زردی نوزاد، رایج‌ ترین مشکل تازه متولد شده ها

زردی نوزاد به انگلیسی: neonatal jaundice یکی از مشکلات رایجی است که شاید تمام کودکان را از بدو تولد درگیر خود کند. زردی نوزاد به‌دلیل بالا بودن میزان بیلی روبین خون به‌وجود می‌آید. اما این مشکل دقیقا به چه معناست؟ یا اصلا چرا نوزادان به زردی مبتلا می‌شوند؟ آیا علل خاصی باعث این عارضه می‌شود یا نوزادان خاصی تنها به یرقان مبتلا می‌شوند؟ با ما در این مطلب از مجله سلامتی دکترتو همراه باشید تا بیشتر با این مشکل و نحوه برخورد و درمان آن آشنا شوید. 

زردی نوزادی چیست؟

زردی نوزادی به معنای تغییر رنگ پوست و چشم نوزاد به رنگ زرد است. لازم به ذکر است که زردی نوزادی به علت افزایش بیش از حد سطح خونی بیلی روبین (رنگدانه زرد موجود در گلبول‌های قرمز) اتفاق می‌افتد. اکثر نوزادانی که از هفته ۳۵ام حاملگی به بعد متولد شده‌اند، به زردی مبتلا نمی‌شوند. به ندرت، سطوح غیر عادی بیلی روبین خون (به خصوص در مواقع حضور عوامل خطر برای زردی شدید) می‌تواند نوزاد را در معرض خطر آسیب مغزی قرار دهد.

این بیماری در اکثر موارد با گذشت ۲ الی ۳ هفته بعد از تولد نوزاد با روش‌های درمان پزشکی و خانگی یا استفاده از دستگاه زردی (فتوتراپی) کاملا درمان می‌شود. بنابراین عارضه‌ای برای کودک به‌دنبال ندارد. هرچند که زردی نوزاد یک مشکل رایج محسوب می‌شود اما در مواردی میزان بیلی روبین موجود در خون ممکن است آنقدر زیاد باشد که بیمار برای ‌ولانی تراپی نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت کمک‌های پزشکی داشته باشد. 

تعریف دقیق و پزشکی زردی نوزاد چیست؟

زردی یا یرقان نوزادان شایع‌ترین و اولین مشکل تازه متولدها است. به بیماری زردی نوزادان در پزشکی «هیپربیلی روبینمی نوزادی» یا «ایکتر نوزادی» گفته می‌شود که در واقع همان تغییر رنگ سفیدی چشم یا پوست نوزاد به رنگ زرد است. در واقع تمامی نوزادانی که به‌تازگی متولد می‌شوند، سطح بیلی روبین نامتعادلی دارند که بیش از حد معمولا است. این میزان در واقع بیش از ۲ میلی گرم بر دسی لیتر است. 

اما زمانی زردی نوزاد مشکل‌ساز می‌شود که در واقع سطح بیلی روبین بیش از ۵ میلی گرم بر دسی لیتر باشد. این مشکل بیشتر در کودکان نارس دیده می‌شود. براساس تحقیقات بیش از ۸۰ درصد کودکانی که قبل از اتمام ۹ ماهگی به‌دنیا می‌آیند دچار مشکلات شدید زردی نوزادی می‌شوند. 

زردی نوزادان دو دسته اصلی دارد که عبارت‌اند از : 

• هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم
• هیپربیلی‌روبینمی مستقیم

در این ویدئو دکتر عبدالوهاب البرزی متخصص اطفال و فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان در مورد زردی نوزادان با شما صحبت می‌کند.

بیلی روبین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

بارها در این مطلب اشاره شد که بیلی روبین عامل اصلی زردی نوزادان است. اما بیلی روبین دقیقا چیست و چه نقشی در بدن دارد؟ بیلی روبین به انگلیسی: Bilirubin (BR) یکی از پیگمان‌های زردرنگ صفراوی است که از شکست و تجزیه طبیعی هموگلوبین‌ها حاصل می‌شود. در واقع بیلی روبین یک محصول جانبی ناشی از شکستن و تجزیه سلول‌های خونی مرده در بدن است.

کبد انسان وظیفه دفع بیلی روبین اضافی از طریق مدفوع و ادرار را برعهده دارد. همچنین این ماده دلیل اصلی زرد رنگ بودن ادرار و رنگ مدفوع است. بنابراین هرگونه عاملی که بر دفع بیلی روبین اثر بگذارد باعث زردی نوزاد و افزایش آن در خون می‌شود.

جدول درجه بندی زردی نوزاد چیست؟

سطح بیلی روبین خون از طریق آزمایش خون یا سایر آزمایش‌های تجویزی پزشک انجام شده و سپس پس از بررسی نتایج براساس جدول زردی نوزاد بر اساس سن، نوع و روش درمان آن مشخص می‌شود. 

شایع‌ ترین سن بروز زردی و مدت زمان ماندگاری آن کی است؟

در صورتی که زردی نوزاد ناشی از افزایش سطح بیلی روبین خون باشد، از ۲۴ ساعت ابتدایی تولد الی ۲ تا ۴ روز بعد نشانه‌های زردی را نشان خواهد داد. همانطور که اشاره شد اگر کودک کاملا نه ماهه به‌دنیا بیاید چندان در معرض خطر زردی نیست و در صورت بروز چنین مشکلی معمولا نشانه‌های خود را در همان ساعات اولیه بدو تولد نشان داده و به‌سرعت درمان می‌شود. 

اما در کودکان زودرس علائم زردی و افزایش بیلی روبین چند روز بعد خود را نشان می‌دهد. اگر زردی یا یرقان نوزاد ناشی از مشکلاتی مانند خونریزی داخلی، مشکلات ژنتیکی مانند تجزیه بیش از حد گلبول‌های قرمز خون یا نارسایی کبد، به علت سیروز کبدی، عفونت‌ها و چسبندگی و مسدود شدن مجاری صفراوی نیز می‌تواند باعث بروز زردی شود. مدت زمان درمان زردی نوزاد بسته به نوع آن متفاوت است. اما به‌طور معمولا زردی ۲ تا ۴ هفته پس از تولد با روش‌های پزشکی و خانگی درمان می‌شود. 

۱. زردی فیزیولوژیکی یا طبیعی‌

در صورتی که نوزاد زودتر از هفته ۳۷‌ام به‌دنیا بیاید، اندام‌های داخلی او مانند کبد به‌خوبی رشد نکرده و کودک در معرض علائم بیماری یرقان قرار دارد. علائم این بیماری طی ۲ تا ۷ روز بعد از تولد خود را نشان داده و تقریبا ۲ هفته برای درمان زمان نیاز دارد.

روش درمان در این نوع زردی با تکیه بر تغذیه شیر مادر است. به مرور زمان با تکمیل کبد کودک، بیلی روبین کاهش می‌یابد. برخی از بیماری‌های زمینه‌ای در نوزاد و مادر مانند دیابت یا نوع تغذیه و ژنتیک نیز بر ابتلا به این نوع زردی موثر هستند. 

۲. عدم همخوانی گروه خونی مادر و جنین 

یکسان نبودن گروه خونی مادر و جنین باعث یرقان در کودک می‌شود. برای مثال اگر گروه خونی مادر A و گروه خونی جنین B باشد، ممکن است باعث افزایش خطرناک سطح بیلی روبین، کم خونی شدید، زردی و حتی در مواردی مرگ نوزاد شود. این ناهمسانی آنتی بادیی تولید می‌کند که میزان بیلی روبین را افزایش می‌دهد.

از آنجایی که گردش خون در ماه‌های آخر بارداری بیشتر بوده، لذا احتمال ورود بیلی روبین به خون جنین بسیار افزایش می‌یابد. برای درمان این زردی جنینی، باید در هفته ۲۸‌ام بارداری و ۷۲ ساعت بعد از زایمان مادر آمپولی به نام «ایمونوگلوبولین RH» تزریق کند. این زردی ۲ هفته ادامه خواهد داشت. 

۳. زردی ناشی از شیر مادر 

در شیر برخی مادران، نوعی ماده وجود دارد که امکان دفع و جذب بیلی روبین را کاهش می‌دهد. با ورود این ماده از طریق شیر به خون کودک، یرقان یا زردی ایجاد می‌شود. این زردی مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز دارد که بین ۲ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد. 

از دیگر انواع شایع زردی نیز می‌توان موارد زیر را نام برد: 

• زردی پاتولوژیک (زردی در روز اول تولد)
• زردی فاویسم یا پر خونی (معمولا در مادران دچار مشکل تیروئید، Iugr یا دیابتی دیده می‌شود).

ادامه‌ داشتن زردی نوزاد نشانه چیست؟

زردی نوزاد قابل برگشت است؟ در صورتی که ۲ هفته پس از شروع درمان، بیماری بهبود نیابد، باید برای آزمایش‌ها و بررسی بیشتر به دکتر اطفال مراجعه کرد. اگر زردی در سنین بالاتر دیده شود و نشانه‌های آن ادامه داشته باشد، احتمالا به‌دلیل یک بیماری زمینه‌ای از جمله موارد زیر است : 

• حساسیت به لاکتوز و شیر مادر 
• عفونت ادراری 
• کم‌کاری تیروئید 

علائم زردی نوزاد چیست؟ (نشانه های زردی نوزاد)

حال که با زردی نوزاد آشنا شدید، وقت شناختن علایم زردی نوزاد است. با شناخت علائم زردی شما به راحتی می‌توانید سریعا نسبت به درمان اقدام کنید. هرچند که در دو روز ابتدایی بستری در بیمارستان مرتبا نوزاد و مادر تحت آزمایش و معاینه هستند. اما همانطور که اشاره شد، ممکن است نشانه‌های زردی چند روز بعد خود را نشان دهد. 

زرد شدن پوست و سفیدی چشم که از نشانه های اصلی زردی نوزادی هستند معمولا بین روز دوم تا چهارم پس از تولد ظاهر می شود. توجه داشته باشید که برای بررسی زردی نوزاد، به آرامی روی پیشانی یا بینی کودک خود فشار دهید. اگر پوست نوزاد شما پس از فشار به نظر شما زرد رنگ است، احتمال دارد که کودک شما زردی خفیف داشته باشد. اگر کودک شما زردی نداشته باشد، رنگ پوست تا لحظه کوتاهی کم رنگ‌تر از رنگ طبیعی آن خواهد بود. ضمنا کودک خود را در محیطی با روشنایی مناسب و ترجیحا در نور طبیعی خورشید بررسی کنید.

گاهی این زردی در ناحیه شکم و پاها نیز دیده می‌شود. به این مورد هم دقت داشته باشید. کولیک و گریه‌های دائمی، عدم امکان دفع، دل درد، امتناع از شیر مادر و غیره از جمله نشانه‌های دیگر زردی در نوزادان است. بهتر است برای اطلاعات بیشتر در خصوص نشانه‌ها حتما با پزشک اطفال خود مشورت کنید. 

نوزادت علائم زردی داره و نگرانی؟

برای اطمینان از متخصص نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین متخصص کودکاننوبت حضوریدکتر اطفال خوب

علائم زردی در کودکان چیست و چه کودکانی نیاز به بستری در بیمارستان دارند؟

پیش از این نیز اشاره شد که اگر سطح بیلی روبین خون نوزاد بیش از ۵ میلی‌گرم بر دسی لیتر باشد، شرایط وی وخیم بوده و نیاز به کمک پزشکی دارد. در نوزادان زودرس  یرقان در روز ۵ تا ۷ تولد به بالاترین میزان خود رسیده و شدیدترین علائم را دارد.

در این شرایط ممکن است درمان نوزاد تا ۲ ماه نیز ادامه پیدا کند. براساس نتیجه آزمایش و جدول زردی نوزاد مشخص می‌شود که کودک نیاز به چه نوع درمانی دارد. تشخیص این مورد تنها با صلاحدید پزشک اطفال بوده و بهترین راه درمان را او پیشنهاد می‌دهد. در مواردی که سطح بیلی روبین از کنترل خارج شده و بسیار افزایش یابد کودک نیاز به بستری در بیمارستان دارد. قرار گرفتن در دستگاه و معاینات دائمی دارد. 

متن انگلیسی: «Press gently on baby’s forehead with one finger. If the pressed area looks yellow, your baby may have jaundice.»
ترجمه فارسی:‌ «با یک انگشت به آرامی روی پیشانی نوزاد فشار دهید. اگر ناحیه تحت فشار زرد به نظر می‌رسد، کودک شما ممکن است زردی داشته باشد.»

به نقل از سایت nationwidechildrens

چه زمانی برای درمان یرقان نوزاد باید به پزشک مراجعه کرد؟

کودک شما باید در روزهای سوم و هفتم پس از زایمان که سطح بیلی روبین معمولا به اوج خود می‌رسد برای زردی مورد بررسی قرار گیرد. اگر کودک شما زودتر از ۷۲ ساعت پس از زایمان مرخص شود، طی دو روز پس از ترخیص برای بررسی زردی به دکتر اطفال مراجعه کنید.

در صورت بروز علایم زردی در نوزاد زیر که نشان‌دهنده زردی شدید یا عوارض ناشی از بیلی روبین بالا است سریعا با دکتر اطفال تماس بگیرید:

• پوست کودک شما زردتر شود.
• پوست شکم، دست‌ها یا پاها به نظر زرد برسند.
• سفیدی چشم کودک زرد شود.
• کودک به‌نظر بیمار و بی‌قرار است .
• عدم افزایش وزن
• عدم توانایی و ضعف در شیرخوردن
• به‌سختی از خواب بیدار شدن

چرا کودکان دچار زردی می‌ شوند؟ (علت زردی نوزادان)

بیلی روبین بیش از حد نرمال (هیپربیلی روبینمی) علت اصلی زردی است. بیلی روبین، که مسئول رنگ زرد در زردی نوزادی است، بخش طبیعی رنگدانه‌ای است که از تخریب گلبول‌های قرمز پیر و استفاده شده آزاد می‌شود. نوزادان در مقایسه با بزرگسالان میزان بیلی روبین بیشتری تولید می‌کنند، زیرا در طی چند روز اول، به علت تولید بیشتر و تخریب سریع‌تر گلبول‌های قرمز بیلی روبین بیشتری تولید می‌شود.

به طور معمول، کبد بیلی روبین را از جریان خون فیلتر می‌کند و آن را به داخل روده منتقل میکند. کبد نابالغ نوزاد اغلب نمی‌تواند بیلی روبین را به سرعت و به انداز کافی تصفیه کند، و باعث ایجاد بیلی روبین بیش از حد نرمال می‌شود. زردی به دلیل این شرایط طبیعی نوزادان، زردی فیزیولوژیک نامیده می‌شود و معمولا در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر می‌شود. دلایل مهم بروز این بیماری را در جدول زیر قرار دادیم:

دلایل بالا رفتن میزان بیلی روبین	نشانه‌های همراه با هیپربیلی‌ روبینمی کونژوگه
کمبود G6PD	عفونت کلستاز
سندروم کریگلر نجار	سپسیس نوزادی
سندرم ژیلبرت کبدی	آسیب سلول‌های کبدی
زردی فیزیولوژیکی	بیماری‌های متابولیک نوزادان (مثلاً گالاکتوزمی یا تیروزینمی)
ناسازگاری گروه خونی مادر و کودک ABO و RH	کمبود آلفا یک آنتی تریپسین
	سندرم آلاژیل

افزایش هیپربیلی‌روبینمی غیرمستقیم (غیر کونژوگه) می‌تواند برای مغز باعث آسیب‌های سمی و شیمیایی شود که به منجر به‌بیماری‌هایی مانند «کرن ایکتروس» شود که آسیبی شدید و ماندگار در دستگاه عصبی نوزاد است. به‌همین دلیل بسیار اهمیت دارد نشانه‌های زردی را شناخته و از پیش برای بروز چنین مشکلی آماده بود. 

علت‌ های شایع زردی نوزادی

یک اختلال زمینه‌ای ممکن است باعث ایجاد زردی نوزاد شود. در این موارد، زردی اغلب خیلی زودتر و یا خیلی بعد تر از شکل شایع و فیزیولوژیک زردی نوزاد اتفاق می‌افتد. بیماری‌ها یا شرایطی که می‌توانند باعث ایجاد زردی شوند عبارت‌اند از:

• خونریزی داخلی
• عفونت در خون (سپسیس)
• عفونت های ویروسی یا باکتریایی
• ناسازگاری بین خون مادر و کودک
• اختلال در عملکرد کبدی
• کمبود آنزیم
• ناهنجاری در گلبول های قرمز که باعث می شود که سریعا تجزیه شوند.

توجه: گاهی زردی می‌تواند به‌دلیل خوب شیر نخوردن کودک اتفاق بیفتد. در این شرایط می‌توانید با کمک ماما یا پزشک اطفال راه‌های صحیح شیر دادن را یاد بگیرید.

زردی نوزاد و لامپ مهتابی

فتوتراپی درمان با نوع خاصی از نور (نه نور خورشید) است. گاهی اوقات از آن برای درمان زردی نوزاد استفاده می‌شود، زیرا به کبد کودک کمک می‌کند تا بیلی روبین را از خون او جدا کند. هدف فتوتراپی این است که پوست کودک را تا حد امکان در معرض نور قرار دهد.

زردی نوزاد و گروه خونی مادر

ناسازگاری گروه خونی بین مادر و نوزاد نیز دلیلی برای ردیابی دقیق‌تر زردی نوزاد است. این زمانی وجود دارد که مادر دارای گروه خونی O باشد (در نتیجه آنتی بادی علیه سلول‌های A و B دارد) و نوزاد او از گروه خونی A یا B باشد.

زردی نوزاد و مشکل کبد

ادرار نوزاد تازه متولد شده باید بی‌رنگ باشد اگر ادرار کودک شما زرد باشد یا مدفوع او کم رنگ است، این می‌تواند نشان‌دهنده بیماری کبدی باشد و شما باید این موضوع را به ماما یا پزشک خود برای بررسی درجه زردی نوزاد گزارش دهید.

زردی نوزاد و خواب زیاد

زردی یا عفونت ممکن است باعث خواب آلودگی کودک شود. این مورد طبیعی است اما شیردهی مکرر از تبدیل شدن آن به یک مشکل کمک می‌کند.

زردی نوزاد همراه با تب خطرناک است؟

در صورت عدم درمان، زردی شدید نوزاد می‌تواند منجر به انسفالوپاتی حاد بیلی روبین شود که ناشی از سطوح سمی بیلی روبین در مغز است. نوزاد ممکن است تب کند، بی حال رفتار کند، گریه زیاد داشته باشد، از شیر خوردن امتناع کند و گردن و بدن خود را به عقب خم کند.

راه‌ های تشخیص زردی نوزاد چیست؟

زردی نوزاد را چگونه تشخیص دهیم؟ در مرحله اول، به‌عنوان والدین نوزاد وظیفه شماست که پس از ترخیص مدام نشانه‌های زردی را در کودک بررسی کرده و در صورت بروز مشکلات گفته شده به پزشک مراجعه کنید. پس از مشاهده علائم فیزیکی و مراجعه به‌پزشک، وی روند زیر را برای درمان و تشخیص انجام خواهد داد.

پزشک شما به احتمال زیاد بر اساس ظاهر کودک زردی نوزادی را تشخیص می‌دهد. با این حال برای تشخیص قطعی لازم است میزان بیلی روبین خون نوزاد اندازه گیری شود. سطح بیلی روبین نوزاد یا در واقع شدت زردی وی دوره درمان را تعیین می کند. اقدامات تشخیصی زردی و اندازه گیری بیلی روبین شامل موارد زیر است:

• معاینه فیزیکی
• نمونه برداری از کبد
• آزمایش خون کودک
• تست بیلی روبین پوستی: تست پوستی به کمک وسیله‌ای به نام بیلی روبینومتر انجام می‌شود. در این تست با دستگاهی که انعکاس نور ویژه‌ای از طریق پوست را اندازه‌گیری می‌کند، انجام می‌شود.
• آزمایش خون و ادرار: برای یافتن بیماری زمینه‌ای، ممکن است پزشک در خواست آزمایش خون و ادرار بدهد.

درمان زردی نوزادی چیست؟

زردی خفیف اغلب در طول ۲ تا ۳ هفته به طور خودبه خودی بهبود می‌یابد. در زردی متوسط تا شدید، ممکن است نوزاد شما در بیمارستان بستری شود. درمان‌های کاهش سطح بیلی روبین در خون نوزاد شامل موارد زیر هستند:

۱. نور درمانی (فتوتراپی)

 کودک شما ممکن است زیر یک لامپ مخصوصی قرار گیرد که نور را در طیف آبی-سبز منتشر می‌کند. نور، شکل و ساختار مولکول‌های بیلی روبین را تغییر می‌دهد و از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود. در طول درمان، پوشش نوزاد شما تنها یک پوشک و محافظ چشم او برای جلوگیری از آسیب اشعه به چشم‌هایش است. در برخی موارد کودک برای قرار گرفتن در دستگاه نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. اما در برخی موارد می‌توان دستگاه زردی نوزاد یا فوتوتراپی را اجاره کرد و براساس دستور پزشک در خانه از آن استفاده نمود.

هزینه اجاره دستگاه زردی نوزاد پایین‌تر از بستری شدن در بیمارستان است. هزینه این دستگاه‌ها به ازای هر شب محاسبه می‌شود. 

۲. ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg)

زردی ممکن است به تفاوت نوع گروه خونی مادر و نوزاد مربوط باشد. این وضعیت باعث انتقال آنتی بادی از مادر به نوزاد می‌شود، که به شکست سریع گلبول‌های قرمز نوزاد کمک می‌کند. تزریق داخل وریدی یک ایمونوگلوبولین (پروتئین خون که می‌تواند سطح آنتی بادی را کاهش دهد) ممکن است باعث کاهش زردی و کاهش نیاز به انتقال خون شود.

۳. انتقال خون

زمانی که زردی شدید به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهد، ممکن است نوزاد نیاز به انتقال خون داشته باشد. انتقال خون شامل گرفتن مقدار کمی خون نوزاد و جایگزینی آن با خون اهدایی از فردی دیگر است، در این حالت بیلی روبین و آنتی‌بادی‌های مادری رقیق می‌شوند. این روش در بخش مراقبت های ویژه نوزادان(NICU) انجام می‌شود.

سریع ترین راه درمان زردی نوزاد چیست؟

فتوتراپی که درمان با نوع خاصی از نور (نه نور خورشید) است تا کنون سریع‌ترین روش درمان زردی شناخته شده است.

سبک زندگی و درمان های خانگی زردی نوزاد چه هستند؟

هنگامی که زردی نوزاد شدید نیست، پزشک ممکن است تغییراتی در تغذیه ی نوزاد ایجاد کند. تغییر در برنامه غذایی نوزاد می‌تواند سطح بیلی روبین را کاهش دهد. اگر سوال یا نگرانی درباره مقدار یا زمان نیاز کودک به تغذیه دارید، یا اگر مشکلی با شیر مادر دارید، با پزشک خود صحبت کنید. موارد زیر ممکن است درمان زردی باشند و زردی نوزادی را کاهش دهند:

تغذیه مکرر: تغذیه مکرر شیر بیشتری در اختیار نوزاد قرار می دهد و موجب حرکت بیشتر روده میشود. حرکت بیشتر روده، موجب دفع مدفوع بیشتر و در نتیجه کاهش میزان بیلی روبین نوزاد میشود.

تغذیه تکمیلی: اگر کودک شما دچار مشکل تغذیه با شیر مادر است، یا کاهش وزن پیدا کرده است، یا آب بدنش را از دست داده و دچار خشکی و کم آبی شده است، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که کودک ۲ تا ۳ روز فقط شیر خشک مصرف کند و پس از آن دوباره شیر مادر را شروع کنید. از پزشکتان راجع به گزینههای مناسب تغذیه‌ای برای نوزادتان مشورت بخواهید.

درمان زردی نوزاد در طب سنتی

زرد شدن زبان نشانه چیست؟ در طب سنتی درمان‌های بی‌شماری برای زردی نوزاد وجود دارد که همچنان در میان عامه مردم برای درمان این مشکل در نوزادان استفاده می‌شود. بهتر است بدانید پیش از استفاده از هر گونه دارو یا گیاه خاصی برای درمان نوزاد دچار زردی باید با پزشک مشورت کنید. برخی از این روش‌ها باورهای غلطی بوده که تنها باعث تشدید شرایط کودک می‌شوند. از جمله درمان‌‌های زردی نوزاد در طب سنتی می‌توان موارد زیر را نام برد.

متن انگلیسی: «Jaundice can be cured by taking a lot of fluids like radish juice, gooseberry juice, lemon juice, sugarcane juice, and a lot of water.»
ترجمه فارسی:‌ «زردی را می‌توان با مصرف مایعات زیاد مانند آب تربچه، آب انگور، آب لیمو، آب نیشکر و آب زیاد درمان کرد.»

به نقل از سایت lybrate

۱. شیر خشت

شیر خشت از نوعی گیاه به‌دست می‌آید و از دیرباز به‌عنوان ماده‌ای برای درمان زردی نوزاد مورد استفاده بوده است. براساس تحقیقات امروزه ثابت شده است که قطره شیر خشت اصل خوراکی به همراه نور درمانی می‌تواند تاثیر بسزایی بر درمان یرقان داشته باشد. 

۲. زردی نوزاد و عرق کاسنی

شستشو و حمام دادن نوزاد با عرق کاسنی و آب ولرم می‌تواند بر درمان زردی موثر باشد. 

۳. ترنجبین و آب

تکه‌ای حوله تمیز را در مخلوط جوشانده ترنجبین و آب خیس کرده و پس از خنک شدن روی پیشانی و پشت گوش کودک قرار دهید. 

۴. حجامت نوزادان 

شاید برایتان عجیب باشد اما در طب سنتی یکی از راهکارهای درمان زردی نوزاد، حجامت کردن است. در این روش پشت گوش نوزاد خراش کوچکی ایجاد شده تا خون اضافی خارج شود. این مورد باید در محیطی بهداشتی و تحت نظر متخصص انجام شود. 

۵. عناب دم کرده یا خام 

خوردن عناب توسط مادر منجر به خنک شدن شیر مادر و کاهش دمای بدن نوزاد و سطح بیلی روبین می‌شود. در نتیجه زردی کاهش می‌یابد. به‌طور کلی در طب سنتی درمان زردی نوزاد براساس رژیم غذایی مادر و خوردن خنکی جات برای کاهش میزان بیلی روبین خون است. 

۶. خاکشیر برای زردی نوزاد

خواص خاکشیر می‌تواند به درمان زردی نوزاد ۲۰ روزه کمک کند و تابه‌حال موردی از نارضایتی و ناراحتی از آن گزارش نشده است.

سریع‌ترین راه درمان زردی نوزاد چیه؟ همین الان از متخصص مشاوره بگیر.

دکتر زردی کودکان

رژیم غذایی مادر برای نوزاد دچار زردی چیست؟

علاوه بر موارد گفته شده یکی از مهم‌ترین مواردی که بر درمان زردی نوزاد، موثر است، رژیم مادر در شیردهی و تغذیه در دوران بارداری است. بهتر است در این دوران مادران بیشتر از خنکی جات مانند عرق شاتره یا کاسنی و خاکشیر استفاده کنند تا به این ترتیب شیر آن‌ها خنک شده و بیلی روبین اضافی دفع شود. 

از دیگر مواردی که مادران شیرده می‌توانند به رژیم غذایی خود برای درمان زردی نوزاد اضافه کنند، عبارت‌اند از: 

• استفاده از میوه‌هایی مانند لیمو شیرین، لیمو ترش، هندوانه، سیب و غیره. 
• استفاده از سبزیجاتی مانند کرفس و اسفناج
• خوردن آب سیب و آب هندوانه به همراه نبات 
• استفاده از روغن زیتون در غذاها 
• خوردن چای
• استفاده بیشتر از ماهی و مرغ (گوشت‌های سفید)
• خوردن لبنیات 
• خوردن دوغ در کنار غذا
• می‌توانید فرنی، شیر برنج یا عدسی و غیره را نیز به رژیم خود اضافه کنید. 

دقت داشته باشید با مصرف غذاهایی از جمله کاچی، بادام زمینی، توت، کنجد، گلاب، بادمجان، پرتقال، پسته و مواد غذایی که طبع گرمی دارند تا حد امکان خودداری کنید. همچنین هرگونه تغییر در رژیم غذایی باید با مشورت پزشک انجام شود، زیرا در مواردی ممکن است غذایی که مادر مصرف می‌کند، از جمله غذاهای ممنوع برای کودکان زیر ۲ سال باشد. 

از کجا بفهمیم زردی خوب شده است؟

پیش از اشاره کردیم که باید به صورت دوره‌ای نوزاد آزمایش دهد تا سطح بیلی روبین خون او مشخص شود. از این طریق می‌توان روند بهبود را پیگیری کرد. معمولا بعد از ۲ هفته علائم زردی نوزاد از بین رفته و رنگ پوست و چشم کودک به حالت عادی باز می‌گردد. دیگر خبری از قولنج و گریه‌های مداوم یا مشکلات گوارشی و علائم مشکلات کبدی نیست و در نهایت اگر زردی نوزاد ناشی از بیماری دیگری نباشد به وضعیت طبیعی بازمی‌گردد. 

بهترین پزشک برای تشخیص و درمان بیماری زردی نوزاد کیست؟

دکتر متخصص اطفال بهترین پزشک برای تشخیص و درمان این مورد هستند. پزشک پس از بررسی‌های اولیه و فیزیکی و انجام آزمایش‌های لازم بهترین روش درمان را به شما پیشنهاد می‌کند.

 عوارض زردی نوزادان چیست؟

در اکثر نوزادان به‌طور طبیعی زردی درمان می‌شودو اغلب عارضه خاصی به‌دنبال ندارد به غیر از مواردی مانند عوارض زایمان زودرس. اما در صورت عدم درمان و تشخیص به‌موقع بالا رفتن غیرطبیعی سطح بیلی روبین (زردی شدید نوزاد)، رسوب بیش از حد آن در مغز و خون می‌تواند مشکلات عصبی و غیر قابل جبرانی بر جای بگذارد. از جمله رایج‌ترین عوارض عدم درمان و رسیدگی به زردی نوزاد می‌توان موارد زیر را نام برد.

آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین

بیلی روبین برای سلول های مغزی سمی است. در یک کودک مبتلا به زردی شدید، خطر انتقال بیلی روبین به مغز وجود دارد، وضعیتی که به نام آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین شناخته می شود. درمان سریع ممکن است از آسیب قابل توجه پایدار در آینده جلوگیری کند. علائمی که در آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین در کودک مبتلا به زردی می بینیم، عبارت است از:

• بی‌میلی
• به سختی بیدار شدن از خواب
•  گریه با صدای بالا
•  مکیدن یا تغذیه ضعیف و بد
• عقب گرد و قوس زدن به عقب در گردن و بدن
• تب و لرز

کرنیکتروس

 سندرمی است که اگر آنسفالوپاتی حاد بیلی روبین باعث آسیب دائمی به مغز شود، اتفاق می افتد. کرنیکتروس ممکن است منجر به علایمی مانند زیر شود:

•  حرکات غیر ارادی و غیر قابل کنترل ( فلج مغزی)
• نگاه دائمی به بالا (مشکلات بینایی)
• از دست دادن شنوایی
• رشد نامناسب مینای دندان

به‌همین دلیل بسیار اهمیت دارد که به‌موقع با تشخیص نشانه‌ها نسبت به آزمایش بیلی روبین و تشخیص زردی نوزاد و درمان آن اقدام کنید.  

عوامل موثر بر تشدید زردی نوزاد چیست؟

زردی نوزاد از کی شروع میشود و زردی نوزادان تا کی ادامه دارد؟ عوامل خطر عمده ای برای زردی، به ویژه زردی شدید که می‌توانند منجر به عوارض شود عبارت‌اند از:

• تولد زودرس: یک کودک که قبل از ۳۸ هفته بارداری متولد شده است ممکن است قادر به پردازش بیلی روبین به سرعت پردازش در یک نوزاد کامل نباشد. نوزادان نارس نیز ممکن است کمتر غذا بخورند و حرکت روده کمتر داشته باشند که باعث می شود بیلی روبین کمتر از طریق مدفوع دفع شود.

• کبودی در طول تولد: نوزادانی که در هنگام زایمان کبود می شوند، خونریزی‌های زودرس می‌توانند سطح بالاتری از بیلی روبین ناشی از تخریب گلبول‌های قرمز بیشتری، داشته باشند.

• گروه خونی: اگر نوع خون مادر از نوزادش متفاوت باشد، نوزاد ممکن است از طریق جفت آنتی بادی‌هایی را دریافت کرده باشد که موجب تخریب غیر طبیعی و سریع گلبول‌های قرمز شود.

• شیر دادن: نوزادان تغذیه شده با شیر مادر، به ویژه کسانی که دچار مشکل پرستاری یا تغذیه ناکافی از شیر مادر هستند، در معرض خطر ابتلا به زردی قرار دارند. کم آبی یا کاهش کالری دریافتی ممکن است به شروع زردی کمک کند. با این حال، به دلیل مزایای شیردهی، کارشناسان هنوز آن را توصیه می‌کنند. مهم است که اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه کافی شیر می‌خورد و به اندازه کافی مایعات دریافت می‌کند و هیدراته شده است.

خطرات زردی نوزاد، زردی نوزاد تا چند روزگی خطرناک است؟

عوامل زیر می‌توانند در بروز زردی نوزاد خطرناک باشند:

• سیگار کشیدن و استفاده از مواد مخدر در شیردهی و بارداری 
• محیط و تغذیه نامناسب کودک 
• استفاده از داروهای شیمیایی در دوران بارداری و شیردهی 
• مصرف بیش از حد غذاهایی با طبع گرم و تند 
• مصرف غذاهای دیرهضم و سنگین مانند کله پاچه و فست فودها در شیردهی
•  استفاده از ادویه‌های خاص در رژیم مادر که باعث بروز حساسیت غذایی کودک می‌شوند. 
• مصرف سبزیجات خام مانند سیر، پیاز خام، بادمجان 

پیشگیری از زردی نوزادی چگونه است؟

بهترین پیشگیری از زردی نوزادی، تغذیه مناسب و کافی است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند باید در هفته ی اول زندگی روزانه هشت تا دوازده بار تغذیه شوند. نوزادانی که از فرمولا (شیر خشک) تغذیه می کنند باید در هفته ی اول زندگی هر دو تا سه ساعت معمولا یک تا دو اونس شیرخشک (حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر) تغذیه داشته باشند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

زردی نوزادی را می‌توان اولین بیماری و دردسر والدین دانست. آیا شما هم تجربه برخورد با چنین مشکلی را داشته‌اید؟ روش شما برای درمان زردی نوزاد چه بوده است؟ هرچند که زردی نوزاد عوارضی به‌دنبال نداشته و به‌زودی درمان می‌شود اما در کودکانی که علائم خطرناک دارند می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تر شود. به‌همین دلیل بهترین کار با دیدن نشانه‌ها مراجعه به دکتر فوق تخصص کودکان است. برای کسب اطلاعات بیشتر یا مشاوره آنلاین دکتر کودکان از بهترین پزشکان این زمینه می‌توانید به وب‌سایت دکترتو مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!