ریزش مو در شیمی درمانی، عارضه ای ناراحت کننده در درمان

ریزش مو در شیمی درمانی از چالش‌هایی است که در طول دوره درمان سرطان تاثیرات منفی روی روحیه بیمار دارد. اما همهٔ داروهای شیمی درمانی باعث ریزش مو نمی‌شوند. برخی از آنها نیز عوارض کمی داشته و ممکن است موهای صورت و ناحیه تناسلی دچار ریزش شوند. اگر قرار است خودتان یا یکی از عزیزانتان شیمی درمانی را شروع کنید و نگران چنین عوارضی هستید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که علت ریزش مو بعد از شیمی درمانی چیست؟ کدام داروها باعث این مشکل می‌شوند؟ مکانیسم اثر داروها چگونه است؟ از چه زمانی ریزش مو شروع شده و چه زمانی دوباره موها رشد می‌کنند؟

در صورتی که دچار ریزش مو در شیمی درمانی شده‌اید یا قرار است این درمان را شروع کنید، حتما با متخصص انکولوژی مشورت کنید. پزشک در مورد درمان و عوارض آن اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی و آنلاین با پزشک وجود دارد.

ریزش مو در شیمی درمانی

سرطان جزء بیماری‌هایی است که روش‌های درمان پیچیده و سخت دارد. برخی از روش‌های درمان انواع سرطان ها ممکن است باعث ریزش مو شوند. گاهی هم این درمان‌ها باعث تغییر وضعیت رشد موها می‌شوند. درمان‌های مختلفی مانند شیمی درمانی، رادیو تراپی و هورمون درمانی از درمان‌هایی هستند که احتمال ریزش مو در آنها وجود دارد.

اولین سوال افرادی که شیمی درمانی را شروع می‌کنند این است که عوارض شیمی درمانی از جلسه چندم شروع میشود؟ شیمی درمانی از درمان‌های متداول سرطان بوده که احتمال ریزش مو در آن بالاست. قبل از شروع درمان باید در مورد داروها و احتمال ریزش مو از پزشک سوال کنید. این عارضه برای مردان و زنان تفاوتی ندارد و هر دو جنس دچار ریزش مو می‌شوند.

متن انگلیسی:
According to a 2015 review, approximately 65 percent of cancer patients undergoing chemotherapy experience hair loss during treatment
ترجمه متن:
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۵، تقریباً ۶۵ درصد از بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، ریزش مو را در طول درمان تجربه می‌کنند.

forhims

چرا شیمی درمانی باعث ریزش مو می شود؟ – علت ریزش مو در شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی بسیار قوی هستند. این داروها به سلول‌های در حال رشد سرطانی حمله کرده و آنها را از بین می‌برند. اما علت ریزش مو و سایر عوارض جانبی این است که این داروها به سایر سلول‌های در حال رشد بدن هم حمله می‌کنند.

این داروها ممکن است باعث ریزش مو در نواحی مختلف بدن شوند؛ از موی سر گرفته تا ابرو، مژه، زیر بغل و ناحیه تناسلی. ممکن است دوزهای پایین این داروها باعث نازک شدن مو و دوزهای بالاتر باعث طاسی کامل شوند.

عوامل موثر در ریزش مو بعد از شیمی درمانی

تاثیر داروهای مختلف رو موها متفاوت است. برخی باعث نازک شدن خفیف موها، برخی باعث ریزش جزئی و برخی دیگر باعث ریزش کامل مو می‌شوند. میزان ریزش مو به عوامل زیر بستگی دارد.

• نوع دارو یا ترکیب داروهای مصرفی
• دوز دارو
• نحوه مصرف دارو (از طریق دهان یا تزریق)
• حساسیت به دارو
• درمان دارویی در گذشته

مکانیسم اثر داروهای شیمی درمانی در ریزش مو

در رابطه با مکانیسم اثر داروهای شیمی درمانی روی مو تحقیقات مختلفی انجام شده است. البته این تحقیقات روی مدل‌های حیوانی انجام شده است و ممکن است مکانیسم در انسان متفاوت باشد.

این داروها عمدتا به DNA آسیب زده و باعث مهار چرخه سلولی فولیکول مو می‌شوند. همچنین باعث آپوپتوز سلولی فولیکول مو، گونه‌های فعال اکسیژن و انتقال سیگنال می‌شوند. در مطالعات حیوانی استفاده از منقبض‌کننده‌های عروق، آنتی اکسیدان‌ها، تنظیم‌کننده‌های چرخه رشد مو و هورمون پاراتیروئید باعث کاهش ریزش مو شده است.

نمی‌دونی شیمی درمانی باعث ریزش موهات میشه یا نه؟

با متخصص مشورت کن.

مشاوره آنلاین دکتر متخصص خون و سرطانمتخصص انکولوژی

چندمین جلسه شیمی درمانی مو میریزه؟

اگر داروهای شما در دسته‌ای باشد که باعث ریزش مو شوند، حدود ۲ تا ۴ هفته بعد از شروع درمان ریزش مو شروع می‌شود. گاهی موها تدریجی می‌ریزد و گاهی هم به صورت توده‌ای سر طاس می‌شود. در این وضعیت احتمالا موهای زیادی را روی بالش و برس مو مشاهده خواهید کرد.

کدام داروهای شیمی درمان باعث ریزش مو میشوند؟

برخی از داروهای شیمی درمانی باعث ریزش موی شدید شده و برخی کمتر باعث این عارضه می‌شوند. در جدول زیر می‌توانید این داروها را مشاهده کنید.

داروهای شیمی درمانی با بالاترین سطح خطر ریزش مو	داروهای شیمی درمانی با حداقل خطر ریزش مو
سیتوکسان یا نئوسار (سیکلوفسفامید)	آمسیدین، m-AMSA (آمساکرین)
آیفکس (ایفسفامید)	سیتوزار (سیتارابین)
آدریامایسین یا دوکسیل (دوکسوروبیسین)	بلنوکسان (بلئومایسین)
Vepesid یا Toposar (اتوپوزاید)	بوسولفان (Myleran)
کمپتوسار (ایرینوتکان)	اونکووین (وین کریستین)
تاکسول (پاکلیتاکسل)	گلئوستین، CCNU (لوموستین)
تاکسوتر (دوستاکسل)	تپادینا (تیوتپا)
النس (اپی روبیسین)	جمزار (جمسیتابین)
مارکیبو یا وینکاسار (وینکریستین)	ولبان (وینبلاستین)
آلوکرست یا ناولبین (vinorelbine)
افودکس (فلوئورواوراسیل)

علت نریختن مو در شیمی درمانی

برخی افراد در طول شیمی درمانی دچار ریزش مو نمی‌شوند و نگران هستند که شیمی درمانی تاثیری نداشته باشد. برخی از داروها بهتر می‌توانند سلول‌های سرطانی را هدف قرار دهند و کمتر به سلول‌های سالم بدن حمله می‌کنند. به همین دلیل شخص دچار ریزش مو نمی‌شود.

درمان ریزش مو در شیمی درمانی

مهم‌ترین و پایه‌ای ترین درمان برای ریزش مو بعد از شیمی درمانی مراقبت از موها است. باید در طول شیمی درمانی و بعد از درمان نکات زیر را رعایت کنید. برای درمان ریزش مو مردان و درمان ریزش مو در زنان بهتر است با متخصص پوست و مو مشورت کنید.

قبل از شروع شیمی درمانی

قبل از اینکه درمان را شروع کنید، سعی کنید به نکات زیر توجه داشته باشید.

• با موها ملایم رفتار کنید. از رنگ و دکلره استفاده نکرده و با اتو و سشوار آن را خشک نکنید.
• موهای خود را کوتاه کنید. مراقبت از موهای کوتاه راحت‌تر است و ریزش مو کمتر به چشم می‌آید.
• برای پوشاندن سر در طول شیمی درمانی برنامه‌ریزی کنید. معمولا این افراد از کلاه گیس یا روسری استفاده می‌کنند.

در طول شیمی درمانی

در طول درمان باید به نکات زیر توجه داشته باشید تا ریزش مو کمتر شود.

• هر دو روز یک بار موهای خود را بشویید.
• محصولات موی ملایم خریداری کنید.
• اگر پرتو درمانی هم انجام می‌دهید، برای استفاده از محصولات مخصوص مو در ناحیه تحت درمان از متخصص سوال کنید.
• اگر موهای بلندی دارید و از نرم‌کننده استفاده می‌کنید، آن را فقط به ساقه مو بزنید.
• موهای خیس را با حوله خشک کنید و از برش با دندانه‌های درشت استفاده کنید.
• شب از کلاه نرم استفاده کنید.
• رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
• از سشوار و اتوی مو تا حد امکان استفاده نکنید.
• از رنگ و دکلره مو خودداری کنید.
• موها را با کش محکم نبندید.

بعد از شیمی درمانی

اگر در حین شیمی درمانی دچار ریزش مو شده‌اید، برای رشد مجدد موها به نکات زیر توجه داشته باشید.

• از مرطوب‌کننده بدون عطر برای پوست سر استفاده کنید.
• هر روز پوست سر را شامپو کنید.
• بالش‌ها باید از جنس الیاف طبیعی باشند.
• در مقابل آفتاب و سرما از پوست سر محافظت کنید.

آمپول ضد ریزش مو در شیمی درمانی

با هیچ دارویی نمی‌توان از ریزش مو در شیمی درمانی جلوگیری کرد. اما بعد از شیمی درمانی با داروی ضد ریزش مو مانند آمپول تقویتی و مکمل‌های مو می‌توان به تسریع رشد مو کمک کرد. این آمپول های ضد ریزش مو ممکن است حاوی بیوتین، روی، ویتامین سی یا اسید فولیک باشند. آمپول ضد ریزش مو فولیکول مو را تحریک کرده و به رشد مجدد موها کمک می‌کند.

کاشت مو بعد از شیمی درمانی

بعد از شیمی درمانی می‌توان کاشت مو انجام داد. البته حتما باید دوره درمان پایان یافته و داروها کامل از بدن خارج شده باشند. در بیشتر افراد چند ماه بعد از شیمی درمانی موها دوباره رشد می‌کنند. اما گاهی ممکن است تاثیر داروها خیلی شدید باشد و ریزش مو دائمی اتفاق بیفتد. برای این افراد کاشت مو بعد از شیمی درمانی گزینه خوبی است.

برای انجام این کار باید به متخصص کاشت مو حرفه‌ای مراجعه کنید. اگر بیماری پوستی داشته باشید، نمی‌توان کاشت را انجام داد. پزشک بعد از اطمینان از خارج شدن داروها از بدن کاشت را انجام می‌دهد. شرط اصلی برای کاشت مو این است که هنوز موهایی برای پیوند داشته باشید.

چه زمانی دوباره موها رشد می کنند؟

معمولا بعد از اتمام شیمی درمانی موها مجدد رشد می‌کنند. حدود ۳ تا ۶ ماه بعد از اتمام شیمی درمانی باید زمان دهید تا موها دوباره رشد پیدا کنند. ممکن است تغییراتی در موهای جدید مشاهده کنید. گاهی فرتر یا ظریف‌تر می‌شود و گاهی هم رنگ مو تغییر می‌کند. این تغییرات دائمی نیستند و به‌مرور موها مثل سابق می‌شوند. زمانی که مجدد موها رشد کرد، از محصولات و شامپوهایی استفاده کنید که پوست سر را تحریک نکند.

جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی

ریزش مو در شیمی درمانی طبیعی است و نمی‌توان به طور کامل از آن جلوگیری کرد. اما برخی روش‌ها به کاهش ریزش مو در شیمی درمانی کمک می‌کنند.

• خنک کردن پوست سر: برخی داروهای شیمی درمانی روی فولیکول مو تاثیر می‌گذارند. با خنک کردن پوست سر مقدار دارویی که به فولیکول‌های مو می‌رسد، کاهش پیدا می‌کند. البته این روش روی همهٔ داروهای شیمی درمانی تاثیر ندارد. برای این کار دو روش وجود دارد:
  • کلاهک سرد: این کلاه مخصوص با ژل سرد پر شده است.
  • سیستم خنک کننده (هیپوترمی پوست سر): خنک کننده مایع از طریق درپوش پمپ می‌شود. در طول شیمی درمانی این کلاه روی سر قرار می‌گیرد تا جریان خون به سر کاهش پیدا کند.
• ماینوکسیدیل (روگین): ماینوکسیدیل از داروهای متداول برای درمان ریزش مو است که تایید شده است. البته ممکن است این دارو در طول شیمی درمانی تاثیری نداشته باشد. اما روند رشد مجدد مو را تسریع می‌کند.

نگرانی موهات حین شیمی درمانی بریزه؟ برای جلوگیری از آن با متخصص مشورت کن.

دکتر تومور بدخیم

متن انگلیسی:
Studies of scalp cooling caps and other forms of scalp hypothermia have found they work somewhat in the majority of people who have tried them. However, the procedure also results in a very small risk of cancer recurring in your scalp, as this area doesn’t receive the same dose of chemotherapy as the rest of your body. People undergoing scalp hypothermia report feeling uncomfortably cold and having headaches
ترجمه متن:
مطالعات روی کلاه‌های خنک کننده پوست سر و سایر اشکال هیپوترمی پوست سر نشان داده است که در اکثر افرادی که آنها را امتحان کرده‌اند تا حدودی موثر هستند. با این حال، این روش همچنین منجر به خطر بسیار کم عود سرطان در پوست سر می‌شود، زیرا این ناحیه مقدار دوز شیمی درمانی را مانند بقیه بدن دریافت نمی‌کند. افرادی که تحت هیپوترمی پوست سر قرار می‌گیرند، گزارش می‌دهند که احساس سرمای ناخوشایند و سردرد دارند.

mayoclinic

استفاده از کلاه شیمی درمانی برای چه افرادی مناسب نیست؟

خنک کردن پوست سر باعث مسدود شدن مسیر داروها در ناحیه سر می‌شود. به همین دلیل برای همه افراد مناسب نیست. برخی از انواع سرطان با این کلاهک‌ها تداخل دارند. اگر خطر ورود سلول‌های سرطانی به جریان خون پوست سر وجود داشته باشد، نباید از کلاه شیمی درمانی استفاده کرد. در این صورت سلول‌های سرطانی این ناحیه از بین نمی‌روند.

معمولا این روش برای افراد زیر مناسب نیست.

• سرطان‌های لوسمی و لنفوم
• پرتو درمانی و رادیو تراپی پوست سر
• کرایوگلوبولینمی
• دیستروفی سرماخوردگی پس از سانحه
• بیماری آگلوتینین سرماخوردگی

کدام سرطان باعث ریزش مو میشود؟

درست است که ریزش مو عارضه اصلی شیمی درمانی است. اما برخی سرطان‌ها نیز ممکن است باعث ریزش مو شوند. به عنوان مثال سرطان لنفوم هوچکین از انواع سرطان نادر است که باعث ریزش مو می‌شود. اگر بیماری به پوست سرایت کند، احتمال ریزش مو وجود دارد. اما به طور کلی ریزش مو را می‌توان از علائم نادر سرطان در نظر گرفت.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

ریزش مو در شیمی درمانی روندی طبیعی بوده و در بیشتر بیماران مشاهده می‌شود. اما باید بدانید که همهٔ داروهای شیمی درمانی باعث این عارضه نمی‌شوند. برخی دیگر نیز ممکن است فقط باعث نازک شدن یا تغییر حالت مو شوند. معمولا حدود ۲ تا ۴ هفته بعد از شروع درمان ریزش مو شروع شده و ۳ تا ۶ ماه بعد از اتمام درمان دوباره مو رشد می‌کند.

داروهای شیمی درمانی قوی بوده و به سلول‌های در حال رشد سرطانی و سایر سلول‌های در حال رشد حمله کرده و به همین دلیل باعث ریزش مو می‌شوند. در برخی بیمارستان‌ها هنگام تزریق شیمی درمانی از کلاهک‌های سرد استفاده می‌کنند تا جریان خون به سر کمتر شده و تاثیر این داروها روی فولیکول مو کاهش پیدا کند.

اگر خودتان یا یکی از عزیزانتان قرار است شیمی درمانی را شروع کنید و برای ریزش مو بعد از شیمی درمانی نگران هستید، بهتر است با دکتر انکولوژی خوب مشورت کنید و سوالات خود را از پزشک بپرسید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر متخصص خون و سرطان وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!