فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
رژیم غذایی دیابت شامل مجموعهای از مواد مغذی در کنار رعایت نکات تغذیهای است که به افراد مبتلا به دیابت کمک میکند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند. در رژیم غذایی برای دیابت معمولا مصرف غذاهایی با شاخص گلیسمی یا قند پایین، افزایش مصرف فیبر، کاهش کربوهیدراتهای ساده و افزایش مصرف پروتئینهای کمچرب توصیه شده است. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترتو همراه ما باشید تا با لیست موادغذایی مناسب و نامناسب و نمونه رژیم غذایی هفتگی برای بیماران دیابتی آشنا شویم.
رژیم غذایی دیابت باید چگونه باشد؟
هدف اصلی از انتخاب یک رژیم غذایی مناسب برای دیابت، مدیریت سطح قند خون یا پیشگیری از عوارض خطرناک آن است. یک وعده غذایی سالم و مغذی که حاوی تمامی منابع مفید و ضروری برای بدن است، اصلیترین نکته یک رژیم غذایی مخصوص بیماران دیابتی است. در یک رژیم غذایی مخصوص بیماران دیابتی لازم نیست غذاها بیمزه یا بیشازحد محدود باشند. میتوان با حفظ تعادل، از غذا خوردن لذت برد.
علاوه بر این، باید در برنامه غذایی، مصرف غذاهایی که به پیشگیری از عوارض دیابت مانند بیماریهای قلبی یا فشار خون بالا کمک میکنند، گنجانده شود. رژیم غذایی دیابت بهتر است شامل پروتئین، میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل و قند کمتری باشد. برای مثال معمولا به افراد دیابتی توصیه میشود تا ماهیهای کمچرب و ترکیباتی با قند پایین مانند آووکادو را در رژیم غذاییشان جای دهند.
مهمترین موضوع در خصوص انتخاب رژیم غذایی برای بیماری دیابت این است که هیچ دستورالعمل سختگیرانه و مشخصی وجود ندارد و تمامی رژیمهای پیشنهادی، باید بر اساس سن و شرایط سلامتی بیماران انتخاب شوند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
A diabetes diet simply means eating the healthiest foods in moderate amounts and sticking to regular mealtimes. It’s a healthy-eating plan that’s naturally rich in nutrients and low in fat and calories.
ترجمه فارسی:
رژیم دیابت به معنای خوردن سالمترین غذاها در مقادیر متوسط و پایبندی به وعدههای غذایی منظم است. این یک برنامه غذایی سالم است که به طور طبیعی سرشار از مواد مغذی است و چربی و کالری کمی دارد.
انواع رژیم غذایی دیابت
رژیمهای متنوعی برای دیابت مناسب هستند و بر اساس نیاز فرد تنظیم میشوند. رژیم غذایی مدیترانهای که بر پایه مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و چربیهای سالم است، میتواند به کنترل قند خون کمک کند. رژیم کم کربوهیدرات که مصرف کربوهیدراتها را محدود کرده و تمرکز بر پروتئینها و چربیهای سالم دارد هم برای کاهش نوسانات قند خون مفید است. همچنین رژیم DASH (توقف فشار خون بالا) برای بهبود فشار خون طراحی شده و به دلیل محتوای بالای فیبر و مواد مغذی میتواند به کنترل قند خون در انواع دیابت کمک کند.
در جدول زیر، مواد غذایی مناسب و نامناسب برای بیماران دیابتی گردآوری شده است.
| بدترین مواد غذایی برای دیابت | بهترین مواد غذایی برای دیابت |
|---|---|
| نوشیدنیهای شیرین و آبمیوههایی با قند بالا | سبزیجات برگدار (اسفناج، کلم بروکلی، کاهو) |
| شیرینیها و دسرهای شیرین (کیک، بیسکویت، بستنی) | میوههای کم قند (سیب، توتفرنگی، گلابی) |
| غذاهای فرآوریشده (فستفود، سوسیس و کالباس) | ماهیهای چرب (سالمون، ماهی تن) |
| نانهای سفید و برنج سفید | دانهها و مغزها |
| غذاهای سرخشده | حبوبات |
| شکلات و آبنبات | غلات کامل (برنج قهوهای، نان سبوسدار) |
| غذاهای کنسروی | تخممرغ |
| گوشتهای چرب و فرآوریشده (گوشتهای دودی و نمکزده) | روغنهای سالم (روغن زیتون، روغن کنجد) |
| پاستا و نودلهای سفید و فرآوریشده | غذاهای پروتئیندار کم چرب (مرغ، بوقلمون، پنیر توفو) |
۱. رژیم غذایی مناسب برای دیابت نوع یک
رژیم غذایی مناسب برای دیابت نوع یک بر پایه کنترل کربوهیدرات و هماهنگی آن با دوز انسولین است. مصرف کربوهیدراتهای پیچیده مانند نان سبوسدار، حبوبات و سبزیها به حفظ قند خون پایدار کمک میکند. خوردن وعدههای منظم، انتخاب غذاهای کمچرب و پرِ فیبر، و محدودکردن قندهای ساده ضروری است. مصرف میوه با حفظ تعادل، پروتئین سالم، لبنیات کمچرب و پرهیز از نوشیدنیهای قندی توصیه میشود. اندازهگیری مداوم قند خون برای تنظیم دقیق رژیم اهمیت زیادی دارد.
نمونه رژیم غذایی مناسب دیابت نوع ۱ شامل موارد زیر است:
- افزایش مصرف میوهها و سبزیجات به عنوان میانوعده
- مصرف غلات کامل و حبوبات برای شام یا ناهار
- مصرف گوشت بدون چربی مانند ماهی سالمون یا گوشت مرغ به عنوان ناهار و شام برای تامین میزان کافی پروتئین
- مصرف لبنیات کمچرب و تخممرغ برای صبحانه
- کاهش مصرف شیرینی و آبمیوهها
۲. رژیم غذایی دیابت نوع دو
در دیابت نوع دو هدف اصلی کنترل قند خون، وزن و بهبود مقاومت به انسولین است. انتخاب کربوهیدراتهای پیچیده مانند غلات کامل، سبزیها و حبوبات بسیار مهم است. کاهش مصرف قندهای ساده، غذاهای فراوریشده و چربیهای اشباع به کنترل بهتر قند کمک میکند. خوردن وعدههای منظم، افزایش مصرف فیبر، پروتئینهای کمچرب و چربیهای مفید مانند مغزها و روغن زیتون هم توصیه میشود. فعالیت بدنی منظم همراه رژیم، اثرگذاری آن را بهبود میدهد.
نمونه رژیم غذایی مناسب دیابت نوع ۲ شامل موارد زیر است:
- تخممرغ آبپز با گوجه فرنگی
- مصرف مغزیجات مانند بادام یا گردو
- مرغ گریل شده با سبزیجات بخارپز
- ماست یونانی کمچرب
- ماهی سالمون پخته
۳. رژیم غذایی دیابت بارداری
در دیابت بارداری، هدف حفظ قند خون در محدوده سالم برای حفظ سلامت مادر و جنین است. مصرف کربوهیدراتهای پیچیده در حجم کنترلشده، همراه با پروتئین و فیبر، از بالا رفتن سریع قند خون جلوگیری میکند. خوردن وعدههای کوچک و متعدد و پرهیز از قندهای ساده و نوشیدنیهای شیرین ضروری است. انتخاب چربیهای سالم، لبنیات کمچرب و سبزیجات فراوان هم توصیه میشود.
به همین دلیل مهم است که برنامه رژیم غذایی دیابت در دوران بارداری، حتما توسط پزشک ارائه شود تا علاوه بر کنترل قند خون، مواد غذایی ضروری مورد نیاز بدن در طول بارداری هم تامین شود.
نمونه رژیم غذایی دیابت بارداری شامل موارد زیر است:
- یک فنجان جو دوسر با شیر کمچرب و یک عدد سیب
- یک تکه پنیر کمچرب با چند عدد بادام
- سالاد مرغ با سبزیجات مختلف و روغن زیتون
- یک عدد گلابی یا میوه کم قند
دنبال رژیم غذایی شخصی برای دیابت هستی؟
با مشاور تغذیه مشورت کن!
نمونه رژیم غذایی هفتگی برای افراد مبتلا به دیابت
رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت مبتنی بر خوردن وعدههای غذایی سالم در زمانهای منظم است. خوردن وعدههای غذایی در زمانهای منظم به استفاده بهتر از انسولینی که بدن میسازد یا از طریق دارو دریافت میکنند، کمک خواهد کرد. یکی از اصلیترین نکات در رعایت یک رژیم غذایی مناسب دیابت، انتخاب اندازه منابع مختلف غذایی بر اساس نیاز و سطح فعالیت هر فرد است. افزایش مصرف سبزیجات و آب هم اهمیت زیادی دارد.
| روزهای هفته | صبحانه | ناهار | شام |
|---|---|---|---|
| شنبه | جو دوسر با توت فرنگی و بادام | سالاد سبزیجات با مرغ گریل شده | ماهی پخته با سبزیجات |
| یکشنبه | تخممرغ آبپز با گوجه فرنگی و نان سبوسدار | خوراک لوبیا | دال عدس یا عدسی |
| دوشنبه | یک تکه پنیر با گردو | سالاد تن ماهی با سبزیجات | کباب مرغ با سبزیجات |
| سهشنبه | شیر بادام با جو دوسر | جوجه کباب با دورچین سبزیجات | سالاد سبزیجات با حبوبات |
| چهارشنبه | نان سبوسدار با پنیر کم چرب | خوراک کدو بادنجان با سبزیجات (راتاتویی) | خوراک گوشت چرخ کرده با سبزیجات |
| پنجشنبه | تخم مرغ آبپز با گوجه فرنگی | سس گوجه و مرغ گریل شده | سوپ سبزیجات و یک تکه نان سبوسدار |
| جمعه | پنیر با گردو | برگر بدون نان با سالاد | ماهی کبابی با سبزیجات بخارپز |
میوه های مناسب برای بیماران دیابتی
میوه های مفید برای دیابت معمولا مواردی هستند که شاخص گلیسمی پایینتری دارند، فیبر بالایی فراهم میکنند و باعث افزایش سریع قند خون نمیشوند. مصرف میوه بهصورت کنترلشده بخشی از یک رژیم سالم برای مدیریت قند خون است. انتخاب میوههای کمشکر، همراه با وعده یا پروتئین، میتواند نوسانات قند خون را کاهش دهد و احساس سیری را افزایش دهد.
برخی از انواع میوههای مفید برای دیابت شامل توتها (توتفرنگی، بلوبری، شاهتوت)، سیب با پوست و گلابی است.
نان مناسب برای دیابتی ها
بهترین نان برای دیابت نانهایی هستند که از غلات کامل مانند جو، چاودار یا آرد بادام تهیه میشوند و به دلیل داشتن فیبر بالا و هضم کندتر، نسبت به نان سفید برتری دارند. افراد مبتلا به دیابت باید نانهایی را انتخاب کنند که شاخص گلیسمی پایینی داشته و سرشار از فیبر باشند تا از نوسانات شدید قند خون جلوگیری کنند.
رژیم غذایی نامناسب برای دیابت
افراد مبتلا به دیابت باید از مصرف قندهای ساده و مواد غذایی فرآوریشده با مقادیر زیاد چربیهای اشباع و ترانس خودداری کنند. مواد غذایی فرآوریشده و چربیهای ناسالم میتوانند باعث افزایش قند خون و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی شوند:
- غذاهای پرچرب و فست فود
- نشاستههای ساده (مانند نان سفید و برنج سفید)
- قندهای ساده و نوشیدنیهای شیرین
۱. آیا ابگوشت برای دیابت ضرر دارد؟
آبگوشت اگر از گوشت کمچرب تهیه شود و چربیهای اضافه آن حذف شود، مشکلی برای بیماران دیابتی ایجاد نمیکند. اما باید دقت کنید که در آن کربوهیدرات زیاد (مانند سیب زمینی یا خرده نان) نریزید.
۲. آیا خربزه برای دیابت ضرر دارد؟
خربزه به دلیل شاخص گلیسمی متوسط، در مقادیر کم قابل مصرف است اما مصرف زیاد آن ممکن است قند خون را افزایش دهد. با این حال، در مقدار معقول و به عنوان بخشی از رژیم غذایی متعادل، میتواند از میوههای مناسب برای بیماران دیابتی باشد.
۳. آیا انگور برای دیابت مضر است؟
انگور حاوی قند طبیعی مانند گلوکز و فروکتوز است که میتواند در صورت مصرف زیاد، به سرعت جذب خون شده و باعث افزایش قند خون شود. با این حال، شاخص گلیسمی انگور نسبتا پایین است، بنابراین در مقادیر مناسب و در کنار دیگر مواد غذایی، اثرات آن بر قند خون به حداقل میرسد. اگر انگور به اندازه مناسب (به عنوان مثال یک خوشه کوچک) و همراه با منابع فیبر، پروتئین یا چربی سالم مصرف شود، میتواند به تثبیت سطح قند خون کمک کند.
۴. عسل قند خون را بالا میبرد؟
عسل به دلیل داشتن قند طبیعی میتواند قند خون را افزایش دهد. عسل و شکر هر دو قند خون را بالا میبرند و اگر مصرف کردید، اندک و در چارچوب کربوهیدرات روزانه باشد.
۵. زردآلو برای دیابت ضرر دارد؟
زردآلو حاوی مقادیر کمی کربوهیدرات و شاخص گلیسمی پایین است که باعث میشود تاثیر چندانی بر افزایش قند خون نداشته باشد. این میوه همچنین منبع خوبی از فیبر، ویتامین A و C بوده که به سلامت پوست و سیستم ایمنی کمک میکند. با این حال، مصرف زیاد آن میتواند باعث افزایش ناگهانی قند خون شود، بنابراین بهتر است در مقدار معتدل مصرف شود.
کدام رژیم غذایی دیابت برای شما مناسبتر است؟ نظر متخصص را بپرس!
نکات مهم درباره بهبود رژیم غذایی دیابت
بهبود رژیم غذایی در دیابت با کاهش مصرف قندهای ساده، غذاهای فراوریشده و چربیهای ناسالم آغاز میشود و جایگزینی آنها با غلات کامل، پروتئین کمچرب و سبزیجات به تثبیت قند خون کمک میکند. همچنین تقسیم وعدهها، کنترل حجم غذا، و توجه به شاخص گلیسمی نقش مهمی در پیشگیری از نوسانات قند خون دارد.
اگر به دنبال انتخاب یک رژیم غذایی سالم و مغذی برای بهبود سلامت با درمان های خانگی دیابت هستید، حتما به نکات زیر توجه کنید:
- سعی کنید برای شروع با رژیمهای غذایی که با آنها راحتترید شروع کنید
- لازم نیست تمام مواد غذایی را از برنامه غذاییتان حذف کنید
- مراقبت اندازه و کالری دریافتی باشید و سعی کنید آن را متناسب با وزن و میزان فعالیت بدنیتان تنظیم کنید
- رژیمهای غذایی توصیه شده توسط متخصص تغذیه یا پزشک را دنبال کنید
- قند خون و سایر فاکتورهای سلامتی را به طور مرتب اندازهگیری کرده و کنترل کنید
- داشتن فعالیت بدنی نقش مهمی در میزان اثربخشی رژیم غذایی مناسب دیابت دارد
در کنار داشتن رژیم غذای دیابتی، شما باید همیشه مراقب قند خون خود باشید. گاهی اوقات یک رژیم غذایی برای برخی از افراد دیابتی مناسب نیست و ممکن است قند خون آنها همچنان بالا باشد؛ بنابراین با پیگیری منظم قند خون میتوانید مطمئن شوید که رژیم غذایی حال حاضر شما، به اندازه کافی موثر و مناسب است.
ورزش و فعالیت بدنی به همراه رژیم غذایی دیابت
هر رژیم غذایی زمانی بهترین اثربخشی را دارد که همزمان با آن فعالیت بدنی و ورزش منظم هم داشتهباشید. خصوصا این موضوع در خصوص دیابت صدق میکند، چرا که بالا رفتن چربی های اضافه در بدن، چاقی و اضافه وزن و مشکلات مشابه همگی ریسک دیابت را بیشتر میکنند. به همین دلیل هم به اکثر بیماران دیابتی توصیه میشود که در کنار پیروی از رژیم غذایی مناسب دیابت، حتما ورزش و فعالیت بدنی را نیز در برنامه روزانهشان بگنجانند.
بهترین ورزشهایی که برای بیماران دیابتی توصیه شده است شامل موارد زیر است:
- پیادهروی
- دوچرخه سواری
- شنا
- یوگا
۴.۶ (۱۸۱۸ نظر)۴.۷ (۱۶۴۷ نظر)۴.۹ (۱۳۲۷ نظر)۳.۹ (۱۶۶۷ نظر)۴.۶ (۱۱۵۰ نظر)۴.۶ (۱۰۶۷ نظر)شروع یک رژیم دیابتی امن با راهنمایی بهترین دکتر غدد
برای کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض خطرناک دیابت، داشتن یک رژیم غذایی دیابت علمی و اصولی ضروری است. اگر نمیدانید چه غذاهایی برای دیابت مناسب است، چه چیزهایی را باید محدود کنید یا چگونه یک برنامه غذایی اختصاصی داشتهباشید، بهترین کار مشورت با بهترین دکتر غدد ایران است. پزشک متخصص با بررسی شرایط، سن، نوع دیابت و سبک زندگی شما، برنامهای دقیق و قابلاجرا ارائه میدهد تا قند خونتان در محدوده امن قرار بگیرد.
اگر بهدنبال یک شروع مطمئن هستید، همین حالا نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با متخصص غدد را از طریق دکترتو رزرو کنید و رژیم غذایی مناسب خود را زیر نظر متخصص آغاز کنید.
در ادامه لیستی از برجستهترین پزشکان غدد در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید.
نتیجه گیری
افراد دیابتی میتوانند با پیرویکردن از رژیم غذایی دیابت، در بیشتر مواقع، از بروز عوارض جدی این بیماری جلوگیری کنند. اما باید در نظر داشتهباشید که رژیم غذایی خاصی برای دیابت وجود ندارد و تنها باید بر اساس شرایط هر فرد و با نظر پزشک، میتوان از یک رژیم غذایی مناسب پیروی کرد.
غذاهایی که میخورید نهتنها در نحوه مدیریت دیابت موثر است، بلکه میتواند به بهبود سطح انرژی و ارتقای کیفیت زندگی شما هم کمک زیادی کند. برای دسترسی به فهرست بهترین غذاهای مناسب برای دیابت بهتر است از بهترین دکتر تغذیه یا دکتر فوق تخصص غدد کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
مادر من چندسالی هست دیابت داره ودارو میخوره چشمش دوروز هست مقطعی دیدش کم شده چکار باید بکنم؟
مادر من چندسالی هست دیابت داره ودارو میخوره چشمش دوروز هست مقطعی کن دید شده چکار باید بکنم؟
سلام. تاری دید مقطعی در فرد دیابتی میتواند ناشی از نوسانات قند خون یا مشکلات چشمی مرتبط با دیابت مثل رتینوپاتی باشد. توصیه میشود مادر شما هرچه سریعتر با چشمپزشک مراجعه کند تا معاینه کامل چشم انجام شود و در صورت نیاز درمان مناسب شروع شود، زیرا تشخیص زودهنگام از پیشرفت مشکلات بینایی جلوگیری میکند.
متخصص چشم
برای آقای هفتاد ساله که قند خون متغیر دارند چه رژیم غذایی مناسب است
سلام، برای آقای ۷۰ ساله با قند خون متغیر بهتر است وعدههای کوچک و منظم داشته باشد، مصرف نان و برنج سفید و شیرینی را محدود کند، سبزیجات، میوههای کمقند، حبوبات، گوشت کمچرب و ماهی را در برنامه روزانه بگنجاند و از نوشیدنیهای شیرین پرهیز کند. همچنین فعالیت بدنی سبک مانند پیادهروی و نوشیدن آب کافی کمککننده است و تغییرات رژیم غذایی بهتر است تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود.
متخصص تغذیه
من شوهرم دیابت دارند مطالب تان خیلی بهم کمک کرد تا حواسم به تغذیه همسرم باشه واز نظر غذایی چه میتونن استفاده کنند ممنون از شما به خاطر مطالب خوبتون
خیلی خوشحالم که اطلاعات براتون مفید بوده و تونستم کمک کنم. مراقبت از تغذیه در دیابت خیلی مهمه و با رعایت یک رژیم سالم و متعادل میتونید به کنترل بهتر قند خون همسرتون کمک کنید. اگر سوال بیشتری داشتید یا نیاز به راهنمایی بیشتر در مورد برنامه غذایی و سبک زندگی داشتید، در خدمتتون هستیم.
از راهنمایی خانم زارعیان جهرمی
بسیار سپاسگزاریم.
دیابت گرفتم استرس دارم
سلام
متوجه نگرانیتان هستیم. دیابت یک بیماری مزمن است که نیاز به مراقبت و مدیریت دائمی دارد، اما با راهکارهای مناسب میتوان زندگی خوبی داشت. استرس میتواند قند خون را افزایش دهد، بنابراین مهم است که به روشهای مدیریت استرس توجه کنید. ورزش منظم، تغذیه متعادل، و خواب کافی نقش زیادی در کنترل قند خون دارند. همچنین، یادگیری تکنیکهای تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا میتواند به کاهش استرس کمک کند. پیشنهاد میکنم برای کنترل بهتر وضعیت، با پزشک خود مشورت کنید و برنامه درمانی و تغذیهای مناسبی برای خود تنظیم کنید.
متخصص غدد
مطالب عالی بود تشکر
سپاس از همراهی وتوجه تان
شاد باشید
لذت بردم عالی بود با آرزوی بهترينها برای شما
خواهش میکنم
تندرست باشید مهدی عزیز