علت فشار خون پایین چیست؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ادامه این پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

آیا با علت فشار خون پایین آشنایی دارید؟ فشار خون پایین که همچنین به‌عنوان افت فشار خون یا هایپوتنشن (Hypotension) نیز شناخته می‌شود، به فشار خون زیر ۶۰/۹۰ میلی‌متر جیوه اطلاق می‌شود. بسیاری از افرادی که فشار خون پایین دارند در اکثر موارد هیچ علائم خاصی ندارند.

اما برخی از افراد علائمی نظیر سرگیجه و بی‌حال شدن را گزارش می‌دهند. فشار خون در برخی موارد خیلی خطرناک است، بنابراین آشنایی با علل آن، تشخیص و درمان به‌موقع این عارضه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ما در این مقاله قصد داریم به هر آنچه که در خصوص علل افت فشار خون باید بدانید اشاره کنیم.

علت فشار خون پایین

فشار خون به دو مکانیسم اصلی بستگی دارد: عملکرد قلب و مقاومت عروق خونی. این دو مکانیسم به همراه اثرات عوامل عصبی و هورمونی، میزان بالا یا پایین بودن فشار خون را تعیین می‌کنند. برخی از رایج‌ترین علل فشار خون پایین را در ادامه بررسی می کنیم.

۱. فشار خون پایین در پریودی

در چرخه قاعدگی بیشتر زنان فشار خون بالا را گزارش می‌دهند، اما گاهی در این دوره ممکن است فرد فشار خون پایین را هم تجربه کند. فشار خون پایین یکی از علائم رایج کم‌خونی است که این حالت در دوران پریود به علت ازدست‌دادن خون تشدید می‌شود.

علت کم‌خونی، کمبود گلبول‌های قرمز خون یا داشتن گلبول‌های قرمز ناکارآمدی است که نمی‌توانند به طور موثر اکسیژن را به بافت‌های بدن حمل کنند.

۲. فشار خون پایین در کرونا

انواع کرونا یکی از علل کاهش فشار خون است. علت افت فشار خون در این دوران، اختلال عملکرد اتونوم است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که دستگاه عصبی خودمختار (اتونوم) که عملکردهای بدن نظیر فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن و هضم را کنترل می‌کند، نامتعادل می‌شود. برخی از تحقیقات صورت‌گرفته نشان داده‌اند که کرونا بر پاسخ ایمنی دستگاه عصبی خودمختار تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بروز افت فشار خون ارتواستاتیک شود.

۳. فشار خون پایین بعد از زایمان

اگر زایمان سختی را تجربه کرده‌اید، ممکن است برای مدتی پس از تولد نوزاد، فشار خونتان همچنان پایین باشد. این اتفاق خصوصاً در صورتی رخ می‌دهد که خونریزی پس از زایمان داشته باشید. در این شرایط حجم خونتان کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه فشار خون نیز کم می‌شود. در این وضعیت ممکن است پزشک برای کمک به افزایش حجم خون و مایعات، برای شما انتقال خون و تزریق سرم را تجویز کند.

۴. افت فشار خون وضعیتی

افت فشار خون وضعیتی که به آن افت فشار خون ارتواستاتیک هم می‌گویند یکی از انواع پایین آمدن فشار خون است. در این شرایط هنگامی که از وضعیت نشسته یا درازکشیده به حالت ایستاده تغییر حالت می‌دهید، فشار خونتان به‌صورت ناگهانی می‌افتد. برخی از علائم افت فشار خون ارتواستاتیک ممکن است شامل سرگیجه، سبکی سر هنگام ایستادن و تاری دید باشند.

۵. افت فشار خون به دلیل بیماری قلبی

از جمله بیماری های قلبی که می‌توانند منجر به فشارخون پایین شوند، می‌توان به پایین بودن غیرطبیعی ضربان قلب (برادی‌کاردی)، مشکلات دریچه‌های قلب، حمله قلبی و نارسایی قلبی اشاره کرد. در این شرایط ممکن است قلب قادر به گردش خون کافی برای رفع نیازهای بدن نباشد.

۶. افت فشار خون و بارداری

پایین بودن فشار خون در دوران بارداری یک اتفاق کاملاً طبیعی است. نوسانات هورمونی و تغییرات گردش خون می‌توانند فشار خون را (خصوصاً در سه‌ماهه اول و دوم بارداری) کاهش دهند. فشار خون پایین در بارداری معمولاً مشکلات جدی‌ای ایجاد نمی‌کند و اکثر زنان می‌توانند آن را در خانه کنترل کنند. فشارخون بسته به سطح انرژی، اضطراب، سبک زندگی و سطح استرس زنان تغییر می‌کند.

این عارضه معمولاً نیازی به درمان و مداخله پزشکی ندارد. اما اگر حس کردید علائمتان تشدید شده‌اند حتماً به پزشک مراجعه کنید.

۷. فشار خون پایین بعد از مصرف غذا

گاهی اوقات فشار خون پس از صرف غذا کاهش پیدا می‌کند، زیرا روده‌ها به حجم خون بالایی برای هضم غذا نیاز دارند. افت فشار خون بعد از غذاخوردن در بین افراد مسن، خصوصاً آنهایی که فشار خون بالا، دیابت یا بیماری پارکینسون دارند، رایج‌تر است.

۸. فشار خون پایین ارثی

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که فشار خون پایین ژنتیکی است. اگر والدین شما فشار خون پایینی داشته باشند، این امکان وجود دارد که شما این اختلال را از آنها به ارث ببرید.

۹. مشکلات هورمونی

غده تیروئید مسئول تولید و ذخیره هورمون‌هایی است که به مدیریت عملکردهای مختلف بدن از جمله ضربان قلب و فشار خون کمک می‌کنند. غدد فوق‌کلیوی نیز پاسخ استرس را تنظیم می‌کنند. به مشکل خوردن هر دو نوع غده می‌تواند منجر به افت فشار خون شود.

۱۰. واسطه‌های عصبی معیوب و فشار خون پایین

واسطه‌های عصبی معیوب می‌توانند باعث کاهش فشار خون و بروز فشار خون پایین شوند. برخی از این واسطه‌ها شامل موارد زیر هستند:

1. سیستم عصبی: سیستم عصبی مسئول کنترل فشار خون و ضربان قلب است.
2. سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون: این سیستم مسئول کنترل حجم خون و فشارخون است.
3. سیستم  انتقال عصبی: این سیستم مسئول کنترل فشارخون و ضربان قلب است.

علت دقیق واسطه‌های عصبی معیوب ممکن است به شکل ارثی و متنوعی از عوامل باشد، از جمله:

1. بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون، صرع، اسکلروز چندگانه و بیماری‌های مرتبط با نخاع
2. اختلالات هورمونی مانند افزایش سطح هورمون تیروئید، نقص هورمون نارسایی آدرنال و هیپوفیز
3. برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها، ضداضطراب‌ها و داروهای خاصی که برای کاهش فشارخون تجویز می‌شوند.
4. کمبود آهن
5. عوامل محیطی مانند گرما، خستگی شدید، خوابیدن زیاد، افت فشارخون ناگهانی و افزایش فشارخون هنگام تغییر وضعیت بدن

۱۱. کمبود مواد مغذی

کمبود ویتامین ها در بدن و مواد معدنی نظیر فولات، آهن و ویتامین B12 ممکن است باعث کاهش فشارخون شود. پایین بودن این مواد معدنی و ویتامین‌ها در بدن مانع از تولید گلبول‌های قرمز کافی توسط بدن و بروز کم‌خونی می‌شود؛ بنابراین خوردن غذاهایی که حاوی این مواد مغذی هستند می‌تواند مانع از بروز افت فشارخون شود.

۱۲. اختلالات اشتها

اختلالات خوردن (نظیر بی‌اشتهایی) می‌توانند منجر به کاهش فشار خون غیرطبیعی شوند. در بسیاری از موارد، بی‌اشتهایی باعث می‌شود که فرد رژیم غذایی محدودی داشته باشد و کالری، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را دریافت نکند. عدم مصرف کالری کافی می‌تواند باعث شود بدن بافت خود را برای سوخت تجزیه کند و این امر سبب می‌شود که فشار خون فرد بیفتد.

علت پایین بودن فشار خون و خونریزی معده

خونریزی شدید معده ممکن است جریان خون به مغز را کاهش دهد و سبب بروز علائمی نظیر گیجی، سردرگمی، خواب‌آلودگی و حتی فشارخون بسیار پایین (شوک) شود.

علت فشار خون پایین اول صبح

زمانی که شب به رختخواب می‌روید و در وضعیت درازکشیده قرار می‌گیرید، فشارخون کاهش پیدا می‌کند. به همین خاطر زمانی که صبح بخواهید به‌طورناگهانی تغییر وضعیت دهید و بایستید، حس می‌کنید فشار خونتان کاهش پیدا کرده است.

این یک وضعیت عادی است و جایی برای نگرانی ندارد. اگر می‌خواهید این حالت را تجربه نکنید می‌توانید ابتدا چند دقیقه بنشینید و سپس از جای خود بلند شوید.

علت فشار خون پایین در نوجوانان

کاهش سطح فشار خون در نوجوانی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی رخ دهد. مشکلات زمینه‌ای سلامتی یا سبک زندگی از اصلی‌ترین علل پایین آمدن فشار خون هستند. رایج‌ترین دلایل افت فشار خون در نوجوانی شامل این مواردند:

• استرس عاطفی ممکن است باعث کاهش فشار خون در نوجوانان شود.
• مصرف کم نمک و مایعات
• ایستادن به مدت طولانی و در محیطی گرم همچون حمام آب گرم
• فقر آهن شدید
• نوشیدن الکل
• استراحت یا درازکشیدن طولانی‌مدت

برای تشخیص علت افت فشار خون در فرزندتان، باید با فوق تخصص قلب و عروق یا پزشک عمومی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر قلب وجود دارد.

علت فشار خون پایین و ضربان قلب بالا

وقتی سطح فشار خونتان کاهش پیدا کند، ضربان قلب افزایش می‌یابد و رگ‌های خونی در دیگر قسمت‌های بدن منقبض یا باریک می‌شوند تا به حفظ فشار خون کمک کنند. اگر ضربان قلب به‌اندازه کافی افزایش پیدا نکند، یا این که رگ‌های خونی به‌اندازه کافی منقبض نشوند تا بتوانند فشار خون را حفظ کنند، فرد افت فشار خون و علائم آن را تجربه می‌کند.

علت فشار خون پایین در سالمندان

علاوه بر دلایلی که در قسمت بالا ذکر شد، ممکن است افراد مسن به دلایل زیر هم افت فشار خون را تجربه کنند:

• کم‌آبی شدید بدن
• بیماری‌های قلبی
• بیماری آدیسون و دیگر بیماری‌های مرتبط با هورمون‌ها
• خونریزی داخلی
• عفونت شدیدی که وارد جریان خون شده و باعث رخ‌دادن شوک سپتیک می‌شود.
• مصرف برخی از داروها همچون داروهای ادرارآور، مسدودکننده‌های آلفا و بتا، داروهای پارکینسون، داروهای ضدافسردگی

آیا دچار سرگیجه هستی؟

برای اطمینان از علائم فشار خون پایین با متخصص مشورت کن

مشاوره آنلاین دکتر قلب وعروقپزشک قلب و عروق

علائم فشار خون پایین

بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون پایین هیچ علائم خاصی ندارند. بااین‌حال، افت فشار خون گاهی می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل مزمن، همچون عدم تعادل هورمونی، یا یک وضعیت حاد، نظیر آنافیلاکسی باشد.

علائم فشار خون پایین عبارت‌اند از:

• سبکی سر
• سرگیجه
• غش‌کردن یا بی‌حال شدن

علائمی که ممکن است ناشی از یک علت زمینه‌ای باشند عبارت‌اند از:

• درد در ناحیه قفسه سینه
• سرد و مرطوب‌شدن پوست
• رنگ‌پریدگی و خشک‌شدن پوست
• تب
• سردرد و سفت‌شدن گردن
• تغییرات بینایی
• اسهال و استفراغ
• واکنش‌های آلرژیک، مانند ورم
• مشکل در تنفس
• احساس خستگی و ضعف
• تشنگی شدید و کم‌آبی بدن
• تغییر در ریتم قلب

برای تشخیص علت فشار خون پایین به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

اگر فشار خونتان به طور ناگهانی کاهش پیدا کرد یا این که به طور قابل‌توجهی کمتر از حد معمول بود، باید به دنبال درمان آن باشید. درصورتی‌که پزشک عمومی تشخیص داد که افت فشار خون به علت مشکلات قلبی است، باید به متخصص قلب مراجعه کنید و اگر تشخیص داد که این وضعیت ناشی از مشکلات هورمونی است، باید توسط دکتر داخلی ویزیت شوید.

اگر علائم فشار خون پایین همچون ادرار بیش از حد، تب، خستگی یا هر علائم جدی دیگری داشتید که به مدت طولانی ادامه داشت و برطرف نشد، مراجعه به پزشک ضروری است.

زمانی که فشار خون بسیار پایین است، ممکن است خون و اکسیژن کافی به مغز و سایر اندام‌های حیاتی نرسد. در این شرایط به مراقبت پزشکی اورژانسی نیاز است.

اگر فرد علائم آنافیلاکسی را نشان داد، هر کسی که همراه او است باید فوراً برای کنترل علائم او اقدام کند. اگر بیمار داروی تزریقی را همراه خود داشته باشد، باید کمک کنید که دارو را تزریق کند. همچنین می‌توانید با اورژانس تماس بگیرید.

تشخیص علت فشار خون پایین

انواع مختلفی از فشارسنج موجود است که می‌توان برای سنجیدن سطح فشارخون از آن‌ها استفاده کرد. برخی از دستگاه‌های خانگی نیز برای این هدف به وجود آمده‌اند که سنجیدن فشار خون را راحت کرده‌اند. بهتر است چندین بار اندازه‌گیری را با این دستگاه‌ها انجام دهید تا ببینید که آیا مشکل ادامه دارد یا خیر.

دستگاه‌هایی که پرستاران و پزشکان در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند از دقت بالاتری برخوردارند و نتایج بهتری را ارائه می‌دهند. پزشک همچنین از فرد در مورد سابقه پزشکی و سایر علائمی که دارد سوال می‌پرسد. همچنین ممکن است یک سری آزمایش‌ها را تجویز کند تا علت اصلی افت فشار خون را پیدا کند.

آیا فشار خون پایین درمان دارد؟

دکتر فشار خون

درمان علت فشار خون پایین

اکثر افرادی که به فشار خون پایین مبتلا هستند نیازی به درمان ندارند. بااین‌حال، اگر افت فشار خون به طور ناگهانی شروع شود یا ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد، پزشک گزینه‌های درمانی مناسبی را به شما پیشنهاد می‌دهد. این که چه گزینه درمانی‌ای مناسب است به علت هایپوتنشن بستگی دارد.

گزینه‌های درمان فشار خون پایین ممکن است شامل این موارد باشند:

• تجویز دارو برای کمک به درمان فشار خون پایین
• اگر پزشک مشکوک شود که دارو یا دوز آن مسبب افت فشار خون است، ممکن است آن‌ها را تغییر دهد.
• پیشنهاد تغییر در رژیم غذایی، مانند افزایش مصرف نمک یا مایعات

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

افت فشار خون، اختلالی است که اکثر ما حداقل برای یکبار آن را تجربه کرده‌ایم. این وضعیت معمولاً عادی است و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما در صورت طولانی‌شدن علائمتان باید علت افت فشار خون تشخیص داده شود. سپس پزشک درمان فشار خون پایین را بر اساس علت آن تجویز می‌کند.

برای تشخیص علت کاهش فشار خون، باید با دکتر قلب و عروق یا دکتر عمومی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر قلب وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

منابع: usafibroidcenters, webmd, momjunction, my.clevelandclinic, medicalnewstoday