درمان خشکی واژن چیست؟ بهترین روش های رفع خشکی واژن – مجله سلامت دکترتو

درمان خشکی واژن چیست؟ بهترین روش های رفع خشکی واژن

آنچه در این مقاله می‌خوانید

برای درمان خشکی واژن، روش‌های مختلفی از جمله درمان‌های دارویی مانند استروژن موضعی و قرص‌ها، استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و لوبریکانت‌ها، و تغییرات سبک زندگی وجود دارد. این درمان‌ها به‌ویژه برای کسانی که به دلیل کاهش سطح استروژن دچار خشکی واژن شده‌اند، مؤثر هستند. مشاوره با پزشک برای انتخاب درمان مناسب بر اساس نیازهای فردی اهمیت دارد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 7 دقیقه
درمان خشکی واژن چیست؟ درمان خانگی خشکی واژن را بشناسید.

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

درمان خشکی واژن می‌تواند به طور مؤثری کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشد. این مشکل معمولاً به دلیل کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی، شیردهی یا برخی شرایط پزشکی ایجاد می‌شود. روش‌های درمانی برای خشکی واژن متنوع‌اند و شامل درمان‌های دارویی و خانگی هستند. از داروهای هورمونی مانند استروژن واژینال گرفته تا استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و روان‌کننده‌های جنسی، هرکدام به نوبه خود می‌توانند به کاهش علائم خشکی کمک کنند. برای انتخاب درمان مناسب، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است تا درمان بر اساس علت خشکی واژن تعیین شود.

چگونه خشکی واژن را از بین ببریم؟

خشکی واژن معمولاً به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن، به‌ویژه در دوران یائسگی یا پس از زایمان، ایجاد می‌شود. خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای درمان خشکی واژن وجود دارند که می‌توانند به بهبود علائم کمک کنند. در ادامه، به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

  • درمان‌های دارویی و هورمونی
    • دی‌هیدرو اپی‌آندروسترون (DHEA)
    • اُسپرمیفن (Osphena)
    • استروژن موضعی (واژینال)
  • لیزر درمانی برای خشکی واژن
  • مرطوب‌کننده‌های واژینال
  • لوبریکانت‌های آبی
  • فعالیت جنسی منظم
  • تمرینات کف لگن (کگل)
  • پرهیز از سیگار
  • مشاوره پزشکی

خشکی واژن داری و به دنبال درمان هستی؟

از بهترین متخصص زنان نوبت بگیر.

انواع دارو برای خشکی واژن

خشکی واژن می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی شود، اما درمان‌های دارویی می‌توانند به بهبود این مشکل کمک کنند. اگر روش‌های غیرتهاجمی درمان خشکی واژن فوری در خانه موثر نباشند، از روش‌های دارویی و مداخلات پزشکی کمک گرفته می‌شود. استفاده از داروهای مناسب با مشورت پزشک می‌تواند رطوبت واژن را افزایش داده و علائم آزاردهنده را کاهش دهد. داروها معمولا با جایگزینی یا تقلید از استروژن در بدن عمل می‌کنند و فقط با نسخه پزشک در دسترس هستند:

نوع درمانشرح
استروژن کم‌دوز به شکل کرم، حلقه یا قرصاین داروها با جایگزینی استروژن در بدن کار می‌کنند. کرم‌ها و قرص‌ها (شیاف) مستقیم با استفاده از یک اپلیکاتور داخل واژن قرار می‌گیرند. بیشتر این داروها برای استفاده روزانه تجویز می‌شوند تا زمانی که احساس راحتی کنید و سپس به صورت هفتگی بر اساس نیاز استفاده می‌شوند. حلقه‌های حاوی استروژن به مدت حداکثر سه ماه در واژن قرار می‌گیرند و سپس تعویض می‌شوند.
اُسپرمیفن (Osphena)این دارو یک ماژولار انتخابی استروژن (SERM) است که به صورت خوراکی مصرف می‌شود و مانند استروژن در بدن عمل کرده و درد هنگام رابطه جنسی ناشی از آتروفی واژن را درمان می‌کند.
دی‌هیدرو اپی آندروسترون (DHEA)این دارو نیز مانند استروژن در بدن عمل می‌کند و به صورت شیاف واژنی ارائه می‌شود و درد هنگام رابطه جنسی در افراد یائسه را کاهش می‌دهد.
درمان دارویی خشکی واژن

قرص برای خشکی واژن

قرص‌های مختلفی برای درمان خشکی واژن وجود دارند که می‌توانند به بهبود علائم ناشی از کمبود استروژن کمک کنند. این قرص‌ها معمولاً به‌عنوان درمان‌های هورمونی برای افرادی که به دلیل یائسگی، جراحی یا شرایط پزشکی دیگر دچار خشکی واژن شده‌اند، تجویز می‌شوند. یکی از داروهای رایج برای این منظور، قرص‌های استروژن هستند که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند و به افزایش رطوبت واژن کمک می‌کنند. قرص‌های مانند «اسپمیفن» (Osphena) نیز که به عنوان ماژولار استروژن عمل می‌کنند، برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از آتروفی واژن در هنگام رابطه جنسی مؤثر هستند. البته مصرف هرگونه دارو باید تحت نظر پزشک انجام گیرد تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.

درمان خشکی واژن با قرص لاکتوفم

در برخی مواقع ممکن است برای درمان خشکی واژن قرص لاکتوفم کارساز باشد. این قرص در درمان عفونت‌های ادراری و تناسلی استفاده می‌شود. همچنین افرادی که به دلیل یائسگی دچار خشکی می‌شوند، می‌توانند از این دارو استفاده کنند. این قرص دارای سویه باکتریایی ایمن و مفید است و پس از تکثیر در دستگاه گوارش خود را به محیط واژن می‌رساند.

پزشکان پیشنهادی

بهترین شیاف برای خشکی واژن

شیاف‌های واژینال یکی از درمان‌های مؤثر برای خشکی واژن هستند. این شیاف‌ها معمولاً حاوی استروژن هستند و به‌طور مستقیم در ناحیه واژن قرار داده می‌شوند تا بهبود رطوبت واژن را تسریع کنند. شیاف‌های استروژن مانند «Vagifem» برای درمان خشکی واژن ناشی از کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی یا بعد از جراحی استفاده می‌شوند. این شیاف‌ها به دلیل جذب مستقیم در بافت‌های واژن، به‌طور مؤثری خشکی واژن را کاهش می‌دهند. همچنین شیاف‌ها در مقایسه با قرص‌ها کمترین میزان جذب سیستمیک استروژن را دارند و عوارض کمتری ایجاد می‌کنند. با این حال، انتخاب شیاف مناسب باید بر اساس توصیه پزشک و نیازهای فردی باشد.

پماد درمان خشکی واژن

برای درمان این عارضه داروهای استروژن در داروخانه موجود است. برخی از این داروها موضعی بوده و به‌صورت پماد درمان خشکی واژن استفاده می‌شوند. جذب استروژن از طریق پماد کمتر از جذب در حالت قرص است و عوارض آن کمتر می‌شود. یک نوع از این پماد به‌صورت کرم واژینال استفاده شده که با استفاده از اپلیکاتور وارد واژن می‌شود.

کرم واژینال برای خشکی واژن

کرم‌های واژینال باید وارد واژن شوند تا تأثیر خود را داشته باشند. برای واردکردن کرم در واژن از اپلیکاتور استفاده می‌کنند. کرم واژینال دارای استروژن است و افزایش استروژن به خیس شدن واژن کمک می‌کند.

درمان خشکی واژن هنگام دخول چیست؟
مرطوب‌کننده‌های واژینال می‌توانند به بازگرداندن رطوبت به واژن کمک کرده و علائم خشکی را کاهش دهند. مرطوب‌کننده‌ها معمولاً اثر پایدارتری نسبت به روان‌کننده‌ها دارند.

درمان خشکی واژن هنگام دخول چیست؟

برای کسانی که خشکی واژن دارند، این وضعیت ممکن است باعث درد و ناراحتی حین رابطه جنسی، به ویژه در هنگام دخول، شود. اگر خشکی واژن باعث درد یا لکه‌بینی در هنگام رابطه می‌شود، مراجعه به پزشک ضروری است. برای کاهش درد و بهبود راحتی در هنگام نزدیکی، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه آورده شده است:

  • مرطوب‌کننده‌های واژینال: این محصولات می‌توانند به بازگرداندن رطوبت به واژن کمک کرده و علائم خشکی را کاهش دهند. مرطوب‌کننده‌ها معمولاً اثر پایدارتری نسبت به روان‌کننده‌ها دارند.
  • ژل لوبریکانت: این محصولات باید قبل از رابطه جنسی برای کاهش ناراحتی استفاده شوند. ژل‌های لوبریکانت بر پایه آب بهترین گزینه هستند چرا که کمترین تحریک را ایجاد می‌کنند و به کاندوم آسیب نمی‌زنند.
  • تغییرات سبک زندگی: استفاده از لباس‌های زیر نخی و گشاد، مصرف مکمل‌های مانند ویتامین E و امگا ۳، نوشیدن آب کافی و مشاوره در مورد ورزش‌های مناسب می‌تواند به بهبود خشکی واژن کمک کند.
  • داروهای هورمونی: درمان‌هایی مانند کرم واژینال استروژن، شیاف‌های استروژن و حلقه‌های استروژن می‌توانند به مرطوب نگه‌داشتن واژن کمک کنند. این درمان‌ها تحت نظر پزشک باید مصرف شوند تا اثرات مطلوبی داشته باشند.

۱. استفاده از مرطوب کننده های واژینال

برای برگرداندن رطوبت به واژن خود از مرطوب‌کننده‌ استفاده کنید. در صورت نیاز از مرطوب‌کننده هر چند روز یک بار از آن استفاده کنید. اثرات مرطوب‌کننده کمی پایدار تر از روان‌کننده است.

۲. ژل لوبریکانت برای خشکی واژن

می‌توانید از ژل برای خشکی واژن در هنگام سکس استفاده کنید تا واژن را مرطوب کند و درد در هنگام نزدیکی را کاهش دهد. روان‌کننده‌های محلول در آب نسبت به روان‌کننده‌های روغنی بهتر هستند، زیرا باعث تحریک واژن نمی‌شوند و به کاندوم هم آسیبی نمی‌رساند. البته اگر می‌خواهید در زمانی کوتاه خشکی واژن به طور کلی و در سایر مواقع به جز رابطه جنسی هم برطرف شود، می‌توانید از داروهای هورمونی زیر نظر پزشک استفاده کنید.

۳. تغییر سبک زندگی

علاوه بر این‌ها با تغییر سبک و عادات زندگی خود می‌توان خشکی واژن را بهبود داد. برای این منظور موارد زیر را رعایت کنید؛

  • از لباس‌های زیر نخی و گشاد استفاده کنید. لباس‌های زیر گشاد باعث گردش هوا در ناحیه‌ی واژن می‌شوند و باکتری‌ها کمتر می‌توانند رشد کنند.
  • مصرف مکمل‌هایی مانند: ویتامین E ویتامین A امگا ۳
  • تغییر رژیم غذایی: نوشیدن زیاد آب، مصرف سویا.
  • رابطه‌ی جنسی منظم: رابطه‌ی جنسی منظم با همسر می‌تواند میزان خشکی واژن را کم کند. در واقع هنگام مقاربت جریان خون به واژن افزایش یافته و باعث افزایش ترشحات واژن می‌شود و خشکی واژن را برطرف می‌کند.
  • غذاهای حاوی فیتواستروژن: فیتواستروژن ترکیباتی هستند که مشابه استروژن در بدن عمل می‌کنند. فیتواستروژن در غذاهای گیاهی مانند سویا، آجیل، مغز‌ها و دانه‌ها، پنیر و لوبیا یافت می‌شود.
  • استفاده از روان‌کننده هنگام رابطه جنسی می‌تواند درد ناشی از خشکی را کم کند. روان‌کننده‌ها به واژن رطوبت داده و باعث تسکین درد می‌شوند.
  • عشق بازی: معاشقه قبل از سکس شما را برای رابطه جنسی آماده می‌کند. رابطه جنسی را به‌آرامی شروع کنید تا غدد بارتولین زمان کافی برای روان‌کردن واژن داشته باشند.
  • کگل: تمرینات مربوط به لگن عضلات ضعیف واژن را هم تقویت می‌کند. ورزش‌هایی مانند کگل می‌تواند باعث افزایش خون‌رسانی به واژن شود.

بهترین روش درمان خشکی واژن چیه؟ علت رو با آزمایش پاپ اسمیر پیدا کن!

درمان قطعی خشکی واژن چیست؟

درمان قطعی خشکی واژن بستگی به علت آن دارد. اگرچه درمان‌های مختلف می‌توانند به کاهش علائم خشکی واژن کمک کنند، ولی در بیشتر موارد، هدف از درمان بهبود کیفیت زندگی و کاهش ناراحتی‌هاست. در اینجا برخی از مهم‌ترین درمان‌ها برای خشکی واژن آورده شده است:

  • درمان هورمونی با استروژن موضعی: استروژن موضعی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان خشکی واژن است. این دارو به‌صورت کرم، شیاف یا حلقه‌های استروژن به‌طور مستقیم در ناحیه واژن قرار داده می‌شود و به افزایش رطوبت بافت‌های واژن کمک می‌کند. این روش برای زنانی که به دلیل کاهش سطح استروژن دچار خشکی واژن شده‌اند، بسیار مؤثر است.
  • استفاده از داروهای خوراکی مانند اسپمیفن (Osphena): این دارو یک ماژولار استروژن است که به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود و به کاهش درد و ناراحتی ناشی از خشکی واژن کمک می‌کند. این دارو برای کسانی که دچار آتروفی واژن و خشکی ناشی از کاهش استروژن هستند، می‌تواند مؤثر باشد.
درمان پزشکی خشکی واژندرمان خانگی خشکی واژن
استروژن تراپیعسل درمانی
لاکتوفمدرمان طب سنتی با روغن‌های گیاهی
درمان عفونت با آنتی بیوتیک‌هادمنوش گل ختمی
کنترل یائسگی زودرسرازیانه
پماد و کرم‌های هورمونی و روان کنندهاستفاده از لوبریکانت
درمان خشکی واژن

درمان خشکی واژن در یائسگی

خشکی واژن در دوران یائسگی به‌دلیل کاهش طبیعی سطح استروژن در بدن رخ می‌دهد که منجر به کاهش رطوبت واژن و تغییرات در ساختار بافت‌های آن می‌شود. یکی از درمان‌های مؤثر در این دوران، استفاده از استروژن موضعی است. این درمان‌ها عبارتند از:

  • حلقه‌ی Estring: حلقه‌ی نرم و انعطاف‌پذیر که آن را داخل واژن می‌گذارند به طور مداوم کمی استروژن آزاد شده و مستقیما به بافت‌ها می‌رسد. این حلقه هر سه هفته یک‌بار تعویض می‌شود.
  • استفاده از پماد درمان خشکی واژن و کرم‌های واژینال Estrace و Premarin: برای قراردادن کرم‌های استروژن در داخل واژن از روان‌کننده‌ها استفاده کنید. مصرف کرم‌های استروژن یک درمان مؤثر و قابل‌تحمل برای آتروفی و خشکی واژن است.
  • قرص استروژن واژینال (Vagifem): در این روش از یک لوبریکانت برای قراردادن قرص در واژن استفاده می‌کنند.

افراد مبتلا به سرطان سینه یا افرادی که باردار یا شیرده هستند باید در مورد ایمنی استفاده از استروژن موضعی با پزشک خود مشورت کنند.

داروی خشکی واژن چیست؟
حلقه استروژن حلقه‌ای است که داخل وازن قرار داده می‌شود و به آرارمی از خود استروژن آزاد می‌کند.

درمان خشکی واژن با طب سنتی

طب سنتی برای درمان خشکی واژن از مواد طبیعی و گیاهی استفاده می‌کند که خواص مرطوب‌کننده و ضدالتهابی دارند. یکی از این درمان‌ها، استفاده از عسل است که به‌عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی شناخته می‌شود. عسل می‌تواند خشکی واژن را کاهش دهد و التهاب ناحیه تناسلی را تسکین دهد. همچنین، روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و روغن کنجد نیز برای درمان خشکی واژن توصیه می‌شوند. این روغن‌ها با خاصیت مرطوب‌کنندگی خود، به‌ویژه در نواحی خشک واژن، کمک می‌کنند. مصرف دمنوش رازیانه که حاوی فیتواستروژن است، نیز می‌تواند به بهبود علائم خشکی واژن کمک کرده و عملکرد مشابه استروژن در بدن را تقویت کند. در نهایت، استفاده از گل ختمی در طب سنتی به‌عنوان یک درمان گیاهی برای خشکی واژن شناخته می‌شود که به‌طور طبیعی به مرطوب کردن واژن کمک می‌کند.

توجه: دکترتو روش‌های درمانی معتبر و مبتنی بر داده را پیشنهاد می‌کند و هیچ یک از روش‌های خانگی و سنتی از روش‌های قطعی و پیشنهادی دکترتو نیستند.

متن انگلیسی:
«Treatment options for vaginal dryness typically depend on the cause.»
ترجمه متن:
«درمان خشکی واژن به علت آن بستگی دارد.»

clevelandclinic

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر به خشکی واژن مبتلا هستید برای درمان آن روش‌های مختلفی در دسترس است. برخی از درمان‌های خشکی واژن روش‌های ساده‌ی خانگی و برخی دیگر روش‌های پیچیده و دارویی هستند. اینکه کدام یک از روش‌های درمان خشکی واژن برای شما مناسب است به علت خشکی واژن بستگی دارد. بنابراین برای درمان خشکی واژن باید به دکتر زنان یا دکتر مامایی مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

در مواردی که علت پیچیده نباشد و با تغییر سبک زندگی برطرف شود، می‌تواند روشی کمک‌کننده و درمانی باشد.

در مواردی که به عفونت‌های زنان مرتبط باشد، ممکن است دشوار نباشد اما در مواردی که به یائسگی زودرس و اختلالات هورمونی مرتبط است، نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و تخصصی‌تر است.

امتیاز شما به مقاله:
(4.1از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره درمان خشکی واژن

  1. کبری سلامتی گفت:

    سلام من رحمم بخاطر مشکلی که داشت برداشته شد ولی موقع نزدئکی کردن درد شدیدی دارم علت چیست

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      احتمال التهاب یا واژینیموس باید بررسی شود
      بهتر است معاینه شوید
      متخصص زنان و زایمان

  2. ‌. گفت:

    سلام ۲۲ سالمه
    تقریبا ۱۰ روزه رو لبه های واژنم و نقطه جب درد دارم که موقع دست زدن درد میگیره میخاستم کالاندولا بزنم که بهتر شه اشتباهی تتراساکلین دوسه روز زدم ولی بعدش دو سه روز هم پماد کالاندولا زدم هیچ فرقی نکرده اولین باره اینجوری میشم لبهههای بیرونی واژنم حالت خشکی داره و درد میکنه
    دل درد مزمن هم دارم ولی ضعیفه
    چیکار باید کنم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم عفونت و درماتیت قارچی دارید
      بهتر است زیر نظر پزشک دارو مصرف کنید
      متخصص زنان و زایمان

  3. M گفت:

    سلام خسته نباشی من چندین جلسه رفتم لیزر بعد از مدتی پوستم خشک شده وهمراه بادرد دارم انگار پوست چروک وخشک به نظرتون چه دارویی استفاده کنم چندین بار بهترین متخصص رفتم گفتن چیزی نیست ولی درد داره پوستم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بهترین کار این است از کرم های ابرسان و یا ویتامینه مثل کالاندولا استفاده کنید
      ولی بسته به پوست شما ممکن است برخی ارو ها سازگار نباشد
      بهتر است زیر نظر پزشکتان مصرف کنید

  4. M گفت:

    سلام خسته نباشید خشکی واژن دارم موقع نزدیکی لکه میبینم خیلی وقته ۴۰سالمه در ضمن من چند ساله ک حسی ب نزدیکی ندارم چیکار کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با این توضیحات، علایم مشکلات هورمونی مخصوصا استروژن دارید
      باید معاینه و ازمایش دهید
      جدی بگیرید
      متخصص زنان و زایمان

  5. ناشناس گفت:

    سلام در ناحیه بیرونی واژینال دچار خشکی واژن شدم از چی استفاده کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      می توانید تا یک هفته از کرم ابرسان و یا پماد ویتامین آد استفاده کنید
      در صورت عدم بهبود به پزشک مراجعه کنید

      متخصص زنان و زایمان

  6. ناشناس گفت:

    سلام خانم ۵۵ ساله هستم خشکی واژن خیلی اذیتم میکنه یک واژینال خوب معرفی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      ژل لوبریکانت رومانتیک سیمپلکس یک ژل روان کننده جهت جلوگیری و درمان خشکی واژن در بانوانی است که مقاربت های دردناک را تحمل می کنند. این ژل روان کننده بانوان، دارای خواص مرطوب کنندگی و روان کنندگی ناحیه واژن بوده و باعث لذت بیشتر در رابطه جنسی برای بانوان می شود.
      ولی بهتر است زیر نظر پزشک از نظر هورمونی بررسی شوید

      متخصص زنان و زایمان

  7. سارا گفت:

    آیا کم کاری تیروئید باعث خشکی واژن میشه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله احتمال این علایم وجود دارد
      گرچه بطور جداگانه عوامل دیگر هم باید بررسی شود

      متخصص زنان و زایمان

  8. ناشناس گفت:

    سلام هنگام پماد استرو میتوانم سکس داشته باشم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      شیاف واژینال استروژن نیز یکی دیگر از درمان‌های خشکی مهبل است که به درمان خشکی واژن قبل از پریود یا قبل از رابطه جنسی کمک می‌کند
      در حین رابطه جنسی از ژل لوبریکانت یا روان‌کننده استفاده کنید

  9. ناشناس گفت:

    سلام .۴۲ سالمه حدود دو سالی هست که پریود نمیشم طی این دوسال فقط یک بار پریود شدم هنگام نزدیکی درد و سوزش دارم همراه با لک بینی امکان راهنمایی اگر هست ممنون میشم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم شاخص کیست تخمدانی و مشکلات هورمونی دارید
      زمان مناسبی برای منوپاز نیست
      حتمن باید سونو انجام دهید
      https://doctoreto.com/doctors/speciality/ob-gyn

  10. اردکانی گفت:

    سلام و درود فراوان
    از این که اطلاعات و راهنمایی لازم را(شیمیایی و گیاهی) به صورت متن و صوت دراختیار مخاطبینتون قرار داده بودیدبسیار خرسند شدم.
    ازخداوند
    بهتربنهارابراتون آرزومندم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام و سپاس
      سالم باشید