سوء هاضمه چیست؟ علائم، علت و درمان آن

احتمالا حداقل یک‌بار سوء هاضمه را تجربه کرده باشید. آیا تابه‌حال شده بلافاصله بعد از شروع غذا خوردن احساس سیری کنید و ناراحتی در بالای شکم خود احساس کنید؟ این نوع علائم نشانه این عارضه است. اگر سو هاضمه روی دستگاه گوارش شما تاثیر گذاشته است یا سابقه این عارضه در خانواده شما بالا است، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که سوء هاضمه چیست؟ چه علائمی ایجاد می‌کند؟ چرا برخی افراد دچار این مشکل می‌شوند؟ این عارضه می‌تواند چه عوارضی در پی داشته باشد؟ چگونه پزشک آن را تشخیص می‌دهد؟ آیا راهی برای درمان آن وجود دارد؟ با وجود سابقه خانوادگی چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟

درصورتی‌که دچار ناراحتی معده هستید یا علائمی مانند تهوع و درد معده دارید، باید برای تشخیص بیماری به دکتر گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کنید. برای ارتباط با پزشک می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

سوء هاضمه چیست؟

سوء هاضمه یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این عارضه گاهی می‌تواند نشانه بیماری مانند زخم معده، رفلاکس معده به مری یا بیماری کیسه صفرا باشد. اگر به طور مکرر درد یا ناراحتی در بالای شکم خود احساس می‌کنید، احتمال دارد دچار سو هاضمه شده باشید.

طبق آماری که در آمریکا به دست آمده است، حدود ۲۵٪ از مردم هرساله این عارضه را تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند هر چند وقت یک بار تکرار شده یا اغلب باعث ناراحتی معده شود. برخی افراد این عارضه را با سوزش سر دل اشتباه می‌گیرند. اما آنها متفاوت بوده و سوزش سردل در بالای قفسه سینه به وجود می‌آید.

علائم سوء هاضمه

زمانی که دچار سوء هاضمه می‌شوید، ممکن است هر یک از علائم زیر را تجربه کنید.

• سیری زودهنگام در طول غذا خوردن: بلافاصله بعد از شروع غذا احساس سیری می‌کنید؛ درحالی‌که بیشتر غذای خود را نخورده‌اید و نمی‌توانید آن را تمام کنید.
• احساس پری بعد از غذا: بعد از خوردن غذا احساس سیری ناراحت‌کننده بوده و بیشتر از حد معمول طول می‌کشد.
• احساس ناراحتی در قسمت بالای شکم: درد معده یا درد خفیف تا شدیدی که معمولا از پایین سینه تا ناف احساس می‌شود.
• سوزش در قسمت بالای شکم: در قسمت پایین سینه تا ناف احساس سوزش یا گرما می‌کنید.
• احساس نفخ: در قسمت بالای شکم احساس سفتی یا ناراحتی می‌کنید.
• حالت تهوع: احساس می‌کنید که می‌خواهید استفراغ کنید.

از علائم دیگر می‌توان به طعم اسیدی در دهان و غرغر شکم اشاره کرد. استفراغ و آروغ زدن از علائم کمتر شایع است. اما ممکن است برخی افراد چنین علائمی داشته باشند.

اگر بلافاصله بعد از شروع غذا احساس سیری می‌کنید؛ درحالی‌که بیشتر غذای خود را نخورده‌اید، احتمالا دچار سوء هاضمه شده‌اید.

در صورت بروز علائم سوء هاضمه به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر دچار علائمی مانند حالت تهوع، ناراحتی بالای شکم، احساس سیری زودهنگام یا احساس پری ناراحت‌کننده می‌شوید، حتما به متخصص گوارش و کبد یا دکتر داخلی مراجعه کنید. به‌ویژه اگر علائم شما بیش از دو هفته ادامه داشته یا به قدری شدید است که نمی‌توانید به راحتی غذا بخورید.

برای ارتباط با بهترین متخصصان گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

دچار ناراحتی معده هستی و این مشکلات کلافه‌ت کرده؟

برای بررسی علائم با پزشک مشاوره داشته باش.

مشاوره آنلاین بیماری گوارشیدکتر متخصص گوارش و کبد

علت سوء هاضمه یا ناراحتی معده چیست؟

علل مختلفی باعث سو هاضمه می‌شوند. گاهی سبک زندگی باعث این عارضه شده و گاهی دارو یا بیماری خاصی این عارضه را ایجاد می‌کند. این علل عبارتند از:

۱. سبک زندگی نادرست

• پرخوری یا سریع غذا خوردن
• خوردن غذاهای چرب یا تند
• مصرف زیاد کافئین، الکل، شکلات یا نوشیدنی‌های گازدار
• سیگارکشیدن
• اضطراب

۲. برخی بیماری های گوارشی یا دیگر بیماری ‌ها

• زخم معده
• رفلاکس معده به مری
• سرطان معده (در این شرایط نادر است.)
• گاستروپارزی (در این شرایط معده به‌درستی تخلیه نمی‌شود. بیشتر در افراد مبتلا به دیابت اتفاق میفتد.)
• عفونت معده
• سندروم روده تحریک پذیر
• پانکراتیت مزمن
• بیماری تیروئید
• ورم معده
• بیماری سلیاک
• سنگ کیسه صفرا
• یبوست
• التهاب پانکراس (پانکراتیت)
• انسداد روده
• بارداری.

۳. مصرف برخی داروها

• آسپرین و مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
• استروژن و داروهای ضدبارداری خوراکی
• داروهای استروئیدی
• آنتی‌بیوتیک‌های خاص
• داروهای تیروئید

به نقل از webmd در رابطه با سو هاضمه مزمن:

گاهی اوقات افراد دچار سوء هاضمه مزمن و مداوم می‌شوند که به هیچ یک از این عوامل مربوط نیست. به این نوع عارضه، سوء هاضمه عملکردی یا غیر زخمی می‌گویند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟

معمولا علائم سوء هاضمه خفیف بوده و جای نگرانی ندارد. اما اگر بیش از دوهفته ناراحتی ادامه داشت، باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. در صورت بروز درد شدید همراه با علائم زیر مراجعه به پزشک ضروری است.

• کاهش وزن ناخواسته یا کاهش اشتها
• استفراغ مکرر یا استفراغ همراه با خون
• مدفوع سیاه و قیری رنگ
• مشکل در بلع غذا که به‌تدریج بدتر می‌شود.
• خستگی یا ضعف که باعث کم‌خونی شود.

تشخیص سوء هاضمه

برای تشخیص سوء هاضمه پزشک یک معاینه کلی انجام داده و در مورد سوابق پزشکی و علائم از شما سوالاتی می‌کند. اگر این عارضه خفیف باشد، این ارزیابی برای تشخیص کافی است. اما اگر علائم شدیدی مانند کاهش وزن یا استفراغ مکرر را تجربه کنید یا بالای ۵۵ سال باشید، آزمایش‌های زیر انجام می‌شوند.

• آزمایش خون: برای بررسی کم‌خونی و سایر اختلالات متابولیک آزمایش خون انجام می‌شود. ممکن است پزشک برای بررسی عملکرد کلیه، کبد یا تیروئید آزمایش را تجویز کند.
• تست تنفس و آزمایش مدفوع: برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری این دو آزمایش انجام می‌شود. این باکتری با زخم معده مرتبط است.
• آندوسکوپی: برای افرادی که علائم پایدار داشته یا سن بالایی دارند، برای بررسی ناهنجاری‌ها در دستگاه گوارش فوقانی آندوسکوپی انجام شده و نمونه‌ای از بافت برداشته می‌شود.
• تست تصویربرداری: برای بررسی مشکلاتی مانند انسداد روده باید تصویربرداری با اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن انجام شود.

درمان ناراحتی معده

درمان سوء هاضمه به علت ایجاد آن بستگی دارد. گاهی تغییرات سبک زندگی می‌تواند در درمان موثر باشد. اما گاهی لازم است داروهایی تجویز شود. اگر علت ایجاد آن بیماری زمینه‌ای خاصی باشد، باید آن بیماری درمان شود. در ادامه درمان خانگی و دارویی سو هاضمه را توضیح می‌دهیم.

درمان خانگی سوء هاضمه

تغییرات سبک زندگی در کاهش علائم سوء هاضمه تاثیر بسیار زیادی دارد. با رعایت نکات زیر می‌توانید این عارضه را بهبود دهید.

• پرهیز از غذاهایی که باعث سوء هاضمه می‌شوند. (مانند غذاهای چرب و تند)
• خوردن پنج یا شش وعده غذایی کوچک در روز به‌جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ
• کاهش مصرف یا حذف الکل و کافئین
• اجتناب از مصرف مسکن‌هایی مانند آسپرین، ناپروکسن یا ایبوپروفن
• مشاوره با پزشک برای جایگزین‌کردن داروهایی که باعث سو هاضمه می‌شوند.
• کنترل استرس و اضطراب

غذاهای چرب و تند و نوشیدنی‌های حاوی الکل یا کافئین در ایجاد علائم سوء هاضمه تاثیر زیادی دارند و باید مصرف آنها را کاهش داد.

درمان سوء هاضمه با دارو

اگر سوء هاضمه با تغییر سبک زندگی بهبود پیدا نکند، پزشک داروهایی را تجویز می‌کند. در اولین مرحله داروهای آنتی‌اسید بدون نسخه تجویز شده و در مراحل بعدی ممکن است داروهای زیر تجویز شوند.

• مهارکننده‌های پمپ پروتئین: این داروها اسید معده را کاهش می‌دهند. اگر همراه با سو هاضمه دچار سوزش سر دل شوید، این گزینه برای درمان مناسب است.
• مسدودکننده‌های گیرنده H-2: این داروها اسید معده را کاهش می‌دهند. به درمان زخم معده نیز کمک می‌کنند.
• داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب: این داروها استرس را کاهش داده و درد و ناراحتی ناشی از سوء هاضمه را تسکین می‌دهند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند هلیکوباکترپیلوری این داروها تجویز می‌شوند.

برای درمان سوء هاضمه به کدام پزشکان می توان مراجعه کرد؟

اگر دچار سوء هاضمه هستید و علائم آن با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نکرده است، باید برای بررسی علت آن و اقدامات درمانی به فوق‌تخصص گوارش و کبد یا متخصص داخلی مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

کدام داروی سوء هاضمه برای تو مناسب‌تره؟ همین حالا از متخصص بپرس.

دکتر سوء هاضمه

عوارض سوء هاضمه

معمولا سو هاضمه باعث بروز عوارض جدی نمی‌شود. اما اگر علائم آن شدید باشد، می‌تواند غذا خوردن را با مشکل مواجه کرده و رو تعادل غذایی و میزان دریافت کالری تاثیر منفی بگذارد. گاهی ممکن است در کنار سوء هاضمه علائم دیگری داشته باشید که عوارضی ایجاد کنند. به‌عنوان‌مثال اگر دچار رفلاکس معده به مری شوید، در معرض مشکلات زیر قرار می‌گیرید.

• تنگی مری
• تنگی پیلور
• مری بارت

پیشگیری از سوء هاضمه

بهترین راه پیشگیری از سوء هاضمه تغییر سبک زندگی است. سعی کنید لیستی از غذاهایی که می‌خورید، تهیه کنید. با این کار به‌مرور می‌توانید غذاهایی که باعث سو هاضمه شما می‌شود، شناسایی کنید. اقدامات موثر دیگر عبارتند از:

• وعده‌های غذایی خود را کوچک کرده و در چند وعده بخورید تا هضم آنها راحت‌تر باشد.
• آهسته غذا بخورید.
• از خوردن غذاهایی که اسید زیادی دارند، مانند گوجه‌فرنگی و مرکبات دوری کنید.
• مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین را تا حد ممکن کاهش دهید.
• اگر به دلیل استرس دچار سو هاضمه می‌شوید، روش‌های مدیریت استرس را یاد بگیرید.
• سیگار را ترک کنید. زیرا سیگار پوشش داخلی معده را تحریک می‌کند.
• الکل پوشش معده را تحریک می‌کند. باید از مصرف آن دوری کنید.
• لباس‌های تنگ نپوشید. این نوع لباس‌ها به معده فشار وارد کرده و باعث ورود محتویات معده به مری می‌شود.
• با شکم پر ورزش نکنید. حداقل یک ساعت بعد از غذا فعالیت بدنی داشته باشید.
• بعد از خوردن غذا دراز نکشید.
• حداقل سه ساعت قبل از خواب غذا نخورید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

سوء هاضمه یکی از بیماری‌های گوارشی است که علل مختلفی باعث بروز آن می‌شوند. این بیماری باعث سیری زودهنگام، احساس پری ناراحت‌کننده بعد از غذا، درد و سوزش در قسمت بالای شکم و حالت تهوع می‌شود. گاهی سبک زندگی اشتباه مانند پرخوری، خوردن غذاهای چرب، مصرف زیاد الکل و کافئین و اضطراب مداوم باعث سو هاضمه می‌شوند. در برخی مواقع نیز مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، استروژن و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به ناراحتی معده می‌شوند.

اگر سوء هاضمه با درمان‌های ساده برطرف نشود، احتمالا علت آن بیماری زمینه‌ای خاص است. برخی بیماری‌ها مانند زخم معده، عفونت معده، سندروم روده تحریک‌پذیر، التهاب معده و انسداد روده منجر به این عارضه می‌شوند. برای تشخیص این بیماری‌ها علائم بررسی شده و آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، ادرار یا تست‌های تصویربرداری انجام می‌شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این بیماری و علائم آن باید با دکتر گوارش و کبد یا متخصص داخلی مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو به صورت آنلاین، تلفنی یا حضوری از پزشک مشاوره دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!