فهرست مطالب
سردرد بد میتواند ترسناک باشد. گاهی اوقات افراد باتجربه یک سردرد شدید و مداوم به وجود یک تومور مغزی شک میکنند و از این واقعیت وحشت دارند. اما واقعیت این است که سردرد بهخودیخود به ندرت به یک تومور ربط دارد. از آن جایی که سردرد یک اتفاق رایج است، باید بدانیم که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد و چطور میتوان فهمید که آیا سردرد به تومور مغزی ربط دارد یا خیر. کارشناسان توصیه میکنند که اگر سردرد جدیدی را تجربه میکنید یا الگوی سردردهای شما مدام تغییر میکند، بد نیست حتما به یک پزشک مراجعه کنید تا با در نظر گرفتن تمامی نشانهها تشخیص دهد که آیا سردرد به دلیل تومور مغزی است یا خیر. اگر شما نیز سردردهای غیرطبیعی را تجربه میکنید بهتر است در این باره با متخصص نورولوژی مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
محل سردرد در تومور مغزی
سردردهای شدید و مداوم میتواند یکی از نشانههای تومور مغزی باشد. اما الزاما همیشه وقتی سردرد داریم به این معنی نیست که احتمالا یک تومور در مغز ما رشد کرده است. برای این که بتوان ارتباط بین سردرد و تومور مغزی را درک کرد، باید بدانیم که در تومور مغزی کجای سر درد میگیرد. در خصوص سردردهای مرتبط با تومور مغزی باید به چند نکته توجه داشت.
اول اینکه برخی از تومورهای مغزی بههیچوجه باعث سردرد نمیشوند، زیرا مغز خود قادر به احساس درد نیست. تنها زمانی که یک تومور به اندازه کافی بزرگ باشد که بر اعصاب یا عروق فشار بیاورد باعث سردرد میشود. برای اکثر افراد، سردرد تومور مغزی در یک منطقه خاص موضعی است و معمولاً در اوایل صبح یا شب بدتر میشود. آنها میتوانند سردردهای کسلکننده و فشاری باشند که با سرفه یا عطسه تشدید میشوند. با گذشت زمان، این سردردها به داروهای بدون نسخه پاسخ نمیدهند. محل سردرد در تومور مغزی هم بر اساس محل ایجاد تومور و ناحیهای از سر که درگیر تومور شده، ممکن است متفاوت باشد. تومورهای مغزی در قسمتهای مختلف مغز ممکن است علائم متفاوتی ایجاد کنند. به همین دلیل هم با توجه به نوع تومور باید گفت که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد. برای مثال درد پشت سر با گردن درد همراه است درحالیکه سردردهای جلوی سر یا پیشانی، معمولا به صورت درد شدید سینوسی یا چشمدرد احساس میشوند.
متن انگلیسی:
mayoclinic
Brain tumors in the back of the head might cause a headache with neck pain. If the brain tumor happens in the front of the head, the headache might feel like eye pain or sinus pain.
ترجمه متن:
تومورهای مغزی در پشت سر ممکن است باعث سردرد با درد گردن شوند. اگر تومور مغزی در جلوی سر یا پیشانی باشد، سردرد شبیه درد چشمها یا درد سینوسها احساس میشود.
۱. درد در ناحیه پیشانی
برخی از تومورهای مغزی در جلوی مغز یا بخشهای مرکزی مغز ایجاد میشوند. لوبهای پیشانی در جلوی مغز قرار دارند و تفکر و حرکت را کنترل میکنند. به ندرت ممکن است سردردهای ناحیه پیشانی مربوط به تومورهای مغزی باشند و در بیشتر مواقع این سردردها ناشی از سردردهای تنشی، آپنه خواب، استرس، سینوزیت یا حتی میگرن است. با این حال اگر درد در ناحیه پیشانی شدید و ادامهدار بود و با سایر علائم هشداردهنده مانند دوبینی، تاری دید یا مشکل در راه رفتن همراه شد، باید حتما برای بررسی احتمال وجود تومور مغزی به پزشک مراجعه کرد. سردرد پیشانی و جلوی سر در صورتی که به تومورهای مغزی مربوط باشند معمولا به صورت یک درد شدید در چشمها یا درد سینوسی احساس میشود.
۲. درد در پشت سر
اگر میپرسید که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد، قطعا یکی از بخشهای مهم، پشت سر است. گاهی اوقات سردرد ناشی از تومور مغزی در پشت سر ایجاد میشود. اگر سردرد پشت سر به دلیل تومور مغزی باشد، معمولا درد شدید گردن هم با آن همراه است. از دست دادن حالت تعادل و مشکل در راه رفتن هم از دیگر علائمی است که در این نوع سردردها مشاهده میشوند. تومورهای مغزی لوب پس سری میتوانند باعث کاهش بینایی هم شوند. علاوه بر این، درد پشت سر بسیار شدید و مزمن است و با مسکنهای معمول هم برطرف نمیشود. بسیاری از افراد هنگام خواب و در زمان بیدار شدن از خواب، درد شدیدتری را احساس میکنند، چرا که فشار روی این ناحیه افزایش مییابد. با این حال همیشه درد پشت سر مربوط به تومور مغزی نیست و در بیشتر مواقع این سردرد به دلیل استرس، وضعیت بدنی نامناسب یا میگرن ایجاد میشود.
۳. درد در شقیقه ها
در بیشتر مواقع درد ضرباندار در شقیقهها، به خصوص فقط در یک طرف سر، یکی از علائم رایج درد میگرن است. اما وقتی این سردرد بسیار شدید، ادامهدار و دائمی است و با سایر علائم خطر همراه است، میتوان آن را به عنوان یکی از نشانهای احتمالی تومور مغزی مرتبط دانست. این درد در شقیقهها به صورت یک فشار شدید در این نواحی احساس میشود و با سایر علائم ناراحتکننده از جمله عدم تعادل، مشکلات بینایی و تشنج همراه است. در نهایت این که به ندرت ممکن است درد شقیقهها با تومور مغزی مرتبط باشد و اگر بپرسید در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد، درد شقیقهها آخرین گزینهای است که معمولا پزشکان به آن اشاره میکنند.
۴. درد منتشر در کل سر
در برخی مواقع اگر بخواهیم دقیقا بگوییم که در تومور مغزی کجای سر درد میگیرد، نمیتوان به منطقه به خصوصی در سر اشاره کرد؛ چرا که درد به صورت گسترده در کل سر پخش میشود. درد منتشر در کل سر هم میتواند در برخی مواقع یکی از نشانههای وجود تومور مغزی باشد، خصوصا زمانی که شدید و ادامهدار است و با مصرف مسکن یا درمانهای معمول، تسکین نمییابد.
۵. درد همراه با درد گردن یا شانه ها
زمانی که تومور مغزی در لوب تحتانی است، معمولا سردرد با درد شدیدی همراه است که تا گردن و شانهها هم امتداد مییابد. برخی دادهها نشان میدهد که علت گردن درد و شانه درد همراه با سردرد در بیماران مبتلا به تومور مغزی، افزایش فشار تومور به اعصاب و بافتهای گردن و شانهها است. پزشک با در نظر گرفتن این که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد و چه علائمی با آن همراه است، میتواند تشخیص دهد که آیا درد شانه و گردن با سردرد به تومور مغزی ربط دارد یا خیر.
تومور مغزی چگونه باعث سردرد می شود؟
هنگامی که تومورهای مغزی باعث درد میشوند، ناراحتی معمولاً نتیجه فشار تومور بر روی عصب یا ریشههای عصبی مجاور است. درحالیکه خود مغز نمیتواند درد را احساس کند، التهاب و فشرده شدن ریشه عصبی میتواند منجر به تعدادی از علائم ناراحتکننده شود. سردردهای مرتبط با تومور مغزی معمولاً با یک یا چند عارضه عصبی همراه است و برای تشخیص این که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد، باید حتما به این علائم هم توجه کرد.
متن انگلیسی:
thebraintumourchrity
The headaches are not caused directly by the tumour itself. This is because the brain has no pain receptors. They’re actually caused by a build-up of pressure on pain-sensitive blood vessels and nerves within the brain.
ترجمه متن:
سردرد مستقیماً توسط خود تومور ایجاد نمیشود. دلیل این است که مغز گیرندههای درد ندارد. آنها در واقع به دلیل افزایش فشار روی عروق خونی حساس به درد و اعصاب داخل مغز ایجاد میشوند.
۱. فشار داخل جمجمه
تومور مغزی بهخودیخود باعث سردرد نمیشود. یکی از دلایلی که ممکن است در اثر وجود تومورهای مغزی، فرد سردردهای شدیدی را تجربه کند، بزرگتر شدن تومور و افزایش فشار داخل جمجمه است. زمانی که تومور رشد میکند، فشار زیادی را به بافتها و سلولهای اطراف وارد میکند. از طرفی وجود تومور باعث افزایش تورم و التهاب در مغز میشود که همین میتواند عامل افزایش فشار داخل جمجمه باشد. با بالا رفتن فشار داخل سر، بیمار مبتلا به تومور مغزی سردردهای شدید و مزمن را تجربه میکند. به همین دلیل در اکثر مواقع، سردردهای ناشی از تومور مغزی، صبحها در زمان بیدار شدن از خواب بسیار شدیدترند؛ بنابراین، مهم نیست که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد، زمانی که تومور در مغز در حال رشدکردن است، بافتهای اطراف توانایی این افزایش فشار را ندارند و همین میتواند موجب دردهای شدیدی در بخشهای مختلف سر شود.
ویژگی / نوع سردرد | سردرد ناشی از تومور مغزی | میگرن | سردرد تنشی | سردرد خوشهای (کلاستر) | سردرد سینوسی |
---|---|---|---|---|---|
شدت درد | از خفیف تا شدید (معمولاً با گذشت زمان بدتر میشود) | متوسط تا شدید | خفیف تا متوسط | بسیار شدید و غیرقابل تحمل | معمولاً خفیف تا متوسط |
محل درد | در هر جایی از سر ممکن است احساس شود، معمولاً عمومی یا فشاری | اغلب یک طرفه، معمولاً ناحیه گیجگاهی | دو طرفه (پیشانی یا پشت سر) | یک طرفه (پشت یا دور چشم) | اطراف بینی، پیشانی، گونهها |
زمان شروع | تدریجی، بهمرور شدیدتر میشود و در صبحها بیشتر است. | ناگهانی یا با علائم پیشدرآمد | تدریجی | ناگهانی، در طول شب یا ساعات خاص روز | اغلب پس از سرماخوردگی یا آلرژی |
الگوی زمانی | مزمن، بدون پاسخ به درمانهای معمول، همراه با بدتر شدن تدریجی | چند ساعت تا چند روز | ساعتها تا روزها | حملهای، بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت، تکرار در روزهای متوالی | همراه با عفونت، گاهی مزمن |
تشدید با تغییر وضعیت | بله، بهویژه با خم شدن، سرفه، عطسه یا صبح زود پس از بیدار شدن | گاهی با فعالیت بدتر میشود | معمولاً بدون تغییر با فعالیت | خیر | بله، بهخصوص با خم شدن یا فشار روی صورت |
علائم همراه | تهوع، استفراغ، تاری دید، ضعف اندام، تشنج، مشکلات تعادلی | تهوع، حساسیت به نور/صدا، تاری دید | احساس فشار، خستگی، گاهی حساسیت به نور | قرمزی چشم، آبریزش بینی، اشکریزش، بیقراری شدید | آبریزش بینی، تب، فشار سینوسی |
پاسخ به داروهای معمول | معمولاً پاسخ نمیدهد، یا موقتاً بهتر میشود. | معمولاً با داروهای ضد میگرن بهبود مییابد. | معمولاً با استراحت یا داروهای ساده بهتر میشود. | به سختی پاسخ میدهد، نیاز به درمان اختصاصی دارد. | با آنتیبیوتیکها یا ضداحتقان بهبود مییابد. |
علائم هشداردهنده | تشنج، تغییر در بینایی یا رفتار، ضعف دست/پا، سردرد جدید در افراد مسن | تاری دید گذرا، بیحسی، تغییر خلق قبل از شروع درد | نادر | بیقراری شدید، تکرار در زمانهای مشخص | تب، ترشحات بینی رنگی، درد صورت |
۲. تحریک عصب ها و بافت های اطراف مغز
بدون در نظر گرفتن این موضوع که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد و دقیقا تومور در چه قسمتی از مغز قرار دارد، وجود تومور و رشد آن میتواند روی اعصاب و بافتهای اطراف تاثیر بگذارد و باعث تحریک آنها شود. به همین دلیل هم زمانی که تومور در قسمتهای تحتانی در پشت سر قرار دارد، فرد ممکن است گردن درد یا درد شانه را تجربه کند. همچنین زمانی که تومور در لوب پیشانی یا قسمتهای مرکزی مغز قرار دارد، ممکن است با وارد کردن فشار بیش از حد به چشمها یا رگهای مغزی، موجب درد شدید چشمها و پیشانی شود. بزرگتر شدن تومور موجب افزایش فشار روی رگهای خونی داخل مغز میشود و همین میتواند علت سردرد ناشی از تومور مغزی باشد.
۳. افزایش مایع مغزی – نخاعی
گاهی اوقات تومور مغزی در جایی قرار گرفته که موجب مسدودشدن جریان مایع مغزی نخاعی میشود و به این ترتیب با افزایش فشار ناشی از این مایع به دلیل انسداد، فرد سردردهای شدیدی را تجربه میکند. با در نظر گرفتن این که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد، میتوان تشخیص داد که در چه مواردی سردرد به دلیل افزایش فشار مایع مغزی نخاعی ایجاد میشود.
تفاوت سردرد تومور مغزی با میگرن یا سردرد عصبی
همانطور که پیشازاین هم گفته شد، الزاما سردردهای شدید و مزمن نشانهای از تومور مغزی نیست. خصوصا که در بسیاری از مواقع تومورهای مغزی باعث سردرد نمیشوند؛ بنابراین اگر سردرد شکایت اصلی شماست و الگوی آن نسبتاً ثابت باقی میماند، به احتمال زیاد یکی از بسیاری از بیماریها مانند میگرن، سردرد تنشی، سردرد خوشهای یا انواع دیگر را دارید. این سردردها میتوانند به شدت دردناک و مخرب باشند؛ اما تهدید کننده زندگی نیستند. سردردهای مربوط به تومور مغزی معمولا در مراحل پیشرفتهتر بیماری و زمانی که تومور بزرگتر شده احساس میشوند و بسته به محل قرارگیری تومور و سایر علائمی که تجربه میکنید، الگوی متفاوت و جدیدی دارد. برای تشخیص تفاوت سردرد تومور مغزی با سایر سردردهای رایج و معمول، باید به دیگر نشانههایی که همراه با سردرد تجربه میکنید، دقت کرد.
چه زمانی سردرد می تواند نشانه تومور مغزی باشد؟
سردردهای تومور مغزی معمولا کسلکننده و مداوم هستند و سردردهای ضرباندار کمتر همراه با تومورها اتفاق میافتد. آنها اغلب در صبح بدتر هستند، زمانی که فشار روی مغز شما در هنگام خواب افزایش مییابد، اما در طول روز بهتر میشوند. از طرفی میتوانید با در نظر گرفتن این که در تومور مغزی کجای سر درد میگیرد، این سردردها را از دیگر سردردهای معمول تشخیص دهد.
علائم اضافی مانند استفراغ و تهوع هم اغلب با سردردهای مربوط به تومور مغزی وجود دارد. همچنین معمولا این درد این سردردها با موارد زیر بیشتر میشود:
- فعالیت بدنی مانند خم شدن به جلو
- عطسه یا سرفه کردن
- خم شدن و نشستن و زور زدن هنگام اجابت مزاج
این سردردها ممکن است باعث درد در سرتاسر سر شوند یا دردی که در یک طرف سر بدتر است. مدت زمانی که سردرد تومور مغزی طول میکشد نیز از چند ساعت تا چند روز متغیر است، اما سردرد مداوم نیاز به مراقبت پزشکی دارد. گردن درد نیز که بیشتر با تومورهای ستون فقرات مرتبط است، معمولا همراه با سردردهای تومور مغزی ایجاد میشود. دیگر علائم خطر که با سردرد همراه است و باید به آنها توجه داشت، شامل موارد زیر است:
- تشنج
- بی حسی
- تورم چشم یا مشکلات بینایی
- ضعف بدنی یا فلج شدن یک طرف بدن
- اختلال در گفتار
- تغییر شخصیت و خلقوخو
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تقریباً نیمی از افراد مبتلا به تومورهای مغزی سردرد را تجربه میکنند. در واقع، دادههای مربوط به جوانان مبتلا به تومورهای مغزی این عدد را ۶۰ درصد میداند. اما این بدان معنا نیست که همیشه سردردهای شدید و مزمن به دلیل وجود تومورهای مغزی ایجاد میشوند. برای این که بتوان ارتباط بین سردرد و تومور مغزی را درک کرد؛ باید ابتدا بدانیم که در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد و پس از آن به سایر نشانههایی که همراه با سردرد ناشی از تومور، ظاهر میشوند هم توجه کرد. اگر مدت زمان زیادی است که سردرد دارید و هیچ چیز نمیتواند آن را بهتر کند، بهتر است حتما برای بررسی تخصصی به یک دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. اگر به پزشک دسترسی ندارید میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!