فهرست مطالب
سرطان روده، که به عنوان سرطان کولورکتال نیز شناخته میشود، یکی از نگرانیهای مهم در جهان است. این بیماری، سومین سرطان شایع و دومین عامل مرگومیر ناشی از سرطان به شمار میرود. در سال ۲۰۲۰، نزدیک به ۱.۹ میلیون مورد جدید در سراسر جهان گزارش شد و پیشبینی میشود این عدد تا سال ۲۰۴۰ به ۳.۲ میلیون مورد برسد. شناخت دشمن سرطان روده و اجرای اقدامات پیشگیرانه میتواند خطر ابتلا به این بیماری را به شکل قابل توجهی کاهش دهد. این مقاله از دکترتو به بررسی استراتژیهای مختلفی مانند انتخاب رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی، تغییر سبک زندگی و اهمیت غربالگریهای منظم میپردازد.
دشمن سرطان روده چیست؟
لایفاستایل مناسب برای درمان سرطان روده یا مقابله با سرطان روده شامل مجموعهای از عادات سالم و پیشگیرانه است که ریسک ابتلا به این بیماری یا پیشرفت آن را کاهش میدهند و سلامت کلی روده را افزایش میدهد. این سبک زندگی شامل موارد زیر است:
- مصرف میوهها، سبزیجات و غلات کامل
- کاهش یا حذف گوشت قرمز و فرآوریشده
- مصرف لبنیات کمچرب
- دریافت کافی فیبر و فولات از منابع غذایی
- پیروی از الگوی غذایی مدیترانهای
- حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در روز
- کاهش مدت زمان نشستن طولانی و سبک زندگی کمتحرک
- ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه با کیفیت
- جلوگیری از بیتحرکی و اختلالات خواب
- ترک سیگار و الکل
- مدیریت استرس و استفاده از روشهایی مثل مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی
- غربالگری منظم؛ انجام کولونوسکوپی و تستهای مدفوع بهصورت دورهای
- پیگیری نتایج آزمایشها و مشورت با پزشک

رژیم غذایی سالم
عادات غذایی سالم دشمن سرطان روده است و برای حفظ سلامت کلی بدن نیز ضروری هستند. تحقیقات اپیدمیولوژیک روزافزون بر این تمرکز دارند که چگونه رژیم غذایی بر بیماریهای مختلف، بهویژه سرطانها تاثیر میگذارد. روده بزرگ و راست روده بهطور خاص تحت تأثیر رژیم غذایی قرار میگیرند، زیرا این بخشها یکی از اولین موانع بدن در برابر مواد غذایی مصرفی هستند.
| دشمن سرطان روده | دوست سرطان روده |
|---|---|
| مصرف میوهها، سبزیجات و غلات کامل | مصرف نکردن میوه و سبزیجات |
| مصرف لبنیات کمچرب و سرشار از کلسیم و ویتامین D | مصرف زیاد لبنیات پرچرب و فاقد مواد مغذی کافی |
| کاهش یا حذف گوشت قرمز و فرآوریشده | مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوریشده |
| دریافت کافی فیبر و فولات از منابع غذایی طبیعی | رژیم غذایی کمفیبر و فاقد فولات |
| پیروی از الگوی غذایی مدیترانهای | رژیم غذایی پرچرب و پرقند با غذاهای فرآوریشده |
| فعالیت بدنی روزانه حداقل ۳۰ دقیقه | سبک زندگی کمتحرک و نشستن طولانی |
| ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه با کیفیت | کمخوابی و بینظمی در خواب |
| ترک سیگار و پرهیز از الکل | مصرف سیگار و نوشیدنیهای الکلی |
| مدیریت استرس با مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق | استرس مزمن و نداشتن کنترل هیجانی |
| غربالگری منظم و پیگیری نتایج آزمایشها | بیتوجهی به آزمایشها و تشخیص دیرهنگام بیماری |
۱. مصرف لبنیات کم چرب
لبنیات کمچرب سرشار از کلسیم و ویتامین D هستند که با کاهش خطر سرطان کولورکتال مرتبطاند. کلسیم به تشکیل سلولهای سالم کمک کرده و ممکن است از رشد پولیپها جلوگیری کند. مطالعات نشان میدهد افرادی که کلسیم کافی مصرف میکنند، خطر ابتلا به سرطان کولورکتال در آنها کمتر است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت who
Several lifestyle factors contribute to the development of colorectal cancer such as a high intake of processed meats and low intake of fruits and vegetables, sedentary lifestyle, obesity, smoking, and excessive alcohol consumption.
ترجمه فارسی:
عوامل متعددی در بروز سرطان روده نقش دارند، از جمله مصرف زیاد گوشتهای فرآوریشده، مصرف کم میوه و سبزیجات، سبک زندگی کمتحرک، چاقی، سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل.
۲. کاهش گوشت قرمز و حذف گوشت های فرآوری شده
گوشت قرمز غنی از میوگلوبین است و فرآوری آن (استیک، دودی کردن یا تخمیر) منجر به تولید ترکیبات سرطانزا میشود. مصرف روزانه بالای گوشت قرمز و فرآوریشده میتواند خطر CRC (سرطان روده بزرگ) را تا ۱۰-۲۲٪ افزایش دهد.
در مقابل، گوشت سفید مانند مرغ و گوشت بدون چربی خطر ابتلا را افزایش نمیدهد. ترکیبات موجود در گوشت قرمز و فرآوریشده ممکن است از طریق پراکسیداسیون لیپید، رادیکالهای آزاد و تحریک تکثیر سلولی باعث بدخیمی مخاط کولون شوند. همچنین، پخت در دمای بالا و فرآوری گوشت، تولید ترکیبات سرطانزا میکند.
این عوامل با افزایش تشکیل پولیپهای پیشسرطانی مرتبط هستند که ممکن است به سرطان روده تبدیل شوند. یک متا آنالیز نشان داد افرادی که گوشت فرآوری شده مصرف میکنند، ۲۵-۱۰% خطر بیشتری برای سرطان کولورکتال دارند. به جای گوشت قرمز میتوانید از موارد زیر استفاده کنید:
- پروتئینهای بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون
- ماهی
- پروتئینهای گیاهی مثل لوبیا و عدس
۳. دریافت فولیت از منابع غذایی
فولیت یک ویتامین گروه B است که میتوان آن را دشمن سرطان روده دانست در سنتز و تعمیر DNA نقش دارد. مصرف کافی فولیت میتواند شما را از ابتلا به سرطان کولورکتال محافظت کند. تحقیقات نشان میدهد مصرف بالاتر فولیت با کاهش خطر سرطان کولورکتال همراه است. منابع غذایی سرشار از فولیت شامل موارد زیر است:
- سبزیجات برگ سبز
- حبوبات
- مرکبات
- غلات غنیشده
۴. الگوی غذایی مدیترانه ای
رژیم غذایی مدیترانهای بر میوهها، سبزیجات، غلات کامل و چربیهای سالم، بهویژه روغن زیتون، تأکید دارد. این رژیم سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی است که میتواند خطر سرطان را کاهش دهد. مطالعات نشان میدهد پیروی از رژیم مدیترانهای میتواند خطر سرطان کولورکتال را کاهش دهد و قاتل سرطان روده بزرگ است. بشقاب خود را با انواع میوهها و سبزیجات رنگارنگ، غلات کامل و چربیهای سالم پر کنید و مصرف غذاهای فرآوری شده و قند را محدود کنید.
فعالیت بدنی منظم و پرهیز از بی تحرکی طولانی
فعالیت بدنی روزانه با شدت متوسط به مدت حداقل ۳۰ دقیقه بهطور قابل توجهی سلامت عمومی بدن را بهبود میبخشد و میتواند از ابتلا به سرطان روده بزرگ تا حدود ۲۰٪ پیشگیری کند. در بیماران مبتلا به سرطان روده، فعالیت بدنی بالا پس از تشخیص سرطان با کاهش مرگ و میر مرتبط است. برعکس، سبک زندگی کمتحرک و نشستن طولانی در طول روز، چه در محیط کار و چه در اوقات فراغت، خطر ابتلا به CRC را افزایش میدهد.
تحقیقات نشان میدهد افراد فعال ۲۰–۲۴٪ خطر کمتری برای ابتلا به سرطان روده دارند. سعی کنید حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط در هفته مانند پیادهروی سریع، دوچرخهسواری یا شنا داشته باشید.

خواب کافی
خواب با کیفیت برای سلامت عمومی ضروری است و ممکن است در پیشگیری از سرطان نقش داشته باشد. کمخوابی میتواند به عدم تعادل هورمونی و افزایش التهاب منجر شود که هر دو عامل خطر سرطان هستند. توصیه میشود ۷–۹ ساعت خواب با کیفیت در شب داشته باشید و یک برنامه منظم خواب برای خود تنظیم کنید.
ترک سیگار و الکل
اثرات منفی سلامتی ناشی از مصرف تنباکو و سیگار بهخوبی شناخته شده و غیرقابل انکار است. مصرف تنباکو یک عامل خطر ثابت برای بروز و پیشآگهی سرطان روده بزرگ است. مصرف سیگار چه در گذشته و چه در حال حاضر با افزایش ۱۷–۲۵٪ خطر ابتلا به CRC همراه است. این افزایش احتمالاً به دلیل افزایش خطر ایجاد پولیپهای آدنوماتوز و سرِیت شده ناشی از سیگار کشیدن است. به جرات میتوان گفت ترک سیگار مهمترین دشمن سرطان روده است.
همچنین مصرف بالای الکل با افزایش خطر انواع سرطانها، از جمله CRC مرتبط است. برای هر ۱۰ گرم افزایش مصرف روزانه الکل، خطر CRC حدود ۷٪ افزایش مییابد. مصرف متوسط (۲–۳ نوشیدنی در روز) و زیاد (بیش از ۴ نوشیدنی در روز) با افزایش خطر ۲۱–۵۲٪ مرتبط است. شواهد کافی وجود دارد که مصرف الکل یک عامل خطر قابل تغییر قوی برای بروز CRC است و نتایج سلامت کلی و پیشآگهی سرطان را بدتر میکند.
مدیریت استرس
استرس مزمن میتواند سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن را تحت تاثیر منفی قرار دهد. تمرینهایی مانند مدیتیشن ذهنآگاهی، یوگا و تنفس عمیق میتواند استرس را کاهش دهد و به عنوان دشمن سرطان روده شمرده شوند. ورزش منظم نیز راهی مؤثر برای مدیریت استرس و بهبود خلق و خو است.
غربالگری منظم و پیگیری نتایج آزمایش ها
غربالگری منظم برای تشخیص زودهنگام سرطان روده، بهویژه برای افراد بالای ۴۵ سال یا دارای سابقه خانوادگی، حیاتی است. این غربالگریها میتواند پولیپهای پیشسرطانی و سرطانهای زودهنگام را شناسایی کند و امکان درمان سرطان روده به موقع را فراهم کند. آزمایشهای توصیهشده عبارتند از:
- کولونوسکوپی
- آزمایشهای مدفوع
- سیگموئیدوسکوپی انعطافپذیر
با پزشک خود مشورت کنید تا بدانید کدام آزمایشها مناسب شما هستند و هر چند وقت یکبار باید انجام شوند. همچنین با پیگیری نتایج آزمایشها با پزشک خود، میتوان در صورت وجود هرگونه پولیپ، التهاب یا یافته غیرطبیعی، اقدامات بعدی مانند نمونهبرداری یا تکرار آزمایش بهموقع تجویز شود. همچنین توصیه میشود سوابق غربالگری و نتایج آن را بهصورت مکتوب نگهداری کنید تا روند سلامت رودهتان در سالهای بعد قابل پیگیری باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت medlineplus
Because colorectal cancer may not cause symptoms at first, it’s important to have screening tests for colorectal cancer. Screening tests look for signs of a disease before you have any symptoms. They can help find cancer early, when it may be easier to treat.
ترجمه فارسی:
از آنجا که سرطان روده ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند، انجام آزمایشهای غربالگری سرطان روده بزرگ بسیار مهم است. آزمایشهای غربالگری قبل از بروز هرگونه علامتی، علائم بیماری را بررسی میکنند. این آزمایشها میتوانند به تشخیص زودهنگام سرطان، زمانی که درمان آن آسانتر است، کمک کنند.
نتیجه گیری
برای مقابله با سرطان روده باید از رویکردی چندجانبه استفاده کرد که شامل رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی و غربالگریهای منظم است. با شناخت موارد دشمن سرطان روده و کنترل این عوامل، افراد میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده را به شکل قابل توجهی کاهش داده و سلامت کلی خود را بهبود بخشند. برای آشنایی با روشهای مقابله با سرطان روده بهتر است با متخصص گوارش مشورت کنید تا اطلاعات کاملی داشته باشید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
