علت تخمدان پلی کیستیک چیست و چرا این اختلال هورمونی رخ می دهد؟

سندروم تخمدان پلی کیستیک یا به اختصار PCOS، بیماری است که باعث دوره‌های قاعدگی نامنظم، علائم هورمونی مانند آکنه و ریزش مو و پلی‌کیستیک شدن تخمدان‌ها می‌شود. این بیماری تقریبا در بین ۶ تا ۲۰ درصد از زنان رخ می‌دهد که بسته به روش تشخیص و جمعیت متفاوت است. با وجودی که برخی از عوامل و شرایط ریسک ابتلا به این بیماری را بیشتر می‌کنند، اما هنوز نمی‌توان دقیقا گفت که چرا زنان به این بیماری مبتلا می شوند. با این حال برخی از عوامل به عنوان علت تخمدان پلی کیستیک شناخته شده است که در این مقاله از دکترتو به بررسی آنها می‌پردازیم. اگر این بیماری برای شما تشخیص داده شده و به دنبال روش‌های مدیریت آن هستید بهتر از طریق سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو با بهترین متخصصین زنان و مامایی در ارتباط باشید.

علت تخمدان پلی کیستیک چیست؟

علت تخمدان پلی کیستیک به صورت کامل شناخته شده نیست، اما برخی از فاکتورها ممکن است ریسک ابتلا را بیشتر کند. این بیماری نوعی ناهنجاری در سیستم تولید مثل است و در رابطه با سیستم تولید مثل، اعتقاد بر این است که سطح غیرطبیعی هورمون لوتئینیزه کننده یا LH از هیپوفیز و سطح بالای هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) در عملکرد طبیعی تخمدان‌ها اختلال ایجاد می‌کند. علاوه بر این، سایر فاکتورها از جمله مقاومت به انسولین، چاقی و اضافه وزن و عوامل ژنتیکی هم می‌توانند به عنوان علت سندروم تخمدان پلی کیستیک در نظر گرفته شوند. برخی از تحقیقات نشان داده است که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک نقش دارند، اما علت دقیق آن هنوز ناشناخته است.

۱. اختلالات هورمونی

اولین و مهم‌ترین علت تخمدان پلی کیستیک، اختلالات هورمونی و به هم خوردن تعادل هورمون‌ها است. اکثر زنانی که به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند در برخی از هورمون‌ها دچار عدم تعادل می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

با وجودی که علت دقیق این تغییرات هورمونی که باعث ابتلای زنان به سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌شود، دقیقا مشخص نیست، اما اکثر تحقیقات به نوعی نشان می‌دهند که این اختلالات هورمونی با پلی کیستیک شدن تخمدان‌ها مرتبطند.

۲. مقاومت به انسولین

مقاومت به انسولین نیز دیگر علت تخمدان پلی کیستیک است. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس برای کنترل میزان قند خون تولید می‌شود و گلوکز را از خون به سلول‌ها انتقال می‌دهد. مقاومت به انسولین به این معنی است که بافت‌های بدن در برابر اثرات انسولین مقاوم هستند؛ بنابراین بدن برای جبران، باید انسولین اضافی تولید کند. سطح بالای انسولین باعث می‌شود تخمدان‌ها تستوسترون زیادی تولید کنند که در رشد فولیکول‌ها (کیسه‌هایی در تخمدان‌ها که تخمک‌ها در آنها رشد می‌کنند) اختلال ایجاد می‌کند. این اختلال موجب جلوگیری از تخمک‌گذاری طبیعی می‌شود و در نتیجه می‌توان آن را علت سندروم تخمدان پلی کیستیک در نظر گرفت. از طرفی، مقاومت به انسولین باعث افزایش وزن و چاقی هم می‌شود که می‌تواند علائم تخمدان پلی کیستیک را بدتر کند.

چاقی و مشکلات قاعدگی کلافه‌ات کرده؟

نوبت بگیر تا بررسی بشه.

رزرو نوبت پزشک زنان

۳. ژنتیک

عوامل ژنتیکی هم در مواردی علت تخمدان پلی کیستیک است. PCOS گاهی اوقات در خانواده‌ها ارثی است و علت ژنتیکی دارد. اگر هر یک از بستگان، مانند مادر، خواهر یا عمه شما، به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشند، خطر ابتلای شما به این بیماری افزایش می‌یابد. این نشان می‌دهد که احتمالا یک ارتباط ژنتیکی با سندروم تخمدان پلی کیستیک وجود دارد. با این حال هنوز ژن‌های خاص مرتبط با این بیماری شناسایی نشده‌اند.

۴. التهاب مزمن

گاهی اوقات، وجود التهاب مزمن در بدن برخی از زنان، علت سندروم تخمدان پلی کیستیک است. هرچند بهتر است بگوییم التهاب مزمن ممکن است در تشدید علائم PCOS نقش داشته باشد، اما به عنوان علت اصلی یا اولیه بیماری شناخته نمی‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که اکثر افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نوعی التهاب طولانی مدت (مزمن) و خفیف دارند که تخمدان‌های پلی کیستیک را به تولید آندروژن بیشتر سوق می‌دهد. این می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی نیز شود؛ بنابراین عفونت و التهاب‌های قدیمی که برای مدتی طولانی ادامه داشته باشند، ممکن است در نهایت باعث ابتلای زنان به تخمدان پلی کیستیک شوند.

۵. اضطراب و استرس

اگرچه اضطراب و استرس مستقیما علت تخمدان پلی کیستیک نیستند، اما شرایطی را ایجاد می‌کنند که می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر کنند. یکی از عوارض اصلی اضطراب، استرس و افسردگی، افزایش وزن، اختلال در قند خون و اختلالات هورمونی است. تحقیقات نشان می‌دهد که دختران و زنانی که اضافه وزن زیادی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند. از طرفی زمانی که فرد برای مدت زمان طولانی تحت استرس شدید قرار می‌گیرد، سطح هورمون کورتیزول در خون افزایش می‌یابد. بالا رفتن کورتیزول ممکن است در تشدید علائم PCOS نقش داشته باشد، اما به‌عنوان علت مستقیم این سندرم شناخته نمی‌شود.

علت تخمدان پلی کیستیک در دختران

علت تخمدان پلی کیستیک در دختران جوان دقیقا مشخص نیست، عوامل ژنتیکی و هورمونی نقش اصلی در بروز PCOS دارند، در حالی که چاقی و اضافه وزن می‌توانند علائم آن را تشدید کنند. تغذیه و سبک زندگی در سنین جوانی، مستقیما می‌توانند روی عملکرد تخمدان‌ها تاثیر بگذارند و باعث بروز مشکلاتی مانند تخمدان پلی کیستیک شوند. بسیاری از دختران جوان و نوجوانان، رژیم غذایی مناسبی ندارند و همین احتمال بروز این اختلال در آنها را بیشتر می‌کند.

علاوه بر این، اختلالات هورمونی و افزایش تولید هورمون آندروژن در دختران جوان یکی دیگر دلایل مهم ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک است. گاهی هم ابتلا به این بیماری الگوی وراثتی دارد و به دلیل سابقه خانوادگی، برخی از دختران ریسک بالاتری برای ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند. سندروم تخمدان پلی کیستیک در دختران نوجوان و جوان بسیار شایع است و تقریبا از هر ده نفر، یکی نفر از آنها مبتلا به این بیماری هستند. از آن جایی که این بیماری در این بازه سنی بسیار جدی است و می‌تواند عوارضی را در آینده ایجاد کند، تشخیص سریع و درمان آن اهمیت بسیار زیادی دارد.

علت تخمدان پلی کیستیک تخمدان زنان

تمامی مواردی که به عنوان علت تخمدان پلی کیستیک معرفی شد، می‌توانند علت سندروم تخمدان پلی کیستیک در زنان باشند. در این میان فاکتورهایی مانند تاثیر ژنتیک و وراثت و مقاومت به انسولین جزو اصلی‌ترین دلایل ابتلای زنان به این بیماری هستند.

سابقه خانوادگی مشکلات زنانه نگرانت کرده؟ همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر تخمدان پلی کیستیک

روش تشخیص علت تخمدان پلی کیستیک

از آن جایی که دقیقا علت تخمدان پلی کیستیک مشخص نیست، گاهی امکان تشخیص دقیق علت ابتلا به این بیماری وجود ندارد یا این که تشخیص بسیار سخت است. با این حال عمدتا پزشک روی ارتباط بین علائم و یافته‌های بالینی و فیزیکی بیماران تمرکز می‌کند تا ببیند احتمالا چه چیزی باعث بروز این بیماری شده است.

آنها از تست‌های هورمونی برای سنجش سطح هورمون‌های آندروژن و استروژن کمک می‌گیرند و نتایج را با علائم ظاهری مانند آکنه یا ریزش موها مطابقت می‌دهند. معمولا در نتیجه آزمایش خون، سطح آندروژن، به ویژه تستوسترون بسیار بالا است و هم‌چنین نسبت LH به FSH هم معمولاً بالا است. چنین علائمی نشان می‌دهد که احتمالا علت ابتلا به تخمدان پلی کیستیک، اختلالات هورمونی است.

انجام تست‌های سونوگرافی و همچنین بررسی سوابق خانوادگی، نیز می‌تواند به تشخیص علت سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کند. کسانی که یکی از بستگان نزدیکشان به این بیماری مبتلا است، به احتمال زیاد به دلیل به‌ارث‌بردن ژن عامل بیماری، به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند. تحقیقات ژنتیکی جدید نشان داده‌اند چندین ژن و ناحیه کروموزومی مرتبط با PCOS وجود دارد، هرچند هیچ ژن منفرد قطعی نیست، پس همچنان شناسایی ژنتیکی به تنهایی راه‌گشا نیست.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری بسیار شایع در بین دختران جوان و زنان است که بر چرخه قاعدگی تاثیر می‌گذارد و یک سری علائم را ایجاد می‌کند. با وجودی که هنوز تحقیقات علمی دقیقا نتوانسته‌اند علت تخمدان پلی کیستیک را شناسایی کنند، اما یک سری فاکتورها به عنوان عوامل اصلی تاثیر گذار در نظر گرفته شده‌اند. اختلالات هورمونی از جمله بالا رفتن آندروژن‌ها و عوامل ژنتیکی، جزو دلایلی هستند که می‌توانند باعث ابتلا به این سندروم شوند. در صورتی که علائم سندروم پلی کیستیک را تجربه می‌کنید یا این که شرایطی دارید که ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد، بهتر است حتما با یک متخصص زنان یا مامایی در این زمینه مشورت کنید تا بررسی‌های لازم برای شما انجام شود. شما می‌توانید از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!