رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک

اکثر زنان و دختران جوان با یک اختلال هورمونی به نام سندروم تخمدان پلی کیستیک زندگی می‌کنند. برای مقابله با این علائم بیماری مزمن می‌توان در کنار درمان‌های هدفمند دارویی توسط پزشک، با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی، آن را مدیریت کرد. از رژیم غذایی گرفته تا ورزش و رویکردهای مدیریت استرس، همگی بخش مهمی از برنامه مراقبتی – درمانی سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند. در این مقاله، می‌خواهیم به صورت کامل با بایدها و نبایدهای ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک و نکات مهمی که در این زمینه باید به آنها توجه داشت، آشنا شویم.

‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک چیست؟

به صورت کلی ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک باید مبتنی بر یک رژیم غذایی سالم و متعادل باشد که هدف آن، کاهش وزن و مدیریت قند خون است. از آن جایی که سندرم تخمدان پلی کیستیک عمدتا باعث اختلالات متابولیکی مانند افزایش وزن، افزایش قند خون و فشار خون بالاتر می‌شود، بنابراین باید با پیروی از یک رژیم غذایی سالم، با این مشکلات مقابله کرد. به عنوان مثال، در اکثر کسانی که تخمدان پلی‌ کیستیک دارند، سطح انسولین بالاتر از حد نرمال است؛ انسولین بالا به نوبه خود باعث افزایش قند خون و بالاتر رفتن سطح آندروژن می‌شود. از طرفی نیز بالا رفتن سطح انسولین در برخی از افراد باعث افزایش مقاومت به انسولین می‌شود که نتیجه آن، افزایش وزن است. بنابراین یکی از اهداف مهم تغییر رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک، کاهش مقاومت به انسولین و کمک به کاهش وزن است.

تغییرات غذایی به میزان زیادی می‌تواند به بهبود علائم تخمدان پلی کیستیک کمک کند. برای مثال رژیم‌های غذایی مدیترانه‌ای یا رژیم غذایی DASH، رژیم‌هایی هستند که متخصصان تغذیه آنها را به کسانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند، توصیه می‌کنند. این رژیم‌ها حاوی غذاهای غنی از فیبر، چربی‌های سالم و غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که می‌توانند به بهتر شدن علائم این بیماری کمک زیادی کنند. با این حال رژیم غذایی مناسب برای هر فرد ممکن است بر اساس شرایط و علائمی که دارد، متفاوت باشد.

رژیم‌های غذایی ضدالتهابی نیز می‌توانند به کنترل علائم بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک کمک زیادی کند. اکثر کسانی که به این بیماری مبتلا هستند، دچار درد و التهاب زیادی می‌شوند؛ بنابراین رژیم‌های غذایی ضدالتهابی تاثیر زیادی در تسکین علائم التهابی ناشی از این اختلال دارند.

غذاهای مفید برای تخمدان پلی کیستیک

متخصصان تغذیه معتقدند که افرادی که به اختلال تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند می‌توانند با مصرف غذاهای مغذی، سلامتشان را بهبود ببخشند. غذاهای سرشار از فیبر، پروتئین‌های بدون چربی، کربوهیدرات‌های پیچیده و غلات کامل، از جمله منابع غذایی مفیدی هستند که می‌توان آنها را در ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک در نظر گرفت. غذاهایی که خاصیت ضدالتهابی دارند و غذاهایی که به کاهش قند خون و کاهش وزن کمک می‌کنند نیز غذاهای مفید و ضروری دیگری برای تخمدان پلی کیستیک هستند و بهتر است آنها را به رژیم غذایی اضافه کرد. به صورت کلی ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک باید شامل منابع زیر باشد:

• غلات کامل مانند بلغور جو دوسر، برنج قهوه‌ای و کینوا
• سبزیجات غیر نشاسته‌ای مانند کلم‌بروکلی، لوبیاسبز و بادمجان
• حبوبات و حبوبات مانند لوبیا سیاه، لوبیا قرمز، نخود و عدس
• ماهی و صدف
• آجیل و دانه‌هایی مانند گردو، پسته و تخمه آفتاب‌گردان
• میوه‌ها، از جمله انواع توت‌ها و مرکبات
• غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها

۱. رژیم کم کربوهیدرات

یکی دیگر از توصیه‌ها برای داشتن رژیم غذایی مناسب در افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، یک رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین است. این غذاها برخلاف غذاهای قندی و با کربوهیدرات‌های فراوری شده، باعث افزایش سریع سطح انسولین خون نمی‌شوند. در نتیجه می‌توان با مصرف آنها علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز بدن، جلوی بالا رفتن قند خون را هم گرفت. سبزیجات نشاسته‌ای و دانه‌ها از جمله غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین هستند. کسانی که به تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند می‌توانند با یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات، از افزایش وزن ناخواسته هم جلوگیری کنند.

۲. پروتئین

یکی دیگر از غذاهای بسیار مفید برای کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند، منابع پروتئین بدون چربی؛ مانند توفو، ماهی، مرغ و گوشت بدون چربی است. این مواد غذایی بسیار سیر کننده و مغذی هستند و می‌توانند روند آزاد شدن گلوکز در خون را کندتر کنند. این غذاها گزینه بسیار خوبی برای جلوگیری از افزایش وزن و افزایش مصرف غذاهای ناسالم هستند. مصرف پروتئین می‌تواند به تنظیم گلوکز خون کمک کند، اما تاثیرات آن روی ترشح انسولین پیچیده است و باید متعادل مصرف شود. منابع پروتئین گیاهی، مانند آجیل، حبوبات و غلات کامل، بهترین منابع هستند.

نمی‌دونی چه مواد غذایی برای تخمدان پلی کیستیک مناسبه؟

با یک کلیک از متخصص بپرس.

بهترین دکتر متخصص زنان

۳. چربی‌ های سالم

کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند باید حتما چربی‌های سالم بیشتری را در رژیم غذایی شان بگنجانند. چربی‌های سالم، خصوصا اسیدهای چرب امگا ۳، می‌توانند به بهبود نظم قاعدگی و از همه مهم‌تر کاهش چربی دور شکم کمک زیادی کنند. ماهی سالمون، روغن زیتون و روغن کبد ماهی، منابع خوبی از چربی‌های سالم هستند که می‌توان از آنها در برنامه غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک استفاده کرد.

۴. سبزیجات و میوه ‌های تازه و حاوی فیبر

سبزیجات و میوه‌های تازه بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل‌اند که خصوصا برای کسانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند، یک منبع ضروری است. در ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک باید حتما میوه‌ها و سبزیجات غنی از فیبر را جای داد. غذاهایی که غنی از فیبر هستند، با کند کردن هضم و به حداقل رساندن تاثیر قند بر خون، می‌توانند باعث کاهش مقاومت به انسولین شوند. به همین دلیل هم برای کسانی که مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک یک گزینه بسیار ضروری هستند. بهترین سبزیجات و میوه‌های حاوی فیبر عبارتند از:

• سبزیجات چلیپایی، مانند کلم‌بروکلی، گل‌کلم و کلم بروکسل
• سبزیجات، از جمله کاهوی برگ قرمز و آرگولا
• فلفل سبز و قرمز
• انواع توت و بلوبری
• سیب زمینی شیرین
• کدو حلوایی
• گوجه‌فرنگی
• اسفناج

۵. غلات کامل

غلات کامل مانند نان سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای جزو مواد غذایی مفیدی هستند که حتما باید آنها را به ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک اضافه کرد. این منابع غذایی غنی از فیبر هستند و می‌توانند به کاهش وزن کمک زیادی کنند.

۶. دارچین برای درمان تخمدان پلی کیستیک

تحقیقات نشان داده که عصاره چوب دارچین تاثیر بسیار مثبتی روی بهبود مقاومت به انسولین دارد. مقاومت به انسولین یکی از عارضه‌های جدی در بیماران مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک است. بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید که دارچین ممکن است در بهبود حساسیت به انسولین مؤثر باشد، اما شواهد کافی برای تأثیر آن بر تنظیم قاعدگی در زنان مبتلا به PCOS وجود ندارد.

۷. خواص شیرین بیان برای تخمدان پلی کیستیک

مطالعات متعددی روی ریشه گیاه شیرین‌بیان انجام شده و خواص متعددی برای این گیاه معرفی شده است. ریشه گیاه شیرین‌بیان، حاوی ترکیبی به نام گلیسیریزین است که خواص منحصر به فردی دارد. ریشه شیرین بیان به عنوان یک عامل ضد التهاب پیشنهاد شده، اما اثرات آن بر متابولیسم قند خون و تعادل هورمونی در PCOS هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

۸. خواص رازیانه برای تخمدان پلی کیستیک

در طب سنتی یکی از گیاهانی که از آن برای مدیریت علائم متعدد تخمدان پلی کیستیک استفاده می‌شود، گیاه رازیانه است. مزایای احتمالی چای رازیانه شامل تسکین درد قاعدگی، مبارزه با عفونت‌ها و تنظیم قند خون است. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین اثرات آن لازم است. در برخی موارد نیز از رازیانه برای کاهش درد و گرفتگی‌های شدید قاعدگی استفاده می‌شود.

دنبال عرقیجات مفید برای مدیریت تخمدان پلی کیستیک هستی؟ مشاوره بگیر.

دکتر تخمدان پلی کیستیک

۹. خواص زنجبیل برای تخمدان پلی کیستیک

در ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک می‌توان از زنجبیل و خواص متعدد آن هم استفاده کرد. این ترکیب گیاهی را می‌توان به عنوان ادویه به غذاها افزود یا این که آن را به صورت دمنوش مصرف کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که نوشیدن چای زنجبیل ممکن است برای کمک به هضم و کاهش التهاب مفید باشد. از طرفی خواص ضدالتهابی زنجبیل می‌توانند درد و التهاب ناشی از تخمدان پلی کیستیک را تسکین دهند.

۱۰. خواص سرکه سیب برای تخمدان پلی کیستیک

سرکه سیب، یکی دیگر از ترکیبات غذایی مفیدی است که ممکن است به بهبود علائم تخمدان پلی کیستیک کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد که سرکه سیب ممکن است به کنترل قند خون و سطح انسولین کمک کند اما شواهد کافی برای نقش آن در درمان PCOS وجود ندارد.

۱۱. بهترین دمنوش برای تخمدان پلی کیستیک

علاوه بر مواد غذایی که می‌توان آنها را در ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک جای داد، برخی از دمنوش‌ها و نوشیدنی‌ها هم می‌توانند به مدیریت علائم این بیماری کمک زیادی کنند. این دمنوش‌ها به کاهش التهاب، بهبود کیفیت خواب، کاهش استرس و کنترل قند خون کمک می‌کنند. بهترین دمنوش‌ها برای تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:

• چای سبز
• دمنوش بابونه
• دم‌نوش زنجبیل و عسل
• دمنوش ریشه قاصدک
• دمنوش برگ تمشک
• دمنوش بادرنجبویه
• دمنوش ریشه شیرین‌بیان

چه غذاهایی برای تخمدان پلی کیستیک مضر است؟

‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک تنها شامل مصرف برخی از غذاها نمی‌شود. در این زمینه، محدودیت مصرف برخی غذاها یا حذف آنها هم مهم است. غذاهایی که قند خون را افزایش می‌دهند یا غذاهایی که باعث افزایش وزن یا به هم خوردن تعادل هورمونی می‌شوند، باید از رژیم غذایی حذف شوند.

۱. کربوهیدرات

کربوهیدرات‌های ساده و کربوهیدرات‌های فراوری شده یکی از ترکیباتی هستند که باید آنها را در رژیم غذایی افراد مبتلا به تخمدان پلی کیستیک محدود کرد. این ترکیبات، باعث التهاب می‌شوند و مقاومت به انسولین را تشدید می‌کنند. نان سفید، مافین، شیرینی و دسرها یا هر چیزی که با آرد سفید تهیه شده، جزو کربوهیدرات‌های تصفیه شده محسوب می‌شوند. غذاهایی با آرد تصفیه شده، مانند نان سفید، خمیر پیتزا و ماکارونی معمولا برای کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند، ضرر دارند.

۲. غذاهای فرآوری شده

مصرف غذاهای فراوری شده برای کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند، مجاز نیست. مواد غذایی فراوری شده می‌توانند التهاب را افزایش دهند و این اصلا به نفع برنامه درمانی تخمدان پلی کیستیک نیست. از طرفی این ترکیبات می‌توانند باعث بالا رفتن قند خون و افزایش وزن هم شوند. گوشت قرمز و گوشت‌های فراوری شده، همگی باید در ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک محدود شوند.

۳. شیرینی ها

مصرف شکر یا شیرینی‌ها باید در یک ‌رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک محدود شوند. آنها می‌توانند باعث بالا رفتن سطح قند خون، افزایش مقاومت به انسولین و بالا رفتن وزن شوند. کسانی که تخمدان پلی کیستیک دارند بهتر است تنقلات شیرین مانند آب نبات، کلوچه و کیک را محدود کنند.

۴. لبنیات پر چرب

با وجودی که لبنیات به دلیل این که منبع غنی از کلسیم و ویتامین D هستند، برای افزایش سلامتی بسیار مفیدند، اما در افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، مصرف لبنیات پرچرب گاهی توصیه نمی‌شود. لبنیات پرچرب کالری و چربی بسیار بالایی دارند و به همین دلیل هم می‌توانند باعث افزایش وزن و بالا رفتن سریع قند خون شوند. کسانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند بهتر است لبنیات کم چرب را جایگزین لبنیات پرچرب کنند. بهتر است پیش از مصرف لبنیات پر چرب با متخصص تغذیه مشورت کنید.

۵. چربی های ترانس

غذاهای سرخ شده مانند سیب زمینی سرخ کرده، کره و مارگارین همگی حاوی چربی‌های اشباع یا ترانس هستند که برای سلامتی مضرند. در کل نه تنها برای تخمدان پلی کیستیک، بلکه برای بهبود سلامت عمومی بهتر است مصرف این چربی‌های ترانس را محدود کرد.

مکمل‌ های غذایی برای تخمدان پلی کیستیک

در کنار پیروی از یک رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک، می‌توان از مزیت‌های مصرف برخی مکمل‌ها نیز در کنترل علائم کمک گرفت. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های مختلف ممکن است روی مقاومت به انسولین و التهاب بدن ناشی از تخمدان پلی کیستیک، تاثیر داشته باشد، اما برای مصرف آن‌ها حتما با پزشک مشورت کنید. بهترین مکمل‌ها برای مدیریت علائم تخمدان پلی کیستیک شامل موارد زیر است:

• مکمل‌های کروم در بهبود مقاومت به انسولین تاثیرگذار است.
• مکمل روی به تقویت قدرت باروری و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
• مکمل‌های حاوی ویتامین D و کلسیم دارای خواص ضدالتهابی هستند.
• اینوزیتول که یک ویتامین B است و می‌تواند به بهبود مقاومت به انسولین کمک کند. همچنین مشخص شده که در برخی موارد PCOS، به تقویت باروری نیز کمک می‌کند.
• منیزیم
• مکمل آهن برای جلوگیری از کم خونی ناشی از خونریزی‌های شدید قاعدگی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

تغییر سبک زندگی، خصوصا پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای کسانی که سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند، بسیار ضروری است. معمولا پزشک در کنار درمان‌های دارویی، به بیماران توصیه می‌کند تا با پیروی از یک رژیم غذایی برای تخمدان پلی کیستیک، علائم بیماری را کاهش دهند و از بروز عوارض جدی‌تر پیشگیری کنند. عمدتا این غذاها شامل غذاهای کم کربوهیدرات، غذاهای غنی از فیبر و مواد غذایی ضدالتهابی می‌شوند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!