فهرست مطالب
پرینه یا پرینیوم لایه نازکی از پوست است که بین ناحیه تناسلی (دهانه واژن یا کیسه بیضه) و مقعد قرار دارد. این ناحیه در داخل بدن شامل بافت‌هایی میشود که قسمت تحتانی حفره لگنی را تشکیل می‌دهند و نقش مهمی در حمایت از ارگان‌های تناسلی و دیگر ساختارهای بدن ایفا می‌کنند. در طول فرآیند زایمان، احتمال پارگی پرینه وجود دارد، به‌ویژه در زایمان‌های طبیعی. پارگی‌های کوچک و جزیی معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابند، اما اگر پارگی شدید باشد، ممکن است نیاز به بخیه‌زدن داشته باشد. در ادامه این مطلب از دکترتو با ما همراه باشید تا با پرینه، محل قرار گرفتن پرینه در مردان و زنان، علت پارگی پرینه و پرینورافی بیشتر آشنا شوید.
پرینه چیست؟
پرینه (به انگلیسی perineum) به ناحیه لوزی شکل زیر دیافراگم لگنی می‌گویند که با خط فرضی بین خار نشیمنگاهی به سمت مثلث ادراری-تناسلی قدامی و ناحیه مقعدی خلفی تقسیم میشود. شکل بیرونی پرینه بسته به محل قرارگیری آن در افراد مختلف متفاوت است. در حالت ایستاده، پرینه شبیه شکاف بین دوسر پروگزیمال هر دو ران میشود. پرینه در زنان همان قسمت پوست حساس و نازک بین ناحیه تناسلی یعنی دهانه واژن و مقعد است و پرینه در مردان هم بین کیسه بیضه و مقعد در قسمت انتهایی کف حفره لگن قرار دارد. ضعیف بودن بافت پرینه و فقدان الاستیسیته کافی باعث میشود که در زایمان طبیعی آسیب ببیند. در بیشتر زایمان‌های طبیعی، احتمال پارگی پرینه وجود دارد که بخشی از روند زایمان طبیعی است و معمولا در صورت پارگی جزیی، خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند.
پرینه کجاست؟
در ادامه بحث پرینه چیست باید بگوییم که پرینه یا پرینیوم در بدن انسان در ناحیه میان دوراه یا میان دستگاه تناسلی زنان و مقعد قرار دارد. این منطقه در جهت عرضی بین محل تناسلی خارجی (واژن در زنان و بیضه‌ها در مردان) و مقعد قرار می‌گیرد. پرینه در زنان، نقش مهمی حین زایمان و انتقال جنین از رحم به بیرون ایفا می‌کند. این لایه پوستی نازک در زنان به عنوان جسم مقاوم در برابر پارگی عمل می‌کند و به‌طور طبیعی پس از زایمان به حالت قبلی خود باز می‌گردد.
پرینه مردان کجاست؟
پرینه در مردان ناحیه‌ای است که بین کیسه بیضه و مقعد قرار دارد. این ناحیه به‌طور کلی شامل پوست و بافت‌هایی است که قسمت تحتانی حفره لگنی را تشکیل می‌دهند. پرینه در مردان نقش حمایتی برای اعضای تناسلی و دیگر ساختارهای لگنی دارد. همچنین، این ناحیه در برخی موارد، به ویژه در طول روابط جنسی و در جراحی‌های خاص، ممکن است مورد توجه قرار گیرد.
بیماری های پرینه کدامند؟
بیماری‌های پرینه به مشکلات و اختلالاتی اشاره دارند که ناحیه پرینه، یعنی ناحیه بین مقعد و دستگاه تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. برخی از بیماری‌های رایج پرینه شامل:
| نام بیماری | علائم | علت | درمان |
|---|---|---|---|
| زگیل تناسلی | زگیل‌های کوچک گوشتی، خارش و سوزش | ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) | داروها، لیزر، کرایوتراپی |
| عفونت مخمری واژن | ترشحات سفید و غلیظ، خارش و سوزش، درد هنگام رابطه جنسی | قارچ کاندیدا | داروهای ضد قارچی |
| واژینوز باکتریایی | ترشحات سفید و بدبو، خارش خفیف | عدم تعادل باکتری‌های واژن | آنتی‌بیوتیک |
| تریکومونیازیس | ترشحات سبز یا زرد، بوی بد، خارش و سوزش | انگل تریکوموناس | داروهای ضد انگل |
| هرپس تناسلی | تاول‌های دردناک، خارش و سوزش | ویروس هرپس سیمپلکس | داروهای ضد ویروس |
| فیستول مقعدی | نشت مدفوع یا گاز از طریق سوراخ بین رکتوم و پوست | زایمان، جراحی، بیماری التهابی روده | جراحی |
| آبسه مقعدی | توده دردناک، گرم و متورم در نزدیکی مقعد | عفونت غدد مقعدی | آنتی‌بیوتیک، جراحی |
| هموروئید | رگ‌های متورم و ملتهب در داخل یا خارج از مقعد | فشار، یبوست، بارداری | داروها، بانداژ، جراحی |
| شقاق مقعدی | پارگی در پوست اطراف مقعد | یبوست، زایمان، دفع مدفوع سفت | داروها، لیزر، جراحی |
| سرطان پرینه | خونریزی غیرطبیعی، درد، توده، تغییر در پوست | HPV، سیگار، سابقه بیماری‌های مزمن | جراحی، شیمی‌درمانی، رادیوتراپی |
| التهاب پرینه (پرینیت) | درد، قرمزی و تورم در ناحیه پرینه | عفونت یا آسیب سطحی | داروهای ضد التهاب یا آنتی‌بیوتیک |
| پارگی پرینه | درد، خونریزی، تورم در ناحیه پرینه | زایمان طبیعی، آسیب فیزیکی | بخیه، جراحی در موارد شدید |
| فیبرومیالژیا | درد مزمن پرینه، خستگی، حساسیت پوست | علت نامشخص؛ مرتبط با استرس یا مشکلات عصبی | داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، درمان روان‌شناختی |
| درد پرینه | درد یا سوزش در پرینه | التهاب، آسیب، فشار عضلات کف لگن | درمان علامتی، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب |
| کیست‌های پرینه | توده‌های گرد و نرم در ناحیه پرینه | رشد غیرطبیعی سلول یا انسداد غدد | تخلیه یا جراحی |
| شقاق پرینه‌ای | ترک یا زخم در پوست پرینه، درد، خونریزی خفیف | زایمان، رابطه جنسی شدید، خشکی پوست | پماد ترمیمی، آنتی‌بیوتیک موضعی، مراقبت بهداشتی |
| درد مزمن لگنی (CPPS) | درد مداوم در پرینه، احساس فشار، درد هنگام ادرار یا انزال | تنش عضلات کف لگن، التهاب عصبی | فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، درمان روانی |
| نوروپاتی پرینه‌ای | درد تیرکشنده یا سوزش، بی‌حسی، گزگز در ناحیه پرینه | آسیب یا فشار به عصب پودندال (مثلاً دوچرخه‌سواری زیاد) | داروهای ضد تشنج، تزریق عصب، فیزیوتراپی عصبی |
| اپی‌زیاتومی | درد، تورم و سوزش در محل برش پس از زایمان | برش پرینه هنگام زایمان برای تسهیل خروج نوزاد | بخیه با نخ جذبی، مسکن، مراقبت بهداشتی |
۱. کیست پرینه
کیست پرینه، توده غیرطبیعی در ناحیه پرینیوم است که به‌شکل تکی یا چندتایی ظاهر میشود. عوامل مختلفی باعث ایجاد کیست پرینه می‌شوند مانند انسداد غدد ترشحی در ناحیه پرینه، تروما و آسیب فیزیکی یا اختلالات ژنتیکی. بیشتر کیست‌های پرینه خوش‌خیم هستند و علائم قابل توجهی ندارند. با این حال، در صورتی که کیست بزرگ شود یا علائمی مانند درد، خارش، ترشح غیرطبیعی یا اختلالات ادراری ایجاد کند، نیاز به درمان و برداشتن توده با جراحی، درمان دارویی یا تخلیه کیست دارد.
در ناحیه پرینه درد داری؟ برای تشخیص مشکل همین حالا نوبت بگیر.
۲. سرطان پرینه
سرطان پرینه، بیماری نادری در ناحیه پرینه است که از بافت‌های مختلف ناحیه پرینه از جمله سلول‌های اپیتلیال پرده صفاقی، رحم، مجرای ادراری و غیره نشات می‌گیرد. علل دقیق سرطان پرینه هنوز کامل مشخص نیست، اما می‌توان عفونت‌های ویروسی مانند اچ‌پی‌وی، سابقه عفونت‌های تناسلی مانند التهاب پرینه مزمن یا عفونت با قارچ و باکتری‌ها، سابقه سرطان در سایر مناطق تناسلی مانند رحم یا شکم در خانواده، سن و تغییرات هورمونی مانند دوران پس از یائسگی، را از علل اصلی سرطان پرینه دانست.
چه عواملی باعث پاره شدن پرینه میشود؟
پارگی واژینال، آسیب ناحیه تناسلی یعنی واژن و فرج است که اندام‌های تناسلی خارجی هستند. پارگی‌های جزیی یا کوچک ورینیوم اتفاق بسیار شایعی هستند و معمولا طی یک هفته خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند. اما پارگی‌های شدید معمولا در اثر زایمان ایجاد شده و در برخی مواقع باید بخیه زده شود. علت بیشتر پارگی‌های پرینیوم، همین فعالیت‌های روزمره و عادی هستند مانند رابطه جنسی، شیو یا وکس کردن و اصلاح موهای زائد و بیماری‌های پوستی مزمن که باعث درد واژن و پرینه می‌شوند. از دیگر عواملی که باعث پاره‌شدن پرینه می‌شوند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- وارد کردن شی خارجی به واژن
- عدم استفاده نادرست از تامپون حین وارد کردن و خارج کردن آن از واژن
- خشکی پوستی واژینال باعث تشدید پارگی پرینه میشود مانند اگزما، پسوریازیس
- آتروفی واژن
- هرپس تناسلی
- نازک‌شدن پوست پرینه در اثر افزایش سن
- مصرف استروئیدها
علت پارگی پرینه در رابطه
شایع‌ترین علت پارگی پرینه، رابطه جنسی است که در صورت عدم استفاده از ژل لوبریکانت کافی اتفاق می‌افتد. پوزیشن جنسی نامناسب هم باعث تشدید فشار و کشیدگی ناحیه پرینیوم میشود، بخصوص در موارد رابطه آنال و مقعدی. روابط جنسی خشن هم می‌توانند علت پارگی پرینیوم باشند.
نگرانی تو رابطه جنسی دچار پارگی پرینه بشی؟
همین حالا از متخصص سوال کن!
برش پرینه در زایمان طبیعی
حدود ۸۰ درصد زنان حین زایمان طبیعی دچار پارگی پرینه می‌شوند. برش پرینه، پارگی عضلات یا پوست پرینیوم است که بین واژن و مقعد قرار گرفته است. این پارگی روی واژن یا اسفنکتر مقعد هم تاثیر می‌گذارد. برش پرینه چهار درجه دارد که پارگی درجه اول فقط در قسمت پوستی پرینه ای اتفاق می‌افتد. پارگی درجه دوم که متداول‌ترین نوع برش پرینه است روی پوست پرینه، واژن و عضلات پرینه‌ای تاثیر می‌گذارد. پارگی درجه سوم به اسفنکتر هم می‌رسد و آن را هم پاره می‌کند. و در نهایت پارگی درجه چهارم، شامل پارگی اسفنکتر مقعدی و جداره شکمی میشود. احتمال پارگی پرینه در زایمان طبیعی بار اول نسبت به خانم‌هایی که تجربه زایمان طبیعی دارند، به مراتب بیشتر است.
درمان پارگی پرینه چگونه انجام می شود؟
درمان پارگی پرینه بستگی به شدت و عمق پارگی دارد. در موارد خفیف (درجه یک یا دو)، معمولاً از بخیه‌های قابل جذب برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده استفاده میشود. پزشک بعد از زایمان یا آسیب، ناحیه را تمیز کرده و در صورت نیاز با بی‌حسی موضعی، بخیه را انجام می‌دهد. برای پارگی‌های شدیدتر (درجه سه یا چهار) که به عضلات اسفنکتر مقعد یا حتی رکتوم می‌رسند، ترمیم باید در اتاق عمل و با دقت بالا انجام شود تا از بی‌اختیاری یا عفونت جلوگیری شود. پس از بخیه، مراقبت‌هایی مانند شستشوی روزانه با آب ولرم، خشک نگه داشتن محل، مصرف مسکن‌ها، و گاهی آنتی‌بیوتیک توصیه میشود. در دوران بهبودی، جلوگیری از یبوست و پرهیز از فعالیت‌های شدید، نقش مهمی در پیشگیری از باز شدن بخیه‌ها دارد. در صورت بروز علائمی مانند درد شدید، تورم، تب یا ترشح غیرعادی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
پماد برای ترمیم پارگی پرینه
یکی از علل پاره شدن پرینیوم، خشکی پوست ناحیه تناسلی است که با مصرف لوسیون و کرم‌های مرطوب‌کننده و آبرسان می‌توان به روند ترمیم پارگی پرینه کمک کرد. پماد هیدروکورتیزون نیز خواص ضدالتهابی دارد که می‌تواند ادم پرینه و پارگی پرینه ناشی از زایمان طبیعی را بهبود ببخشد. پماد و بالم‌ها محصول امن و بی‌خطر برای زنان بارداری هستند که به‌دنبال پماد برای ترمیم پارگی پرینه هستند. این بالم‌ها غیرسمی بوده و به ترمیم پارگی پرینه کمک می‌کنند.
برای ترمیم پارگی نیازی به مصرف پماد یا کرم‌های آنتی بیوتیک نیست، مگر آنکه پزشک تجویز کرده باشد. دست‌ها را تمیز بشویید و کمی بالم را به تمام نواحی خشک اطراف پرینه بمالید.
چه زمانی به بخیه پرینه نیاز است؟
بخیه پرینه زمانی انجام میشود که بافت ناحیه پرینه (بین واژن و مقعد) دچار پارگی یا برش شود. شایع‌ترین موقعیت نیاز به بخیه پرینه، زایمان طبیعی است؛ به‌خصوص وقتی سر نوزاد بزرگ باشد، زایمان طولانی شود یا پزشک برای تسهیل خروج نوزاد، برش اپی‌زیاتومی انجام دهد. این بخیه‌ها برای ترمیم بافت آسیب‌دیده، کاهش خونریزی و پیشگیری از عفونت ضروری‌اند. در برخی موارد دیگر، مانند آسیب‌های ناشی از جراحی، تصادف یا آبسه‌های مقعدی، نیز ممکن است ناحیه پرینه نیاز به ترمیم و بخیه داشته باشد. تشخیص زمان و نوع بخیه با توجه به شدت آسیب توسط پزشک انجام میشود.
روش جلوگیری از پاره شدن پرینه
در ادامه بحث پرینه چیست باید بگوییم که یکی از روش‌های جلوگیری از پاره شدن پرینه این است که از هفته ۳۵ به بعد بارداری تا زمان تولد و به دنیا آمدن نوزاد، هر روز ناحیه پرینه را ماساژ بدهید. این کار ریسک پارگی را به‌خصوص در زنانی کاهش می‌دهد که تازه اولین زایمان خود را تجربه می‌کنند. سایر روش‌های جلوگیری از پاره شدن پرینه عبارتند از:
- آموزش و آگاهی درباره زایمان و تکنیک‌های تنفس مناسب جهت کنترل بیشتر روی فشار و تنش در پرینه حین زایمان
- تغییر وضعیت بدن و به خصوص تغییر از وضعیت خوابیده به وضعیت نشسته زمانی که احساس فشار زیاد روی پرینه می‌کنید می‌تواند فشار را توزیع کرده، منجر به بهبود جریان خون و اکسیژن رسانی به این ناحیه شده و از پاره شدن پرینه جلوگیری کند.
- استفاده از تکنیک‌های طبیعی مانند تنفس عمیق، تنفس مرکزی و تمرینات آمادگی بدنی می‌تواند به کاهش فشار و تنش وارد شده به پرینه کمک کند.
- انتخاب مرکز زایمان با تیم پزشکی و مامای متخصص و زیرساخت‌های مناسب
- اجتناب از مداخلات غیرضروری مانند استفاده از فورسپس (چنگک) و وکیوم (ساکشن) در زمان زایمان به عنوان مداخلات فیزیکی ممکن است فشار زیادی روی پرینه وارد کند.
- حفظ سلامت عمومی خود و داشتن سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، ورزش منظم و استراحت کافی
عمل زیبایی پرینه (پرینه پلاستی)
پرینورافی (عمل زیبایی پرینه پلاستی)، عمل جراحی زیبایی است که ناحیه بین واژن و مقعد (پرینیوم) را سفت و تنگ می‌کند. این عمل باعث بهبود رضایت جنسی، بازیابی کارکرد واژن و تنگ کردن دهانه واژن بعد از زایمان یا تروما میشود. زمان بهبودی پس از پرینه پلاستی ممکن است بین چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. در طول این دوره، باید تمرکز را بر استراحت و مراقبت از منطقه عمل‌شده، مصرف داروهای تجویزشده، رژیم غذایی مناسب و مراجعه منظم به پزشک قرار دهید.
۴.۱ (۲۱۴۲ نظر)۴.۱ (۱۶۹۰ نظر)۴.۱ (۱۱۶۶ نظر)۴.۶ (۹۵۳ نظر)۴.۸ (۹۰۵ نظر)۴.۶ (۸۶۴ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
پرینه بخش پوستی ظریف بین ناحیه تناسلی و مقعد و بافت اصلی قسمت تحتانی حفره لگنی است که نقش مهمی در یکپارچگی لگن ایفا می‌کند. پارگی پرینه در زایمان طبیعی، اتفاق بسیار شایعی است که تقریبا در بیش از ۸۰ درصد زایمان‌های طبیعی اتفاق می‌افتد. البته بیشتر پارگی‌ها جزیی هستند و خودبه‌خود ترمیم می‌شوند. اما اگر شدت پارگی پرینیوم زیاد باشد، باید بخیه زده شود. در چنین مواقعی پزشک روش‌های مختلفی جهت کنترل درد و تسکین علائم تجویز می‌کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام اوقات به کام.
بعد تخلیه ادرار زیر بیضه که پرینه هستش ادرار جمع میشه و اگه از زیر پرینه به سمت بالا به سمت مجاری با انگشتم نکشم و اون رو خالی نکنم و برم بیرون موقع نشستن حالا رو صندلی یا پایین یا بلند شدن ، از اونجا قطراتی ادرار میاد بیرون و میریزه به لباسم.
با جستجویی که کردم نفهمیدم لازمه دکتر برم یا اینکه حرکات کگل لازمه برای تقویت عضلات که تو قسمت پرینه ادرار جمع نشه؟!
سلام و احترام،
وضعیتی که توصیف کرده‌اید، به نام “نشت تأخیری ادرار” شناخته میشود و معمولاً ناشی از باقی‌ماندن مقدار کمی ادرار در بخش ابتدای مجرای ادراری یا ناحیه پرینه پس از تخلیه ادرار است. این مشکل می‌تواند به ضعف در عضلات کف لگن یا اختلال در تخلیه کامل مجرا مربوط باشد. انجام منظم تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن می‌تواند در بسیاری از موارد کمک‌کننده باشد. با این حال، در صورت تداوم مشکل یا بروز علائم دیگر مانند سوزش، درد یا تکرر ادرار، مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی جهت ارزیابی دقیق‌تر و بررسی احتمال وجود اختلالات ساختاری یا عملکردی در مجرا یا پروستات توصیه میشود.
متخصص اورولوژی
سلام وقت بخیر ناحیه پرینه یکی از دوستان در اثر رابطه جنسی پاره شده و خون اومده خونریزیشون اونقدر زیاد نبوده پارگیشون عمیق نیس احتمال خوب شدن هست یا نیاز به دکتر مراجعه کنن؟
سلام وقت بخیر! در صورتی که پارگی پرینه عمیق نباشد و خونریزی قابل توجهی نداشته باشد، احتمال بهبودی خود به خودی وجود دارد، اما بهتر است برای اطمینان بیشتر و پیشگیری از هرگونه عفونت یا عوارض احتمالی، به پزشک مراجعه کنند. پزشک می‌تواند وضعیت زخم را ارزیابی کرده و اگر نیاز به درمان خاصی باشد، توصیه‌های لازم را ارائه دهد. همچنین، رعایت بهداشت مناسب و استراحت کافی برای تسریع بهبودی ضروری است.
سلام وقت بخیر ناحیه پرینه یکی از دوستان در اثر رابطه جنسی پاره شده و خون اومده خونریزیشون اونقدر زیاد نبوده پارگیشونم عمیق نیس احتمال خوب شدن هست یا نیاز به دکتر مراجعه کنن؟