فهرست مطالب
هیدروسفالی در هر سنی ممکن است روی دهد، اما ظهور آن در جوانان و بزرگسالان کمی عجیب و سردرگم‌کننده است؛ چرا که آب آوردن مغز بزرگسالان با هیدروسفالی در نوزاد و کودکان فرق می‌کند. هیدروسفالی در بزرگسالان با مشکلات و چالش‌های زیادی همراه است که فراتر از مراقبت‌های پزشکی معمولی یا تخصصی است. این چالش‌ها شامل مسائل روان‌شناختی، هیجانی و شغلی نیز می‌شوند. در ادامه این مطلب همراه باشید تا با هیدروسفالی بزرگسالان، علائم آب آوردن مغز در بزرگسالان، علت، تشخیص و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا شوید. برای تشخیص و درمان این بیماری حتما با متخصص مغز و اعصاب در ارتباط باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
هیدروسفالی در بزرگسالان چیست؟
هیدروسفالی (Hydrocephalus) در بزرگسالان از بیماریهای مغز و اعصاب و نوع خاصی از هیدروسفالی است که پس از تکامل کامل جمجمه و مغز در سنین بالا رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند در اثر تومورهای مغزی، خونریزی داخل مغزی، تروما به سر، عفونت‌های مغزی و سایر شرایط پاتولوژیک ایجاد شود. افزایش فشار داخل جمجمه ناشی از هیدروسفالی می‌تواند باعث بروز سردردهای شدید، تغییرات شناختی و رفتاری، اختلال در تعادل و ضعف حرکتی شود.
تشخیص این وضعیت معمولا با استفاده از تصویربرداری مغزی نظیر سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی انجام میشود. در صورت نیاز، درمان با جراحی شانت‌گذاری برای تخلیه مایع مغزی-نخاعی اضافی انجام می‌گیرد. پیش‌آگهی در بزرگسالان معمولا بهتر از کودکان است، اما به علت وجود بیماریهای زمینه‌ای و کاهش توان جبرانی مغز در سنین بالا، همچنان می‌تواند چالش برانگیز باشد. در مجموع، تشخیص دقیق و درمان به موقع هیدروسفالی در بزرگسالان اهمیت دارد تا از عوارض شدید آن پیشگیری شود.
آب آوردن مغز در سالمندان
آب آوردن مغز در سالمندان، که به آن هیدروسفالی با فشار طبیعی نیز گفته میشود، وضعیت پزشکی است که در آن مایع مغزی-نخاعی در بطن‌های مغز تجمع می‌کند و موجب فشار بر مغز میشود، اما فشار داخل جمجمه طبیعی است. علت اصلی این نوع هیدروسفالی در سالمندان معمولا به دلیل اختلال در گردش یا جذب مایع مغزی-نخاعی است که می‌تواند ناشی از تغییرات طبیعی مرتبط با سن، مانند تجمع مایع در بطن‌های مغز و کاهش در جذب مایع مغزی-نخاعی باشد.
همچنین عوامل پاتولوژیک مانند آسیب به عروق خونی، التهاب مغز یا پرده‌های مغزی و وجود تومورها یا ضایعات روی مجاری عبور مایع مغزی-نخاعی نیز می‌توانند به بروز این وضعیت منجر شوند. این تجمع مایع در بطن‌های مغز، منجر به فشردگی بافت مغزی و بروز علائمی مانند اختلال راه رفتن، اختلال در کنترل ادرار و کاهش شناختی میشود.
پیش آگهی هیدروسفالی بزرگسالان به علت عارضه، میزان و شدت علائم و زمان تشخیص و درمان بیماری بستگی دارد. برخی بیماران سالمند با درمان بهبود چشمگیری نشان می‌دهند، درحالی‌که در عده دیگر، درمان فایده‌ای ندارد. در موارد ابتلا به فشار هیدروسفالی نرمال، با شانت گذاری، زوال عقل برطرف میشود.
علائم هیدروسفالی در بزرگسالان
علائم هیدروسفالی در بزرگسالان به‌نوعی شبیه علائم آن در سالمندان هستند، اما معمولا ظریف‌تر هستند. با این حال تاثیر زیادی بر زندگی بیماران می‌گذارند. در موارد شدید، علائم در روند کار و زندگی روزانه تداخل ایجاد می‌کند. گاهی اوقات این نشانه‌ها با علائم بحران میانسالی یا سایر مشکلات روانی و عاطفی اشتباه گرفته می‌شوند. با بدتر شدن علائم و غیرقابل تشخیص شدن بیماری، توانایی فرد در انجام کارهای روزمره و کار، روابط خانوادگی و محیط بیرونی مختل میشود.
متن انگلیسی:
hydroassoc
Symptoms reported include, but are not limited to: Headaches (persistent and/or severe), Nausea and vomiting, Vision problems (double or blurred vision, or difficulty focusing can occur due to increased pressure on the optic nerves), Cognitive and memory problems (difficulties with concentration, decision-making, short-term memory issues), Balance and coordination issues, Disturbances in gait (trouble walking), Excessive tiredness, Vertigo (sensation of spinning or dizziness), Syncope (fainting), Hearing loss
ترجمه متن:
علائم هیدروسفالی در بزرگسالان که گزارش شده‌اند ولی تنها محدود به آن‌ها نمی‌شوند عبارتند از سردرد (مستمر یا شدید)، حالت تهوع و استفراغ، مشکلات بینایی (تاری دید یا دوبینی یا تمرکز دشوار که در اثر افزایش فشار به اعصاب بینایی به وجود می‌آید)، مشکلات شناختی و حافظه (مشکلات تمرکزی، تصمیم‌گیری و مشکلات مربوط به حافظه کوتاه مدت)، مشکلات برهم خوردن تعادل و هماهنگی (مشکل در راه رفتن)، خستگی مفرط، سرگیجه، سنکوپ (غش کردن) و کاهش شنوایی.
مدام دچار سرگیجه و تاری دید میشی؟
برای بررسی مشکلات احتمالی نوبت بگیر.
علت هیدروسفالی در بزرگسالان
علل اصلی آب آوردن مغز در بزرگسالان عبارتند از:
- انسداد جریان مایع مغزی-نخاعی
- تومورهای مغزی مانند مننژیوم، آستروسیتوما، متاستاز
- عفونت‌های مغزی مانند مننژیت، آبسه
- خونریزی داخل مغزی مانند خونریزی داخل بطنی یا سکته مغزی
- ضایعات اختصاصی مانند کیست‌های آراکنوئید یا وب‌های عنکبوتی
- کاهش جذب مایع مغزی-نخاعی
- التهاب مغزی و نخاعی (چه چیزی باعث التهاب مغز میشود؟)
- تروما به سر
- جراحی‌های قبلی مغز
- تومورهای سلول‌های پلکسوس کوروئید
- عفونت مغزی مزمن
- هیدروسفالی طبیعی مرتبط با سن (پیری)
راه های تشخیص هیدروسفالی در بزرگسالان
تشخیص هیدروسفالی در بزرگسالان معمولا با روش‌های زیر انجام میشود:
- معاینه بالینی و بررسی علائم مانند سردرد، تغییرات شناختی و رفتاری، اختلال تعادل و ضعف حرکتی
- ارزیابی سابقه پزشکی و احتمال علل زمینه‌ای مانند تروما، عفونت یا سابقه جراحی
- تصویربرداری مغزی با سی تی اسکن و ام‌آر‌آی مغز
- آزمایش مایع مغزی-نخاعی برای بررسی علل عفونی یا خونریزی
- آزمایش خون برای ارزیابی کلی سلامت
- تست‌های عصب روان‌شناختی، ارزیابی قدرت شناختی و عملکرد روزمره
این مجموعه ارزیابی‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا علت آب آوردن مغز بزرگسالان را تشخیص داده و درمان مناسب را تعیین کند.
درمان هیدروسفالی در بزرگسالان
درمان هیدروسفالی در بزرگسالان بستگی به علت زمینه‌ای آن و شدت علائم دارد. روش‌های درمانی معمول آن عبارتند از:
- درمان هیدروسفالی با دارو و استفاده از داروهایی که تولید مایع مغزی-نخاعی را کاهش می‌دهند مانند استازولامید
- جراحی شنت گذاری و قرار دادن لوله‌های انحرافی برای هدایت مازاد مایع مغزی-نخاعی به مکان‌های دیگر مانند شکم یا قفسه سینه
- آندوسکوپی مغزی و استفاده از دوربین برای باز کردن انسداد جریان مایع مغزی-نخاعی
- برداشتن تومور یا ضایعه محدودکننده جریان مایع مغزی-نخاعی
- فیزیوتراپی و توان‌بخشی برای بهبود عملکرد حرکتی
- تمرینات شناختی برای بهبود اختلالات شناختی
درمان مناسب بر اساس علت، شدت علائم و وضعیت بالینی بیمار تعیین میشود. در بسیاری از موارد، استفاده از یک رویکرد ترکیبی (دارویی، جراحی و توان‌بخشی) موثرتر است.
۱. دارو برای درمان هیدروسفالی بزرگسالان
برای درمان دارویی هیدروسفالی بزرگسالان، داروهای زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
| داروهای هیدروسفالی | نمونه داروها |
|---|---|
| داروهای کاهنده تولید مایع مغزی-نخاعی | مانند استازولامید (Acetazolamide)، تریکوساتین فناید (Trihexylenephenetidin)، کلرتالیدون (Chlorthalidone) که با کاهش تولید مایع مغزی-نخاعی، از افزایش فشار داخل جمجمه جلوگیری می‌کنند. |
| داروهای دیورتیک (ادرارآور) | مثل فروزماید (Furosemide) و هیدروکلرتیازید (Hydrochlorothiazide)که از طریق افزایش دفع آب و الکترولیت‌ها، به کاهش فشار داخل جمجمه کمک می‌کنند. |
| داروهای ضد‌التهاب غیراستروئیدی | مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که با کاهش التهاب، فشار داخل جمجمه را کاهش می‌دهند. |
داروها معمولا به‌صورت ترکیبی و به‌عنوان درمان کمکی در کنار اقدامات جراحی استفاده می‌شوند. دوز و ترکیب دارویی بر اساس وضعیت بالینی بیمار تعیین می‌گردد.
۲. آندوسکوپی مغز برای درمان هیدروسفالی
آندوسکوپی مغز یکی از روش‌های درمان هیدروسفالی در بزرگسالان است. ابتدا با استفاده از تصویربرداری‌های مغزی مانند MRI یا CT اسکن، وجود و شدت هیدروسفالی تشخیص داده میشود. سپس بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و موی سر در ناحیه مورد نظر تراشیده میشود.
جراح با استفاده از دوربین کوچکی (آندوسکوپ) که به داخل مغز وارد می‌کند، تصاویری از بطن‌های مغز را مشاهده می‌کند. پس از این مرحله، جراح اقدام به انجام یکی از موارد زیر می‌نماید: ایجاد پنجره (استوماتوسیستوسکوپی) در بطن‌های مغز برای تخلیه مایع اضافی، برداشتن بافت اضافی یا توده‌های داخل بطن‌ها، یا قطع و تعویض منافذ طبیعی بین بطن‌های مغز.
بعد از انجام جراحی، تصویربرداری‌های مغزی مجددا انجام میشود تا وضعیت بهبود هیدروسفالی بررسی گردد. آندوسکوپی مغز روش کم‌تهاجمی‌تر نسبت به جراحی‌های سنتی هیدروسفالی است و معمولا بهبود بهتر و بازگشت سریع‌تر بیمار را به همراه دارد. اما در برخی موارد پیچیده، جراحی باز هنوز ضروری است.
نگران عوارض جراحی هیدروسفالی هستی؟ با متخصص مشورت کن.
۳. جراحی هیدروسفالی
جراحی هیدروسفالی یکی از روش‌های درمان اصلی برای آب آوردن مغز بزرگسالان است که با هدف تخلیه یا کاهش مایع اضافی برای کاهش فشار داخل جمجمه و جلوگیری از آسیب مغزی انجام میشود. این جراحی در موارد مختلفی مانند هیدروسفالی مادرزادی، هیدروسفالی در اثر ضربه یا خونریزی داخل مغزی، و هیدروسفالی ثانویه به علل دیگر مانند تومورهای مغزی انجام می‌گیرد. جراحی هیدروسفالی شامل چند روش اصلی میشود:
- شانت گذاری برای تخلیه مایع اضافی از طریق گذاشتن لوله از بطن مغز به زیر پوست شکم یا قفسه سینه
- آندوسکوپی مغزی
- برداشتن توده‌ها یا بافت اضافی داخل بطن‌های مغز
- اصلاح مسیر طبیعی جریان مایع مغزی-نخاعی
جراحی هیدروسفالی معمولا به صورت عمل باز یا کم‌تهاجمی (آندوسکوپی) انجام میشود. روش انتخابی به عواملی مانند شدت هیدروسفالی، علت ایجاد آن و سن بیمار بستگی دارد. این جراحی‌ها اغلب با موفقیت انجام می‌شوند، اما ممکن است عوارضی مانند عفونت، خونریزی، یا انسداد شانت ایجاد شود.
درمان هیدروسفالی خفیف در بزرگسالان
درمان هیدروسفالی خفیف در بزرگسالان به شرایط فردی بیمار بستگی دارد. در مواردی که علائم هیدروسفالی خفیف و پایدار باشند، تنها به پایش و بررسی منظم بیمار توسط پزشک متخصص نیاز است. پزشک با انجام معاینات بالینی، تصویربرداری مغزی و ارزیابی علائم، روند بیماری را کنترل می‌کند. در صورت وجود علائم خفیف، داروهایی مانند استازولامید برای کاهش تولید مایع مغزی-نخاعی تجویز می‌شوند تا به کنترل فشار داخل جمجمه و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند.
در موارد خفیف که درمان دارویی کارساز نباشد، ممکن است اقدامات جراحی محدود مانند آندوسکوپی یا عمل باز برای ایجاد پنجره در بطن‌های مغز انجام شود. این اقدامات جراحی کم‌تهاجمی هستند و به طور معمول عوارض کمتری نسبت به شانت گذاری دارند.
در صورت بروز عوارضی مانند افزایش فشار داخل جمجمه، تغییرات شناختی یا حرکتی، درمان مناسب اتخاذ میشود. در مجموع، برای هیدروسفالی خفیف در بزرگسالان، رویکرد محافظه‌کارانه با نظارت و مدیریت مناسب توسط پزشک متخصص، معمولا بهترین راه درمان است و جراحی فقط در صورت پیشرفت علائم یا عدم پاسخ به درمان دارویی انجام می‌گیرد.
مراقبت از هیدروسفالی بزرگسالان در خانه
راهکارهای مراقبت از هیدروسفالی بزرگسالان در خانه عبارتند از:
- پایش علائمی مانند سردرد، تغییرات رفتاری، مشکلات حرکتی یا شناختی، و تغییر در بینایی یا شنوایی
- مصرف منظم و دقیق داروهای تجویزی پزشک برای کاهش تولید مایع مغزی-نخاعی
- محدودیت فعالیت فیزیکی بیمار برای جلوگیری از افزایش فشار داخل جمجمه
- تغذیه مناسب با کالری و مواد مغذی کافی
- رعایت بهداشت شخصی
- پایش فشار داخل جمجمه با دستگاه‌های پایش فشار داخل جمجمه در منزل
- پیگیری منظم و مراجعه برای معاینه و آزمایش
خانواده باید همواره با پزشک در ارتباط باشند و هرگونه تغییر در وضعیت بیمار را به سرعت گزارش کنند. مراقبت مناسب در منزل در کنار پیگیری پزشکی، نقش مهمی در کنترل هیدروسفالی در بزرگسالان دارند.
عوارض هیدروسفالی در بزرگسالان
عوارض هیدروسفالی در بزرگسالان عبارتند از:
- سردرد و سرگیجه
- تغییرات شناختی و رفتاری
- مشکلات حرکتی و تعادل
- اختلالات بینایی و شنوایی
- عفونت در اطراف محل گذاشتن شانت
- انسداد شانت
- افزایش فشار داخل جمجمه
متن انگلیسی:
mayoclinic
Without treatment, hydrocephalus leads to complications. Complications may include learning disabilities or developmental and physical disabilities. Complications of this condition also can result in death. When hydrocephalus is mild and it’s treated, there may be few, if any, serious complications
ترجمه متن:
عدم درمان هیدروسفالی منجر به بروز عوارض جدی و خطرناکی خواهد شد. عوارض ممکن است شامل ناتوانی در یادگیری، ناتوانی جسمی یا رشدی شود. عوارضی که در نهایت به مرگ ختم خواهند شد. در موارد ابتلا به هیدروسفالی خفیف با درمان مناسب، عوارض چندان جدی و خطرناک نخواهند بود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
هیدروسفالی در بزرگسالان مشکلی است که در سنین بالا و در اثر خونریزی داخل مغزی، التهاب مایع مغزی- نخاعی، ضربه به سر یا عفونت مغز ایجاد میشود. ابتلا به این عارضه در بزرگسالان به‌دلیل پایین آمدن توان مغز در جبران ضایعات در سنین بالا و امکان وجود بیماریهای زمینه‌ای، مشکلات و خطرات بیشتری ایجاد می‌کند.
عدم درمان مناسب آب آوردن مغز بزرگسالان در موارد شدید به عوارض جبران ناپذیری از جمله مرگ ختم خواهد شد. بنابراین در صورت مشاهده علائم هیدروسفالی بزرگسالان باید بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید تا اقدامات لازم برای درمان انجام شوند.
شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین دکتر نورولوژی در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر مغز و اعصاب آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام خسته نباشد
بیمار ما سرش اب اورده بود عمل کردن از وقتی عمل کردن چشماشون تار شده جاییرو نمیتونن ببینن ایا امکانش هس بیناییشون رو از دست بدن؟! لطفا بگید چیکار باید کرد برا درمانش
سلام، بعد از جراحی مغز، تاری دید یا مشکلات بینایی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، مانند فشار به اعصاب چشم یا تغییرات در جریان خون به چشم‌ها. این وضعیت می‌تواند موقتی باشد و به تدریج بهبود یابد، اما در برخی موارد نیاز به پیگیری پزشکی بیشتر دارد. پیشنهاد می‌کنم هر چه سریع‌تر با پزشک معالج تماس بگیرید تا علت دقیق تاری دید مشخص شود و درمان‌های مناسب شروع شود. در مواردی که اختلالات عصبی یا عروقی عامل این مشکل باشند، درمان تخصصی ضروری است. مهم است که به هیچ عنوان تا بهبودی کامل از توصیه‌های پزشک پیروی کنید.
من مشکوک‌به هیدروسفالی هستم اگه دکتر خوب میشناسید معرفی کنید ممنون میشم
سلام
برای بررسی و درمان هیدروسفالی، باید به متخصص جراحی مغز و اعصاب (نوروسرجن) مراجعه کنید.
از لینک زیر نوبت بگیرید
جدی بگیرید
متخصص جراح مغز و اعصاب
سلام بیمار ما توی تصادف به سرش ضربه وارد شد بعد از یک هفته به هوش آمد مرخصش کردیم از بیمارستان. بعد از ۱۳روز سی تی اسکن گرفتیم گفتن آب دور مغزشه باید عمل بشه امروز برادرم رفته شیراز یه نوبت بگیره عمل کنه یه دکتر خوب معرفی کنین لطفاً شیراز
حسین عزیز
از لینک زیر وارد شوید
و با توجه به نظرات و پزشک، نوبت بگیرید
متخصص جراح مغز و اعصاب
سلام وقت بخیر به مدیریت سایت از مطالب اموزنده
من همسرم در سال ۹۹ بر اثر سکته مغزی مجبور به شنط گذاری شده ولی شکر خدا و دکتر با تجربش جناب دکتر مجد محسنی و شنط گذاری و مراقبت های بعد عمل خدا رو شکر حال خوبی داره ولی هر چند هنوز داره دارو های مغز اعصاب استفاده میکنه و حالشون خوب خوب هستن از دکترش واقعا رصایت کامل و قدر دان زحمت های بی دریغ و منشی خیلی خیلی خوبه شون با تشکر و سپاس .مشهد
بسیار عالی
با ارزوی بهترین ها برای شما و عزیزان تان
خوب
سلام جناب دوکتور
بعد از عمل جراحی چی احتیاط باید کرد؟
سلام
بعد از چه عملی؟
نوع عمل مهم است
یطور کلی باید استراحت مطلق کرد
و دارو ها را سر وقت مصرف نموپ
تشکر جناب دوکتور
بعد عمل جراحی چی احتیاط باید کرد..؟