فهرست مطالب
گلبول‌های سفید خون یکی از ارکان اصلی سیستم ایمنی بدن هستند که با شناسایی و نابودی عوامل بیماری‌زا، نقش مهمی در حفظ سلامت ایفا می‌کنند. کاهش تعداد این سلول‌ها، که به آن لکوپنی گفته می‌شود، می‌تواند توان دفاعی بدن را به‌شدت تضعیف کند. این وضعیت در بسیاری از موارد ناشی از عفونت‌های ویروسی، بیماری‌های مزمن، اختلالات مغز استخوان یا اثرات جانبی برخی داروهاست. در این میان، بسیاری از افراد این پرسش را دارند که آیا پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟ پاسخ این سؤال بستگی به علت کاهش و شدت آن دارد، اما در بسیاری از شرایط، این وضعیت خطر جدی برای سلامت فرد ایجاد می‌کند.
خطرات پایین بودن گلبول سفید چیست؟
کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌تواند علامت هشداردهنده‌ای برای سلامتی باشد. یکی از مهم‌ترین خطرات کاهش گلبول سفید، افزایش ریسک عفونت‌های شدید است؛ چرا که این سلول‌ها نقش اصلی در دفاع بدن مقابل میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا را دارند. همچنین، یکی از اولین نشانه‌های سرطان خون (مانند لوسمی) ممکن است افزایش یا کاهش قابل توجه گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز یا پلاکت‌ها در آزمایش خون باشد که نشان‌دهنده اختلال در عملکرد مغز استخوان است.
۱. افزایش خطر ابتلا به عفونت ها
با تعداد کم گلبول‌های سفید خون و به ویژه سطح پایین نوتروفیل‌ها، بدن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت است. در چنین شرایطی اگر در زمان کمبود گلبول‌های سفید خون، دچار عفونت شوید بدن شما نمی‌تواند از خود محافظت کند. این عفونت هم در موارد شدید می‌تواند منجر به مرگ شود.
اگر آزمایش WBC، تعداد گلبول‌های سفید خون را کمتر از ۴۰۰۰ در هر میکرولیتر (در برخی موارد حتی کمتر از ۴۵۰۰ در هر میکرولیتر) نشان دهد، یعنی بدن آنطور که باید قادر به مبارزه با عفونت‌ها نیست.
۲. مشکلات بلندمدت در سیستم ایمنی
در صورت پایین بودن تعداد گلبول های سفید، شما نوتروفیل‌های کمتری نسبت به حالت عادی دارید. نوتروفیل‌ها گلبول‌های سفید خون هستند که به عنوان اولین خط دفاعی سیستم ایمنی بدن شما عمل می‌کنند. بدون اندازه نرمال گلبول‌های سفید خون، شما در برابر ابتلا به عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر هستید.
مدت زیادیه سیستم ایمنی بدنت مشکل پیدا کرده و نگرانی؟
برای مشاوره نوبت بگیر.
علل کاهش تعداد گلبول‌های سفید
کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که بعضی از آن‌ها موقت و قابل درمان هستند. برخی دیگر هم ممکن است نیازمند پیگیری پزشکی دقیق‌تری باشند. از مهم‌ترین علل کاهش گلبول‌های سفید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. ویروس HIV
ویروس HIV در مراحل پیشرفته بیماری یا به‌دنبال مصرف داروهای خاص می‌تواند باعث لکوپنی شود؛ البته سایر شرایط نیز می‌توانند باعث این بیماری شوند. ویروس HIV در مرحله اولیه نیز ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون شما را کاهش دهد، اما نه به طور قابل توجه.
۲. اختلالات خود ایمنی
اختلالات خود ایمنی زمانی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های سالم حمله کند. این واکنش اشتباه می‌تواند منجر به تخریب مغز استخوان یا سلول‌های خونی و در نتیجه کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شود. بیماری‌هایی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن از جمله اختلالات خود ایمنی هستند که با کاهش گلبول سفید همراه هستند. در این شرایط، کاهش گلبول‌های سفید می‌تواند ریسک عفونت‌ها را افزایش داده و نیاز به مراقبت پزشکی ویژه داشته باشد.
۳. عفونت های شدید
یکی از شایع‌ترین علل کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون، عفونت ویروسی است. این عفونت‌ها گاهی اوقات به طور موقت تولید سلول‌های خونی توسط مغز استخوان را مختل می‌کنند و بنابراین تعداد گلبول‌های خون کاهش می‌یابد. این تعداد معمولاً با رفع عفونت بدن دوباره افزایش می‌یابد.
۴. پرتو درمانی
اگر در نواحی وسیعی از بدن خود یا مراکز اصلی مغز استخوان (مانند لگن و ستون مهره‌ها) پرتودرمانی دریافت کنید، احتمالا سطح گلبول‌های قرمز و سفید خون شما کاهش یابد. به طور کلی، دوز بالای پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌تواند منجر به تغییرات گسترده در تعداد گلبول‌های خونی شود که شدیدترین اثرات آن مربوط به لکوپنی است. به طور کلی، در مقایسه با درمان‌های استاندارد مراقبتی، تابش با دوز پایین منجر به تغییرات خونی مشابه اما خفیف‌تر می‌شود.
۵. بیماری های کبد و طحال
بیماری‌های کبد یا طحال هم ممکن است منجر به کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شود. طحال بزرگ شده، می‌تواند تعداد گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید سالم را در جریان خون شما کاهش دهد و منجر به عفونت‌های مکرر شود. کم‌خونی و افزایش خونریزی نیز در چنین شرایطی محتمل است.
متن انگلیسی:
mayoclinic
A very low white blood cell count over time means you can get infections easily.
ترجمه متن:
تعداد بسیار کم گلبول‌های سفید خون در طول زمان به این معنی است که شما به راحتی به عفونت مبتلا می‌شوید.
مدام دچار عفونت شدید ویروسی میشی؟ سریع برای ارزیابی نوبت بگیر.
۶. اختلالات یا آسیب مغز استخوان
مغز استخوان تقریباً تمام اجزای خون شما را می‌سازد. این ماده مسئول ایجاد میلیاردها گلبول قرمز روزانه، همراه با گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها است. شرایطی که بر مغز استخوان تأثیر می‌گذارند، از علل معمول کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون هستند. سرطان‌هایی که به مغز استخوان شما حمله می‌کنند، مانند لنفوم، لوسمی و میلوم متعدد هم ممکن است منجر به کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شوند.
۷. مصرف برخی داروها
افراد ممکن است به دلیل ابتلا به برخی بیماری‌ها، مصرف برخی داروها، سوءتغذیه یا عدم دریافت کافی ویتامین‌های خاص، دچار لکوپنی شوند. داروهایی که ممکن است تعداد گلبول‌های سفید خون را کاهش دهند شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد تشنج، آنتی‌هیستامین، داروهای ضد تیروئید، آرسنیک‌ها، باربیتورات‌ها و داروهای شیمی‌درمانی، دیورتیک‌ها و سولفونامیدها هستند.
متن انگلیسی:
mayoclinic
A test a health care provider orders to diagnose a condition can reveal a low white blood cell count. A low white blood cell count is rarely found by chance.
ترجمه متن:
آزمایشی که پزشک برای تشخیص یک بیماری تجویز می‌کند، می‌تواند نشان‌دهنده پایین بودن تعداد گلبول‌های سفید خون باشد. پایین بودن تعداد گلبول‌های سفید خون به ندرت به صورت تصادفی تشخیص داده می‌شود.
علائم کاهش تعداد گلبول های سفید
همانطور که پیش از این هم گفته شد، گلبول‌های سفید نقش کلیدی در مقابله با میکروب‌ها و دفاع از بدن در برابر عفونت‌ها دارند. زمانی که سطح این سلول‌ها در خون کاهش می‌یابد (وضعیتی که به آن لکوپنی گفته می‌شود.)، بدن در برابر عفونت‌ها و عوامل بیماری‌زا آسیب‌پذیرتر می‌شود. در چنین شرایطی، ممکن است علائم هشداردهنده‌ای ظاهر شوند که نشان‌دهنده ضعف سیستم ایمنی باشند. آشنایی با این نشانه‌ها به تشخیص زودهنگام و مراجعه به‌موقع به پزشک کمک می‌کند. در جدوب زیر علائم کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون را مشاهده می‌کنید.
| علائم | توضیحات |
|---|---|
| تب و لرز | یکی از نخستین و شایع‌ترین علائم عفونت در افراد با سیستم ایمنی ضعیف |
| تورم و قرمزی پوست | به‌ویژه در اطراف زخم‌ها یا نقاط دچار آسیب دیدگی |
| زخم‌ها یا لکه‌های قرمز و سفید در دهان | نشانه‌ای از عفونت‌های قارچی یا باکتریایی |
| گلودرد یا سرفه شدید | از نشانه‌های درگیری دستگاه تنفسی |
| تنگی نفس | در موارد عفونت‌های ریوی یا التهابات گسترده |
| ادرار دردناک یا بدبو | علامتی از عفونت‌های دستگاه ادراری |
| اسهال یا اختلال گوارشی | بروز در اثر عفونت‌های روده‌ای |
| ترشحات یا خارش غیرمعمول واژن | نشانه عفونت‌های قارچی یا باکتریایی |
| زخم‌ها یا بریدگی‌های چرکی | نشانه‌ای از عدم توانایی بدن در مقابله با عفونت‌های پوستی |
۴.۷ (۱۱۱۸ نظر)۴.۸ (۴۱۵ نظر)۴.۹ (۲۳۱ نظر)۴.۹ (۱۷۶ نظر)۴.۶ (۱۸۱ نظر)۴.۹ (۱۱۰ نظر)نتیجه گیری
در پاسخ به این پرسش که آیا پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟ باید گفت بله، در بسیاری از موارد کاهش شدید گلبول سفید می‌تواند بدن را در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها آسیب‌پذیر و گاهی حتی جان بیمار را تهدید کند. تشخیص به‌موقع، بررسی علت زمینه‌ای و اقدام به درمان مناسب، کلید کنترل و کاهش خطرات ناشی از این وضعیت است. اگر نتیجه آزمایش خون نشان‌دهنده کاهش گلبول‌های سفید باشد، نباید آن را نادیده گرفت و لازم است برای بررسی بیشتر با پزشک مشورت شود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!