فهرست مطالب
گرفتگی بینی زمانی اتفاق میافتد که مخاط در داخل حفرههای بینی افزایش یابد یا بافتهای داخلی بینی ملتهب شوند، که باعث انسداد جزئی یا کامل راههای هوایی میشود. این وضعیت میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد از جمله سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت، تغییرات هورمونی یا تحریکات محیطی که باعث پاسخ ایمنی بدن میشود. گرفتگی بینی ممکن است بهصورت موقت ایجاد شود یا اگر علت زمینهای خاص داشته باشد طولانیمدت شود، و گاهی همراه با علائم دیگر مانند آبریزش و درد سینوس دیده میشود. مدیریت مناسب این حالت اهمیت دارد، زیرا میتواند کیفیت تنفس و خواب را تحتتأثیر قرار دهد. در این مطلب از دکترتو، با علل، علائم و ماهیت گرفتگی بینی آشنا خواهید شد.
متن انگلیسی:Definition. Nasal congestion, also called stuffy nose, is a feeling of fullness in the nose or face. There also might be fluid running or dripping out of the nose or down the back of the throat. Nasal congestion is often called rhinorrhea or rhinitis.ترجمه فارسی: گرفتگی بینی که به آن بینی کیپشده هم گفته میشود، احساسی از پُری یا فشار در بینی یا ناحیه صورت است. این حالت ممکن است همراه با جاری شدن ترشحات از بینی یا ریختن آن به پشت گلو باشد. گرفتگی بینی اغلب با اصطلاحات رینوره یا رینیت نیز شناخته میشود.
به نقل از mayo clinic
گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی بینی وضعیتی شایع است که در آن بهدلیل التهاب و تورم بافتهای داخلی بینی یا افزایش ترشحات مخاطی، جریان طبیعی هوا از راه بینی کاهش پیدا میکند و تنفس سختتر میشود. این حالت اغلب بهعنوان یک علامت بروز میکند نه یک بیماری مستقل و میتواند موقتی یا طولانیمدت باشد. گرفتگی بینی ممکن است روی کیفیت خواب، حس بویایی، تمرکز و حتی عملکرد روزمره فرد تأثیر بگذارد و شدت آن بسته به علت زمینهای و شرایط بدنی متفاوت است.
انواع گرفتگی بینی کدامند؟
گرفتگی بینی میتواند بسته به شرایط فرد یا موقعیت خاص به شکلهای متفاوتی بروز کند و فقط محدود به یک علت مشخص نباشد. در این نوع دستهبندی، تمرکز بر وضعیتهایی است که در آنها سن، تغییرات فیزیولوژیک یا شرایط موقتی بدن باعث ایجاد یا تشدید گرفتگی بینی میشود. این تفکیک هم برای کاربر قابلفهمتر است و هم از نظر علمی منطقی، چون علت، شدت علائم و انتخاب روش درمان در هر کدام متفاوت است. انواع گرفتگی بینی بر اساس سن و شرایط خاص عبارتاند از:
- گرفتگی بینی در سرماخوردگی یا آنفلوآنزا: معمولاً حاد، دوطرفه و همراه با آبریزش، عطسه و گلودرد
- گرفتگی بینی آلرژیک (رینیت آلرژیک): اغلب فصلی یا دائمی، همراه با خارش، عطسه و ترشحات شفاف
- گرفتگی بینی ناشی از سینوزیت: همراه با درد صورت، ترشحات غلیظ و احساس فشار در سینوسها
- گرفتگی بینی بعد از عمل (بهویژه بعد از جراحی بینی یا سینوس)
- گرفتگی بینی مزمن: گرفتگی طولانیمدت بیش از ۱۲ هفته که میتواند به دلایل ساختاری یا التهابی باشد
- گرفتگی بینی به علت انحراف تیغه بینی: معمولاً یکطرفه و پایدار، بدون پاسخ کامل به دارو
- گرفتگی بینی ناشی از پولیپ بینی: انسداد تدریجی، کاهش بویایی و تنفس دهانی
- گرفتگی بینی دارویی: بهدنبال مصرف طولانیمدت اسپریهای ضداحتقان
- گرفتگی بینی هورمونی: گرفتگی بینی در بارداری یا اختلالات هورمونی، بدون عفونت یا آلرژی
| نوع گرفتگی بینی | توضیح مختصر (طبق مقاله) |
|---|---|
| گرفتگی بینی در سرماخوردگی/آنفلوآنزا | معمولاً حاد، دوطرفه و همراه با آبریزش و عطسه |
| گرفتگی بینی آلرژیک (رینیت آلرژیک) | فصلی/دائمی با خارش و ترشحات شفاف |
| گرفتگی بینی ناشی از سینوزیت | همراه با درد صورت و ترشحات غلیظ |
| گرفتگی بینی بعد از عمل | پس از جراحی بینی یا سینوس |
| گرفتگی بینی مزمن | طولانیمدت (بیش از ۱۲ هفته) |
| گرفتگی بینی به علت انحراف تیغه بینی | معمولاً یکطرفه و مقاوم به درمان معمول |
| گرفتگی بینی ناشی از پولیپ بینی | انسداد تدریجی، کاهش بویایی |
| گرفتگی بینی دارویی | به دنبال مصرف طولانی اسپریهای ضداحتقان |
| گرفتگی بینی هورمونی | مرتبط با بارداری یا تغییرات هورمونی |
علائم گرفتگی بینی چیست؟
علائم گرفتگی بینی مجموعهای از نشانههاست که بهدلیل التهاب و تنگ شدن مسیرهای هوایی داخل بینی ایجاد میشود و شدت آن میتواند از خفیف تا آزاردهنده متغیر باشد. این علائم معمولاً روی تنفس طبیعی و کیفیت زندگی روزمره تأثیر میگذارند و بسته به علت زمینهای متفاوت هستند. شایعترین علائم گرفتگی بینی شامل این موارد است:
- دشواری در تنفس از راه بینی که باعث تنفس دهانی میشود
- احساس پری، فشار یا سنگینی در بینی و اطراف صورت
- کاهش یا از دست رفتن موقت حس بویایی
- آبریزش یا تجمع ترشحات بینی که ممکن است شفاف یا غلیظ باشد
- بدتر شدن علائم در هنگام دراز کشیدن یا خواب
علت گرفتگی بینی چیست؟
علت گرفتگی بینی مداوم معمولاً به التهاب طولانیمدت مخاط بینی مربوط میشود که جریان طبیعی هوا را مختل میکند و میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد شود. آلرژیهای دائمی یا فصلی از شایعترین دلایل هستند که با تحریک سیستم ایمنی باعث تورم و افزایش ترشحات بینی میشوند. سینوزیت مزمن، انحراف تیغه بینی، پولیپ بینی و قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی هوا یا هوای خشک نیز از دیگر علل مهم محسوب میشوند. در برخی موارد، استفاده طولانیمدت از اسپریهای ضداحتقان، رفلاکس معده به مری یا تغییرات هورمونی میتوانند بهعنوان علت گرفتگی بینی مداوم نقش داشته باشند. تشخیص صحیح عامل زمینهای اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب روش درمان بهطور مستقیم به علت اصلی این مشکل وابسته است.
تشخیص گرفتگی بینی چگونه است؟
تشخیص گرفتگی بینی معمولاً با بررسی شرح حال و معاینه بالینی توسط پزشک انجام میشود. پزشک ابتدا درباره مدتزمان گرفتگی، یکطرفه یا دوطرفه بودن، وجود علائمی مانند آبریزش، عطسه، خارش، سردرد، درد صورت یا تب سؤال میکند تا به علت احتمالی پی ببرد. سپس داخل بینی با ابزار مخصوص معاینه میشود تا التهاب مخاط، انحراف تیغه بینی، پولیپ یا ترشحات غیرطبیعی بررسی گردد. در مواردی که گرفتگی بینی مزمن، شدید یا مقاوم به درمان باشد، ممکن است از روشهای تکمیلی مانند آندوسکوپی بینی یا تصویربرداری سینوسها استفاده شود. تشخیص دقیق علت گرفتگی بینی نقش مهمی در انتخاب درمان مناسب و پیشگیری از عوارض احتمالی دارد.
درمان گرفتگی بینی چگونه است؟
درمان گرفتگی بینی بر پایه کاهش التهاب مخاط و بهبود جریان هوا در مجاری بینی انجام میشود و به علت ایجادکننده آن مانند سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت یا تحریکات محیطی بستگی دارد. در اغلب موارد، هدف اصلی درمان رقیق شدن ترشحات، کاهش تورم بافت داخلی بینی و کمک به تنفس طبیعی است. رویکردهای درمانی میتوانند شامل اقدامات حمایتی، اصلاح شرایط محیطی و در صورت لزوم مصرف دارو باشند و معمولاً طی چند روز باعث بهبود علائم میشوند. اگر گرفتگی بینی طولانیمدت باشد، با درد صورت، ترشحات غلیظ یا تب همراه شود، بررسی پزشکی اهمیت پیدا میکند تا از وجود عفونت یا مشکلات ساختاری بینی جلوگیری شود. درمان صحیح و بهموقع نقش مهمی در پیشگیری از عوارضی مانند سینوزیت مزمن و اختلال در خواب دارد
عوارض گرفتگی بینی چیست؟
گرفتگی بینی اگر طولانی یا شدید باشد میتواند فراتر از یک ناراحتی ساده عمل کند و روی کیفیت زندگی اثر بگذارد. انسداد مسیرهای بینی باعث اختلال در جریان طبیعی هوا و تخلیه ترشحات میشود و در نتیجه علائمی در دستگاه تنفسی، خواب و حتی تمرکز ذهنی ایجاد میکند. این وضعیت ممکن است بهدنبال سرماخوردگی، آلرژی، سینوزیت یا تحریک مزمن مخاط بینی رخ دهد و در صورت تداوم، احتمال بروز عوارض ثانویه را افزایش دهد. شایعترین عوارض گرفتگی بینی شامل موارد زیر است:
- سردرد و احساس فشار صورت که به دلیل تجمع ترشحات در سینوسها ایجاد میشود
- تنفس دهانی که میتواند باعث خشکی دهان، بوی بد دهان و افزایش خطر عفونتهای گلو شود
- اختلال خواب و خروپف که به کاهش کیفیت خواب و خستگی روزانه منجر میشود
- کاهش حس بویایی و چشایی که معمولاً با رفع گرفتگی بهبود پیدا میکند

پیشگیری از گرفتگی بینی
پیشگیری از گرفتگی بینی با کاهش عوامل محرک و حفظ سلامت مخاط بینی امکانپذیر است و نقش مهمی در جلوگیری از مشکلات تنفسی دارد. مرطوب نگه داشتن هوای محیط، بهویژه در فصول سرد یا در فضاهای دارای سیستم گرمایشی، از خشکی و التهاب مخاط بینی جلوگیری میکند. پرهیز از تماس با آلرژنها مانند گردوغبار، دود سیگار و آلودگی هوا به کاهش واکنشهای التهابی کمک میکند. شستوشوی منظم بینی با محلول نمکی میتواند مخاط و عوامل تحریککننده را پاکسازی کند و عملکرد طبیعی بینی را حفظ نماید. مصرف کافی مایعات، تقویت سیستم ایمنی و پرهیز از مصرف خودسرانه و طولانیمدت اسپریهای ضداحتقان نیز از اقدامات مؤثر برای پیشگیری از گرفتگی بینی به شمار میآیند.
برای گرفتگی بینی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
برای اطلاع بیشتر درباره گرفتگی بینی می توانید از بهترین دکتر گوش و حلق و بینی ایران نوبت بگیرید.
در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان گوش و حلق و بینی در برخی شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید:
دکتر گوش و حلق و بینی کرمانشاه
نتیجه گیری
گرفتگی بینی یک مشکل رایج تنفسی است که اغلب بهصورت موقت ظاهر میشود ولی میتواند باعث ناراحتی قابلتوجهی در زندگی روزمره شود. درمانهای خانگی مانند مرطوب نگهداشتن بینی، استفاده از بخور و شستوشوی بینی با محلول نمکی میتوانند به بهبود علائم کمک کنند، در حالی که داروهای ضداحتقان یا اسپریهای مخصوص نیز برای کاهش تورم مخاط بهکار میروند. در صورت ادامهی شدید یا طولانی شدن علائم، وجود تب، ترشحات غیرطبیعی یا درد سینوسی، نیاز به ارزیابی پزشک و درمان تخصصی وجود دارد. انتخاب روش مناسب درمان بسته به علت و شدت گرفتگی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
با سلام من مردی ۴۲ساله ام مدت زیادی هست که گرفتگی بینی دارم که به پزشک مراجعه کردم پزشک پس از معاینه گفت مشکل شما مربوط به انحراف تیغه میانی بینی هست که بایدجراحی بشید که من نکردم.حالا یه سوال آیا انحراف بینی در صدای من یادر کل حرف زدن من اثر داره یا نه ممنون میشم جواب بدید برام خیلی مهمه
سلام
انحراف بینی زمانی اتفاق می افتد که دیواره نازک(سپتوم بینی) به یک سمت منحرف شود. در بیشتر افراد این انحراف باعث کوچک تر شدن یکی از سوراخ های بینی می شود.
و همین منجر به تغییرات صدا و یا مشکلات تنفسی می گردد
سلام من ۱۴ سالمه
من همیشه یکی از بینی هام گرفته، هیچوقت نشده از دوتا بینی بتونم نفس بکشم
میشه بگید راه حل چیه که هردو باز بشه؟
واقعا خیلی اذیتم میکنه این موضوع
سلام
بطور طبیعی در اکثر افراد اینگونه است
ولی در صورت بروز مشکلات تنفسی بهتر است چکاپ شوید
متخصص گوش و حلق و بینی
من بینی گرفته و سردرد دارم و سرما خوردگی کوچکی دارم و نفس کامل نمیتونم بکشم باید به دکتر مراجعه کنم اگر می دونید بگید
و یک سوال دیگه که ربطی نداره بت بینی
من سرما میخورم معده اول درد میگیره و سرم چرا سرما میخورم حالت تهوع دارم
سلام
این موارد به هم ربط دارد
اگر زود به زود سرما می خورید نیاز به مصرف مکمل های تقویت سیستم ایمنی دارید
احتمال عفونت گوارشی هم باید بررسی شود
توصیه ما این است به پزشک مراجعه کنید
پزشک عمومی
سلام دو یا سه ماهه مخاط بینیم زیاد شده تقریبا سبر رنگ بعضی وقتا خیلی کم خونی هیچ علایم دیگری ندارم .ممنون میشم جواب بدید
سلام
از دو جنبه باید معاینه و درمان شوید
احتقان بینی
و سینوزیت شدید
جدی بگیرید
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام آقای دکتر بنده به مدت ۱۸ سال هست که مشکل تنفس از راه بینی دارم و وقتی ۱۰ سال داشتم بینی ام شکست ولی من تو سن ۲۰ سالگی انحراف بینی ام رو با عمل جراحی درست کردم ولی همچنان من نمیتونم از راه بینی شب ها بخوابم و مجبورم شب ها با دهن نفس بکشم و این خیلی منو اذیت میکنه من ۶ ماه قبل یه سی تی اسکن صورت در شیراز انجام دادم و اون سی تی اسکن رو نشون دکتر دادم ولی دکتر که من نشون دادم این سی تی اسکن رو متخصص زیبایی بود این دکتر به من گفت که گرفتگی بینی شما به علت عفونت در صورت شما هست و باید برید دکتر متخصص بینی که درمان بشید اما من باید برمیگشتم دبی و کار داشتم سوال من اینه که آیا امکان داره من خوب بشم یا باید تا آخر عمر این مشکل رو داشته باشم
سلام
بله
بافت بینی از نظر پولیپ و احتقان باید بررسی شود
در صورت جراحات اندک با دارو هم خوب می شود
در صورت نیاز شاید توصیه به جراحی مجدد شود
متخصص گوش و حلق و بینی
مدتی پیش بینی ام کیپ شدبه حدی که تنفسم سخت شد،یکدفعه بینی ام رودست زدم وبالاکشیدم که به یکباره فشارآوردبه یه طرف چشم وبینی سمتچپم..به حدی دردداشت که انگاریه رگ دردگرفته..الان هم اصلادیگه نمی تونم دماغم روپاک کنم ویافین کنم ..گوشه ی چشم به داخل دردمیکنه..
سلام
از نظر پولیپ بینی و احتقان نیاز به معاینه دارید
حتمن باید جدی بگیرید
متخصص گوش و حلق و بینی
همسرمن نقاش ماشین هست بینی انقدر گرفته که نفس راحت نمیتونه بکشه ودور چشم هاش سیاه شده وعصاب میشه از چیه
سلام
علائمی که همسر شما دارند، مانند گرفتگی بینی، سیاهی دور چشمها و عصبانیت ممکن است به مشکلات تنفسی یا آلرژی مربوط باشد، به خصوص اگر در معرض مواد شیمیایی مانند رنگها و حلالها قرار دارند. این مواد میتوانند باعث تحریک سیستم تنفسی و حساسیتهای پوستی شوند. پیشنهاد میکنم به پزشک مراجعه کنند تا علل دقیق بررسی شوند و در صورت نیاز، درمان مناسب مثل داروهای ضد آلرژی یا بررسی تنفسی انجام شود. همچنین استفاده از ماسک و تهویه مناسب هنگام کار با مواد شیمیایی توصیه میشود.
متخصص داخلی
سلام وقت بخیر من چند وقتی میشه که دچار گرفتگی بینی سمت راست شدم و بعد از تزریق واکسن استرزنکا احساس درد در گوش سمت راستم دارم که بعضی مواقع کم و قطع میشه ولی بعضی مواقع ادامه دار میشه و احساس گرفتگی هم در گوش سمت راستم دارم و هنچنین صدای وز وز دارم میخواستم ببینم عوارض مربوط واکسن استرزنکا است؟ و ایا رفع میشه؟ برای گرفتگی بینی چه دارویی رو پیشنهاد میکنید خیلی ممنونم
لام
بعبد میرسد عوارض واکسن باشد
احتمالا جداگانه دچار این بیماری ها شدید
و نیاز به درمان دارید
سلام من سرما خوردگی شدید دارم اما مشکلم سر گرفتگی هردو بینی هست یکم انحراف بینی دارم ولی خب اینجوری نبودم راحت میخوابیدم الان از وقتی سرما خوردم کاملا بینیم بسته شده هرچی اسپری مخصوص ویکس و…. هم انجام دادم تاثیری نداشت گلومم خیلی درد میکنه مجبورم با دهن نفس بکشم که باعث میشه درد گلوم کاهش پیدا نکنه چیکار کنم
سلام
جدا از نیازی که به انتی بیوتیک دارید که پزشک باید تجویز کند
روزانه از قطره ضداحتقان بینی استفاده کنید
سلام وعرض ادب به مدت ۲۰ ساله که ترشح از بینی و پشت حلق ندارم البته یک بار هم جراحی انحراف بینی انجام دادم و با کوچک ترین وزش باد حتی باد پنکه هم سردرد میگیرم ، خارش گلو هم دارم و طبق گفته های تب سنتی برای خلاصی از سردرد انفیعه مصرف میکنم که باعث عطسه میشه لطفا راهنماییم کنید ؟
سلام
توصیه می شود از طب سنتی استفاده نکنید
از قرص جوشان استیل سیستئین استفاده کنید
در صورت عدم بهبود به متخصص مراجعه نمایید