فهرست مطالب
گرفتگی بینی زمانی اتفاق میافتد که مخاط در داخل حفرههای بینی افزایش یابد یا بافتهای داخلی بینی ملتهب شوند، که باعث انسداد جزئی یا کامل راههای هوایی میشود. این وضعیت میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد از جمله سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت، تغییرات هورمونی یا تحریکات محیطی که باعث پاسخ ایمنی بدن میشود. گرفتگی بینی ممکن است بهصورت موقت ایجاد شود یا اگر علت زمینهای خاص داشته باشد طولانیمدت شود، و گاهی همراه با علائم دیگر مانند آبریزش و درد سینوس دیده میشود. مدیریت مناسب این حالت اهمیت دارد، زیرا میتواند کیفیت تنفس و خواب را تحتتأثیر قرار دهد. در این مطلب از دکترتو، با علل، علائم و ماهیت گرفتگی بینی آشنا خواهید شد.
متن انگلیسی:Definition. Nasal congestion, also called stuffy nose, is a feeling of fullness in the nose or face. There also might be fluid running or dripping out of the nose or down the back of the throat. Nasal congestion is often called rhinorrhea or rhinitis.ترجمه فارسی: گرفتگی بینی که به آن بینی کیپشده هم گفته میشود، احساسی از پُری یا فشار در بینی یا ناحیه صورت است. این حالت ممکن است همراه با جاری شدن ترشحات از بینی یا ریختن آن به پشت گلو باشد. گرفتگی بینی اغلب با اصطلاحات رینوره یا رینیت نیز شناخته میشود.
به نقل از mayo clinic
گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی بینی وضعیتی شایع است که در آن بهدلیل التهاب و تورم بافتهای داخلی بینی یا افزایش ترشحات مخاطی، جریان طبیعی هوا از راه بینی کاهش پیدا میکند و تنفس سختتر میشود. این حالت اغلب بهعنوان یک علامت بروز میکند نه یک بیماری مستقل و میتواند موقتی یا طولانیمدت باشد. گرفتگی بینی ممکن است روی کیفیت خواب، حس بویایی، تمرکز و حتی عملکرد روزمره فرد تأثیر بگذارد و شدت آن بسته به علت زمینهای و شرایط بدنی متفاوت است.
انواع گرفتگی بینی کدامند؟
گرفتگی بینی میتواند بسته به شرایط فرد یا موقعیت خاص به شکلهای متفاوتی بروز کند و فقط محدود به یک علت مشخص نباشد. در این نوع دستهبندی، تمرکز بر وضعیتهایی است که در آنها سن، تغییرات فیزیولوژیک یا شرایط موقتی بدن باعث ایجاد یا تشدید گرفتگی بینی میشود. این تفکیک هم برای کاربر قابلفهمتر است و هم از نظر علمی منطقی، چون علت، شدت علائم و انتخاب روش درمان در هر کدام متفاوت است. انواع گرفتگی بینی بر اساس سن و شرایط خاص عبارتاند از:
- گرفتگی بینی در سرماخوردگی یا آنفلوآنزا: معمولاً حاد، دوطرفه و همراه با آبریزش، عطسه و گلودرد
- گرفتگی بینی آلرژیک (رینیت آلرژیک): اغلب فصلی یا دائمی، همراه با خارش، عطسه و ترشحات شفاف
- گرفتگی بینی ناشی از سینوزیت: همراه با درد صورت، ترشحات غلیظ و احساس فشار در سینوسها
- گرفتگی بینی بعد از عمل (بهویژه بعد از جراحی بینی یا سینوس)
- گرفتگی بینی مزمن: گرفتگی طولانیمدت بیش از ۱۲ هفته که میتواند به دلایل ساختاری یا التهابی باشد
- گرفتگی بینی به علت انحراف تیغه بینی: معمولاً یکطرفه و پایدار، بدون پاسخ کامل به دارو
- گرفتگی بینی ناشی از پولیپ بینی: انسداد تدریجی، کاهش بویایی و تنفس دهانی
- گرفتگی بینی دارویی: بهدنبال مصرف طولانیمدت اسپریهای ضداحتقان
- گرفتگی بینی هورمونی: گرفتگی بینی در بارداری یا اختلالات هورمونی، بدون عفونت یا آلرژی
| نوع گرفتگی بینی | توضیح مختصر (طبق مقاله) |
|---|---|
| گرفتگی بینی در سرماخوردگی/آنفلوآنزا | معمولاً حاد، دوطرفه و همراه با آبریزش و عطسه |
| گرفتگی بینی آلرژیک (رینیت آلرژیک) | فصلی/دائمی با خارش و ترشحات شفاف |
| گرفتگی بینی ناشی از سینوزیت | همراه با درد صورت و ترشحات غلیظ |
| گرفتگی بینی بعد از عمل | پس از جراحی بینی یا سینوس |
| گرفتگی بینی مزمن | طولانیمدت (بیش از ۱۲ هفته) |
| گرفتگی بینی به علت انحراف تیغه بینی | معمولاً یکطرفه و مقاوم به درمان معمول |
| گرفتگی بینی ناشی از پولیپ بینی | انسداد تدریجی، کاهش بویایی |
| گرفتگی بینی دارویی | به دنبال مصرف طولانی اسپریهای ضداحتقان |
| گرفتگی بینی هورمونی | مرتبط با بارداری یا تغییرات هورمونی |
علائم گرفتگی بینی چیست؟
علائم گرفتگی بینی مجموعهای از نشانههاست که بهدلیل التهاب و تنگ شدن مسیرهای هوایی داخل بینی ایجاد میشود و شدت آن میتواند از خفیف تا آزاردهنده متغیر باشد. این علائم معمولاً روی تنفس طبیعی و کیفیت زندگی روزمره تأثیر میگذارند و بسته به علت زمینهای متفاوت هستند. شایعترین علائم گرفتگی بینی شامل این موارد است:
- دشواری در تنفس از راه بینی که باعث تنفس دهانی میشود
- احساس پری، فشار یا سنگینی در بینی و اطراف صورت
- کاهش یا از دست رفتن موقت حس بویایی
- آبریزش یا تجمع ترشحات بینی که ممکن است شفاف یا غلیظ باشد
- بدتر شدن علائم در هنگام دراز کشیدن یا خواب
علت گرفتگی بینی چیست؟
علت گرفتگی بینی مداوم معمولاً به التهاب طولانیمدت مخاط بینی مربوط میشود که جریان طبیعی هوا را مختل میکند و میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد شود. آلرژیهای دائمی یا فصلی از شایعترین دلایل هستند که با تحریک سیستم ایمنی باعث تورم و افزایش ترشحات بینی میشوند. سینوزیت مزمن، انحراف تیغه بینی، پولیپ بینی و قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی هوا یا هوای خشک نیز از دیگر علل مهم محسوب میشوند. در برخی موارد، استفاده طولانیمدت از اسپریهای ضداحتقان، رفلاکس معده به مری یا تغییرات هورمونی میتوانند بهعنوان علت گرفتگی بینی مداوم نقش داشته باشند. تشخیص صحیح عامل زمینهای اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب روش درمان بهطور مستقیم به علت اصلی این مشکل وابسته است.
تشخیص گرفتگی بینی چگونه است؟
تشخیص گرفتگی بینی معمولاً با بررسی شرح حال و معاینه بالینی توسط پزشک انجام میشود. پزشک ابتدا درباره مدتزمان گرفتگی، یکطرفه یا دوطرفه بودن، وجود علائمی مانند آبریزش، عطسه، خارش، سردرد، درد صورت یا تب سؤال میکند تا به علت احتمالی پی ببرد. سپس داخل بینی با ابزار مخصوص معاینه میشود تا التهاب مخاط، انحراف تیغه بینی، پولیپ یا ترشحات غیرطبیعی بررسی گردد. در مواردی که گرفتگی بینی مزمن، شدید یا مقاوم به درمان باشد، ممکن است از روشهای تکمیلی مانند آندوسکوپی بینی یا تصویربرداری سینوسها استفاده شود. تشخیص دقیق علت گرفتگی بینی نقش مهمی در انتخاب درمان مناسب و پیشگیری از عوارض احتمالی دارد.
درمان گرفتگی بینی چگونه است؟
درمان گرفتگی بینی بر پایه کاهش التهاب مخاط و بهبود جریان هوا در مجاری بینی انجام میشود و به علت ایجادکننده آن مانند سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت یا تحریکات محیطی بستگی دارد. در اغلب موارد، هدف اصلی درمان رقیق شدن ترشحات، کاهش تورم بافت داخلی بینی و کمک به تنفس طبیعی است. رویکردهای درمانی میتوانند شامل اقدامات حمایتی، اصلاح شرایط محیطی و در صورت لزوم مصرف دارو باشند و معمولاً طی چند روز باعث بهبود علائم میشوند. اگر گرفتگی بینی طولانیمدت باشد، با درد صورت، ترشحات غلیظ یا تب همراه شود، بررسی پزشکی اهمیت پیدا میکند تا از وجود عفونت یا مشکلات ساختاری بینی جلوگیری شود. درمان صحیح و بهموقع نقش مهمی در پیشگیری از عوارضی مانند سینوزیت مزمن و اختلال در خواب دارد
عوارض گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی بینی اگر طولانی یا شدید باشد میتواند فراتر از یک ناراحتی ساده عمل کند و روی کیفیت زندگی اثر بگذارد. انسداد مسیرهای بینی باعث اختلال در جریان طبیعی هوا و تخلیه ترشحات میشود و در نتیجه علائمی در دستگاه تنفسی، خواب و حتی تمرکز ذهنی ایجاد میکند. این وضعیت ممکن است بهدنبال سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت یا تحریک مزمن مخاط بینی رخ دهد و در صورت تداوم، احتمال بروز عوارض ثانویه را افزایش دهد. شایعترین عوارض گرفتگی بینی شامل موارد زیر است:
- سردرد و احساس فشار صورت که به دلیل تجمع ترشحات در سینوسها ایجاد میشود
- تنفس دهانی که میتواند باعث خشکی دهان، بوی بد دهان و افزایش خطر عفونتهای گلو شود
- اختلال خواب و خروپف که به کاهش کیفیت خواب و خستگی روزانه منجر میشود
- کاهش حس بویایی و چشایی که معمولاً با رفع گرفتگی بهبود پیدا میکند

پیشگیری از گرفتگی بینی
پیشگیری از گرفتگی بینی با کاهش عوامل محرک و حفظ سلامت مخاط بینی امکانپذیر است و نقش مهمی در جلوگیری از مشکلات تنفسی دارد. مرطوب نگه داشتن هوای محیط، بهویژه در فصول سرد یا در فضاهای دارای سیستم گرمایشی، از خشکی و التهاب مخاط بینی جلوگیری میکند. پرهیز از تماس با آلرژنها مانند گردوغبار، دود سیگار و آلودگی هوا به کاهش واکنشهای التهابی کمک میکند. شستوشوی منظم بینی با محلول نمکی میتواند مخاط و عوامل تحریککننده را پاکسازی کند و عملکرد طبیعی بینی را حفظ نماید. مصرف کافی مایعات، تقویت سیستم ایمنی و پرهیز از مصرف خودسرانه و طولانیمدت اسپریهای ضداحتقان نیز از اقدامات مؤثر برای پیشگیری از گرفتگی بینی به شمار میآیند.
برای گرفتگی بینی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
برای اطلاع بیشتر درباره گرفتگی بینی می توانید از بهترین دکتر گوش و حلق و بینی ایران نوبت بگیرید.
در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان گوش و حلق و بینی در برخی شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید:
دکتر گوش و حلق و بینی کرمانشاه
نتیجه گیری
گرفتگی بینی یک مشکل رایج تنفسی است که اغلب بهصورت موقت ظاهر میشود ولی میتواند باعث ناراحتی قابلتوجهی در زندگی روزمره شود. درمانهای خانگی مانند مرطوب نگهداشتن بینی، استفاده از بخور و شستوشوی بینی با محلول نمکی میتوانند به بهبود علائم کمک کنند، در حالی که داروهای ضداحتقان یا اسپریهای مخصوص نیز برای کاهش تورم مخاط بهکار میروند. در صورت ادامهی شدید یا طولانی شدن علائم، وجود تب، ترشحات غیرطبیعی یا درد سینوسی، نیاز به ارزیابی پزشک و درمان تخصصی وجود دارد. انتخاب روش مناسب درمان بسته به علت و شدت گرفتگی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام یه چند سالی میشه که گرفتگی دچار گرفتگی بینی شدم ، این مشکل بعد از یه بار کرونا گرفتن برام پیش اومد . معمولاً بینی سمت راست کیپ میشه ، گاهی اوقات هم سمت چپ و در بعضی مواقع هردو نیمه بسته میشه ، شب ها اصلا نمیتونم راحت بخوابم میترسم نصفم قطع شه بمیرم ، یه چند سالی هی رو پهلوی چپ و راست میخوابیدم ، احساس راحتی میکردم ولی الان چند وقتی هست که یکم سرما خوردم دیگه رو پهلو خوابیدن جواب نمیده . آنقدر گرفتی بینی دارم هر وقت هم باز میشه هر دو سمت کالا بعد نمیتونم خوب نفس بکشم دچار حمله عصبی میشم ، مجبورم داروی اعصاب مصرف کنم. چند سال پیش دکتر رفته بودم میگفت آلرژی هست ، بعد از مصرف کلی قطره و داروهای ضد آلرژی به هیچ نتیجه ای نرسیدم و مصرف ش رو قطع کردم ، الان دوباره به مدت هست شروع کردم مصرف دارو و قطره رو .ولی الان کم کم دارم به نتیجه میرسم ممکنه اصلأ آلرژی نباشه . نظر شما چیه ؟
سلام، گرفتگی مزمن بینی بعد از کرونا میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله التهاب ناشی از آلرژی، مشکلات سینوسی، انحراف تیغه بینی یا تورم بافت بینی که حتی بعد از عفونت ویروسی باقی میماند. اگر داروهای ضد آلرژی قبلاً تاثیر نداشتند و هنوز هم مشکل دارید، بهتر است یک بار دیگر نزد متخصص گوش و حلق و بینی بروید تا علت دقیق بررسی و با آزمایش یا اسکن سینوسها مشخص شود، چون درمان موثر بستگی به تشخیص درست دارد. همچنین رعایت هوای مرطوب و پرهیز از محرکها میتواند کمککننده باشد.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام
بینی بنده در کودکی ضربه خورده و خونی شده و تابستان ها بدون هیچ ضربه ای خون دماغ شده و بعد از ۲۰ سالگی با عدم خواب و سردرد ها مواجه شده و تا امروز هنوز سردرد و بی خوابی و عدم تنفس مطلوب داشته ،نوبت جراحی گرفتم متاسفانه اداره مرخصی نداد و نتوانستم عمل کنم
۳۰ ساله که تنفس خوبی ندارم و صبح و شب و روزها با سردرد دست و پنجه می زنم
لطفا راهنمایی فرمایید
سلام، مشکلاتی که توصیف کردید مثل خوندماغهای مکرر، سردرد، بیخوابی و دشواری در تنفس احتمالاً ناشی از انحراف یا آسیب بینی و انسداد راه هوایی است که سالها ادامه داشته. جراحی بینی میتواند بهبود قابل توجهی در تنفس، کیفیت خواب و کاهش سردرد ایجاد کند، اما در شرایطی که مرخصی گرفتن مشکل است، میتوانید با پزشک خود درباره گزینههای جایگزین موقت مثل اسپریهای بینی، شستوشوی بینی با محلول سالین یا استفاده از مرطوبکننده هوا مشورت کنید تا علائم کاهش یابد. همچنین برنامهریزی دقیق برای گرفتن مرخصی یا مراجعه به مراکز درمانی در زمان مناسب اهمیت دارد تا سلامت تنفسی و خواب شما بهبود پیدا کند.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام من سر کار ماسک زده بودم که آتش جوشکاری به ماسک خورد و ماسکم سوخت و موی بینی هم مقداری سوخت الان سمت چپ سرم درد میکنه و آب ریزش دارم و بینی سمت چپم بسته شده ودرد زیادی دارد چه کنم
سلام، با توجه به برخورد آتش جوشکاری با ماسک و سوختگی سطحی ناحیه بینی، علائمی مانند درد شدید در سمت چپ سر، آبریزش و گرفتگی بینی میتواند نشاندهنده التهاب یا آسیب در مخاط بینی و سینوسها باشد. توصیه میشود در اسرع وقت به یک پزشک عمومی یا متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید تا معاینه دقیق انجام شود و در صورت نیاز، درمان ضدالتهاب یا آنتیبیوتیک مناسب تجویز گردد. تا زمان مراجعه، از کمپرس سرد برای کاهش التهاب استفاده کرده و از قرار گرفتن در معرض دود، گرد و غبار و حرارت خودداری فرمایید.
سلام وقت بخیر من یع ساله همیشه دوچار آبریزش بینی بند میاد عطسه میزنم چند بار دکتر رفتم متحصص گوش بینی رفتم جواب نداد
سلام وقت شما هم بخیر! آبریزش بینی و عطسههای مکرر میتواند علل مختلفی داشته باشد مثل آلرژیهای فصلی، حساسیت به گرد و غبار، یا حتی مشکلات سینوسی مزمن. اگر با مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی نتیجه نگرفتید، شاید لازم باشد به یک آلرژیشناس مراجعه کنید تا با تستهای دقیق علت حساسیت شما مشخص شود و درمان مناسب مثل داروهای ضدحساسیت یا انجام تستهای دیگر برای کنترل علائم انجام شود. همچنین رعایت نکات پیشگیری مثل پرهیز از محرکها و استفاده از دستگاه تصفیه هوا میتواند کمککننده باشد.
متخصص آلرژی
متاسفانه دکترای ما نمیتونند تشخیص بیماری بدن من الان چند ساله درگیر کیپی بینی هستم همه آزمایش ها رو هم دادم ولی دکترا نمیفهمند مشکل چیه
سلام
متأسفانه گاهی اوقات تشخیص دقیق برخی بیماریها ممکن است زمانبر باشد، به خصوص اگر علائم غیرمعمول و مبهم باشند. کیپ بینی میتواند دلایل مختلفی مانند حساسیتها، مشکلات سینوسی یا حتی عوامل محیطی داشته باشد. اگر تمامی آزمایشها انجام شدهاند و هنوز به نتیجهای نرسیدهاید، شاید مشاوره با یک متخصص دیگر یا انجام بررسیهای تخصصیتر مانند تصویربرداری سینوسها یا تستهای آلرژی میتواند به روشن شدن علت کمک کند.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام.من ۳۱ سالمه و حدودا ۲سالی هست که همیشه یکی از سوراخ های بینیم به نوبت میگیره.یکی دوساعت سمت چپ میگیره بعدش سمت راست و همینجوری حدود ۲ ساله دارم اذیت میشم بخصوص موقع خواب.سرمو سمت چپ خم میکنم بینی چپم کیپ میشه و بالعکس.راستی در ماه یکبار یا ۲بار هم سردرد میشم و وقتی میخوابم صبحش خوب میشه.میشه کمکم کنید مشکلم چیه و درمانش چیه؟
سلام
مشکلی که شما توصیف میکنید به نظر میرسد مربوط به چرخه بینی (Nasal Cycle) باشد، که یک فرآیند طبیعی است و در آن به طور متناوب یکی از مجاری بینی متورم شده و دیگری باز میشود. اما اگر این وضعیت باعث ناراحتی مداوم شود، ممکن است رینیت آلرژیک، انحراف تیغه بینی، یا التهاب مزمن سینوسها در میان دلایل احتمالی باشد. برای درمان، شستوشوی بینی با سرم نمکی، استفاده از ضدحساسیتها یا اسپریهای بینی (طبق نظر پزشک) میتواند کمککننده باشد. توصیه میشود به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید تا علت دقیق بررسی شود.
متخصص گوش و حلق و بینی
ممنون از پاسخگوییتون.این ک میگین طبیعیه من تو این ۲سال هیچوقت نشده از دوتا بینی نفس بکشم،آیا باز هم طبیعیه؟و من قبلا با لمس کوچیک بینیم خون دماغ میشدم، رفتم دکتر گفتن یک رگ اضافی دارم واسش سرم داد تا اون رگ خشک بشه و مشکلم برطرف شد،این سرم که شما گفتین با اون فرق داره؟
رضای عزیز
اگر در دو سال اخیر نتوانستهاید از هر دو سوراخ بینی نفس بکشید، ممکن است مشکلی در ساختار بینی یا سیستم تنفسی شما وجود داشته باشد. این مشکل ممکن است به علت انسداد یا التهاب در بینی باشد. همچنین، خوندماغ شدن ناشی از رگهای اضافی در بینی نیز میتواند یکی از دلایل این مشکل باشد. در صورتی که پزشک برای شما درمانی تجویز کرده است که باعث خشک شدن رگ اضافی شده و مشکل خوندماغ شدن شما را برطرف کرده، ممکن است این درمان با سرمهایی که من اشاره کردم تفاوت داشته باشد. سرمهایی که برای کاهش التهاب یا بهبود تنفس تجویز میشوند معمولاً متفاوت با درمانهای خاص برای رگهای اضافی هستند. توصیه میکنم برای بررسی دقیقتر و دریافت درمان مناسب، به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.
متخصص گوش و حلق و بینی
بسیار مفید و آموزنده بود
درود و مهر
ممنونم از شما
تندرست و پایدار باشید
از نفس کشیدن دارم خفه میشممممم
سلام
احساس خفگی و مشکل در نفس کشیدن میتواند از عوامل مختلفی ناشی شود، از جمله مشکلات بینی یا قلب. اگر مسدود شدن مجاری تنفسی بینی باعث دشواری در تنفس شود، ممکن است احساس تنگی نفس به وجود آید. از طرفی، مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی یا مشکلات تنفسی دیگر میتوانند منجر به احساس خفگی یا تنگی نفس شوند. در این مواقع، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکل شناسایی شود و درمان مناسب آغاز گردد. اگر مشکل شدید باشد یا با درد قفسه سینه همراه باشد، توصیه میشود که به اورژانس مراجعه کنید.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام ،پسرم شش سالشه موقع خواب گرفتگی بینی میشه چند مدت هست خوب غذا نمی خوره خیلی هم لاغر شده بوی بد دهان هم شده لطفآ راهنمائی کنین
سلام
ممکن است گرفتگی بینی، بیاشتهایی و بوی بد دهان نشاندهنده مشکلاتی مانند آلرژی، سینوزیت، یا عفونتهای تنفسی باشد. این علائم در کودکان ممکن است به دلیل التهاب در مسیرهای هوایی یا مشکلات گوارشی نیز رخ دهد.
پیشنهاد میکنم به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکلات کودک شما بررسی شود. در صورت آلرژی، ممکن است داروهای ضد آلرژی یا اسپری بینی تجویز شود. همچنین، بهداشت دهان و دندان را به دقت رعایت کنید، زیرا بوی بد دهان ممکن است به دلیل مشکلات دندانی یا گوارشی باشد.
متخصص اطفال
سلام ،پسرم شش سالشه موقع خواب گرفتگی بینی میشه چند مدت هست خوب غذا نمی خوره خیلی هم لاغر شده بوی بد دهان هم شده لطفآ راهنمائی کنین