خون در مدفوع یا مدفوع خونی: یک علامت ساده یا زنگ خطر جدی؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع خونی می‌تواند تجربه‌ای نگران‌کننده باشد اما همیشه نشانه یک بیماری خطرناک نیست. گاهی این حالت به دلیل مشکلاتی ساده مثل بواسیر یا یبوست مزمن ایجاد می‌شود اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های مهم‌تر مانند زخم معده، پولیپ روده یا حتی سرطان باشد. تشخیص به موقع علت اصلی بسیار مهم است زیرا درمان براساس با نوع مشکل فرق دارد. در این مقاله، علل رایج، انواع خون در مدفوع و روش‌های درمانی مؤثر را بررسی می‌کنیم. اگر هم علامت گوارشی مدفوع خونی را تجربه کرده‌اید، نگران نباشید، می‌توانید برای تشخیص و درمان آن از متخصص گوارش در دکترتو نوبت بگیرید.

خون در مدفوع یا مدفوع خونی چیست؟

خون در مدفوع حالتی است که در آن رگه‌هایی از خون روشن یا تیره در مدفوع دیده می‌شود. این علامت می‌تواند از خونریزی در دستگاه گوارش یعنی از ناحیه دهان تا راست‌روده نشأت بگیرد.

علت این خونریزی ممکن است بواسیر، زخم روده، التهاب، عفونت یا حتی تومور باشد که شدت و نوع خون به محل خونریزی بستگی دارد. درمان مدفوع خونی نیز بر اساس علت آن انجام می‌شود که ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی، دارودرمانی یا روش‌های تخصصی مثل کولونوسکوپی یا جراحی باشد. این مشکل در بزرگسالان بالای ۵۰ سال، افراد مبتلا به یبوست مزمن و کودکان بیشتر دیده می‌شود.

انواع خون در مدفوع

مدفوع خونی معمولا به ۲ دسته‌ی ملنا (مدفوع تیره رنگ) و هماتوشزی (وجود خون روشن در مدفوع) طبقه‌بندی می‌شود. ملنا به مدفوع سیاه رنگ اشاره دارد که معمولا ناشی از خونریزی در قسمت‌های بالاتر در دستگاه گوارش نسبت به هماتوشزی است؛ در حالی که هماتوشزی به معنای وجود خون تازه و قرمز به صورت ترکیب با مدفوع یا جداگانه است که معمولا نشان‌دهنده‌ی خونریزی در کولون است.

ملنا و هماتوشزی علائمی هستند که بسیاری از دلایل می‌توانند باعث ایجاد هر دو نوع خونریزی شود. برخی از این علل بسیار جدی هستند، بنابراین اگر دائما در مدفوع خود خون مشاهده می‌کنید، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید.

مدفوع خونی به انگلیسی، دو نام دارد. بسته به محلی که خون در مدفوع دیده‌می‌شود نام آن تغییر می‌کند. مثلا اگر خون روشن باشد و در بخش‌های پایینی لوله گوارش باشد به آن hematochezia و اگر خون در بخش‌های بالایی لوله‌ی گوارش باشد، به طوری که حین رسیدن به مقعد و بیرون آمدن از بدن، هضم شده‌باشد، به آن melena می‌گویند.

۱. هماتوشزی و خون در مدفوع

رنگ خون در هماتوشزی قرمز روشن است، زیرا خونریزی مقعدی در روده‌ی بزرگ که نسبتا نزدیک به مقعد است، رخ می‌دهد، بنابراین خون فاصله‌ی کوتاهی را تا خروج از مقعد طی می‌کند،که علت تازه و روشن بودن آن همین است.

خونریزی در هماتوشزی نسبت به ملنا جزئی‌تر است و در آن خون را به صورت ترکیب با مدفوع یا جداگانه از آن خواهید دید. علائم دیگر که ممکن است همراه با هماتوشزی رخ دهد، عبارت‌اند از:

• اسهال
• تغییر در اجابت مزاج
• درد شکمی
• تب
• کاهش وزن

موارد زیادی می‌تواند باعث مدفوع خونی هماتوشزی شود از جمله:

• هموروئید داخلی
• بیماری دیورتیکولار، مانند دیورتیکولیت
• شقاق مقعدی
• سرطان کولون
• کولیت ایسکمیک
• بیماری التهابی روده
• پولیپ‌های نئوپلاستیکی
• تومورهای خوش خیم
• دیورتیکول مکل یاپولیپ روده‌ی جوانان

۲. ملنا و مدفوع خونی

ملنا باعث ایجاد مدفوع سیاه و قیری می‌شود که از خون روشن مرتبط با هماتوشزی به سادگی قابل تشخیص است. رنگ خون معمولا سیاه و به رنگ جوهر خودکار است و ممکن است مدفوع چسبنده به نظر برسد. در این حالت چون خون فاصله‌ی زیادی طی می‌کند تا به مقعد برسد و از آن خارج شود، با گذشت زمان خون اکسیژن خود را از دست می‌دهد و تیره رنگ می‌شود. علاوه بر ملنا ممکن است، هماتمز یا استفراغ خونی را نیز تجربه کنید.

منشا ملنا خونریزی در قسمت‌های فوقانی دستگاه گوارش است. علل آن شامل موارد زیر هستند:

• زخم معده
• واریس معده یا مری
• گاستریت یا ورم معده
• سرطان معده
• سندرم مالوری ویس
• بلع خون

علائم مدفوع خونی چیست؟

خون در مدفوع ممکن است به‌تنهایی دیده شود یا با علائم دیگری همراه باشد که می‌تواند به تشخیص علت اصلی کمک کند. مهم است به رنگ، دفعات و شدت خونریزی دقت کنید. علائم رایج مشاهده خون در مدفوع عبارت است از:

• وجود رگه‌های خون روشن یا تیره در مدفوع
• درد یا سوزش هنگام اجابت مزاج
• احساس دفع ناقص یا فوریت در دفع
• مدفوع سیاه و قیری‌شکل (ملنا)
• ضعف، سرگیجه یا علائم کم‌خونی
• تب یا کاهش وزن بی‌دلیل

در صورت مشاهده این علائم، به‌ویژه اگر تکرار شوند، مراجعه به پزشک ضروری است.

آیا شما هم علائم مدفوع خونی را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

بهترین پزشکان گوارش و کبد

علت خون در مدفوع: خون در مدفوع نشانه چیست؟

دیدن خون در مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات ساده تا بیماری‌های جدی باشد. از رایج‌ترین علت‌ها می‌توان به بواسیر، شقاق مقعد، یبوست مزمن، عفونت‌های گوارشی، زخم معده، التهاب روده، پولیپ یا حتی سرطان اشاره کرد.

گاهی نیز علت دیده شدن خون در مدفوع به مصرف داروهای خاص مثل آسپرین یا داروهای ضدالتهاب مربوط است. رنگ خون در مدفوع سرنخ مهمی برای تشخیص محل خونریزی است. برای مثال، خون روشن معمولا از نواحی پایینی روده و خون تیره از نواحی بالاتر منشأ می‌گیرد.

نوع علت	توضیحات	روش درمان
بواسیر (هموروئید)	تورم و التهاب رگ‌های اطراف مقعد؛ خون روشن روی مدفوع یا دستمال کاغذی دیده می‌شود.	پماد، تغییر رژیم غذایی، مصرف فیبر، در موارد شدید جراحی
شقاق مقعدی	ترک یا زخم کوچک در پوست مقعد؛ باعث خونریزی و درد در هنگام دفع می‌شود.	پماد موضعی، نشستن در آب گرم، نرم‌کننده مدفوع
پولیپ روده	توده‌های غیرطبیعی که ممکن است خون‌ریزی کنند؛ برخی از آنها پتانسیل سرطانی شدن دارند.	کولونوسکوپی و برداشتن پولیپ، بررسی منظم توسط پزشک
سرطان روده بزرگ	در مراحل اولیه بدون علامت است اما ممکن است باعث خون در مدفوع شود.	جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، بستگی به مرحله سرطان دارد
بیماری التهابی روده (IBD)	شامل کولیت زخمی و کرون؛ باعث التهاب، درد شکم و خون‌ریزی می‌شود.	داروهای ضدالتهاب، تنظیم رژیم غذایی، گاهی جراحی
عفونت‌های گوارشی	مانند سالمونلا یا شیگلا؛ همراه با اسهال، تب و گاهی خون در مدفوع	آنتی‌بیوتیک در موارد شدید، مایعات، استراحت
زخم معده یا دوازدهه	زخم‌هایی در معده یا روده باریک که گاهی خون‌ریزی کرده و مدفوع تیره ایجاد می‌کند.	مهارکننده‌های اسید، آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت هلیکوباکتر
آنژیو دیسپلازی	عروق خونی غیرطبیعی در روده که ممکن است خون‌ریزی کند.	آندوسکوپی درمانی، گاهی جراحی یا لخته‌سازی با لیزر
یبوست مزمن	فشار زیاد هنگام دفع ممکن است باعث بواسیر یا شقاق شود.	مصرف مایعات، فیبر، ورزش، ملین‌های ملایم
مصرف داروها	داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ممکن است باعث زخم و خون‌ریزی شوند.	قطع یا تعویض دارو، مشاوره با پزشک

۱. خون در مدفوع بدون درد نشانه چیست؟

علت خون در مدفوع بدون درد می‌تواند در افراد زیادی مرتبط با هموروئید یا بواسیر باشد. زمانی که افراد به بواسیر مبتلا می‌شوند، ممکن است که از مقعد آنها خونریزی وجود داشته‌باشد. در موارد زیادی هم هموروئید همراه با خارش، درد، سوزش و حرکات روده است. اینها علائم ثابت هموروئید نیستند.

در موارد زیادی هم مشاهده شده‌است که خونریزی مقعد بدون درد در افرادی که هموروئید داشته‌اند دیده‌شده‌است. این افراد معمولا تنها خونریزی دارند که می‌تواند قطره قطره بر روی سنگ توالت بریزد یا دستمال کاغذی را خون آلوده کند. همچنین ممکن است که بر روی سطح مدفوع را یک لایه خون پوشانیده باشد. در هر صورت موارد خونریزی مقعدی بدون درد ممکن است یکی از نشانه‌های هموروئید باشد.

۲. علت خون در مدفوع زنان

علت خون در مدفوع بزرگسالان یا زنان در زنان، علاوه بر دلایل عمومی، برخی شرایط خاص مانند بارداری، یبوست ناشی از تغییرات هورمونی یا فشار رحم بر روده، بواسیر و شقاق در دوران پس از زایمان شایع است.

بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، اندومتریوز (در صورتی که به روده نفوذ کرده باشد) و حتی استرس نیز در زنان نقش دارند. اگر خونریزی با تغییر در الگوی قاعدگی، درد لگن یا ناراحتی مزمن شکم همراه باشد، بهتر است بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود.

۳. علت خون در مدفوع مردان

در مردان، شایع‌ترین دلایل مدفوع خونی شامل بواسیر، شقاق مقعد، زخم معده، بیماری‌های التهابی روده و در مواردی خاص، سرطان کولورکتال است. همچنین مصرف زیاد الکل یا سیگار می‌تواند خطر زخم و التهاب گوارشی را افزایش دهد.

خونریزی گوارشی در مردان بالای ۵۰ سال نیاز به بررسی سریع دارد، به‌ویژه اگر با کاهش وزن، درد شکم یا احساس خستگی مداوم همراه باشد.

۴. علت خون در مدفوع کودکان

وجود خون در مدفوع کودکان ممکن است نگرانی زیادی ایجاد کند اما معمولا ناشی از دلایل ساده‌ای مثل یبوست، شقاق یا حساسیت غذایی است. گاهی نیز عفونت‌های گوارشی، آلرژی به پروتئین شیر گاو یا هموروئید می‌تواند دلیل خونریزی باشد. خون روشن معمولا نشان‌دهنده مشکل در نزدیکی ناحیه مقعد است اما در صورت مشاهده خون تیره یا علائم همراه مانند درد شکم، تب یا استفراغ، مراجعه فوری به پزشک توصیه می‌شود.

۵. خون قرمز در مدفوع به چه معناست؟

دیدن خون قرمز در مدفوع معمولا به خونریزی از قسمت‌های پایینی دستگاه گوارش، مانند راست‌روده یا مقعد، اشاره دارد. این حالت بیشتر به دلیل بواسیر، شقاق مقعد یا التهاب روده به وجود می‌آید.

گاهی هم دفع مدفوع سفت یا یبوست مزمن باعث خراش‌های کوچک در ناحیه خروجی روده می‌شود که منجر به خونریزی سطحی می‌شود. با این حال، برخی بیماری‌های جدی مانند پولیپ یا حتی سرطان روده بزرگ هم می‌توانند علت آن باشند.

۶. علت خون روشن بعد از مدفوع – خون روشن در مدفوع نشانه چیست؟

خون روشن بعد از مدفوع معمولا نشانه‌ای از مشکل در نواحی انتهایی روده مانند راست‌روده یا مقعد است. شایع‌ترین علت، بواسیر یا شقاق مقعدی است که معمولا با احساس سوزش یا درد هنگام دفع همراه می‌شود. همچنین یبوست یا فشار زیاد هنگام اجابت مزاج می‌تواند باعث پارگی‌های کوچک و خونریزی شود.

۷. علت خون در مدفوع و سرگیجه

ترکیب خون در مدفوع و سرگیجه ممکن است نشانه‌ای از کم‌خونی ناشی از خونریزی پنهان یا مزمن در دستگاه گوارش باشد. اگر خونریزی شدید یا طولانی‌مدت باشد، بدن آهن کافی برای ساختن گلبول قرمز ندارد و همین موضوع به احساس ضعف، تنگی نفس و سرگیجه منجر می‌شود.

۸. علت یبوست و خون در مدفوع

یبوست و خون در مدفوع معمولا با هم دیده می‌شوند، چرا که دفع مدفوع سفت باعث آسیب به دیواره مقعد و ایجاد شقاق یا بواسیر می‌شود. این آسیب‌ها هنگام دفع، به‌ویژه اگر فشار وارد شود، منجر به خونریزی می‌شوند. رژیم غذایی کم‌فیبر، کم‌آبی بدن، سبک زندگی کم‌تحرک و استفاده زیاد از داروهای ضد درد از علل رایج یبوست هستند.

۹. خون قرمز روشن در مدفوع نشانه چیست؟

خون قرمز روشن در مدفوع اغلب از روده بزرگ، راست‌روده یا ناحیه مقعد منشأ می‌گیرد. بواسیر (هموروئید)، شقاق مقعد، التهاب روده یا پولیپ از دلایل شایع این علامت هستند. تفاوت رنگ خون می‌تواند به پزشک کمک کند تا محل احتمالی خونریزی را حدس بزند.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۱۸۰۵ نظر)

دکتر علی اکبر سیاری

فوق تخصص گوارش و کبد کودکان

نوبت بگیرید

۴.۷ (۱۶۶۲ نظر)

دکتر سید محسن دهقانی

فوق تخصص گوارش و کبد کودکان

نوبت بگیرید

۴.۷ (۱۱۵۵ نظر)

دکتر مرتضی آقاجان پورپاشا

فوق تخصص گوارش و کبد

نوبت بگیرید

۴.۳ (۷۷۴ نظر)

دکتر محمد تلک آبادی

فوق تخصص گوارش و کبد

نوبت بگیرید

۴.۹ (۶۶۶ نظر)

دکتر بهناز دربان

فوق تخصص گوارش و کبد کودکان

نوبت بگیرید

۴.۶ (۶۸۳ نظر)

دکتر احد اشراقیان

فوق تخصص گوارش و کبد

نوبت بگیرید

۱۰. لکه خون در مدفوع نشانه چیست؟

لکه‌ خون در مدفوع، حتی اگر به‌نظر ناچیز بیاید، می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی در دستگاه گوارش باشد. معمولا لکه‌های کوچک خون قرمز روشن به بواسیر یا شقاق مقعد مربوط می‌شود. اما در مواردی، لکه‌ها ممکن است علامت التهاب روده، زخم یا پولیپ باشند.

۱۱. آیا عفونت روده باعث خون در مدفوع می شود؟

عفونت‌های روده‌ای یکی از دلایل مهم خون در مدفوع هستند. این عفونت‌ها معمولا توسط ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند و با علائمی مانند اسهال خونی، دل‌درد، تب و گاهی تهوع همراه‌اند. در برخی موارد، عفونت باعث التهاب جدی در دیواره روده می‌شود که منجر به خونریزی می‌شود.

سالمونلا، شیگلا و کمپیلوباکتر از باکتری‌هایی هستند که می‌توانند چنین مشکلاتی ایجاد کنند. اگر خون در مدفوع همراه با اسهال شدید یا تب باشد، نیاز به درمان فوری پزشکی و بررسی آزمایشگاهی است.

۱۲. استرس و مدفوع خونی

یکی از مسائلی که همیشه توجه علم پزشکی را به خود جلب کرده‌است، اثرات متنوع و غیرقابل انکار استرس بر روی جسم است. این را می‌دانیم که سلامت روان بر روی جسم و سلامت جسم بر روی روان تاثیر می‌گذارد. اینکه کدام یک باعث دیگری می‌شوند بستگی به شرایط فرد دارد. استرس ممکن است که مشکلات زیادی را برای بدن ایجاد کند. یکی از بخش‌هایی که استرس بر آنها تاثیرات جدی می‌گذارد، سیستم گوارش است.

دیده‌ایم که استرس بتواند باعث اسهال، استفراغ و حرکات غیرطبیعی روده شود. اما استرس معمولا ارتباطی با خونریزی مقعدی ندارد. بنابراین برای بررسی علت خونریزی مقعدی باید تمامی عوامل دیگر بررسی شوند و در صورتیکه هیچ خطری بیمار را تهدید نمی‌کرد می‌توان این مسئله را در نظر داشت. حتی در بیمارانی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند هم نمی‌توان گفت که استرس باعث خونریزی از مقعد آنها می‌شود مگر علت‌های دیگر رد شوند.

۱۳. علت خون در مدفوع و درد شکم – شکم درد و خون در مدفوع نشانه چیست؟

معمولا خون ریزی در لوله‌ی گوارش می‌تواند در موارد زیادی همراه با درد شکم باشد. لوله‌ی گوارش از دهان شروع می‌شود و به مقعد می‌رسد. در این مسیر طولانی می‌تواند در نقاط مختلفی خونریزی کند که ناشی از علت‌های مختلف باشد. یکی از اصلی‌ترین این علت‌ها زخم گوارش است.

زخم‌های گوارشی در بیشتر موارد همراه با درد هستند. بنابراین هنگامی که با هماتوشزی و یا ملنا مواجه می‌شوید، ممکن است که درد گوارشی هم با آنها همراه باشید. درد شکم و مدفوع خونی همراه با هم، نیازمند بررسی‌های متخصص گوارش هستند. به هیچ عنوان نباید این دو علامت را دست کم بگیرید. زیرا تشخیص زود هنگام زخم‌ها و دردهای گوارشی می‌توانند برای شما کمک‌کننده باشند.

۱۴. آیا خون در مدفوع نشانه سرطان است؟

هر خونی که از مقعد بیرون بیاید نشانه‌ی سرطان کولون نیست. اما اهمیت بررسی وجود خون در مدفوع به خاطر این است که افرادی که سرطان دارند، معمولا در مدفوع خود خون دارند. برای بررسی این حالت باید آزمایش‌های مخصوص و غربالگری‌های سرطان داده‌شود.

اگر شما هم مانند بسیاری از افرادی که با دیدن خون در مدفوع خود استرس می‌گیرند، اضطراب سرطان را گرفته‌اید، باید بدانید که اینطور نیست. نگران نباشید. مدفوع خونی همیشه نشانه‌ی ترسناکی نیست.

متن انگلیسی:
Traces of blood in your poo can be caused by other medical conditions and doesn’t necessarily mean you have cancer. But if it is cancer, finding it at an early stage means treatment is more likely to work.
ترجمه فارسی:
آثار خون در مدفوع شما می‌تواند به دلیل سایر شرایط پزشکی ایجاد شود و لزوما به این معنی نیست که شما سرطان دارید. اما اگر سرطان باشد، پیدا کردن آن در مرحله اولیه به این معنی است که درمان بیشتر احتمال دارد اثر کند.

به نقل از سایت cancerresearchuk

تشخیص علت مدفوع خونی

برای تشخیص وجود خون در مدفوع باید به پزشک داخلی مراجعه کنید. هر گونه جزئیاتی را که در مورد خونریزی به پزشک عرضه کنید به او کمک می‌کند تا محل خونریزی را تشخیص دهد. پزشک پس از بررسی سابقه پزشکی و معاینه شما، در صورت نیاز، آزمایشاتی را برای تشخیص علت وجود خون در مدفوع تجویز می‌کند؛

• آزمایش مدفوع: آزمایش خون مخفی مدفوع یا FOBT می‌تواند مقادیر کمی از خون را که با چشم غیر مسلح قابل نیز مشاهده نیست، تشخیص‌دهد.
• آندوسکوپی برای خونریزی مدفوع: آندوسکوپ یا لوله انعطاف پذیری که دوربینی کوچکی در انتهای آن وجود دارد، از طریق دهان وارد بدن شده و به مری، معده و دوازده فرستاده می‌شود.
• کولونوسکوپی: کولونوسکوپی یکی از روش‌های تشخیص بیماری سیستم گوارش است. کولونوسکوپ که دوربینی به آن متصل است، از طریق مقعد وارد بدن می‌شود تا کولون را بررسی‌کند.
• انتروسکوپی: برای بررسی روده کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی از موارد، این روش شامل بلعیدن کپسولی است که دوربین کوچکی داخل آن است که در حین عبور این کپسول از دستگاه گوارش تصاویر را به یک صفحه نمایش ویدئویی ارسال می‌کند.
• تنقیه با محلول سولفات باریم: سولفات باریم برای نمایش دستگاه گوارش در تصاویر اشعه ایکس مورد استفاده قرار می‌گیرد. باریم یا بلعیده می‌شود یا از طریق راست روده وارد بدن می‌‌شود و به این ترتیب به تشخیص علت وجود خون در مدفوع کمک‌می‌کند.
• تصویربرداری رادیونوکلئید: شامل تزریق میزان کمی ماده رادیواکتیو به رگ و سپس استفاده از یک دوربین مخصوص برای مشاهده تصاویر گردش خون در دستگاه گوارش برای تشخیص محل خونریزی است.
• آنژیوگرافی: شامل تزریق یک رنگ مخصوص به رگ است که عروق خونی را در تصاویر اشعه ایکس یا سی تی اسکن نمایان می‌کند. در محل خونریزی رنگ از عروق خونی نشت می‌کند و به این شکل خونریزی تشخیص داده‌می‌شود.
• لاپاراتومی: پزشک شکم را باز و معاینه می‌کند. در صورتی که آزمایشات دیگر در تشخیص علت بیماری موفق عمل نکردند، انجام این روش جراحی ضروری است.

چه مقدار خون در مدفوع خطرناک است؟

مقدار کمی خون در مدفوع همیشه به معنای خطر نیست اما وجود هر مقدار خون در مدفوع باید جدی گرفته شود، به‌ویژه اگر با موارد زیر همراه باشد:

• مقدار خون زیاد باشد (مثلا به رنگ قرمز روشن و قابل‌مشاهده روی مدفوع یا درون سرویس بهداشتی باشد)
• همراه با علائمی مثل کاهش وزن، درد شکم، یا تغییر در حرکات روده‌ باشد
• اگر مدفوع تیره یا قیری‌رنگ است (که می‌تواند نشانه خونریزی در قسمت بالای دستگاه گوارش باشد)

اگر خون در مدفوع به شکل دائمی دیده می‌شود یا با علائم دیگر همراه است، باید سریع به پزشک مراجعه کنید.
در بعضی موارد این خون‌ریزی می‌تواند نشانه مشکلاتی مانند هموروئید (بواسیر)، شقاق مقعد، پولیپ، زخم معده یا حتی سرطان کولون باشد.

نوع و مقدار خون	توصیف	میزان نگرانی
چند قطره خون روشن روی دستمال یا سطح مدفوع	معمولا نشانه بواسیر یا شقاق	اگر موقت باشد و دلیل واضحی مثل یبوست داشته‌باشد، معمولا خطرناک نیست
رگه‌های خونی داخل مدفوع	ممکن است نشانه پولیپ یا التهاب روده باشد	نیاز به بررسی دارد، به‌ویژه اگر تکرار شود
مدفوع قهوه‌ای تیره با رگه‌های سیاه یا قیری (ملنا)	معمولا ناشی از خونریزی در دستگاه گوارش بالایی مثل معده یا اثنی‌عشر	خیلی نگران‌کننده؛ نیاز فوری برای مراجعه پزشکی
خون قرمز روشن و زیاد	ممکن است نشانه خونریزی شدید هموروئیدی یا حتی بدخیمی باشد	اگر زیاد یا مکرر باشد، باید سریع بررسی شود
وجود لخته خون در مدفوع	احتمال خونریزی فعال داخلی	بسیار نگران‌کننده؛ فورا باید به پزشک مراجعه شود

درمان سریع خون در مدفوع چیست؟

درمان مدفوع خونی بستگی به علت آن دارد و در برخی موارد ممکن است هیچ درمانی نیاز نباشد. معمولا هماتوشزی و ملنا علل مختلفی دارند اما درمان آنها بسیار مشابه است. پزشک درمان را با متوقف کردن خونریزی شروع خواهد کرد. پزشک با توجه به منشا خونریزی مقعدی، از یک یا چند درمان زیر استفاده می‌کند:

• پروب حرارتی اندوسکوپیک: شامل سوزاندن رگ‌های خونی یا بافتی که باعث زخم می‌شود، است.
• استفاده از گیره و کلیپس: با استفاده از آن عروق خونریزی دهنده و یا دیگر منابع خونریزی در دستگاه گوارش را مسدود می‌کنند.
• تزریق اندوسکوپیک : پزشک یک مایع در نزدیکی منبع خونریزی تزریق می‌کند که جریان خون را متوقف می‌کند.
• آمبولیزاسیون از طریق آنژیوگرافی: در این تکنیک مواد را به داخل رگ‌های آسیب دیده تزریق می‌کنند.
• تزریق سیانواکریلات داخل واریس‌های معده: تزریق در نزدیکی منطقه آسیب دیده است، که حاوی یک چسب مخصوص برای متوقف کردن خونریزی در رگ‌های واریسی معده است.
• لیگاسیون اندوسکوپیک واریس: این روش شامل قرار دادن نوارهای لاستیکی کوچک در اطراف هموروئید یا عروق متورم (واریس مری) برای قطع جریان خون آنها است که به مرور زمان خشک شده و می‌افتند.

درمان های خانگی مدفوع خونی

درمان خانگی مدفوع خونی فقط در صورتی توصیه می‌شود که علت آن خفیف و مشخص باشد، مانند بواسیر یا یبوست. در این حالت می‌توان با مصرف غذاهای پرفیبر مثل میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل، نوشیدن آب کافی و تحرک بیشتر به بهبود وضعیت کمک کرد.

همچنین باید از زور زدن هنگام دفع پرهیز کرد. اگر خون‌ریزی ادامه‌دار بود یا با علائمی مانند تب، درد شکم یا ضعف همراه شد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

با تجربه‌ترین و نامی‌ترین متخصص برای درمان خون در مدفوع را پیدا کن!

دکتر خون در مدفوع

عوارض مدفوع خونی چیست؟

مدفوع خونی اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارضی مانند کم‌خونی، ضعف، سرگیجه یا حتی شوک شود. میزان خطر بستگی به شدت و مدت زمان خونریزی دارد. اگر خونریزی شدید باشد یا مکررا اتفاق بیفتد، ذخایر آهن بدن کاهش پیدا می‌کند.

همچنین ممکن است خونریزی نشانه بیماری جدی‌تری مانند سرطان یا بیماری التهابی روده باشد. به‌طور کلی، وجود هر نوع خون در مدفوع، به‌ویژه اگر بیش از یک یا دو بار تکرار شود، نیاز به بررسی فوری دارد و نباید نادیده گرفته شود.

آیا می توان از مدفوع خونی پیشگیری کرد؟

در بسیاری از موارد می‌توان با اصلاح سبک زندگی از مدفوع خونی پیشگیری کرد. مصرف غذاهای پرفیبر، نوشیدن آب کافی، فعالیت بدنی منظم و اجتناب از یبوست می‌تواند نقش مهمی داشته‌باشد. همچنین کنترل بیماری‌هایی مانند بواسیر یا التهاب روده از عود خونریزی جلوگیری می‌کند. در افراد بالای ۵۰ سال، غربالگری دوره‌ای برای سرطان روده نیز اهمیت زیادی دارد. رعایت بهداشت غذایی و شستن دست‌ها برای جلوگیری از عفونت‌های گوارشی هم بسیار مؤثر است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

خون در مدفوع همیشه باید جدی گرفته شود، حتی اگر به‌نظر کم یا بی‌اهمیت برسد. این علامت می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های ساده یا هشدار دهنده‌ی مشکلات جدی‌تر در دستگاه گوارش باشد. اگر این مشکل بیش از یک‌بار رخ داد، همراه با علائمی مثل درد شکم، ضعف، تب یا کاهش وزن بود، حتما باید به دکتر گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم و انجام آزمایش‌های لازم، علت را تشخیص می‌دهد و درمان مناسب را پیشنهاد می‌کند. سلامت دستگاه گوارش نباید به تعویق بیفتد.

در سایت نوبت‌دهی آنلاین پزشکان دکترتو، می‌توانید از زمان‌های نوبت ویزیت حضوری پزشک متخصص مورد نظرتان آگاه شوید و آن را ثبت کنید یا مشاوره تخصصی آنلاین و تلفنی دریافت کنید. همچنین اگر نیاز به آزمایش مدفوع دارید، می‌توانید آزمایش خود را در بخش آزمایشگاه‌های دکترتو ثبت کنید، نزدیک‌ترین آزمایشگاه را پیدا کرده یا برای آزمایش در محل اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!