فهرست مطالب
بیماری‌های چشم از آن دسته بیماری‌هایی هستند که به سرعت متوجه آنها می‌شویم. بینایی یکی از مهم‌ترین حس‌های ماست و هنگامی که مختل می‌شود، اولین کسی که آن را احساس می‌کند، خود ما هستیم. اختلال در بینایی و استرس از‌دست‌دادن بینایی هر کسی را به تکاپو می‌اندازد. اما برای تشخیص و درمان اختلالات بینایی به چه دکتری مراجعه کنیم؟ چشم پزشک کیست و چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
شاید بیشتر ما فرق بین اپتومتریست و چشم پزشک را ندانیم. اکثر افرادی که می‌شناسیم، به تمامی کادر درمانی که با بیماری‌های چشم سروکار دارند و به گونه‌ای با آن در ارتباط هستند، چشم‌پزشک می‌گویند. اما آیا واقعا این چنین است؟
البته که این طور نیست. برای هر یک از مشکلات چشمی خود باید به یک متخصص مخصوص مراجعه کنید. همچنین برای معاینه، تعیین نمره‌ی چشم و دریافت عینک مناسب هم باید به متخصصین دیگری مراجعه کرد. شناخت تمامی این متخصصین به تفکیک شاید کمی دشوار باشد اما لازم است که درباره‌ی آن اطلاعات داشته‌باشیم تا در مواقع ضروری، بدون هدر‌دادن انرژی، وقت و هزینه، به مناسب‌ترین پزشک و اپراتور مراجعه کنیم. برای کسب اطلاعات جامع و کامل درباره‌ی چشم‌پزشکی و آشنایی با بهترین دکتر چشم پزشک، با دکترتو همراه باشید.
چشم پزشکی چیست؟
چشم پزشکی یا افتالمولوژی از شاخه‌های علم پزشکی است که در رابطه با آناتومی و فیزیولوژی چشم است و بیماری‌های چشم را شامل می‌شود. افتالمولوژی تخصصی است که هم جراحی را شامل می‌شود و هم در اتباط با درمان‌های دارویی و طب است. چشم پزشکان در بیمارستان‌ها، کلینیک‌های دولتی و خصوصی و مطب‌های خصوصی فعالیت می‌کنند و سرانه‌ی درآمد خوبی دارند.
یکی از مهم‌ترین نکات درباره‌ی چشم پزشکی، آشنایی با ابزار و تکنیک‌ها در این رشته است. همچنین از آن‌جایی‌که چشم یک عضو بسیار حساس بدن محسوب می‌شود، باید با دقت و مهارت با آن برخورد کرد. چشم پزشکان نه‌تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان از جایگاه اجتماعی مناسب و درآمد قابل‌قبولی برخوردارند.
تخصص چشم پزشکی برای قبولی نیازمند نمره‌ی بالایی است و هر دانشجوی پزشکی عمومی نمی‌تواند کاندیدای مناسبی برای این تخصص باشد. از طرفی، حوصله و دقت بالایی برای این رشته لازم است که هر کسی از عهده‌ی آن بر نمی‌آید.
کسانی که در تخصص چشم پزشکی قبول می‌شوند، به مدت چهار سال باید تحصیل کنند و سپس وارد کار شوند. البته که این دوره‌ی تخصص تنها به درس خواندن محدود نمی‌شود و در این دوره دانشجویان تخصص چشم پزشکی بیماران متعددی را درمان و جراحی می‌کنند و به مشکلات آنها رسیدگی می‌کنند. در صورتی که متخصصین چشم پزشکی تمایل داشته‌باشند، می‌توانند فوق تخصص را ادامه دهند و در دوره‌ی دوساله‌ی فلوشیپی شرکت کنند.
چشم پزشک به چه کسی گفته می‌شود؟
افتالمولوژیست یا چشم‌پزشک به پزشکی گفته می‌شود که در حیطه‌ی چشم و بینایی تخصص دریافت‌کرده‌است. متخصص چشم با اپتومتریست یا بینایی سنج و عینک‌ساز تفاوت دارد. این تفاوت هم در رابطه با کار و فعالیت‌های آنها است و هم به سال‌های آموزش آنها مربوط می‌شود. البته تمام این افراد برای حفظ و یا بازگردانی سلامت چشم تلاش می‌کنند و هر کدام نقش مهمی در این زمینه دارند؛ بنابراین نمی‌توان گفت که نقش چشم‌پزشک از اپتومتریست مهم‌تر است و یا جایگاه اپتومتریست از عینک‌ساز بالاتر. تمامی این افراد با هم همکاری می‌کنند تا بینایی بیماران بهبود پیدا کند. در ادامه این مسئله را بیشتر توضیح می‌دهیم.
کسی که تخصص چشم‌پزشکی دریافت کرده‌است، علاوه بر سال‌هایی که برای گرفتن مدرک عمومی خود صرف کرده‌است، که همه‌ی ما آن را با عنوان پزشک عمومی می‌شناسم، ۴ سال برای تخصص تحصیل کرده‌است. ازاین‌رو باید گفت که افتالمولوژی یا چشم پزشکی یک تخصص محسوب می‌شود. تخصص چشم پزشکی از تخصص‌های دشوار در دانش پزشکی است و قبولی در این رشته اصلا ساده نیست.
چشم پزشک یا افتالمولوژیست، ۱۲ تا ۱۳ سال تحصیل می‌کند و برای درمان بیماری‌های چشم، دارو تجویز می‌کند و یا جراحی انجام می‌دهد. در واقع افتالمولوژیست می‌تواند دایره‌ی وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات چشمی را تشخیص دهد و برای درمان و بهبود بینایی، انواع و اقسام داروها را تجویز کند و جراحیهای لازم را انجام دهد یا عینک و لنز تماسی برای چشم‌ها درخواست دهد.
دکتر چشم پزشک چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
چشم‌پزشک دایره‌ی وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات چشم را درمان می‌کند. در ادامه بیماری‌هایی که برای تشخیص و درمان آنها باید به چشم پزشک مراجعه کنید را با هم بررسی می‌کنیم.
خدمات بینایی از جمله بررسی و معاینه‌ی چشم‌ها
تشخیص و درمان برخی بیماری‌ها از حالت ابتدایی تا پیشرفته، شامل:
- گلوکوم
- آب‌مروارید
- عفونت بخش‌ها و لایه‌های مختلف چشم
- برطرف‌کردن مشکلات مرتبط با عصب‌های چشم
- عیوب انکساری قرنیه به‌علت تغییر‌شکل آن و یا بزرگ‌شدن و کوچک‌شدن اندازه‌ی کره‌ی چشم
- بیماری‌های مرتبط با شبکیه چشم
- باز‌کردن مجرای اشکی که از ابتدا بسته بوده‌است و یا به علت عفونت بسته‌شده‌است.
- درمان مشکلات چشمی که به علت بیماری‌های دیگری چون دیابت و فشارخون ایجاد شده‌اند. مثلا دیابت باعث ایجاد رتینوپاتی می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند به نابینایی بینجامد.
رسیدگی به حوادث و تروماهایی چون:
- سوختگی‌های فیزیکی و شیمیایی چشم
- وارد‌شدن جسم خارجی به چشم‌ها
- وارد‌شدن هر گونه ماده‌ی خارجی به چشم و درمان آسیب‌های ناشی از آن
- مسمویت‌هایی که بر بینایی تأثیر می‌گذارند.
چشم پزشکان همچنین انواع عمل چشم را انجام می‌دهند. عمل‌های جراحی چشم عمل‌هایی هستند که برای رفع عیوب یا بیماری‌های چشم و یا با هدف زیبایی انجام می‌شوند. برخی از این عمل‌ها عبارت‌اند از:
- جراحی سرطان‌های چشمی
- جراحیهای قرنیه برای اصلاح دید (شامل جراحیهای با لیزر برای درمان نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم)
- جراحی اصلاح انحراف چشم یا استرابیسم
- جراحیهای برطرف‌کننده‌ی نقص‌های مادرزادی چشم
- درمان شبکیه‌ی پاره‌شده و یا جداشده
- جراحیهای زیبایی و پلاستیک مثل جراحی افتادگی پلک چشم.
چشم پزشکی به چه فوق تخصص‌هایی تقسیم می شود؟
کسی که متخصص چشم‌پزشک باشد، می‌تواند با گذراندن دوره‌های پیشرفته‌تر و عالی‌تر در رشته‌های متنوعی فوق‌تخصص بگیرد. چشم پزشک برای بررسی و تشخیص همه‌ی انواع بیماری‌های چشمی آموزش می‌بیند و برخی از این چشم‌پزشکان در حوزه‌ی تخصصی‌تری فوق تخصص می‌گیرند. این دوره که فلوشیپ نامیده می‌شود، دو ساله است. رشته‌های فوق تخصص چشم‌پزشکی عبارت‌اند از:
- گلوکوم
- قرنیه
- شبکیه
- اطفال
- اعصاب
- زیبایی.
نمی‌دونی برای درمان تنبلی چشم چیکار کنی؟
با دکتر مشورت کن!
شایع‌ترین بیماری‌های چشم
برای این که اهمیت چشم‌پزشک و کاری که انجام می‌دهد را بدانیم، بهتر است در ابتدا با بیماری‌هایی که چشم‌ها را تهدید می‌کنند به طور خلاصه آشنا شویم. مشکلات بسیاری هستند که سلامت چشم‌ها را تهدید می‌کنند و بینایی را به خطر می‌اندازند. شایع ترین بیماری های چشم عبارت‌اند از:
- نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم که از عیوب انکساری چشم هستند.
- پیرچشمی یا کاهش قدرت تطابق چشم
- آب مروارید یا کاتاراکت
- تحلیل رفتن ماکولا
- بیماری گلوکوم یا آب سیاه
- عفونت‌های چشمی مثل بلفاریت، کنژنکتیویت، تراخم، اندوفتالمیت، کراتیت و غیره.
- آلرژی چشمی که از شایع‌ترین علل قرمزی و خارش چشم است
- قوز قرنیه.
بیماری‌های چشمی انواع بسیاری دارند و موارد فوق‌الذکر تنها تعداد کمی از آنها را تشکیل می‌دهند.
چه زمانی به چشم پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر افرادی که به چشم پزشک مراجعه می‌کنند، با موارد و علائم حاد و شدیدی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند که عبارت‌اند از:
- چشم‌های بیرون‌زده
- دید دوتایی، منحرف‌شده، کاهش پیداکرده و یا از‌بین‌رفته
- اشک‌ریزی بیش از اندازه
- مشکلات و اختلالات پلک چشم مثل عفونت پلک چشم (بلفاریت)
- دیدن لکه‌های رنگی در اطراف نور
- چشم‌هایی که در یک راستا نیستند.
- دیدن لکه‌های سیاه در دامنه‌ی دید
- دیدن رگه‌های ناگهانی نور
- قرمزی توجیه‌نشدنی چشم
- کاهش‌یافتن و یا از‌دست‌دادن دید محیطی.
در صورت داشتن علائم زیر باید در اسرع وقت به چشم‌پزشک مراجعه کنید:
- اگر به طور ناگهانی دید شما کاهش پیدا کرد و یا تغییراتی در آن ایجاد شد.
- درد ناگهانی و شدید چشم
- آسیب چشمی.
همچنین ممکن است که پزشکان و متخصصین دیگر به علل زیر، بیمار را به چشم‌پزشک ارجاع دهند:
- فشارخون بالا
- دیابت
- بیمارانی که سابقه‌ی بیماری‌های چشمی دارند.
- HIV
- بیماری‌ها و اختلالات تیروئیدی مثل بیماری گریوز چشمی یا تیروئید چشمی.
همین الان بهترین دکتر برای تشخیص بیماری و معاینه چشم رو پیدا کن!
زمان‌بندی معاینات چشمی
بهتر است که تا ۴۰ سالگی، هر انسانی، حتی اگر هیچ مشکل بینایی نداشته‌است و ندارد، یک بار معاینه‌ی کامل چشمی شود. اما زمان‌بندی معاینات چشمی معمولا به شرح زیر است:
- معاینات چشم کودکان: برای کودکانی که سابقه‌ی بیماری چشمی در خانواده‌ی آنها وجود دارد، معاینات باید با فواصل کوتاه‌تری باشد. حتی اگر کودک علائم اختلال بینایی را نداشته باشد هم معاینات ضروری هستند. کودکان سالم باید همراه با معاینات دیگر، تحت معاینات چشمی هم قرار بگیرند. در هر صورت معاینات چشمی کودک باید حداقل دو سال یک‌بار انجام شود.
- معاینات چشم بزرگسالان: در صورتی‌که در بزرگسالان، علائمی برای مراجعه به چشم‌پزشک در فرد مشاهده نشود، باید سالی یک‌بار یا هر دو سال یک‌بار به چشم‌پزشک مراجعه کنند.
- معاینات چشم افراد بالای ۶۵ سال: معمولا این افراد با شکایات مختلف به چشم‌پزشک مراجعه می‌کنند. در صورتی که چنین نباشد، معاینات سالانه و یا دوسال یک‌بار توسط چشم‌پزشک ضروری است.
فرق چشم پزشک و بینایی سنج در چیست؟
بارها پیش آمده‌است که اپتومتریست را با افتالمولوژیست اشتباه گرفته‌ایم. اما در واقعیت این دو چه تفاوت‌هایی با هم دارند. در درمان بیماری‌های چشمی و بهبود و اصلاح دید بیمار، وجود هر دو ضروری است و هر کدام بخشی از فرایند درمان را هدایت می‌کنند. اما این دو با هم تفاوت‌هایی هم دارند.
افتالمولوژیست پزشکی است که دوره‌ی تخصص چهار ساله‌اش را در زمینه‌ی چشم گذرانده است. سال‌هایی که چشم‌پزشک به تحصیل و تمرین پرداخته‌است، بسیار بیشتر از یک اپتومتریست یا بینایی سنج است. این در حالی است که بینایی‌سنج ۲ تا ۴ سال دوره‌ی کاردانی یا کارشناسی را می‌گذارند و می‌تواند تا دکترا تحصیل خود را ادامه دهد.
از طرفی، چشم پزشک می‌تواند برای درمان اختلالات بینایی دارو تجویز کند و عمل جراحی انجام دهد، اما بینایی سنج نمی‌تواند دست به جراحی بزند و هر دارویی را تجویز کند.
چشم پزشک کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟
احتمالا به این مسئله توجه کرده‌اید که در بیشتر رشته‌های پزشکی و شاخه‌های آن، یک تخصص و یا فوق تخصص اطفال هم وجود دارد. این مسئله در افتالمولوژی هم صادق است. همان‌طور که گفته‌شد، چشم پزشکی اطفال از فوق‌تخصص‌های رشته‌ی افتالمولوژی است. علت وجود این فوق تخصص این است که رفتار و میان تکامل بدن کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد. همچنین در کودکان بیماری‌هایی دیده می‌شود که در بزرگسالان وجود ندارد.
از طرفی نحوه‌ی معاینه کردن و انجام فرایندهای تشخیصی و درمانی در دو گروه سنی در مواردی به‌طورکلی متفاوت است. مثلا در کودکان نوار چشمی‌گرفتن با بزرگسالان تفاوت دارد. همچنین سنجش فشار داخل چشمی نوزادان با بزرگسالان تفاوت دارد. از طرفی برخی از بیماری‌های مثل آستیگماتیسم، نزدیک‌بینی و دوربینی در نوزادان شایع است و مشکلی ندارد، اما در بزرگسالان کمتر دیده می‌شود و معمولا برای درمان آن باید اقداماتی انجام گیرد؛ بنابراین چشم پزشک کودکان و بزرگسالان با هم متفاوت است.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
وقتی بحث از سلامت چشم می‌شود، با سه گروه از کادر درمان روبرو می‌شویم. چشم پزشک یا افتالمولوژیست، بینایی سنج یا اپتومتریست و عینک‌ساز. بسیاری از ما چشم پزشک و بینایی سنج را با هم اشتباه می‌گیریم. بهتر است بدانید که این دو گرایش کاملا با هم متفاوت هستند. چشم پزشک یا افتالمولوژیست پزشکی است که بعد از دوره عمومی، تخصص افتالمولوژی را دریافت کرده‌است. در حالی که بینایی سنج پزشک نیست و از مقطع کاردانی تا دکترا را در رشته بینایی سنجی می‌تواند بگذراند و اجازه تجویز دارو یا جراحی را ندارد.
در این مطلب از دکنرتو لیستی از مشکلات و بیماری‌هایی که برای درمان آنها می‌توانید به چشم پزشک مراجعه کنید را به تفصیل آورده‌ایم. علاوه‌براین هر فرد در هر دوره‌ای از زندگی‌اش باید برای چکاپ سالانه به چشم پزشک مراجعه کند.
اگر امکان مراجعه سالانه هم وجود ندارد، حداقل هر دو سال یک‌بار باید برای معاینه چشم به چشم پزشک مراجعه کنید. برای اینکه بهترین چشم پزشک را پیدا کنید، بهتر است سری به وب‌سایت دکترتو بزنید.
در دکترتو علاوه‌بر آشنایی با بهترین متخصص چشم، می‌توانید نظرات بیماران در مورد پزشکان را هم مطالعه کنید تا بتوانید تصمیم بهتری بگیرید. در دکترتو همچنین می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان هم بهره ببرید.
برای دریافت نوبت مطب بهترین دکترهای متخصص چشم پزشک در شهرهای ایران می توانید از لینک های زیر استفاده کنید:
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام و عرض ادب
پدر بنده ۷۰ ساله هست چند وقت پیش برای کنترل چشم به چشم پزشکی در مازندران ، بهشهر رفت ، فردای روز یک چشم دچار قرمزی و خارش شد با مراجعه بعدی قطره داد خوب نشد دوباره قطره جدید داد بعد چند ماه مشکل حل نشد که هیچ ، چشم به نور حساس شد تا اینکه همراه با درد و تیر کشیدن ها شروع شد با مراجعه به دکتر تهران کلینیک نور ، توضیح واضحی ندادند فقط به ما گفتن چشم باید تخلیه بشه ، برای درمان دردهای تیرکشنده داروئی ندادند گفتند دارو ندارد جز اشک مصنوعی ، الان میخواست بدانم اول به کدوم فوق تخصص چشم پزشک باید مراجعه کنیم و نظر پزشک این سایت چیه ؟
چشم سمت چپ من دچار تاری رگه رگه شدن و یه پرده ای جلوی مردمک چشم احساس می‌شود
اگر دچار آلودگی گربه شده درمان چیست به غیر ازقرص سولفادیازین
دوست عزیز
نیازه چشم های شما توسط متخصص چشم پزشکی معاینه شود تا احتمال مشکلات قرنیه رد شود. اگر التهاب یا عفونتی نیز باشد مشخص می شود.
چشمم کمی سرخ اس
سلام
قرمزی چشم دلایل مختلفی دارد
مثل التهاب، عفونت، وجود جسم خارجی و…
با اشک مصنوعی شستشو دهید
در صورت عدم بهبود نیاز پزشک دارید
متخصص چشم