فهرست مطالب
کارسینوئید نوعی تومور نورواندوکرین با رشد آهسته است که بیشتر در لوله گوارشی (۵۵ درصد) و ریه‌ها (۳۰ درصد) ایجاد میشود و می‌تواند هورمون‌هایی مانند سروتونین تولید کند. این بیماری معمولا بدون علامت است اما در صورتی که متاستاز کند، به خصوص به کبد، می‌تواند سندرم کارسینوئید (با علائمی مانند اسهال، گرگرفتگی، تنگی نفس و خس‌خس) ایجاد کند. افزایش ۵-HIAA در ادرار و تست‌های تصویربرداری مانند CT و MRI به تشخیص بهتر کمک می‌کنند. جراحی، درمان اصلی بیماری کارسینوئید است و در مواردی که امکان عمل جراحی نباشد، آنالوگ‌های سوماتوستاتین مانند اکترئوتید علائم را بهبود می‌بخشند. این تومور پیک شیوع اصلی در حدود ۶۰ سالگی، با شیوع زودتر در موارد آپاندیس (۱۵ تا ۲۵ سال) دارد و ممکن است با بیماری قلبی یا پلاگرا همراه باشد.
کارسینوئید چیست؟
تومور کارسینوئید نوعی سرطان نادر است که از سلول‌های نورواندوکرین منشأ می‌گیرد. این سلول‌ها در اندام‌هایی مانند دستگاه گوارش و ریه وجود دارند و نقش مهمی در تنظیم ترشح هورمون‌ها ایفا می‌کنند. اگرچه این تومورها معمولا رشد آهسته دارند اما در برخی بیماران می‌توانند گسترش یابند و علائم جدی مشابه سایر انواع سرطان ایجاد کنند.
این نوع سرطان ممکن است در هر سنی رخ دهد و عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی برخی سندرم‌های ژنتیکی و شرایطی مانند بیماری‌های مزمن معده است. بسیاری از بیماران در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند که همین موضوع تشخیص زودهنگام سرطان کارسینوئید را دشوار می‌کند. آگاهی از علائم و مراجعه به پزشک نقش مهمی در کنترل و درمان این بیماری دارد.
کارسینوئید از سال ۲۰۰۰ توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) با تومور نورواندوکرین (Neuroendocrine Tumor یا NET) جایگزین شده است.
| نکات مهم درباره کارسینوئید | توضیحات |
|---|---|
| کارسینوئید چیست؟ | کارسینوئید نوعی تومور نورواندوکرین (تشکیل شده از سلول‌های دستگاه درون‌ریز (هورمونی) و دستگاه عصبی) با رشد آهسته است. |
| علائم | اسهال، گرگرفتگی، تپش قلب |
| علت ابتلا | تغییرات ژنتیکی سلول‌های نورواندوکرین |
| انواعش | گوارشی، ریوی، آپاندیس، معده |
| عوارضش | متاستاز، سندرم کارسینوئید |
| روش‌های درمانش | جراحی، دارو، پرتودرمانی |
تفاوت تومور کارسینوئید و سندرم کارسینوئید چیست؟
تومور کارسینوئید به خود تومور اشاره دارد؛ یعنی رشد غیرطبیعی سلول‌های نورواندوکرین در اندام‌هایی مانند روده یا ریه. این تومورها ممکن است کوچک و بدون علامت باشند یا در صورت رشد، مشکلات جدی ایجاد کنند. در مقابل، سندرم کارسینوئید زمانی بروز می‌کند که تومور، هورمون‌هایی مانند سروتونین و هیستامین را به مقدار زیاد ترشح کند. نتیجه آن بروز علائمی مانند گرگرفتگی، اسهال مزمن و تپش قلب است.
بنابراین هر تومور کارسینوئید لزوما به سندرم کارسینوئید منجر نمی‌شود. سندرم بیشتر زمانی دیده میشود که تومور به کبد یا نقاط دیگر بدن گسترش یافته باشد. شناخت این تفاوت اهمیت دارد زیرا درمان سندرم بیشتر بر کنترل علائم و کاهش ترشح هورمون‌ها تمرکز می‌کند.
انواع تومورهای کارسینوئید کدام است؟
تومورهای کارسینوئید یا تومور نورواندوکرین بر اساس محل ایجاد به چند دسته تقسیم می‌شوند. تومور کارسینوئید روده باریک شایع‌ترین نوع است و حدود ۴۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهد. این تومورها رشد آهسته دارند اما در مراحل پیشرفته ممکن است به کبد متاستاز دهند.
کارسینوئید معده حدود ۴ درصد موارد را شامل میشود و بسته به سطح اسید و هورمون گاسترین به سه نوع مختلف تقسیم میشود. کارسینوئید آپاندیس بیشتر در کودکان و جوانان دیده میشود و معمولا هنگام جراحی آپاندیسیت به طور تصادفی تشخیص داده میشود. در کنار این‌ها، کارسینوئید ریه نیز وجود دارد که به دو نوع معمولی و آتیپیک تقسیم میشود. نوع آتیپیک رشد سریع‌تر دارد و احتمال متاستاز بیشتری ایجاد می‌کند.
تومور کارسینوئید ریه
تومور کارسینوئید ریه نوعی سرطان ریه است. سلول‌های عصبی غدد درون ریز ریه به کنترل جریان هوا و جریان خون در ریه کمک می‌کنند. دو نوع تومور کارسینوئید ممکن است در ریه ایجاد شود. نوع شایع آن کارسینوئیدهای معمولی است. این تومورها رشد آهسته‌ای دارند و معمولا به بخش‌های دیگر بدن سرایت نمی‌کنند. نوع دیگر آن کارسینوئیدهای آتیپیک است. این تومورها سریع‌تر رشد کرده و ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن منتقل شوند.
تومور کارسینوئید در سیستم گوارش
سلول‌های عصبی غدد درون‌ریز در دستگاه گوارش به کنترل ترشح شیره گوارشی و حرکت غذا کمک می‌کنند. تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش معمولا آهسته رشد می‌کنند. این تومورها باتوجه‌به ناحیه آسیب‌دیده ممکن است باعث درد معده، درد رکتوم یا انسداد روده شوند.
تومور کارسینوئید روده باریک
شایع‌ترین نوع تومور نورواندوکرین دستگاه گوارش، در روده باریک است. حدود ۴۰ درصد از تومورهای این ناحیه در روده باریک یافت می‌شوند. در مراحل اولیه علائمی ندارد. اما ممکن است نشانه‌هایی مانند خستگی، درد شکم، اسهال و حالت تهوع ایجاد کند. در مراحل اولیه سرطان روده کوچک می‌توان با جراحی تومور را از روده باریک خارج کرد.
تومور کارسینوئید معده
حدود ۴ درصد از تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش در معده ایجاد شده و باعث سرطان معده می‌شوند. تومور کارسینوئید معده به سه دسته تقسیم میشود. نوع اول تومورهای کوچکی بوده که معمولا به لایه‌های عمیق نفوذ نمی‌کنند. در این نوع سطح اسید معده پایین بوده و سطح گاسترین بالا است.
نوع ۲ این تومورها نیز مانند نوع ۱ کوچک بوده و به لایه‌های عمیق نفوذ نمی‌کند. اما سطح اسید معده و گاسترین در این نوع تومور بالا است. در نوع ۳ سطح اسید معده و گاسترین طبیعی است. تنها یک تومور اما در ابعاد بزرگ ایجاد شده و می‌تواند به لایه‌های عمیق نفوذ کند.
تومور کارسینوئید در آپاندیس
تومور کارسینوئید آپاندیس همان‌طور که از نام آن مشخص است، در آپاندیس ایجاد میشود. این نوع تومور بیشتر در کودکان و افراد جوان دیده میشود. البته ابتلا به این نوع تومور کارسینوئید نادر است.
علائم بیماری کارسینوئید
تومورهای کارسینوئید در قسمت‌های مختلف بدن ممکن است ایجاد شود. به همین دلیل علائم آن یکسان نیست. معمولا در مراحل اولیه سرطان علائم خاصی وجود ندارد. اما ممکن است به‌مرور علائم زیر در بخش‌های مختلف بدن ظاهر شود:
علائم تومور کارسینوئید در ریه:
- درد قفسه سینه
- خس‌خس سینه
- تنگی نفس
- اسهال
- قرمزی و احساس گرگرفتگی در صورت و گردن
- افزایش وزن در قسمت میانی و بالای کمر
- لکه‌های صورتی یا بنفش روی پوست (شبیه به ترک پوستی)
علائم تومور کارسینوئید در دستگاه گوارش:
- درد شکم
- اسهال
- تهوع و استفراغ
- انسداد روده
- خونریزی از رکتوم
- درد رکتوم
- قرمزی و احساس گرگرفتگی در صورت و گردن
علائم سندروم کارسینوئید:
- گرگرفتگی و قرمزی پوست صورت یا گردن
- اسهال مزمن و مکرر
- تپش قلب یا ضربان نامنظم
- خس‌خس سینه یا تنگی نفس
- تعریق شدید
- کاهش وزن بی‌دلیل
- خستگی مداوم
در صورت بروز هر یک از این علائم مشکوک تومورهای کارسینویید یا اختلال در عملکرد غدد درون ریز حتما با متخصص غدد یا متخصص انکولوژی مشاوره داشته‌باشید.
نگران علائم کارسینوئید هستی؟
برای تشخیص قطعی، همین حالا از پزشک نوبت بگیر!
علت ایجاد کارسینوئید چیست؟
علت ابتلا به کارسینوئید مشخص نیست. درهرصورت جهشی ژنتیکی باعث بروز این سرطان میشود. ممکن است این جهش‌ها به‌صورت ارثی ایجاد شده یا عوامل دیگری در آن تاثیر داشته‌باشند. پزشکان احتمال می‌دهند برخی عوامل خطر احتمال ایجاد کارسینوئید را بالا می‌برند. این عوامل عبارتند از:
- بیماری ژنتیکی: بیماری به نام نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع ۱ نوعی بیماری ارثی است. حدود ۱۰ درصد تومورهای کارسینوئید به دلیل این بیماری ایجاد می‌شوند.
- نژاد: طبق تحقیقات این نوع سرطان در افراد سیاه‌پوست بیشتر دیده میشود.
- جنسیت: آمار این سرطان در زنان بیشتر از مردان است.
- بیماری معده: شرایطی مانند کم‌خونی خطرناک یا سندروم زولینگر – الیسون، اسید معده را تغییر داده و باعث ایجاد تومور می‌شوند.
تشخیص بیماری کارسینوئید
در بسیاری از مواقع پزشک زمان بررسی مشکلات دیگر متوجه وجود تومور نورواندوکرین میشود. برای تشخیص این سرطان باید از روش‌های زیر استفاده کرد؛
- آزمایش خون: با استفاده از آزمایش خون می‌توان سطح هورمون‌های بدن یا محصولات جانبی ناشی از تجزیه این هورمون‌ها را بررسی کرد
- آزمایش ادرار: زمانی که هورمون‌های ترشح شده از تومورهای کارسینوئید تجزیه می‌شوند، ماده شیمیایی خاصی تولید می‌کنند. در آزمایش ادرار سطح این ماده بررسی میشود
- تست تصویربرداری: برای تعیین محل و اندازه تومور از تست‌های تصویربرداری مانند ام‌آرآی، سی‌تی‌اسکن یا اسکن‌های پزشکی هسته‌ای استفاده میشود
- آندوسکوپی: در این روش لوله‌ای بلند و نازک که مجهز به دوربین است، وارد دستگاه گوارش میشود تا تومور کارسینوئید دیده شود
- برونکوسکوپی: لوله بلند و نازکی مجهز به دوربین وارد گلو و ریه‌ها میشود
- کولونوسکوپی: از طریق رکتوم لوله بلند و نازکی وارد شده و تومورهای کارسینوئید رکتوم تشخیص داده می‌شوند
- بیوپسی: برای تایید و تشخیص تومور مقداری از بافت آن نمونه‌برداری میشود. نوع بیوپسی به محل تومور بستگی دارد. ممکن است از یک سوزن برای برداشتن سلول‌ها استفاده شود و یا برای برداشتن بافت جراحی لازم باشد
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
Carcinoid tumors are a heterogeneous group of tumors that can arise in different areas of the body. They are considered cancerous, but often take years to develop. You may have a carcinoid tumor for many years and never know it. However, some carcinoid tumors can be fast-growing. In rare cases, usually after a carcinoid tumor has spread, one may experience carcinoid syndrome — a result of hormones secreted by this tumor.
ترجمه فارسی:
تومورهای کارسینوئید گروه متنوعی از تومورها هستند که می‌توانند در نواحی مختلف بدن ایجاد شوند. این تومورها سرطانی محسوب می‌شوند اما معمولا سال‌ها طول می‌کشد تا رشد کنند. ممکن است سال‌ها تومور کارسینوئید داشته‌باشید و متوجه آن نشوید. با این حال، برخی از این تومورها می‌توانند سریع رشد کنند. در موارد نادر، معمولا پس از گسترش تومور، ممکن است به سندرم کارسینوئید مبتلا شوید که ناشی از هورمون‌های ترشح‌شده توسط این تومور است.
روش های درمان کارسینوئید چیست؟
برای درمان تومورهای کارسینوئید چندین گزینه درمانی وجود دارد. پزشک باتوجه‌به محل تومور، اندازه آن، گسترش سرطان و وضعیت کلی سلامت شما بهترین روش درمان را انتخاب می‌کند. برای درمان این نوع سرطان یکی از روش‌های زیر استفاده شده یا درمان‌های ترکیبی توصیه می‌شوند:
- عمل جراحی: اگر تومور کارسینوئید به‌موقع تشخیص داده شود، با عمل جراحی می‌توان تومور را برداشت. اما اگر به بخش‌های دیگر سرایت کرده باشد، حذف کامل آن با جراحی ممکن نیست. اما در این شرایط هم برای کنترل علائم گاهی جراحی پیشنهاد میشود.
- داروهای کنترل‌کننده هورمون‌ها: برای کنترل هورمون‌های ترشح‌شده از تومورهای کارسینوئید داروهایی تجویز میشود. این داروها رشد تومور را کاهش داده و به بهبود علائم سندروم کارسینوئید کمک می‌کنند.
- شیمی‌درمانی: در این روش برای ازبین‌بردن سلول‌های تومور از دارو استفاده میشود. داروها ممکن است به شکل قرص یا تزریق داخل وریدی تجویز شوند. معمولا برای درمان تومورهای پیشرفته که با جراحی درمان نمی‌شوند، این روش کاربرد دارد.
- درمان دارویی هدفمند:داروهایی مانند اکتروتاید، ناهنجاری‌های سلول‌های تومور را مسدود کرده و از این طریق سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. معمولا برای درمان تومور پیشرفته از درمان دارویی هدفمند در کنار شیمی‌درمانی استفاده می‌کنند.
- پرتودرمانی: در این روش اشعه ایکس با انرژی زیاد به تومور تابیده میشود. این تشعشع سلول‌های تومور را از بین می‌برد. پرتودرمانی باعث خستگی و قرمزی در ناحیه تحت درمان میشود.
- شیمی‌امبولیزاسیون: معمولا این تومورها به کبد هم سرایت می‌کنند. در این شرایط داروهای شیمی‌درمانی از طریق لوله‌ای به نام کاتتر مستقیم وارد کبد می‌شوند و جریان خون به تومور را متوقف می‌کنند.
همین حالا یک دکتر مطمئن برای درمان تومور کارسینوئید پیدا کن.
عوارض بیماری کارسینوئید چیست؟
شایع‌ترین عوارض تومورهای کارسینوئید، سندرم کارسینوئید است که با اسهال و گرگرفتگی همراه است. در ادامه، گسترش بیماری می‌تواند به کبد برسد و باعث متاستاز کبدی شود. در برخی بیماران، هورمون‌های ترشح‌شده به مرور زمان به قلب آسیب می‌زنند و مشکلاتی مانند تنگی یا نارسایی دریچه‌های قلب را ایجاد می‌کنند.
در موارد نادر، انسداد روده یا خونریزی گوارشی رخ می‌دهد. همچنین تجمع طولانی‌مدت مواد ترشح‌شده می‌تواند استخوان‌ها را ضعیف کرده و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. گرچه بسیاری از بیماران سال‌ها بدون مشکل جدی زندگی می‌کنند اما پیگیری منظم برای پیشگیری از این عوارض ضروری است:
- سندروم کارسینوئید: این سندروم باعث قرمزی و احساس گرگرفتگی در صورت و گردن میشود. همچنین علائمی مانند اسهال مزمن و مشکل در تنفس ایجاد می‌کند
- بیماری قلبی کارسینوئید: این تومورها با تاثیر روی برخی هورمون‌ها باعث ضخیم شدن پوشش حفره قلب، دریچه‌ها و رگ‌های خونی می‌شوند. در این شرایط ممکن است شخص دچار نارسایی قلبی شده و نیاز به جراحی داشته باشد
- سندروم کوشینگ: اگر تومور کارسینوئید مربوط به ریه باشد، ممکن است باعث ترشح هورمونی شود که خود باعث افزایش تولید هورمون کورتیزول در بدن میشود
طول عمر بیماران کارسینوئید چقدر است؟
طول عمر بیماران کارسینوئید به محل تومور، مرحله بیماری و وجود متاستاز بستگی دارد. در مواردی که تومور کوچک و محدود باشد، پیش‌آگهی بسیار خوب است و بیماران می‌توانند سال‌ها بدون مشکل جدی زندگی کنند. طبق تحقیقات پزشکی، نرخ بقای پنج‌ساله برای کارسینوئیدهای موضعی بیش از ۹۰ درصد گزارش شده است.
اما زمانی که بیماری به کبد یا اندام‌های دیگر گسترش پیدا کرده باشد، این عدد کاهش می‌یابد. درمان‌های جدید دارویی و روش‌های جراحی توانسته‌اند طول عمر بیماران را افزایش دهند و کیفیت زندگی آن‌ها را حفظ کنند.
آیا تومور کارسینوئید کشنده است؟
تومورهای کارسینوئید همیشه کشنده نیستند. بسیاری از این تومورها رشد آهسته دارند و تا مدت‌ها بدون علامت باقی می‌مانند. با این حال، در صورت تشخیص ندادن و درمان نادرست، احتمال متاستاز به کبد یا سایر اندام‌ها وجود دارد که می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.
کشنده بودن یا نبودن این تومورها به عواملی مانند اندازه، محل ایجاد، نوع تومور و مرحله تشخیص بستگی دارد. در بیماران مبتلا به سندرم کارسینوئید هم عوارض قلبی یا کبدی ممکن است خطر جدی ایجاد کند. خوشبختانه پیشرفت روش‌های درمانی، مانند داروهای مهارکننده هورمون و جراحی، باعث شده بسیاری از بیماران طول عمر و کیفیت زندگی مناسبی داشته‌باشند.
۴.۸ (۴۵۲ نظر)۴.۸ (۲۶۴ نظر)۴.۷ (۲۲۸ نظر)۴.۸ (۱۸۲ نظر)۴.۷ (۵۷ نظر)۵ (۳۵ نظر)برای تشخیص و درمان کارسینوئید به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
کارسینوئید یک تومور نادر اما قابل کنترل است. این تومور معمولا رشد آهسته دارد و در بسیاری از موارد تا مدت‌ها علامتی ایجاد نمی‌کند. با این حال، در برخی بیماران می‌تواند به سندرم کارسینوئید یا متاستاز کبدی منجر شود. تشخیص به‌موقع از طریق آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های تخصصی، مهم‌ترین عامل برای انتخاب روش درمان مناسب است. مراجعه به پزشک متخصص گوارش یا داخلی در صورت مشاهده علائم مشکوک، کلید پیشگیری از پیشرفت بیماری و مدیریت صحیح آن است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!