عفونت قارچی واژن چیست؟ علائم و روش درمان آن چیست؟

عفونت قارچی واژن یکی از شایع‌ترین مشکلات در میان زنان است که به‌دلیل رشد بیش‌ازحد قارچ‌هایی مانند کاندیدا آلبیکنس در محیط واژن ایجاد می‌شود. این عفونت معمولاً با علائمی مانند خارش، سوزش، ترشحات غلیظ و سفیدرنگ و گاهی درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی همراه است. اگرچه این مشکل به‌ندرت خطرناک است، اما می‌تواند باعث ناراحتی و اختلال در زندگی روزمره شود. خوشبختانه، با تشخیص صحیح و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان این عفونت را به‌خوبی مدیریت و درمان کرد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر علائم، عوامل ایجادکننده و روش‌های درمان عفونت قارچی واژن می‌پردازیم.

عفونت قارچی واژن چیست؟

عفونت قارچی واژن (به انگلیسی candidiasis یا vaginitis candidiasis) یکی از انواع عفونت واژن است که در اثر رشد غیرطبیعی قارچ‌ها در محیط واژن ایجاد می‌شود. این قارچ به‌طور طبیعی در بدن بسیاری از افراد وجود دارد، اما زمانی که تعادل باکتری‌ها و قارچ‌ها در واژن به‌هم بخورد، شرایط برای رشد بی‌رویه آن فراهم می‌شود. عوامل مختلفی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، استرس، تغییرات هورمونی، دیابت کنترل‌نشده و استفاده از لباس‌های تنگ و غیرقابل‌تنفس می‌توانند خطر ابتلا به این عفونت را افزایش دهند. عفونت قارچی واژن معمولاً خطر جدی برای سلامت ندارد، اما می‌تواند باعث ناراحتی و مشکلاتی مانند خارش، سوزش و ترشحات غیرطبیعی شود.

تفاوت عفونت قارچی و باکتریایی واژن چیست؟

تفاوت عفونت قارچی و باکتریایی واژن در عامل ایجادکننده، علائم و درمان است. ابن تفاوت‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.

• درمان قارچی با داروهای ضدقارچ و باکتریایی با آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود.
• عفونت قارچی توسط قارچ کاندیدا ایجاد شده و با خارش، سوزش و ترشحات سفید و بدون بو همراه است.
• عفونت باکتریایی ناشی از عدم تعادل باکتری‌های واژن است و با ترشحات رقیق، خاکستری‌رنگ و بوی ناخوشایند مشخص می‌شود.

متن انگلیسی:
«A vaginal yeast infection is a fungal infection that causes irritation, discharge and intense itchiness of the vagina»
ترجمه فارسی:
«عفونت قارچی واژن نوعی عفونت قارچی است که باعث ناراحتی، ترشحات و خارش شدید واژن می‌شود.»

mayoclinic

علائم عفونت قارچی واژن کدامند؟

علائم عفونت قارچی واژن متنوع هستند. علائم عفونت قارچی می‌تواند از خفیف تا متوسط باشد و شامل موارد زیر است:

• خارش واژن
• سوزش واژن و لابیا (معمولا سوزش واژن بعد از ادرار یا رابطه جنسی)
• قرمزی و تورم لابیاها
• درد واژن
• زخم
• دیده شدن دانه‌های قرمز در واژن
• ترشحات غلیظ، سفید و بدون بو با ظاهری پنیری در واژن (ترشحات پنیری)
• ترشحات آبکی واژن
• خشکی واژن

علت عفونت قارچی واژن

عفونت قارچی واژن معمولاً به‌دلیل رشد بیش‌ازحد قارچ کاندیدا آلبیکنس در واژن ایجاد می‌شود. عوامل زیر می‌توانند باعث برهم خوردن تعادل طبیعی محیط واژن و افزایش خطر این عفونت شوند:

1. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها که باکتری‌های مفید واژن را کاهش می‌دهند.
2. تغییرات هورمونی در دوران بارداری، قاعدگی یا استفاده از قرص‌های ضدبارداری.
3. سیستم ایمنی ضعیف ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت یا مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی.
4. رطوبت و گرما به‌دلیل پوشیدن لباس‌های تنگ و غیرقابل‌تنفس.
5. استرس و خستگی مزمن که تعادل بدن را مختل می‌کنند.
6. استفاده از مواد تحریک‌کننده مانند صابون‌ها و شوینده‌های معطر.

خارش واژن کلافه‌ت کرده؟ هنگام ادرار کردن سوزش داری؟

برای بررسی علائم با متخصص مشورت کن.

دکتر زنان

التهاب واژن بر اثر عفونت قارچی

هنگامی که شما به عفونت قارچی آلوده می‌شوید، در بدن شما قارچ‌ها محیط را مناسب رشد و تکثیر خود می‌بینند. به همین دلیل شروع به بیشتر شدن و فعالیت در محیط واژن می‌کنند. وجود قارچ‌ها در بدن شما ایجاد بیماری زایی می‌کند. از آنجایی که نباید قارچ‌ها در بدن شما رشد کنند، ممکن است که ایجاد مشکل بکنند. بنابراین بدن شما آنها را بیگانه می‌خواند. از طرفی هنگامی که یک عامل بیگانه وارد بدن شما می‌شود و شروع به رشد و تکثیر می‌کند، سیستم ایمنی بدن شما فعال می‌شود. با اینکه نتوانسته‌است جلوی ورود آنها را بگیرد اما سعی می‌کند که جلوی رشد بیشتر آنها را بگیرد. این کار را با ملتهب شدن انجام می‌دهد.

وقتی بدن شما ملتهب می‌شود، سلول‌های آسیب دیده در بدن شروع به صدا زدن فاکتورهای التهابی می‌کنند. فاکتورهای التهابی در بدن شما تجمع پیدا می‌کنند و سلول‌های خونی را به محل آسیب فرامی‌خوانند. همچنین ماکروفاژهای بافتی (سلول‌های بیگانه خوار) در این محیط جمع می‌شوند. بنابراین بافت شما قرمز و ملتهب می‌شود. این کار برای دفاع بیشتر بدن است.‌

عفونت قارچی واژن و خونریزی

عفونت قارچی واژن به‌طور معمول باعث خونریزی نمی‌شود، اما در برخی موارد ممکن است به دلیل التهاب شدید یا تحریک ناحیه تناسلی، لکه‌بینی یا خونریزی خفیف رخ دهد. عواملی مانند خارش مداوم، خراشیدن پوست یا آسیب به دیواره واژن می‌توانند این خونریزی را تشدید کنند. اگر خونریزی شدید یا مکرر باشد، ممکن است ناشی از مشکلات دیگری مانند زخم، عفونت‌های جدی‌تر یا بیماری‌های زمینه‌ای باشد.

بنابراین اگر شما هم واژن ملتهب داشته‌باشید، ممکن است که در اثر آسیب، مثلا با نزدیکی به سرویکس و یا کف واژن آسیب برسد و زخم بشود و خونریزی بکند. این حالت طبیعی نیست و خونریزی بعد از نزدیکی باید همراه با انجام آزمایش پاپ اسمیر باشد.

عکس عفونت قارچی واژن

این تصویر نشان‌دهنده عفونت قارچی واژن است که با ترشحات غلیظ و سفیدرنگ شبیه پنیر دلمه‌شده و التهاب دیواره‌های واژن مشخص می‌شود. اگر می‌خواهید عکس عفونت قارچی واژن را مشاهده کنید، به تصویر زیر توجه کنید:

عفونت قارچ تناسلی پیشرفته چیست؟

عفونت قارچی تناسلی پیشرفته به وضعیتی گفته می‌شود که عفونت قارچی به‌طور مکرر یا شدیدتر از حالت عادی رخ می‌دهد و علائم آن طولانی‌مدت یا مقاوم به درمان‌های معمولی است. این نوع عفونت معمولاً به‌دلیل رشد بیش‌ازحد قارچ کاندیدا آلبیکنس یا گونه‌های دیگر قارچ در شرایط خاص، مانند ضعف سیستم ایمنی (به‌دلیل دیابت کنترل‌نشده، مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی یا HIV)، ایجاد می‌شود. علائم عفونت قارچ تناسلی پیشرفته عبارتند از:

• خارش و سوزش شدید و پایدار.
• التهاب و قرمزی گسترده در ناحیه تناسلی.
• ترشحات غلیظ و سفیدرنگ در حجم زیاد.
• درد یا سوزش شدید هنگام ادرار یا رابطه جنسی.
• در موارد شدید، ممکن است به مناطق دیگر پوست اطراف گسترش یابد.

دلیل عفونت قارچی واژن چیست؟

قارچ کاندیدا آلبیکنس عامل اصلی ایجاد عفونتهای قارچی واژن است. واژن به طور طبیعی حاوی ترکیبی متعادل از قارچ، از جمله کاندیدا و باکتری است و برخی از باکتریها (لاکتوباسیلوس) برای جلوگیری از رشد زیاد قارچ وجود دارند؛ اما این توازن می‌تواند مختل شود، رشد بیش از حد کاندیدا یا نفوذ قارچ به لایه‌های عمیق‌تر سلول‌های واژن باعث علائم و نشانه‌های عفونت قارچی می‌شود. عواملی که منجر به رشد بیش از حد قارچ می‌شوند به شرح زیر هستند:

• مصرف آنتی‌بیوتیک که باعث عدم تعادل در فلور طبیعی واژن می‌شود، آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیف، که طیف وسیعی از باکتری‌ها را از بین می‌برند، همچنین باکتری‌های مفید واژن را از بین می‌برند و منجر به رشد بیش از حد قارچ می‌شوند.
• بارداری
• دیابت کنترل نشده؛ زنان با قند خون کنترل نشده بیشتر از زنان با قند خون کنترل شده در معرض خطر عفونت قارچی هستند.
• اختلال در سیستم ایمنی بدن؛ احتمال ابتلا به عفونت قارچی در زنانی که دارای سیستم ایمنی تضعیف شده هستند، مانند درمان با کورتون یا عفونت HIV، بیشتر است.
• مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی یا هورمون درمانی که باعث افزایش سطح استروژن می‌شوند، عفونت‌های قارچی در خانم‌هایی که میزان استروژن بالاتری دارند، شایع‌تر است – مانند زنان باردار یا زنانی که قرص‌های ضد بارداری با دوز بالای استروژن مصرف می‌کنند. (عفونت قارچی در بارداری بیشتر اتفاق می‌افتد)

علت درمان نشدن عفونت قارچی واژن چیست؟

درمان نشدن عفونت قارچی واژن می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که شامل موارد زیر است:

1. تشخیص نادرست: برخی عفونت‌های دیگر مانند واژینوز باکتریایی یا عفونت‌های مقاربتی ممکن است با علائم مشابه ظاهر شوند و درمان اشتباهی دریافت شود.
2. مقاومت قارچی: گونه‌های قارچی مقاوم به داروهای ضدقارچ معمول مانند کاندیدا گلابراتا می‌توانند باعث ماندگاری عفونت شوند.
3. عدم رعایت کامل درمان: مصرف ناکامل داروها یا عدم رعایت دستورات پزشک ممکن است عفونت را به‌طور کامل از بین نبرد.
4. عوامل زمینه‌ای: مشکلاتی مانند دیابت کنترل‌نشده، ضعف سیستم ایمنی یا مصرف مداوم آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند رشد قارچ‌ها را افزایش دهند.
5. تغییرات سبک زندگی: رطوبت زیاد، استفاده از لباس‌های تنگ یا نخی نبودن لباس‌ها می‌تواند عفونت را تشدید یا ماندگار کند.

عفونت قارچی واژن چگونه تشخیص داده میشود؟

حتی اگر علائم و نشانه‌ها حاکی از عفونت مخمر باشد، ممکن است خارش واژن و ترشحات ناشی از سایر بیماری‌های مشابه از جمله واژینوز باکتریایی و عفونت‌های تریکوموناس باشد. بنابراین جهت تشخیص دقیق می‌توان نمونه‌ای از ترشحات گرفته و در آزمایشگاه با استفاده از کشت و یا آزمایش مستقیم در زیر میکروسکوپ، ارگانیسم را شناسایی کرده و به رد کردن سایر بیماری‌ها همچون واژینوز باکتریایی یا بیماریهای منتقله‌ی جنسی پرداخت.

درمان عفونت قارچی واژن و پاکسازی رحم از عفونت قارچی

برای درمان عفونت قارچی واژن، استفاده از داروهای ضدقارچ توصیه می‌شود که به دو صورت موضعی و خوراکی در دسترس هستند:

۱. درمان موضعی: این روش شامل استفاده از کرم‌ها، پمادها یا شیاف‌های واژینال است که مستقیماً در ناحیه واژن اعمال می‌شوند. داروهای موضعی معمولاً به مدت ۱ تا ۳ روز استفاده می‌شوند و در ۹۰٪ موارد، علائم عفونت را تسکین می‌دهند. نمونه‌هایی از این داروها عبارت‌اند از:

• کلوتریمازول
• میكونازول
• تركونازول

این داروها بدون نسخه در دسترس هستند و طول دوره درمان ممکن است متفاوت باشد.

۲. درمان خوراکی: در موارد شدیدتر یا عفونت‌های مکرر، پزشک ممکن است داروهای خوراکی ضدقارچ مانند فلوکونازول را تجویز کند. این داروها معمولاً به صورت تک‌دوز یا در چند دوز با فاصله زمانی مشخص مصرف می‌شوند. در صورت بارداری، مصرف داروهای خوراکی توصیه نمی‌شود و باید با پزشک مشورت شود.

ژل شستشوی واژن برای عفونت قارچی

ژل شستشوی واژن می‌تواند به حفظ بهداشت و پیشگیری از عفونت قارچی کمک کند، اما به‌تنهایی برای درمان کافی نیست. این ژل‌ها باید با pH طبیعی واژن (۳.۵ تا ۴.۵) سازگار باشند و فاقد عطر، الکل و مواد شیمیایی تحریک‌کننده باشند تا تعادل طبیعی باکتری‌ها و قارچ‌ها حفظ شود. برخی ژل‌ها حاوی ترکیبات تسکین‌دهنده مانند آلوئه‌ورا یا بابونه هستند که می‌توانند خارش و التهاب را کاهش دهند. بااین‌حال، استفاده مداوم یا بیش‌ازحد از ژل ممکن است تعادل محیط واژن را مختل کند، بنابراین بهتر است با مشورت پزشک و به‌عنوان مکمل درمانی همراه با داروهای ضدقارچ استفاده شود.

درمان های سرخودانه عفونت واژن رو کنار بگذار و از متخصص مشاوره بگیر!

دکتر عفونت واژن

درمان خانگی عفونت قارچی واژن چیست؟

درمان خانگی عفونت قارچی واژن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند، اما نباید جایگزین درمان پزشکی شود. برخی از روش‌های خانگی مؤثر عبارت‌اند از:

1. ماست پروبیوتیک: مصرف یا استفاده موضعی ماست پروبیوتیک حاوی لاکتوباسیلوس می‌تواند به تعادل باکتری‌های مفید واژن کمک کند.
2. روغن نارگیل: استفاده موضعی از روغن نارگیل خالص به دلیل خاصیت ضدقارچی آن می‌تواند خارش و التهاب را کاهش دهد.
3. سیر: سیر به‌دلیل خواص ضدقارچی خود می‌تواند مؤثر باشد؛ اما استفاده موضعی آن توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است باعث تحریک شود.
4. جوش شیرین: شستشوی واژن با محلول رقیق جوش شیرین می‌تواند به کاهش خارش کمک کند، اما نباید زیاده‌روی شود.
5. لباس‌های نخی و گشاد: استفاده از لباس‌های نخی و گشاد به تهویه بهتر و کاهش رطوبت کمک می‌کند.

این روش‌ها تنها برای کاهش علائم هستند و برای درمان کامل، مشورت با پزشک و استفاده از داروهای تجویزشده ضروری است.

اگر عفونت قارچی واژن درمان نشود چه میشود؟

اما سوالی که ممکن است در ذهن شما ایجاد شود این است که اگر عفونت قارچی واژن درمان نشود چه میشود؟ در صورتیکه بعد از دو دوره مصرف دارو همچنان عفونت قارچی شما پایدار است باید برای درمان آن راه حل‌های جدی‌تری در نظر گرفته‌شود. معمولا نمی‌توان از طریق این راه‌ها برای درمان اقدامی انجام داد. اگر عفونت قارچی مقاوم باشد باید به مشکلات دیگری شک کرد. از جمله مشکلاتی که ممکن است شما را درگیر کرده‌باشد می‌توان به دیابت و بیماری‌های نقص ایمنی اشاره کرد. باید برای درمان عفونت‌های قارچی مقاوم از متخصص زنان کمک بگیرید و در صورت لزوم به متخصص‌های دیگر ارجاع داده‌شوید.

عوارض عفونت قارچی واژن (آیا عفونت قارچی واژن خطرناک است؟)

عفونت‌های قارچی واژن معمولا خطرناک نیستند مگر به صورت تکرارشونده اتفاق بیفتند. این عفونت‌ها همچنین چندان ارتباطی به رابطه‌ی جنسی ندارند و مقاربتی نیستند. بنابراین هم زن‌ها و هم دخترها می‌توانند به آن مبتلا شوند. یکی از مهم‌ترین عواملی که در ابتلا به این عفونت موثر است، رعایت بهداشت است. هنگامی که شما بهداشت فردی خود را رعایت نکنید، به این بیماری مبتلا می‌شوید. همیشه هم به خاطر رعایت نکردن بهداشت فردی نیست و اگر شما بیماری‌های نقص ایمنی داشته‌باشید یا استرس بگیرید هم ممکن است که به این بیماری مبتلا شوید. پس همه‌ی علت‌ها و دلایل را در نظر داشته‌باشید.

عوارضی که ممکن است عفونت قارچی واژن برای شما ایجاد کند، بسیار متنوع است و شامل موارد زیر هستند؛

• یکی از بدترین عوارضی که عفونت قارچی دارد، ترشحات زیاد آن است. ترشحات پنیری و سفید رنگ باعث تحریک پوست شده و لباس زیر شما را آلوده می‌کنند.
• از دیگر عوارضی که عفونت‌های قارچی برای شما ایجاد می‌کند، این است که محیط واژن را برای ابتلا به بیماری‌های عفونی دیگر مستعد می‌کند. زمانی که شما به عفونت قارچی مبتلا می‌شوید، باکتری‌های مفید یا لاکتوباسیل‌ها از بین می‌روند و از این رو محیط مستعد رشد سایر باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود.
• خارش! از بدترین و آزاردهنده‌ترین عوارضی که برای بیمار مبتلا به عفونت قارچی ایجاد می‌شود، می‌توان به خارش اشاره کرد که بسیار ناتوان‌کننده است. خارش می‌تواند باعث زخم شدن پوست هم بشود.

آیا عفونت قارچی واژن باعث سرطان میشود؟

خیر، عفونت قارچی واژن به‌طور مستقیم باعث سرطان نمی‌شود. این نوع عفونت معمولاً به‌دلیل رشد بیش‌ازحد قارچ کاندیدا آلبیکنس رخ می‌دهد و اگرچه می‌تواند علائم ناخوشایند و آزاردهنده‌ای مانند خارش، سوزش و التهاب ایجاد کند، اما خطر سرطانی شدن را افزایش نمی‌دهد.

بااین‌حال، اگر عفونت‌های قارچی به‌طور مکرر یا طولانی‌مدت رخ دهند، ممکن است نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای مانند ضعف سیستم ایمنی یا دیابت کنترل‌نشده باشند که نیاز به بررسی و درمان دارند. برای اطمینان از سلامت عمومی و پیشگیری از مشکلات دیگر، مشورت با پزشک در موارد عفونت‌های مکرر ضروری است.

عفونت قارچی واژن در بارداری

عفونت قارچی واژن در دوران بارداری به‌دلیل تغییرات هورمونی و افزایش قند در ترشحات واژن شایع است و معمولاً با علائمی مانند خارش، سوزش، قرمزی و ترشحات سفید و غلیظ همراه است. این عفونت معمولاً برای جنین خطرناک نیست، اما درمان آن ضروری است تا از ناراحتی مادر و احتمال انتقال عفونت در هنگام زایمان جلوگیری شود. پزشک معمولاً داروهای موضعی مانند کرم‌ها یا شیاف‌های ضدقارچ را تجویز می‌کند، زیرا داروهای خوراکی در دوران بارداری توصیه نمی‌شوند. رعایت بهداشت، استفاده از لباس‌های نخی و خشک نگه‌داشتن ناحیه تناسلی می‌تواند از عفونت پیشگیری کند.

راه های پیشگیری از عفونت قارچی واژن چیست؟

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی واژن، لباس زیر نخی پنبه‌ای که تنگ هم نباشد، بپوشید. از اقدامات زیر نیز اجتناب نمایید:

• پوشیدن جوراب شلواری تنگ
• استفاده از دوش واژینال، که باعث از بین رفتن بعضی از باکتری‌های طبیعی و محافظت‌کننده‌ی واژن می‌شود.
• استفاده از محصولات زنانه معطر، از جمله حمام حباب، پد و تامپون
• وان حمام گرم و حمام با آب بسیار گرم
• استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک، مانند سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های ویروسی
• ماندن در لباس‌های خیس مانند لباس شنا و لباس تمرین برای مدت طولانی.

علائم	عوامل مستعدکننده	درمان
خارش	بارداری	قرص فلوکونازول
سوزش	یائسگی	پماد کلوتریمازول
ترشحات پنیری	پیش از بلوغ دختران	قرص لاکتوفم
درد	دیابت	پماد هیدروکورتیزون
قرمزی ناحیه تناسلی	بیماری‌های نقص ایمنی	تغذیه مناسب

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر هر یک از علايم عفونت‌های قارچی را دارید، وقت را تلف نکنید و با مراجعه به سایت نوبت دهی آنلاین دکترتو، با دریافت نوبت از متخصص زنان، برای درمان عفونت قارچی خود اقدام کنید. توجه کنید که اگر این عفونت درمان نشود، ممکن است عوارضی برای شما به جای بگذارد. همچنین اگر این عفونت بیشتر از حالت طبیعی برای شما اتفاق می‌افتد، باید به پزشک مراجعه کنید. برای دریافت نوبت حضوری از پزشک مامایی خوب یا بهترین دکتر متخصص زنان حتما از دکترتو کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!