فهرست مطالب
مشاهده خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع میتواند نشانهای از مشکلات سادهای مثل بواسیر و شقاق باشد، اما گاهی هم هشداری جدی از سرطان روده است. تشخیص تفاوت میان این دو اهمیت زیادی دارد، چون سرطان روده در صورت شناسایی زودهنگام کاملاً قابل درمان است. متأسفانه بسیاری از افراد بهدلیل خجالت یا بیاهمیت دانستن موضوع، دیر به پزشک مراجعه میکنند. شناخت علائم و مراجعه بهموقع میتواند جان فرد را نجات دهد. در این مقاله از دکترتو با شما هستیم تا به طور مفصل به موضوع خونریزی مقعدی و سرطان روده بپردازیم.
ایا خونریزی مقعدی میتواند نشانه سرطان روده باشد؟
خونریزی مقعد گاهی میتواند از نشانههای اولیه سرطان روده بزرگ باشد، اما همیشه به معنای سرطان روده نیست. در مراحل ابتدایی ممکن است مقدار خون بسیار کم باشد و فقط در آزمایشها دیده شود، اما با پیشرفت بیماری، خون با مدفوع مخلوط یا روی آن قابل مشاهده میشود.
بیشتر موارد خون در مدفوع ناشی از بواسیر یا ترک مقعد هستند، نه سرطان. آنچه نگرانکننده است، تداوم خونریزی یا همراهی آن با علائمی مثل کاهش وزن و درد شکم است. تشخیص دقیق تنها با مراجعه به پزشک و انجام کولونوسکوپی یا بیوپسی امکانپذیر است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
Bright red blood in the stool typically indicates that there is bleeding in the rectum or colon, which may be a sign of colon or rectal cancer. Rectal bleeding can also be caused by hemorrhoids.
ترجمه فارسی:
خون قرمز روشن در مدفوع معمولاً نشاندهنده خونریزی در ناحیه راستروده یا روده بزرگ است و میتواند نشانهای از سرطان روده یا مقعد باشد. البته در بیشتر موارد، این نوع خونریزی بهدلیل بواسیر ایجاد میشود و لزوماً خطرناک نیست.

خون واضح در مدفوع نشانه سرطان روده است یا خون پنهان؟
خون روشن در مدفوع معمولاً از ناحیه مقعد یا راستروده میآید و بیشتر به دلیل بواسیر یا شقاق است، نه سرطان. اما خون تیره یا سیاه میتواند نشانه خونریزی از بخشهای بالاتر روده و جدیتر باشد. گاهی هم خون با چشم دیده نمیشود و فقط در آزمایش مشخص میشود که به آن خون پنهان میگویند و میتواند نشانه اولیه سرطان روده باشد.
انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع بعد از ۴۵ سالگی در افراد علامتدار برای تشخیص زودهنگام توصیه میشود. در هر صورت، مشاهده هر نوع خون در مدفوع باید جدی گرفته شود.
| خونریزی مقعدی ناشی از مشکلات خوشخیم | خونریزی مقعدی ناشی از سرطان روده |
|---|---|
| معمولاً بهدلیل بواسیر یا شقاق مقعدی ایجاد میشود. | ناشی از پولیپها یا تومورهای سرطانی در روده بزرگ یا راستروده است. |
| رنگ خون معمولاً قرمز روشن و جدا از مدفوع دیده میشود. | خون ممکن است تیرهتر باشد و اغلب با مدفوع مخلوط میشود. |
| اغلب همراه با درد یا سوزش هنگام دفع است. | معمولاً بدون درد است اما با تغییر در شکل یا دفعات مدفوع همراه میشود. |
| خونریزی معمولاً موقت و خفیف است. | خونریزی میتواند مزمن و مکرر باشد. |
| با درمانهای ساده یا تغییر سبک زندگی برطرف میشود. | نیاز به بررسی تخصصی، کولونوسکوپی و درمان ترکیبی دارد. |
| علائم عمومی ندارد و وضعیت عمومی بیمار طبیعی است. | ممکن است با کاهش وزن، ضعف، خستگی یا کمخونی همراه باشد. |
| خونریزی معمولاً پس از یبوست یا فشار زیاد در دفع دیده میشود. | خونریزی ممکن است بهصورت مداوم و بدون علت مشخص رخ دهد. |
| علت اغلب در ناحیه سطحی مقعد است. | منبع خونریزی معمولاً در درون روده بزرگ یا راستروده قرار دارد. |
| در افراد جوان یا باردار شایعتر است. | در افراد بالای ۴۵ سال یا دارای سابقه خانوادگی سرطان شایعتر است. |
تفاوت خونریزی مقعدی مربوط به سرطان روده با شقاق و بواسیر
در ظاهر، همه این نوع خونریزیها شبیه به هماند؛ اما منشأ و ویژگیهایشان متفاوت است. خون در شقاق مقعدی معمولاً روشن، کممقدار و همراه با سوزش یا درد تیز هنگام دفع است. در بواسیر، خون ممکن است بهصورت قطرهای پس از دفع دیده شود و معمولاً درد زیادی ندارد مگر زمانی که رگ ملتهب شود.
اما در سرطان روده، الگوی خونریزی متفاوت است. معمولاً خون با مدفوع مخلوط میشود یا رنگ تیره دارد. گاهی بیمار متوجه میشود مدفوعش نازکتر از حالت عادی شده یا احساس میکند کاملاً تخلیه نمیشود. این تغییرات بهدلیل تودهای است که در مسیر روده رشد کرده و جریان طبیعی مدفوع را مختل کرده است.
در نتیجه، اگر خونریزی همراه با تغییر در شکل مدفوع، کاهش وزن بیدلیل یا ضعف عمومی باشد، باید حتماً بررسی دقیق انجام شود. تفاوت کوچک در رنگ یا نحوه خونریزی میتواند کلید تشخیص زودهنگام سرطان باشد.
علائم همراه با خونریزی مقعدی مربوط به سرطان روده
سرطان روده معمولاً بیصدا آغاز میشود. علائم سرطان روده در مراحل اولیه ممکن است فقط خون در مدفوع باشد، اما بهتدریج علائم دیگری ظاهر میشوند. از جمله تغییر در عادات رودهای (یبوست یا اسهال مداوم)، درد یا گرفتگی شکم، نفخ مکرر و احساس پر بودن پس از اجابت مزاج.
برخی افراد کاهش وزن ناگهانی یا بیدلیل را تجربه میکنند که یکی از نشانههای مهم سرطان است. خستگی شدید و رنگپریدگی هم ممکن است در اثر کمخونی ناشی از خونریزی مزمن ایجاد شود. گاهی بیمار هیچ دردی ندارد، اما احساس ضعف و بیحالی مداوم او را نگران میکند. آنچه مهم است، توجه به تداوم علائم است.
اگر تغییراتی بیش از چند هفته ادامه یافت یا شدت پیدا کرد، نباید آن را به استرس یا تغذیه نسبت داد. مراجعه زودهنگام به پزشک میتواند تفاوت میان درمان کامل و مراحل پیشرفته بیماری باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mdanderson
Blood from polyps or colorectal cancer can show up in various ways. If a polyp or tumor is low in the rectum, you may see bright red blood similar to what can be seen with hemorrhoids. Slowly bleeding tumors at the beginning of the colon may result in dark red or black stools.
ترجمه فارسی:
خون ناشی از پولیپها یا سرطان روده میتواند به شکلهای متفاوتی دیده شود. اگر پولیپ یا تومور در بخش پایین راستروده باشد، ممکن است خون روشن شبیه خون بواسیر مشاهده شود. اما تومورهایی که در ابتدای روده بزرگ بهطور آهسته خونریزی میکنند، معمولاً باعث مدفوع قرمز تیره یا حتی سیاه میشوند.
علل دیگر خونریزی مقعدی
در کنار سرطان، علل شایعتر و خوشخیمتری هم وجود دارند. هموروئید یکی از دلایل اصلی خون در مدفوع است که بهدلیل فشار زیاد هنگام دفع یا نشستن طولانیمدت ایجاد میشود. شقاق مقعدی نیز از ترک یا زخم کوچک در دیواره مقعد ناشی میشود و معمولاً دردناک است.
از دیگر علل میتوان به پولیپهای روده، التهاب روده یا عفونتهای گوارشی اشاره کرد. حتی مصرف برخی داروها مانند آسپرین و داروهای ضدالتهاب هم میتواند باعث خونریزی خفیف شود.
در زنان باردار نیز گاهی فشار ناشی از رحم باعث بواسیر موقت میشود که با خونریزی همراه است. تشخیص دقیق علت خونریزی تنها با آزمایش و معاینه ممکن است. بههمین دلیل، نباید بهطور خودسرانه دارو مصرف کرد یا آن را بیاهمیت دانست.

روش های تشخیص خون در مدفوع مربوط به سرطان روده
پزشک برای بررسی خونریزی مقعدی معمولاً از ترکیبی از روشها استفاده میکند. اولین مرحله، معاینه فیزیکی و بررسی شرح حال بیمار است. سپس ممکن است آزمایش خون برای بررسی کمخونی و عملکرد ارگانها انجام شود. یکی از مهمترین تستها، آزمایش خون مخفی در مدفوع است که میتواند وجود مقادیر ناچیز خون را مشخص کند.
اگر نتیجه مثبت باشد، پزشک معمولاً کولونوسکوپی را توصیه میکند. در این روش، لوله باریکی با دوربین وارد روده میشود تا درون آن بهصورت مستقیم دیده شود. در صورت مشاهده پولیپ یا ضایعه مشکوک، نمونهبرداری انجام میشود تا نوع سلولها مشخص گردد. تشخیص بهموقع در این مرحله میتواند از تبدیل پولیپ به سرطان جلوگیری کند.

شکل مدفوع در سرطان روده چگونه است؟
درمان خونریزی مقعدی ناشی از سرطان روده
درمان بستگی به مرحله بیماری دارد. در مراحل ابتدایی، ممکن است با جراحی برای برداشتن توده و بخشی از روده درگیر، مشکل کاملاً برطرف شود. اگر سرطان پیشرفتهتر باشد، پزشک درمان ترکیبی شامل شیمیدرمانی، پرتودرمانی یا ایمونوتراپی را پیشنهاد میدهد.
در کنار درمان اصلی، کنترل علائم نیز اهمیت دارد. بیمار ممکن است برای کمخونی، مکمل آهن دریافت کند یا رژیم غذایی مخصوص داشته باشد. مراقبت روانی هم نقش بزرگی در روند بهبود دارد؛ چون اضطراب و ترس از سرطان گاهی از خود بیماری سختتر است. نکته مهم این است که هرچه تشخیص زودتر انجام شود، درمان سادهتر و مؤثرتر خواهد بود. بسیاری از بیماران پس از درمان کامل زندگی کاملاً طبیعی دارند.
نتیجه گیری
خونریزی مقعدی همیشه نشانه سرطان نیست، اما هیچگاه نباید نادیده گرفته شود. تفاوت میان خون ناشی از بواسیر و خون ناشی از توده رودهای ظریف است و تنها پزشک میتواند خونریزی مقعدی و سرطان روده را افتراق دهد. غربالگری منظم، توجه به تغییرات بدن و مراجعه بهموقع، کلید پیشگیری و درمان بهموقع سرطان روده است. پس اگر در مدفوع خود خون دیدید آن را جدی بگیرید. مراقبت از بدن یعنی شنیدن حرفهای بیصدای آن.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
