فهرست مطالب
نامنظمی قاعدگی، تغییرات هورمونی یا علائمی که بهتدریج در بدن ظاهر میشوند، میتوانند فرد را وارد مسیر پیگیریهای پزشکی کنند. در این روند، آنچه بیش از هر چیز اهمیت پیدا میکند، تشخیص درست و بهموقع است؛ تشخیصی که نه بر اساس یک نشانه، بلکه بر پایه کنار هم قرار گرفتن چند عامل انجام میشود. بسیاری از افراد در این مرحله با حجم زیادی از اطلاعات پراکنده روبهرو میشوند و تلاش میکنند نشانههای خود را معنا کنند. از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم مفهومی است که دقیقاً در همین نقطه مطرح میشود و ذهن را به سمت روند تشخیص هدایت میکند. در ادامه این مطلب از دکترتو، با از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم بیشتر آشنا میشوید.
تشخیص تخمدان پلی کیستیک چگونه است؟
تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک بر اساس ترکیبی از علائم بالینی، بررسیهای آزمایشگاهی و تصویربرداری انجام میشود و هیچ آزمایش واحدی بهتنهایی برای تشخیص قطعی آن وجود ندارد. پزشک ابتدا شرححال دقیقی از وضعیت قاعدگی، علائم هورمونی مانند پرمویی یا آکنه و سابقه خانوادگی دریافت میکند و سپس معاینه بالینی انجام میدهد. هدف از تشخیص، رد سایر بیماریهای هورمونی با علائم مشابه و شناسایی الگوی مشخص این سندرم است. معمولاً از معیارهای تشخیصی معتبر استفاده میشود و وجود همه نشانهها برای تشخیص الزامی نیست. روشهای اصلی تشخیص شامل موارد زیر است:
- بررسی نامنظمی قاعدگی: ارزیابی اختلال در تخمکگذاری
- آزمایشهای خون هورمونی: اندازهگیری آندروژنها، LH، FSH و گاهی انسولین
- سونوگرافی تخمدانها: مشاهده ظاهر پلیکیستیک و تعداد فولیکولها-
- سایر اختلالات هورمونی: مانند مشکلات تیروئید یا افزایش پرولاکتین
متن انگلیسی:
gleneagles
PCOS can be exceptionally tricky to diagnose, especially in adolescents and menopausal women who experience normal hormonal changes.
ترجمه متن:
تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) خصوصا در نوجوانان و زنان یائسه که به طور طبیعی دچار تغییرات هورمونی میشوند، میتواند دشوارتر باشد.

۱. بررسی نامنظمی قاعدگی
ارزیابی الگوی قاعدگی یکی از پایههای اصلی تشخیص تخمدان پلیکیستیک است، زیرا این سندرم اغلب با اختلال در تخمکگذاری همراه است. پزشک با بررسی تعداد دفعات پریود در سال، فاصله بین دورهها و سابقه قطع یا تأخیر طولانی قاعدگی، به وجود یا عدم وجود تخمکگذاری منظم پی میبرد. قاعدگیهای نامنظم، کمتعداد یا غایب میتوانند نشاندهنده فعالیت غیرطبیعی تخمدانها باشند. این بررسی معمولاً بر اساس شرححال دقیق انجام میشود و نقش مهمی در کنار سایر روشهای تشخیصی در تأیید سندرم تخمدان پلیکیستیک دارد.
۲. آزمایش های خون هورمونی
آزمایشهای خون برای بررسی وضعیت هورمونی، بخش مهمی از تشخیص تخمدان پلیکیستیک محسوب میشوند. در این آزمایشها معمولاً سطح هورمونهای مردانه، LH و FSH اندازهگیری میشود تا عدم تعادل هورمونی مشخص گردد. افزایش آندروژنها میتواند علت بروز علائمی مانند پرمویی و آکنه باشد و نسبت غیرطبیعی LH به FSH نیز به نفع این سندرم است. نتایج آزمایشهای هورمونی به پزشک کمک میکند تا عملکرد تخمدانها را بهتر ارزیابی کرده و تشخیص دقیقتری ارائه دهد.
۳. تشخیص تخمدان پلی کیستیک با سونوگرافی
سونوگرافی یکی از روشهای تصویربرداری رایج برای بررسی ساختار تخمدانها در تشخیص تخمدان پلیکیستیک است. در این روش، پزشک به وجود تعداد زیاد فولیکولهای کوچک در اطراف تخمدان و افزایش حجم تخمدان توجه میکند که ظاهر پلیکیستیک ایجاد میکند. مشاهده این الگو میتواند مؤید تشخیص باشد، هرچند بهتنهایی برای تشخیص کافی نیست. سونوگرافی معمولاً در کنار علائم بالینی و آزمایشهای هورمونی تفسیر میشود تا ارزیابی کاملتری از وضعیت تخمدانها به دست آید.

| تمایز | شرح |
|---|---|
| تمایز بین تخمدان پلی کیستیک با سندرم کوشینگ | در کنار سایر آزمایشها، آزمایش ادرار ۲۴ ساعته برای اندازهگیری کورتیزول توصیه میشود. به این خاطر که در سندرم کوشینگ کورتیزول خیلی بالا است، اما در سندرم تخمدان پلی کیستیک سطح آن بالا نیست. |
| تمایز بین سندرم تخمدان پلی کیستیک با اختلالات تیروئید یا غدد فوق کلیوی | از آزمایش خون برای بررسی هورمونهایی مثل TSH، T3، T4 و آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) استفاده میشود. |
متن انگلیسی:“Polycystic ovary morphology is defined by the presence of 20 or more antral follicles measuring 2–۱۰ mm in diameter or increased ovarian volume (≥۱۰ mL) on ultrasound.”ترجمه متن:«مورفولوژی تخمدان پلیکیستیک با وجود ۲۰ یا بیشتر فولیکول آنترال با قطر ۲ تا ۱۰ میلیمتر یا حجم تخمدان برابر یا بیشتر از ۱۰ میلیلیتر در سونوگرافی تعریف میشود.»
PubMed Central
برای تشخیص دقیق PCOS، با بهترین دکتر زنان مشورت کنید
اگر علائم سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) مثل قاعدگی نامنظم، آکنه، ریزش مو یا افزایش وزن را دارید، تشخیص زودهنگام واقعاً فرق میسازد—از کنترل علائم تا پیشگیری از عوارضی مثل ناباروری و دیابت. همین الان از طریق دکترتو با بهترین دکتر زنان ایران مشاوره آنلاین بگیرید یا نوبت حضوری رزرو کنید.
در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان زنان در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید.
نتیجه گیری
تشخیص تخمدان پلیکیستیک حاصل کنار هم قرار گرفتن علائم بالینی، نتایج آزمایشها و ارزیابی تخصصی است و معمولاً به یک نشانه خاص محدود نمیشود. توجه به این موضوع که از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم، کمک میکند نگاه سادهانگارانه به علائم کنار گذاشته شود و روند تشخیص بهصورت جامعتری درک شود. درک چارچوب تشخیصی این اختلال باعث میشود تفاوت میان حدسهای اولیه و تشخیص پزشکی روشنتر شود و مسیر بررسی وضعیت هورمونی بدن با آگاهی بیشتری دنبال شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!