فهرست مطالب
- پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟
- علائم پرخوری عصبی؛ پرخوری عصبی چه علائمی دارد؟
- علت پرخوری عصبی: پرخوری عصبی نشانه چیست؟
- تشخیص پرخوری عصبی چگونه است؟
- بهترین روش درمان پرخوری عصبی: برای پرخوری عصبی چه باید کرد؟
- عوارض پرخوری عصبی یا بولیمیا
- جلوگیری از پرخوری عصبی: چگونه جلوی پرخوری عصبی را بگیریم؟
- سخن پایانی دکترتو درباره پرخوری عصبی
پرخوری عصبی یا بولیمیا نروزا یکی از اختلالات جدی تغذیه‌ای است که زندگی فرد را از نظر جسمی و روانی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. در این وضعیت، فرد بعد از مصرف مقدار زیادی غذا دچار احساس گناه و ترس از افزایش وزن میشود و برای رهایی از کالری اضافی به رفتارهایی مثل استفراغ عمدی، مصرف ملین یا ورزش شدید روی می‌آورد. این چرخه ناسالم نه تنها سلامت بدن را به خطر می‌اندازد، بلکه مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش اعتمادبه‌نفس را هم به همراه دارد. خوشبختانه پرخوری عصبی با ترکیبی از روان‌درمانی، دارودرمانی و اصلاح الگوی غذایی قابل کنترل و درمان است.
پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟
پرخوری عصبی یا بولیمیا نروزا ( به انگلیسی Bulimia Nervosa) یکی از اختلالات تغذیه ای شایع است که در آن فرد دچار چرخه‌های پرخوری و سپس رفتارهای جبرانی ناسالم برای جلوگیری از اضافه‌وزن میشود. کسی که به بولیمیا مبتلاست معمولاً بیش از اندازه غذا می‌خورد و بعد برای رهایی از احساس سنگینی یا ترس از چاق شدن، به روش‌هایی مثل استفراغ عمدی، استفاده از ملین یا ورزش شدید متوسل میشود. این اختلال بیشتر در زنان جوان دیده میشود و علاوه بر مشکلات جسمی مثل آسیب به دندان‌ها و معده، بر روان فرد هم اثر منفی می‌گذارد و می‌تواند باعث اضطراب، افسردگی و کاهش اعتمادبه‌نفس شود. درمان بولیمیا معمولا ترکیبی از روان‌درمانی (مثل CBT)، داروهای مناسب و اصلاح الگوی غذایی است تا فرد بتواند رابطه سالم‌تری با غذا و بدن خود برقرار کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
Bulimia is a serious illness that causes severe problems with a person’s eating behaviors. This is followed by purging with methods such as vomiting or misuse of laxatives or water pills (diuretics).
ترجمه فارسی:
بولیمیا (پرخوری عصبی) یک بیماری جدی است که باعث مشکلات شدید در رفتارهای غذایی فرد میشود. این بیماری با روش‌هایی مانند استفراغ یا سوء استفاده از ملین‌ها یا قرص‌های ادرار آور (برای پاکسازی معده) همراه است.
مشاوره روانشناسی
با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران
علائم پرخوری عصبی؛ پرخوری عصبی چه علائمی دارد؟
علائم پرخوری عصبی شامل رفتارهایی هستند که تأثیرات روانی و فیزیکی زیادی به همراه دارند. فرد مبتلا به این اختلال، اغلب احساس می‌کند که کنترل کاملی بر مصرف غذا ندارد و از این‌رو ممکن است از روش‌های مختلف برای جبران پرخوری خود استفاده کند. این اختلال به مرور می‌تواند مشکلات جدی در سلامت روانی ایجاد کند و در کنار آن، عوارض جسمی ناشی از عادات ناسالم به وجود آید. اضطراب، افسردگی و احساس گناه از رایج‌ترین نشانه‌های روانی این اختلال هستند. همچنین، عوارض فیزیکی مانند مشکلات گوارشی و دندانی نیز ممکن است بروز کند. علائم پرخوری عصبی عبارتند از:
- احساس از دست دادن کنترل در زمان پرخوری
- ترس شدید از افزایش وزن
- ورزش بیش‌ازحد یا مراجعه زیاد به دستشویی پس از خوردن غذا
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات دندانی، به ویژه فرسایش مینای دندان
- مشکلات گوارشی مانند یبوست و رفلاکس اسید معده
- غش کردن و ضعف عضلانی
- قاعدگی نامنظم
- چشمان خون‌آلود
- کم آبی بدن
- مصرف مکرر مواد غذایی حجیم در یک وعده
علائم پرخوری عصبی در کودکان
پرخوری عصبی در کودکان هم مشاهده میشود که معمولا به دلیل موقعیت‌های استرس‌زا یا آشفتگی عاطفی ایجاد میشود. کودکان ممکن است با مصرف بیش‌ازحد غذا به استرسشان پاسخ دهند. این اتفاق با در دسترس‌بودن غذای زیاد یا تشویق به خوردن توسط والدین شدیدتر میشود.
علائم پرخوری عصبی در بارداری
علائم پرخوری عصبی در بارداری معمولا شامل افزایش وزن خطرناک به‌خصوص در ۳ ماه آخر بارداری و خوردن مخفیانه غذا یا پنهان‌کردن ظروف غذا است. زنان با سابقه اختلال خوردن عصبی، معمولا میزان سقط جنین بیشتری دارند و مصرف مقادیر زیادی غذا با احساس گناه یا ناراحتی در زنان باردار همراه است.
علائم پرخوری عصبی در سالمندان
در افراد مسن معمولا علائم بولیمیا کمتر دیده میشود. این اتفاق ممکن است در سنین بالا علائمی مانند مشکلات دندانی، مشکلات گوارشی و علائم عاطفی مانند اضطراب شدید در مورد وزن بدن یا تصویر منفی بدن را به همراه داشته‌باشد.
مشکلات دندانپزشکی مداوم و تضعیف استخوانها، عدم تعادل الکترولیت ناشی از استفراغ دائم برای پاکسازی معده می‌تواند باعث کم آبی شدید در بیماری بولیمیا شود و به اعصاب، عضلات و اندام‌ها آسیب برساند.
نگران علائم پرخوری عصبی هستی؟
وقتشه برای بررسی دقیق، از پزشک نوبت بگیری!
علت پرخوری عصبی: پرخوری عصبی نشانه چیست؟
علت دقیق پرخوری عصبی ناشناخته است. عوامل بسیاری از جمله ژنتیک، بیولوژی بدن، سلامت عاطفی و انتظارات اجتماعی می‌توانند در بروز اختلالات خوردن نقش داشته‌باشند. از دیگر محرک‌های ایجاد پرخوری عصبی می‌توان به استرس، تصویر اشتباه از بدن و خستگی اشاره کرد. پرخوری عصبی در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد و معمولا در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع میشود. به‌طور کلی، عواملی که خطر ابتلا به پرخوری عصبی را افزایش میدهند، عبارت‌اند از:
- بیولوژی: افرادی که بستگان درجه یک (خواهر و برادر، والدین یا فرزندان) آنها دارای اختلال خوردن هستند، احتمال ابتلا به اختلال خوردن در این افراد وجود دارد.
- مسائل روانشناختی و عاطفی: مشکلاتی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی یا اختلالات سوء مصرف مواد ارتباط نزدیکی با اختلالات خوردن دارند.
- رژیم غذایی: افرادی که رژیم می‌گیرند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات خوردن هستند. بسیاری از افراد مبتلا به پرخوری عصبی میزان کالری دریافتی در فواصل حملات پرخوری عصبی را محدود می‌کنند که ممکن است فرد مجددا به غذا خوردن روی آورد و سپس اقدام به پاکسازی معده می‌کنند.
تشخیص پرخوری عصبی چگونه است؟
افراد مبتلا به بولیمیا سعی می‌کنند تا حد امکان خوردن غذای زیاد و پاکسازی آن از بدن را از دوستان و خانواده‌شان مخفی نگه دارند. به همین علت این اتفاق تشخیص پرخوری عصبی را سخت‌تر می‌کند. اولین قدم برای درمان، متقاعد شدن فرد برای مراجعه به روانشناس است. قدم دوم نیز پیدا کردن متخصص روانشناسی است که به‌خوبی اعتماد فرد را جلب کند و بدون قضاوت به نگرانی و اضطراب فرد گوش دهد. در این زمان، متخصص برای تشخیص پرخوری عصبی ممکن است تست روانشناسی را نیاز بداند. در برخی موارد نیز لازم است فرد ازمایش خون بدهد. به‌طور کلی، در صورتی که پزشک به پرخوری عصبی شک کند، اقدامات زیر را برای تشخیص نهایی انجام می‌دهد:
- صحبت در مورد عادت‌های غذایی، روش‌های کاهش وزن و علائم جسمی
- انجام معاینات بدنی
- درخواست آزمایش خون و ادرار
- درخواست نوار قلب برای بررسی عملکرد قلب
- انجام ارزیابی روانشناختی در مورد نگرش فرد نسبت به شکل بدن و وزن
- استفاده از معیارهای پرخوری عصبی ذکر شده در دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)
بهترین روش درمان پرخوری عصبی: برای پرخوری عصبی چه باید کرد؟
تمرکز درمان پرخوری عصبی بر تغذیه سالم و سلامت روان است و هدف اصلی آن ایجاد نگرش مثبت به بدن و برقراری رابطه‌ای متعادل با غذا می‌باشد. روش‌های درمانی این اختلال شامل روان‌درمانی (به‌ویژه CBT)، دارودرمانی با داروهای ضدافسردگی و استفاده از رژیم غذایی متعادل و مغذی است. درمان موفق معمولاً با همکاری پزشک، روانشناس، خانواده و دوستان پیش می‌رود و می‌تواند شامل شرکت در جلسات درمان گروهی یا فردی، اصلاح الگوهای غذایی و فعالیت‌هایی مانند یوگا برای افزایش آگاهی ذهنی و کنترل استرس باشد. این رویکرد چندجانبه به بازگشت تدریجی فرد به سبک زندگی سالم و پایدار کمک می‌کند.
| روش‌های درمان | توضیحات |
|---|---|
| دارو درمانی | استفاده از داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین |
| روان درمانی | رفتار درمانی، شناخت درمانی یا روان درمانی بین فردی |
| رژیم غذایی جدید | استفاده از عادات غذایی سالم |
قرص برای پرخوری عصبی
داروها در درمان پرخوری عصبی (بولیمیا) نقش مهمی دارند و بیشتر برای کاهش چرخه‌های پرخوری و پاکسازی، کنترل اضطراب و بهبود خلق تجویز می‌شوند. قرص‌ها معمولا به‌عنوان بخشی از یک برنامه جامع درمانی شامل روان‌درمانی و اصلاح سبک زندگی استفاده می‌شوند و انتخاب آنها باید زیر نظر پزشک باشد. داروهای مورد استفاده برای پرخوری عصبی عبارتند از:
- فلوکستین (Fluoxetine)
- سرترالین (Sertraline)
- سیتالوپرام (Citalopram)
- فلووکسامین (Fluvoxamine)
- ونلافاکسین (Venlafaxine)
- داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای (TCA ها)
- داروهای ضدتشنج در برخی موارد خاص
درمان پرخوری عصبی با فلوکستین
داروها نقش مهمی در درمان پرخوری عصبی به‌خصوص در مدیریت علائم مربوط به چرخه‌های پرخوری و پاکسازی بدن دارند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (fda) قرص فلوکستین را به‌عنوان داروی اصلی برای درمان بولیمیا تأیید کرده است زیرا به کنترل خوردن غذا و تثبیت خلق و خو کمک می‌کند. سایر داروهای تجویزی شامل انواع داروهای ضد افسردگی از جمله داروهای سه حلقه‌ای هستند.
روان درمانی پرخوری عصبی
روان‌درمانی یا گفتاردرمانی به بررسی جنبه‌های روانشناختی پرخوری عصبی می‌پردازد. درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از انواع گزینه‌های درمانی است که روی تغییر افکار و رفتارهای منفی مربوط به غذا و تصویر بدنی تمرکز دارد. سایر روش‌های درمانی موثر شامل روان‌درمانی بین فردی و رفتار درمانی دیالکتیکی است که به تنظیم احساسات عاطفی فرد کمک می‌کنند. ترکیب روان‌درمانی با مصرف دارو می‌تواند درمان موثرتری برای بولیمیا باشد.
درمان خانگی پرخوری عصبی
برنامه‌ریزی زمان مصرف غذا در خانه می‌تواند میل به خوردن بیش‌ازحد را کاهش دهد. تمرینات ذهن آگاهی مانند یوگا و مدیتیشن هم به کاهش اضطراب و استرسی که باعث بولیمیا می‌شوند، کمک می‌کنند. علاوه‌بر این موارد، ایجاد ارتباطات اجتماعی بیشتر با دوستان و آشنایان نزدیک و ایجاد سرگرمی جدید مانند سفالگری یا نواختن ساز جدید هم می‌تواند مفید باشد.
همین الان بهترین دکتر برای درمان پرخوری عصبی رو پیدا کن.
عوارض پرخوری عصبی یا بولیمیا
بولیمیا اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض خطرناکی مانند از بین‌رفتن مینای دندان، ایجاد مشکلات قلبی به دلیل از دست‌دادن مواد معدنی و الکترولیت‌های حیاتی مانند پتاسیم و سدیم و مشکلات کلیوی را ایجاد کند. استفراغ مداوم در پاکسازی بدن که در بیماری پرخوری عصبی اتفاق می‌افتد، بسیار خطرناک است و زخم معده یا مری را می‌تواند به همراه داشته‌باشد. سایر عوارض احتمالی پرخوری عصبی عبارت است از:
- متورم شدن غدد بزاقی
- قاعدگی نامنظم
- کاهش میل جنسی
- سوء مصرف مواد
- افسردگی و اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
- کمبود عزت نفس و مشکل در روابط و عملکرد اجتماعی
- بیماری لثه
- مشکلات گوارشی
- خودآزاری، افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی
| علائم | علت | تشخیص |
|---|---|---|
| رفلاکس اسید معده | ژنتیک | صحبت در مورد عادت‌های غذایی، روش‌های کاهش وزن و علائم جسمی |
| غش کردن | بیولوژی بدن | انجام معاینات بدنی |
| قاعدگی نامنظم | سلامت عاطفی | درخواست آزمایش خون و ادرار |
| ضعف عضلانی | انتظارات اجتماعی | درخواست نوار قلب برای بررسی عملکرد قلب |
۴.۸ (۱۷۰۲ نظر)۴.۸ (۵۲۳ نظر)۴.۴ (۵۷۰ نظر)۴.۷ (۵۱۹ نظر)۴.۹ (۴۷۹ نظر)۵ (۴۳۷ نظر)جلوگیری از پرخوری عصبی: چگونه جلوی پرخوری عصبی را بگیریم؟
اگرچه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از ابتلا به پرخوری عصبی وجود ندارد اما می‌توان قبل از وخیم‌تر شدن وضعیت، افراد را به سمت رفتارهای سالم‌تر یا درمان حرفه‌ای هدایت کرد. بهترین کار این است که وعده‌های غذایی منظم داشته‌باشید و از صحبت‌کردن در مورد میزان وزن خود در خانه خودداری کنید. در عوض روی سبک زندگی سالم متمرکز شوید.
سایر مواردی که می‌توانند از پیشرفت بیماری پرخوری عصبی جلوگیری کنند عبارت است از:
- بدون توجه به اندازه و شکل، یک تصویر سالم از بدن را در فرزندان خود پرورش دهید و تقویت کنید.
- از رژیم‌های غذایی افراطی مانند روزه‌داری متناوب، استفاده از مکمل‌های کاهش وزن و مسهل یا القای استفراغ برای کنترل وزن خودداری کنید.
- اگر علائمی از اختلال در غذا خوردن در آشنایان خود مشاهده کردید، در مورد این موضوع بررسی بیشتری انجام دهید و در صورت نیاز با پزشک متخصص تغذیه یا روانشناس صحبت کنید.
سخن پایانی دکترتو درباره پرخوری عصبی
پرخوری عصبی یا بولیمیا یک اختلال جدی تغذیه‌ای است که علاوه بر بدن، روان فرد را هم به شدت درگیر می‌کند. این بیماری با چرخه‌های پرخوری و سپس رفتارهای جبرانی ناسالم مثل استفراغ عمدی یا مصرف ملین‌ها همراه است و در صورت درمان‌نشدن می‌تواند به مشکلاتی جدی مانند آسیب‌های گوارشی، اختلالات قلبی، اضطراب و افسردگی منجر شود. خوشبختانه با ترکیب روش‌های روان‌درمانی، دارودرمانی و اصلاح سبک زندگی می‌توان پرخوری عصبی را کنترل و حتی بهبود بخشید. بنابراین، مراجعه به پزشک متخصص و شروع درمان زودهنگام نقش مهمی در بازگشت فرد به سلامت جسمی و روانی دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!