هر بیمار می شود. اکثر داروهای شیمی درمانی سرطان روده به صورت تزریقی است و به صورت تزریق داخل وریدی مصرف می شود. کپسیتابین یک قرص است و به صورت خوراکی استفاده می شود.
ایرینوتکان و اگزالیپلاتین معمولاً پس از جراحی یا در موارد پیشرفته با ۵-FU یا Xeloda ترکیب میشوند. تری فلوریدین و تیپیراسیل یک داروی ترکیبی به شکل قرص است.
۲. تعداد جلسات شیمی درمانی سرطان روده
برنامه شیمی درمانی برای بیماران مختلف متفاوت است و برای هر بیمار بر اساس سن، مرحله سرطان و نوع درمان انتخابی، جلسات متفاوتی تعیین می شود. اما معمولا بیماران باید دو تا سه هفته یک بار شیمی درمانی را انجام دهند که به هر یک از این دورهها سیکل گفته می شود. اکثر بیماران به هشت سیکل شیمی درمانی نیاز دارند.
آمادگی قبل از شیمی درمانی سرطان روده
برای انجام شیمی درمانی برای سرطان روده باید بیماران آمادگی لازم را داشته باشند. این آمادگی، هم شامل آمادگی فیزیکی و جسمانی و هم آمادگی روحی می شود. مهمترین بایدها و نبایدهای آمادگی قبل از شیمی درمانی سرطان روده شامل موارد زیر است:
- قبل از شیمی درمانی حتما از یک رژیم غذایی سالم و مغذی پیروی کنید.
- لباس راحت و گرم به همراه داشته باشید.
- یک میانوعده سالم و مقوی را قبل از درمان آماده کنید.
- برنامه شیمی درمانی خود را مشخص کنید و برای آن یک برنامهریزی منظم داشته باشید.
- ورزش منظم و فعالیت بدنی کافی قبل از درمان مهم است.
نگران عود سرطان بعد شیمی درمانی هستی؟ راهنمایی بگیر.
مراقبت بعد از شیمی درمانی سرطان روده
مراقبت بعد از شیمی درمانی سرطان روده برای کنترل عوارض، تقویت بدن و بهبود روند بازگشت به زندگی عادی اهمیت زیادی دارد. پس از پایان درمان، بسیاری از بیماران درجاتی از ضعف جسمی و تغییرات عملکردی را تجربه میکنند که اغلب ناشی از عوارض شیمی درمانی سرطان روده است. این عوارض میتوانند موقت یا طولانیمدت باشند و نیاز به پیگیری و مراقبت هدفمند دارند. رعایت توصیههای پزشکی، سبک زندگی سالم و توجه به علائم جدید به کاهش عوارض و پیشگیری از مشکلات جدیتر کمک میکند. اقدامات مهم در مراقبت بعد از شیمی درمانی سرطان روده شامل موارد زیر است:
- کنترل و مدیریت عوارض شیمی درمانی سرطان روده مانند خستگی، تهوع، اسهال یا بیحسی اندامها با نظر پزشک
- انجام ویزیتها و آزمایشهای منظم برای بررسی وضعیت عمومی بدن و احتمال عود بیماری
- تغذیه مناسب و مصرف مایعات کافی برای کمک به ترمیم بافتها و عملکرد بهتر روده
- فعالیت بدنی سبک و تدریجی برای افزایش توان جسمی و کاهش خستگی
- توجه به سلامت روان و دریافت حمایت عاطفی برای مقابله با استرس و اضطراب پس از درمان
تغذیه در شیمی درمانی سرطان روده
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و هیدراته ماندن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و باعث تسریع بهبودی بیماران می شود. شیمی درمانی بر توانایی بدن برای جذب و استفاده از مواد مغذی از غذا تأثیر میگذارد. سلولهای سالم دستگاه گوارش که مسئول جذب مواد مغذی هستند ممکن است در اثر شیمی درمانی آسیب ببینند؛ بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی سالم در این دوران اهمیت ویژهای دارد. روی گنجاندن مقدار زیادی میوه و سبزیجات، پروتئینهای بدون چربی، غلات کامل و چربیهای سالم در رژیم غذایی خود تمرکز کنید. از مصرف غذاهای فرآوری شده، نوشیدنیهای شیرین و مقادیر زیاد الکل خودداری کنید.
متن انگلیسی:
webmed
Other drug-specific side effects include nerve damage and allergic reactions to oxaliplatin.
ترجمه متن:
یکی از عوارض جانبی داروهای خاص شیمی درمانی سرطان روده، واکنش آلرژیک و آسیب عصبی ناشی از داروی اگزاپلاتین است.
احتمال عود سرطان روده بعد از شیمی درمانی
هیچ تضمینی نیست که بعد از شیمی درمانی سرطان عود نکند، خصوصا اگر بیماری در مراحل انتهایی خود باشد. بسته به مرحله سرطان، سن بیماران و شرایط سلامتی کلی آنها، ممکن است سرطان روده بعد از شیمی درمانی مجددا عود کند. برخی اطلاعات و دادهها نشان میدهد که ۳۰ تا ۴۰ درصد ممکن است بعد از شیمی درمانی سرطان روده، بیماری مجددا عود کند. با این حال در بسیاری از موارد شیمی درمانی بعد از جراحی برای پیشگیری از عود مجدد بیماری انجام می شود.
۴.۹ (۵۸۲ نظر)۴.۷ (۵۸۱ نظر)۴.۷ (۴۹۴ نظر)۴.۸ (۳۰۶ نظر)۴.۷ (۲۶۷ نظر)۴.۲ (۲۹۲ نظر)نتیجه گیری
شیمیدرمانی سرطان روده یکی از مؤثرترین روشهای درمانی برای جلوگیری از گسترش سلولهای سرطانی و بهبود نتایج درمان است. هدف از این روش، کاهش اندازه تومور، حذف سلولهای باقیمانده پس از جراحی و کنترل علائم بیماری است. بسته به مرحله سرطان، نوع دارو و تعداد جلسات درمانی توسط پزشک تعیین میشود. گرچه ممکن است عوارضی مانند تهوع، ضعف، ریزش مو یا کمخونی رخ دهد، اما اغلب موقتی و قابلکنترل هستند. پایبندی به برنامه درمانی و نظارت منظم پزشکی میتواند تأثیر شیمیدرمانی را افزایش دهد و به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!