سندرم گیلن باره؛ علائم و درمان های آن چیست؟

شاید نام سندرم گیلن باره یا سندروم گیلن باره برای خیلی از شما عجیب باشد و تا کنون با آن مواجه نشده‌باشید! اما این بیماری چیست؟ در چه کسانی دیده‌می‌شود و چه علائمی دارد؟ آیا بیماری گیلن باره خطرناک است؟ در این مطلب سعی کرده‌ایم این بیماری را به شما به طور کامل معرفی کنیم.

بیماری سندرم گیلن باره یکی از بیماری‌های عصبی است که در آن پوشش سلول‌های عصبی توسط سلول‌های دفاعی خود بدن از بین می‌رود. شاید بتوان گفت که این بیماری بسیار شبیه به بیماری ام اس باشد. اما این بیماری با MS متفاوت است. برای درمان این بیماری می‌توانید به دکتر مغز و اعصاب یا دکتر داخلی مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر مغز و اعصاب یا داخلی دیگر نیازی نیست که وقت خود را تلف کنید و می‌توانید به راحتی از دکترتو این کار را انجام دهید.

سندرم گیلن باره یا سندروم گیلن باره چیست؟

بیماری گیلن باره، اختلالی نادر اما جدی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین سیستم عصبی محیطی (اعصاب خارج از مغز و نخاع را اعصاب محیطی می‌نامند) حمله می‌کند. این بیماری با سرعت بالایی، چند روز تا چند هفته پس از یک بیماری عفونی مانند عفونت ویروسی ساده یا باکتریایی شروع می‌شود و می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، از‌دست‌دادن واکنش‌های رفلکسی، بی‌حسی و یا سوزش شود که از اندام‌های پایینی بدن شروع می‌شود، به تدریج به سمت بالا پیشرفت می‌کند و بر کل بدن اثر می‌گذارد. اگرچه سندروم گیلن باره به سن و جنس بستگی ندارد، اما در افراد مسن و مردان شیوع بیشتری دارد.

سندروم گیلن باره به سن و جنس بستگی ندارد، اما در افراد مسن و مردان شیوع بیشتری دارد. با تخریب میلین، پیام‌های عصبی به مغز و نخاع منتقل نمی‌شوند و باعث ایجاد بی‌حسی در قسمت آسیب‌دیده می‌شوند.

گیلن باره بیماری خود‌محدود‌شونده‌ای است، ۸۵ درصد افراد مبتلا به این بیماری طی ۶ تا ۱۲ ماه به طور کامل بهبود می‌یابند و احتمال عود بیماری بسیار کم است. فرم شدید سندروم گیلن باره، یک اورژانس پزشکی است که نیاز به رسیدگی و بستری در بیمارستان دارد.

سندروم گیلن باره، غلاف میلینی که اطراف آکسون را پوشانده است، مورد حمله قرار می‌دهد. میلین برای انتقال سریع تحریکات عصبی در سلول عصبی ضروری است. آکسون قسمت انتهایی طولانی و نازک سلول عصبی است. در برخی موارد، آکسون نیز مورد حمله قرار می‌گیرد. با تخریب میلین، پیام‌های عصبی به مغز و نخاع منتقل نمی‌شوند و باعث ایجاد بی‌حسی در قسمت آسیب‌دیده می‌شوند. علاوه بر این، مغز و نخاع نیز قادر به ارسال پیام به قسمت‌‌های مختلف بدن نیستند. عصب‌های اندام‌های پایینی بدن، طولانی‌ترین عصب‌ها هستند، این فاصله‌ی زیاد انتهای عصب تا مغز و نخاع باعث می‌شود بیشتر در معرض سندروم گیلن باره باشند و علائم از اندام‌‌های پایینی شروع شود.

گیلن باره خفیف چیست؟

احتمالا از خود می پرسید نوع خفیف gbs چیست؟ به نقل از bannerhealth، کسانی که سندرم گیلن باره از نوع خفیف را دارند علائم بی‌حسی و گزگز شدن بدن را به طور خفیف تجربه می‌کنند.

سندرم گیلن باره در کودکان وجود دارد؟

جالب است بدانید که بیماری گیلن باره می‌تواند کودکان را نیز در هر سنی درگیر کند. معمولا کودکانی که gbs دارند، علائم را به طور کامل تجربه می‌کنند. اما این بیماری در کودکان، دراکثر موارد به طور کامل بهبود پیدا می‌کند. معمولا بهبودی این بیماری مدتی بعد از تجربه‌ی اولین علائم ایجاد می‌شود. این بهبودی در هفته‌های اول دیده‌می‌شود.

تفاوت ام اس با گیلن باره چیست؟

هر دو بیماری گیلن باره و بیماری ام اس از بیماری‌های عصبی خودایمنی هستند. این بیماری‌ها با حمله‌ی سلول‌های دفاعی به میلین سلول‌های عصبی ایجاد می‌شوند. بنابراین از انواع بیماری‌های خودایمنی هستند که خود بدن شروع به از بین بردن سلول‌ها می‌کند. اما یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که این دو بیماری با هم دارند، در این است که سندرم گیلن باره با تخریب غلاف میلین سلول‌های عصبی محیطی ایجاد می‌شود. در حالیکه بیماری ام اس با از بین رفتن غلاف میلین سلول‌های عصبی مرکزی ایجاد می‌شود. ام اس نسبت به گیلن باره عوارض خطرناک‌ترین را به دنبال خواهد داشت.

علائم گیلن باره چیست؟

سندروم گیلن باره اغلب با سوزن‌سوزن‌شدن و ضعف در پاها به طور ناگهانی شروع می‌شود و سپس به قسمت‌های بالایی بدن و بازوها گسترش می‌یابد. در حدود نیمی از افراد مبتلا به این سندروم، با شروع علائم در دست‌‌ها و صورت روبه‌رو هستند. معمولا دو تا چهار هفته بعد از شروع علائم، ضعف قابل توجهی در فرد ایجاد می‌شود.

با پیشرفت بیماری، ضعف عضلانی می‌تواند به فلج تبدیل شود. این بیماری بر عملکرد فرد تاثیر گذاشته و او را نیازمند کمک برای انجام کارهای روزانه می‌کند، این امر باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی نیز می‌شود. گیلن باره یک اورژانس پزشکی است که دارای علائم و نشانه های زیر است، در صورت مشاهده هر یک از علائم سریع به پزشک داخلی مراجعه کنید:

• احساس سوزن‌سوزن‌شدن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست.
• ضعف در پاها که به قسمت فوقانی بدن گسترش می‌یابد.
• ناپایداری تعادل در هنگام راه‌رفتن، ناتوانی در راه‌رفتن و بالا رفتن از پله‌ها.
• اختلال در حرکات چشم یا صورت، از جمله صحبت‌کردن، جویدن و بلعیدن.
• درد شدید که ممکن است در شب بدتر باشد.
  اختلال در کنترل مثانه و عملکرد روده‌ها.
• افزایش سرعت ضربان قلب.
• افزایش یا کاهش فشار خون.
• اشکال در تنفس.
• لخته‌شدن خون.
• مشکلات روانی و شناختی.
• اگر فرد برای مدت زمان قابل‌توجهی بی‌حرکت بوده باشد، باعث ایجاد زخم فشاری (زخم بستر) می‌شود.
• در ۳ درصد افراد مبتلا به این بیماری احتمال عود در آینده وجود دارد.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص داخلی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

برای تشخیص و درمان بیماری گیلن باره به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اگر با علائم بیماری گیلن باره مواجه شدید، برای درمان آن می‌توانید به دکتر داخلی مراجعه کنید. همچنین از آنجایی که این بیماری عصب‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، برای درمان می‌توانید به دکتر مغز و اعصاب هم مراجعه کنید.

در پاهان احساس ضعف می‌کنی و انگشتانت سوزن سوزن میشه؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

مشاوره آنلاین دکتر مغز و اعصابدکتر نورولوژی

علت ابتلا به بیماری گیلن باره چیست؟

علت دقیق سندروم گیلن باره یا همان gbs شناخته‌شده نیست. این اختلال معمولا چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. به ندرت، جراحی اخیر یا واکسیناسیون می‌توانند باعث این بیماری شوند. افراد بعد از ابتلا به آنفولانزا بیشتر از واکسیناسیون در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. پزشکان بر این باورند که عفونت‌های ویروسی و باکتریایی باعث تغییر واکنش سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی شده و باعث می‌شود که میلین و آکسون به عنوان بافت بیگانه شناخته‌شوند. سیستم ایمنی بدن به آنها حمله می‌کند، از انتقال سیگنال‌های عصبی به مغز جلوگیری می‌کند و باعث ضعف، بی‌حسی یا فلج می‌شود.

عوامل خطر ابتلا به نشانگان گیلن باره

برخی از عوامل خطر شناخته‌شده که در سندروم گیلن باره نقش دارند، عبارتند از:

• جنسیت: مردان کمی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
• سن: با افزایش سن خطر ابتلا نیز بیشتر می‌شود.
• عفونت باکتریایی کمپیلوباکتر ژژونی: علت شایع مسمومیت غذایی است که گاهی اوقات قبل از سندروم گیلن باره رخ می‌دهد.
• عفونت ویروسی: ویروس آنفلوانزا، اچ آی وی و ویروس اپشتین بار (EBV)، سیتومگالوویروس، هپاتیت A، B، C و E
• نومونیای مایکوپلاسمایی: عفونت باکتریایی ریه است.
• لنفوم هوچکین: سرطان سیستم لنفاوی است.
• واکسن آنفلوانزا یا واکسیناسیون در دوران کودکی: در موارد نادر، با این سندروم مرتبط هستند.

گیلن باره و کرونا به هم ارتباطی دارند؟

هیچ مدرک و دلیلی برای اثبات اینکه کرونا و گیلن باره به هم ربط دارند، وجود ندارند. گفته‌شده‌است که کسانی که به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند، بعد از مدتی علایم بیماری گیلن باره را تجربه می‌کنند. اما این مسئله دلیل علمی ندارد.

سندرم گیلن باره و واکسن کرونا

سندرم گیلن باره در اثر واکسن به وجود می‌آید؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از افراد را درگیر کرده‌است. جالب است بدانید که سندروم گیلن باره در اثر برخی از واکسن‌ها بیشتر ایجاد می‌شود، اما نمی‌توان گفت که واکسن کرونا به طور مستقیم یکی از این موارد است. هر چند اطلاعات لازم در این باره هنوز در دسترس نیست.

علت فلج شدن ناگهانی دست و پا در سندرم گیلن باره چیست؟

از آنجایی که این بیماری اعصاب محیطی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ممکن است که بر روی اعصاب حرکتی و حسی اندام‌ها نیز تاثیر بگذارد. بنابراین در مواردی ممکن است که فلج ناگهانی دست و پاها اتفاق بیفتد. البته که بعد از مدتی عوارض این بیماری برطرف می‌شود و شروع به بهتر شدن می‌کند.

تشخیص بیماری گیلن باره چگونه انجام می شود؟

تشخیص سندرم گیلن باره به خصوص در مراحل اولیه‌ی بیماری دشوار است زیرا علائم این بیماری بین افراد مختلف، متفاوت است و علائم مشابهی با سایر بیماری‌های عصبی دارد. جهت تشخیص، دکتر مغز و اعصاب با بررسی تاریخچه‌ی پزشکی و معاینه‌ی فیزیکی شروع خواهد‌کرد. ضعف در هر دو طرف بدن و شروع سریع علائم، ویژگی‌های بارز سندروم گیلن باره است. سایر بیماری‌های عصبی معمولا شروعی آهسته دارند. جهت تشخیص، انجام آزمایش‌های زیر نقش مهمی دارند:

• الکترومیوگرافی (EMG): الکترودهای سوزنی و نازک، به عضلاتی که پزشک می‌خواهد بررسی کند وارد می‌شوند و فعالیت عصبی را در این عضلات بررسی می‌کنند.
  آزمایش هدایت عصبی: الکترودهایی در سطح پوست قرار داده می‌شوند، شوک‌های کوچکی به ماهیچه فرستاده می‌شود و سرعت انتقال سیگنال‌های عصبی در طول اعصاب اندازه‌گیری می‌شود. در سندروم گیلن باره سیگنال‌ها به آرامی منتقل می‌شوند.
• پونکسیون کمری یا آزمایش ال پی (LP): نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی (CSF) از کانال نخاعی استخراج می‌شود و مورد آزمایش قرار می‌گیرد. مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به سندروم گیلن باره دارای پروتئین بالایی است.

درمان بیماری گیلن باره چیست؟

اگرچه درمان قطعی برای سندروم گیلن باره وجود ندارد، اما دو نوع روش درمانی وجود دارد که می‌تواند بهبودی را افزایش و شدت بیماری را کاهش دهد:

• تعویض پلاسما (پلاسمافریز): این روش درمانی شامل خروج خون از بدن و سپس جداسازی پلاسما از سلول‌های خونی است. سلول‌های خونی به بدن برگردانده می‌شوند و بدن دوباره پلاسما تولید می‌کنند. این فرآیند باعث حذف آنتی‌بادی‌هایی می‌شود که به سلول‌های سالم حمله می‌کنند.
• درمان ایمونوگلوبولین: آنتی‌بادی‌هایی که از خون اهدایی استخراج‌شده، به صورت داخل وریدی (IV) به بیمار داده‌می‌شود. این درمان پاسخ‌های ایمنی بدن را کاهش می‌دهد.

درمان عوارض سندرم گیلن باره

• دارودرمانی: استفاده از داروهایی برای تسکین درد و جلوگیری از لخته‌شدن خون که به علت عدم حرکت در بیماران ایجاد می‌شود، توصیه می‌شوند.
• فیزیوتراپی: برای بهبود عملکرد عضلات، حفظ انعطاف‌پذیری، قدرت و حرکت مناسب ماهیچه‌ها فرد موثر هستند. تا زمانی‌که کنترل کامل بدن خود را دوباره به دست آورید، به درمان‌های حمایتی نیاز خواهید‌داشت. دکتر فیزیوتراپی در این مسیر شما را همراهی خواهدکرد.

تیم درمان سندروم گیلن باره متشکل از چه دکترهایی است؟

بیماری گیلن باره می‌تواند بر روی اعصاب شما تاثیر بگذارد. برای درمان این بیماری باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. اما مورد دیگری که وجود دارد، این است که دکتر داخلی هم در درمان این بیماری می‌تواند کمک کند. همچنین در مواردی ممکن است که برای درمان عوارض بیماری به دکتر فیزیوتراپی نیاز باشد. از طرفی اگر کودکان به این بیماری مبتلا شوند، برای تشخیص و درمان عوارض ان باید به دکتر کودکان هم مراجعه کنید.

برای جلوگیری از مشکلات قلبی و تنفسی زودتر سندرم گیلن باره رو کنترل کن.

دکتر خود ایمنی

انواع سندروم گیلن باره کدامند؟

• پلی رادیکولونوروپاتی حاد دمیلینه کننده (AIDP): شایع‌ترین شکل سندروم گیلن باره در ایالات متحده است. علامت معمول آن ضعف عضلانی است که از قسمت پایین بدن شروع می‌شود و به سمت بالا گسترش می‌یابد.
• سندروم میلر فیشر (MFS): فلج چشم و عدم تعادل هنگام راه‌رفتن، از علائم این نوع سندروم گیلن باره است. سندروم میلر فیشر در آسیا بیشتر دیده‌می‌شود و در حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره در ایالات متحده دیده می‌شود.
• نوروپاتی آکسونی حسی و حرکتی حاد (AMSAN) و نوروپاتی آکسونی حرکتی حاد (AMAN): در چین، ژاپن و مکزیک شایع هستند و در ایالات متحده کمتر دیده می‌شوند.

عوارض سندروم گیلن باره چیست؟

علائم اولیه‌ی شدید سندروم گیلن باره به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به عوارض طولانی مدت و جدی را افزایش می‌دهد. این سندروم بر اعصاب تاثیر می‌گذارد. از آنجایی که اعصاب، حرکات و عملکرد بدن را کنترل می‌کنند، افراد ممکن است عوارض زیر را تجربه کنند:

• مشکلات تنفسی: ضعف یا فلج عضلات تنفسی می‌تواند مرگبار باشد. ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره، به بستری و تنفس به کمک دستگاه نیاز دارند.
• بی‌حسی: اکثر افراد مبتلا به این بیماری به طور کامل بهبود می‌یابند و تنها ضعف جزئی، بی‌حسی یا سوزش در آنها باقی‌می‌ماند.
• مشکلات قلبی و فشار خون: نوسانات فشار خون و ریتم‌های نامنظم قلب (آریتمی قلبی)، از عوارض رایج این بیماری هستند.
• درد: نیمی از افراد مبتلا به سندروم گیلن باره درد شدید عصبی را تجربه می‌کنند که با مصرف مسکن کاهش می‌یابد.
• اختلال عملکرد روده و مثانه: کاهش عملکرد روده و احتباس ادرار از عوارض این سندروم می‌باشد.
• لخته شدن خون: افرادی که به دلیل سندروم گیلن باره بی‌حرکت هستند، در معرض خطر لخته‌شدن خون قرار دارند. تا زمانی‌که فرد مستقلا قادر به راه‌رفتن باشد، رقیق‌کننده‌های خون و پوشیدن جوراب ساق بلند (جوراب واریس) توصیه می‌شود.
• زخم بستر (زخم‌ فشاری): عدم حرکت فرد را در معرض خطر ابتلا به زخم بستر قرار می‌دهد. تغییر وضعیت مکرر به جلوگیری از این مشکل کمک می‌کند.
• عود: ۳ درصد از افراد مبتلا به این بیماری دچار عود مجدد می‌شوند.

شیوع سندروم گیلن باره و پیش آگهی آن چگونه است؟

سندروم گیلن باره، حدود ۱ نفر در ۱۰۰۰۰۰ نفر در ایالات متحده را درگیر می‌کند. از هر ۲۰ مورد این بیماری، ۱ مورد مرگ ناشی از عوارضی مانند سندروم زجر تنفسی و حمله‌ی قلبی دیده می‌شود. ​​زمان متوسط بهبودی ۶ تا ۱۲ ماه است که می‌تواند بسیار کند باشد و نیازمند پشتیبانی، فیزیوتراپی، مشاوره و کاردرمانی است. میزان بهبودی در بین بیماران متفاوت است و در مواقعی باعث معلولیت طولانی مدت می‌شود.

طبق آمارهای به‌دست‌آمده از تحقیقات حدود ۸۰ درصد افراد شش ماه پس از تشخیص، می‌توانند بدون کمک راه بروند. حدود ۶۰ درصد افراد یک سال پس از تشخیص، قدرت حرکتی کامل را باز می‌یابند. حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد بسیار اندک و ناقص بهبود می‌یابند. اگرچه کودکان به ندرت به این سندروم مبتلا می‌شوند، اما نسبت به بزرگسالان بهبودی بیشتر دارند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری گیلن باره یکی از بیماری‌های مغز و اعصاب و خودایمنی است که برای تشخیص و درمان علائم آن باید به دکتر داخلی و دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. هر کدام از این دکترها به شما کمک می‌کنند که عوارض علائم بیماری خود را بهبود ببخشید. معمولا سندروم گیلن باره بعد از مدتی تحلیل می‌رود و فرد به حالت اول برمی‌گردد.

در صورتیکه علائم سندرم گیلن باره را در خود و یا اطرافیان مشاهده کرده‌اید و می‌خواهید بررسی‌های تشخیصی و درمان را شروع کنید و سوالی ذهن شما را درگیر کرده‌است، می‌توانید از مشاوره تلفنی دکتر داخلی و یا مشاوره تلفنی دکتر مغز و اعصاب کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!